1. Bezpieczeństwo w
transporcie
międzynarodowym –
aspekt współczesnego
piractwa morskiego
Jan Długosz
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

2. Znaczenie przewozów
morskich
 Duża masowość
 Korzystne ceny
 Swiatowy zasięg
 Podstawa handlu międzynarodowego

3. Znaczenie
bezpieczeństwa w
transporcie (logistyce)
 Czołowe pozycje w rankingach
dotyczących jakości w transporcie
 Poziom logistycznej obsługi klienta
 Skutki dotykają nadawców,
przewoźników, odbiorców, ale także ich
kontrahentów – producentów,
handlowców, firmy ubezpieczeniowe,
innych użytkowników dróg, srodowiska
naturalnego itd..

4. Liczne źródła zagrożeń w
transporcie:
 Zmiany ładunku w przestrzeni
 Trudności z kontrolą
 Cechy ładunku
 Czynniki atmosferyczne
 Czas przewozu
 Dobór opakowań
 Sposób zabezpieczenia
 Zachowania ludzi

5. Istota piractwa morskiego
 Kiedyś
 Definicja – art.. 101 Konwencji Narodów
Zjednoczonych o prawie morza
rozszerza akty gwałtu lub grabieży na
morzu o dwa elementy:
 korzystanie ze statku o charakterze
pirackim oraz
 akt podżegania lub ułatwiania napadów

6. Przyczyny piractwa:
 Stare jak sam transport morski czyli łatwe
i szybkie zdobycie łupów
 Współczesne: polityczne, społeczne,
ekonomiczne – słabość rządów, konflikty
zbrojne, rebelie, konflikty społeczne,
kryzysy, bieda.

7. Struktura podmiotowa
piractwa
 Szerokie spectrum od wywodzących się z biedoty
drobnych złodziei portowych i zubożałych rybaków do
wielkich organizacji a nawet niektórych rządów
 Współpraca różnych grup, niekiedy w skali światowej:
wykonawców napadów, mechaników obsługujących
specjalistyczny sprzęt, finansistów od prania brudnych
pieniędzy, biznesmenów, gangów, handlarzy, firm
spedycyjnych i ubezpieczeniowych, niektórych portów i
stoczni, urzędników a niekiedy nawet kapitanów
statków i straży przybrzeżnej.
 Wyspecjalizowane organizacje pirackie

8. Metody działania
 W porcie, na redzie lub na pełnym morzu
 Prymitywne z użyciem noży, maczet i kijów bambusowych do
wchodzenia na statek – drobne kradzieże towarów lub
wyposażenia załogi
 Zorganizowane – kilka, kilkanaście lub więcej bezpośrednich
uczestników na superszybkich łodziach, z bronią automatyczną a
nawet wyrzutniami rakietowymi, urządzeniami do podsłuchu i
zakłócania fal radiowych, GPS, sprzętem nurkowym itp..
 Kradzieże najcenniejszych ładunków (dziwnym trafem szybko
zlokalizowanych)
 Porwania statków dla okupu
 Zajęcie całego statku z ładunkiem w celu dalszej odsprzedaży
(proceder związany niekiedy z mordowaniem załogi)

9. Rejony ataków
 Afryka Wschodnia i Zachodnia
 Azja Południowo-Wschodnia (cieśnina
Malakka)
 Ameryka Południowa
 Zatoka Meksykańska i Morze Karaibskie

10. Atakowane statki
 Jachty
 Kontenerowce
 Masowce
 Nawet supertankowce (Sirius Star)

11. Rozmiary współczesnego
piractwa morskiego
 Zróżnicowane statystyki
 Wszystkie wykazują dynamikę wzrostu (co pięć
lat prawie 100% wzrostu)
 Rocznie kilkaset napadów na całym świecie w
tym kilkanaście statków przetrzymywanych dla
okupu (wg niektórych źródeł nawet do tysiąca
ataków rocznie)
 Straty szacuje się na 13-16 mld.dol. (niektóre
statystyki 50 mld.) rocznie

12. Obrona przed piractwem –
metody bezinwazyjne
 Wczesne rozpoznawanie i alarm
 Uniemożliwienie wtargnięcia na statek
 Zapewnienie bezpieczeństwa załodze
 Minimalizacja strat w przypadku wdarcia
się piratów na pokład
 Zmiana trasy
 System ShipLoc
 Rola załóg

13. Zapobieganie wejściu
piratów na pokład to m.in.
 Wzmocnienie wacht i obserwacja
 Oświetlenie statku i okolicy
 Montowanie przeszkód
 Zamykanie krat
 Podłączanie węży przeciwpożarowych
 Przecinanie lin piratów
 Zasieki z drutu kolczastego
 Zbiorniki gazu łzawiącego
 Smarowanie niektórych elementów statku
żelem poślizgowym

14. Obrona przed piractwem –
metody inwazyjne
 Próba staranowania atakujących
jednostek
 Urządzenia mikrofalowe dużego zasięgu
ADS
 Urządzenia akustyczne tzw. LRAD
 Ogrodzenia elektryczne tzw. Secure Ship
 Wynajęcie uzbrojonej eskorty

15. Obrona przed piractwem –
rządy krajów i
międzynarodowe organizacje
 Konwencje mające na celu zwiększenie
bezpieczeństwa na morzu
 Rezolucje IMO
 Dokumenty UE
 Porozumienia między krajami
 Konferencje
 NATO

16. Efekty nie napawają
optymizmem.
Rzecznik prasowy Pentagonu:
„Zbrojnie nie uda się pokonać
somalijskich piratów. Nie
pomoże nawet wysłanie tam
wszystkich okrętów wojennych
świata”
Jak więc organizować system
JiT?

17. Dziękuję za uwagę