ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 1ο
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ 2ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ-ΚΑΤΟΧΗ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
1. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Να γνωρίσουμε ότι η Ελλάδα ενεπλάκη στον Β'
Παγκόσμιο πόλεμο από τη στιγμή που δέχτηκε
επίθεση από την Ιταλία (ελληνοϊταλικός πόλεμος).
Να μάθουμε ότι, ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη ο
ελληνοϊταλικός πόλεμος, η Ελλάδα δέχτηκε επίθεση
και από τη Γερμανία (ελληνογερμανικός πόλεμος).
Να πληροφορηθούμε ότι η τελευταία προσπάθεια
συγκράτησης των επιτιθέμενων από τις ελληνικές
δυνάμεις έγινε στην Κρήτη, δίχως, όμως, θετικό
αποτέλεσμα (μάχη της Κρήτης).
Να γνωρίσουν τις συνθήκες υπό τις οποίες η Ελλάδα
συνθηκολόγησε.
28. Από τεράστια πλωτή
στρατιωτική γέφυρα στη
Ρουμανία στο Δούναβη
τα χιτλερικά
στρατεύματα, 2 Μαρτίου
1941 εισέρχονται στη
Βουλγαρία.
29. Η γερμανική δύναμη με τα
βομβαρδιστικά αεροπλάνα
stucas σκορπίζουν τον
όλεθρο.
Έκαναν κατακόρυφη
εφόρμηση και
ενεργοποιώντας τη σειρήνα
που διέθεταν προκαλούσαν
τον πανικό. Γερμανός
αξιωματικός παρατήρησε
πως οι Έλληνες στρατιώτες
παρέμεναν στις θέσεις τους,
αντίθετα από Πολωνούς και
Γάλλους που έφευγαν
πανικόβλητοι από τις θέσεις
τους. (6 Απριλίου 1941-H
γερμανική επίθεση, Επτά
Ημέρες, Η Καθημερινή,
31. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Να μάθουμε τα κύρια γνωρίσματα του καθεστώτος
κατοχής.
Να παρακολουθήσουμε την εμφάνιση και ανάπτυξη
του ελληνικού κινήματος αντίστασης.
Να κατανοήσουμε τον ρόλο των γυναικών και των
νέων στην Αντίσταση.
Να μάθουμε για το φαινόμενο του δωσιλογισμού
και τα τάγματα ασφαλείας.
Να πληροφορηθούμε σχετικά με την οργάνωση της
ζωής στην «ελεύθερη Ελλάδα».
Να μάθουν για την απελευθέρωση και το
σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
41. μικροί σαλταδόροι καραδοκούν
μήπως μπορέσουν να αρπάξουν
αιφνιδιαστικά κάτι από το
πολύτιμο φορτίο με τρόφιμα,
ακόμα και εν κινήσει του
φορτηγού...
50. Η υποστολή της γερμανικής σημαίας από
τους φοιτητές Μανώλη Γλέζο και
Αποστόλη Σάντα αποτελεί το πρώτο δυνατό
κτύπημα στον κατακτητή.
51. ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ)
Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός
Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ)
Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση
(ΕΚΚΑ)
Το Φεβρουάριο του 1942 ιδρύθηκε από το
ΕΑΜ ο Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός
Στρατός (ΕΛΑΣ). Ηγέτης του ΕΛΑΣ
αναδείχτηκε ο Άρης Βελουχιώτης
53. Αρχηγός των
αντάρτικων σωμάτων
του Ε.Λ.Α.Σ. στα
βουνά της Στερεάς
Ελλάδας ορίζεται από
το Ε.Α.Μ. ο Θανάσης
Κλάρας με το
ψευδώνυμο Άρης
Βελουχιώτης
54. ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΕΚΔΗΛΩΘΗΚΕ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ, ΜΕ
ΑΠΕΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ.
25 ΜΑΡΤΙΟΥ 1941: ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΛΑΟΣ ΔΙΑΔΗΛΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ
ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ.
57. Σεπτέμβριος 1942:
Ο λαός της περιοχής
Δράμας εξεγείρεται
αυθόρμητα και καταλύει
τις βουλγαρικές αρχές
κατοχής. Η εξέγερση
καταπνίγεται από τους
Βούλγαρους, οι οποίοι
εκτελούν 3000 πατριώτες
στις περιοχές Δράμα και
Δοξάτο.
Ομαδικός τάφος Ελλήνων εκτελεσθέντων από τους
Βούλγαρους φασίστες
68. ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ
13 Δεκεμβρίου 1943
ξημερώματα χτυπούν οι
καμπάνες της
μητρόπολης και καλείται
με αυστηρές διαταγές ο
πληθυσμός σε
συγκέντρωση στο
δημοτικό σχολείο,
έχοντας μία κουβέρτα και
τρόφιμα μιας ημέρας. Οι
Γερμανοί διαχωρίζουν τα Το δημοτικό σχολείο
γυναικόπαιδα από τους
άντρες άνω των 14 ετών.
69. Οι άνδρες οδηγούνται στη ράχη του Καπή, χώρο αμφιθεατρικό, από όπου θα ήταν
αναγκασμένοι να βλέπουν τα σπίτια της πόλης τους, μαζί με το σχολείο, όπου
βρίσκονταν οι οικογένειές τους, να καίγονται. Σαδισμός!
Ο τόπος εκτέλεσης, ράχη του Καπή, με το
μνημείο του ολοκαυτώματος
70. Ο επικεφαλής του εκτελεστικού
αποσπάσματος Αυστριακός υπολοχαγός
Βάλλιμπαλντ Ακαμπχούμπερ.
Ο Διοικητής του γερμανικού
αποσπάσματος τους καθησυχάζει λέγοντας
πως στο... λόγο της στρατιωτικής του
τιμής(!) δεν θα τους σκοτώσουν, αλλά μόνο
θα κάψουν την πόλη και θα μεταφέρουν
τους κατοίκους σε άλλη πόλη... Με τον
οδοντωτό σιδηρόδρομο, φορτηγά και ζώα
μετέφεραν όλη την περιουσία των
Καλαβρυτινών, ακόμα και τα κοπάδια
ζώων, γενικά ό,τι πολύτιμο συγκέντρωσαν
από τη λεηλασία σπιτιών, Τραπεζών και
Δημοσίου Ταμείου.
71. Ενώ η πόλη καιγόταν, 2.30΄ το μεσημέρι, οι Δεν βλέπουν πουθενά τους άντρες.
ριπές των πολυβόλων άρχιζαν να ρίχνουν Αργά το μεσημέρι μαθαίνουν το κακό
άψυχα τα σώματα όλων των της μαζικής εκτέλεσης. Ανηφορίζουν
συγκεντρωμένων αντρών και εφήβων. την πλαγιά και παγώνουν από το
Δίνουν και τη "χαριστική βολή". Στην πόλη φρικτό θέαμα που αντικρίζουν!
οι φλόγες περιζώνουν το δημοτικό σχολείο. Οδυρμός και θρήνος...
Γυναίκες και παιδιά σε αλλοφροσύνη Την επόμενη μέρα θρηνώντας
παραβιάζουν τις κλειδωμένες πόρτες ή απελπισμένα μεταφέρουν τους
πηδάνε από τα παράθυρα... αγαπημένους νεκρούς σέρνοντάς τους
πάνω στις κουβέρτες που εκείνοι είχαν
πάρει μαζί τους, κατά τις διαταγές...
Οι αποδεκατισμένες οικογένειες
φτιάχνουν πρόχειρα καταλύματα για
να μείνουν - είναι και χειμώνας!...
Η πόλη καπνίζει ακόμα από τις φωτιές
στα ερείπια. Δυο μέρες κράτησαν οι
ταφές. Ατέλειωτες μέρες ο θρήνος...
Από την εκτέλεση, ανάμεσα στα
θύματα, επέζησαν 13 μάρτυρες των
γεγονότων.
72.
73.
74.
75. Εγκαταλείπουν την πόλη και συνεχίζουν το έγκλημά τους στο ιστορικό μοναστήρι
της Αγίας Λαύρας· το έκαψαν, αφού σκότωσαν καλόγερους και προσωπικό. Το
ίδιο και στο Μέγα Σπήλαιο.
81. Η πρώτη μαζική εκτέλεση αμάχων στην Ευρώπη έγινε στο χωριό Κοντομαρί της
Κρήτης.
Το πρωί τnς 20ης Μαΐου 1941, οι αλεξιπτωτιστές του ΙΙΙ Τάγµατος Εφόδου
έπεσαν στα ανατολικά του αεροδροµίου του Μάλεµε, µέχρι τον Πλατανιά, όπου
δέχτηκαν τα πυρά των Νεοζηλανδών, ενώ ταυτόχρονα είχαν να αντιµετωπίσουν
και τους περιοίκους «παντός φύλου και ηλικίας, επιτιθέµενους εναντίον των δια
πρωτογόνων µέσων», µε αποτέλεσµα µέχρι το τέλος της ηµέρας σχεδόν να
εκµηδενιστούν: επί 600 ανδρών σκοτώθηκαν περίπου οι 400,
συµπεριλαµβανοµένων του διοικητού και του υποδιοικητού του τάγµατος, καθώς
και τριών από τους τέσσερις διοικητές λόχων. Ο υποσµηναγός Horst Trebes ήταν
ο µόνος αξιωµατικός που γλίτωσε χωρίς να χτυπηθεί. Οι δραµατικές ώρες που
έζησε εκείνη την ηµέρα επρόκειτο να σφραγίσουν τη µοίρα του γειτονικού χωριού
Κοντοµαρί. Μετά το πέρας της µάχης και την οριστική κατάληψη της Kρήτης,
απόσπασµα του ΙΙΙ Τάγµατος, µε επικεφαλής τον ίδιο, εισήλθε στο χωριό το πρωί
της 3ης Ιουνίου και µε συνοπτικές διαδικασίες συγκέντρωσε και εκτέλεσε σε
γειτονικό λιόφυτο 23 άνδρεs που βρέθηκαν επί τόπου. Οι σκηνές των γεγονότων
φωτoγραφήθηκαν σχεδόν καρέ - καρέ από ένα Γερµανό φωτογράφο που συνόδευε
τους αλεξιπτωτιστές και οι σχετικές φωτογραφίες ανακαλύφθηκαν σαράντα
χρόνια αργότερα, στα Γερµανικά αρχεία, από τον δηµοσιογράφο Βάσο
Μαθιόπουλο.
( Η μάχη της Κρήτης, ΤΑ ΝΕΑ, Αθήνα 2007)
90. Στις περιοχές της Στερεάς Ελλάδας που δρα το
Ε.Α.Μ. δημιουργείται μια ελεγχόμενη περιοχή που
ονομάστηκε "Ελεύθερη Ελλάδα" και
οργανώθηκαν με ευθύνη του Ε.Α.Μ. και της
τοπικής αυτοδιοίκησης επιτροπές για την παιδεία,
την κοινωνική πρόνοια και την ασφάλεια.
Λειτούργησαν δικαστήρια με αιρετούς δικαστές,
στα οποία δικάστηκαν αρκετοί "δωσίλογοι",
συνεργάτες δηλαδή των Γερμανών. Το θέατρο
άνθισε την εποχή αυτή στην "Ελεύθερη Ελλάδα".
93. Έλληνας αντιστασιακός με
επιγραφή καρφιτσωμένη
πάνω του "Προδότης",
κρεμασμένος από
ταγματασφαλίτες, σε κοινή
θέα. Παρατηρήστε πως
υπάρχουν παιδιά στο χώρο
που βλέπουν το αποτρόπαιο
θέαμα. (Η γυναίκα στο
πρώτο πλάνο δεν αντέχει να
βλέπει, ενώ ο τσολιάς
ποζάρει για μια
αναμνηστική
φωτογραφία!...)
94. Μάρτιος 1944:
Το Ε.Α.Μ. ιδρύει την Π.Ε.Ε.Α. (Πολιτική
Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης), ένα είδος
κυβέρνησης (η κυβέρνηση του βουνού) για την
"Ελεύθερη Ελλάδα", που κατάφερε στις
ελεγχόμενες περιοχές να διενεργήσει ελεύθερες
εκλογές, για την ανάδειξη των μελών του Εθνικού
Συμβουλίου, που συνήλθε στο χωριό Κορυσχάδες
της Ευρυτανίας. Στις εκλογές ψήφισαν, για πρώτη
φορά, οι γυναίκες και οι νέοι από 18 ετών και πάνω.
Στο Εθνικό Συμβουλιο εκλέχτηκαν πέντε γυναίκες.
95. 20 Μαΐου 1944:
Οι αντιστασιακές οργανώσεις με την κυβέρνηση
στο Κάιρο της Αιγύπτου υπέγραψαν τη
"Συμφωνία του Λιβάνου", σύμφωνα με την
οποία θα σχηματιστεί κυβέρνηση εθνικής ενότητας.
3 Σεπτ. 1944:
Σχηματίζεται κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον
Γεώργιο Παπανδρέου, στην οποία η Π.Ε.Ε.Α.
μετέχει με 6 υπουργούς.
12 Οκτωβρίου 1944:
Οι Γερμανοί εγκαταλείπουν την Αθήνα - Ο λαός
γιορτάζει την ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
98. Οι Έλληνες όμως δεν είναι
πραγματικά ενωμένοι, αλλά τους
χωρίζουν πολιτικά πάθη, τα οποία
θα οδηγήσουν σε μεγάλη κρίση,
στην οποία θα παίξουν βασικό
ρόλο και οι Άγγλοι.
Έτσι η Ελλάδα έφτασε στον
Εμφύλιο πόλεμο.