Tijdens De Duurzame Werkplaats gingen zo'n 60 leerlingen van het Graafschap College en AOC Oost aan de slag met duurzaam verbouwen van een kleine werkplaats in de tuin van ARXlabs in Zelhem. Naast een praktijkopdracht waren er diverse workshops en presentaties. Otto Willemsen (Duurzaam4life) gaf een workshop. http://www.duurzamewerkplaats.nl

1. 20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 1

2. Agenda
• 8:30 / 15:15 Presentatie
–Energie
–Duurzame energie
–Praktijkvoorbeelden
• 9:00 / 15:45 Opdracht
• 9:40 / 16:30 Resultaat delen
• 10:00 / 17:00 einde
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 2

3. 20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 3

4. Uit Trouw 17/1/2014
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 4

5. Waarom duurzaamheid?
Noodzaak
• Klimaatprobleem, de aarde overleeft, wij niet…
• Grondstoffen- en energieprobleem
– Stijgend verbruik en toenemende schaarste
• Afhankelijkheid o.a. China, Rusland en Midden Oosten
• Fossiele afhankelijkheid en uithollen lokale economie
• Waarde creatie voor diverse stakeholders uit balans en systeemfouten…
• Klanten vragen er om of de wet eist het.
Groeikans:
• Wonen zonder energierekening
• Werk wat er toe doet! Leuke inhoud van het werk voor aannemers en installateurs!
• Betekent: regionale waarde creatie, delen, decentraal, anders doen, bestaande
systemen kloppen niet meer, ontstaan van een nieuwe wereld
Alleen maar winnaars!
18-6-2015 Kantelingsalfabet 5

6. Continuïteit
Future
proof
Organisatie fundament:
• Gedrag
• Rechtvaardigheid
• Cultuur
• Normen en waarden
• Structuren
Organisatie
Waarde + of –
• Organisatie zelf
• Winst of verlies
• Balans +/-
Ecologische waarde + of –
• Bodem-water-lucht
• Grondstoffen/energie
• Biodiversiteit
Omgeving en stakeholder
waarde + of –
• Medewerkers
• Klanten – leveranciers
• Buren, dorp, regio
• Maatschappij
• Land, EU, Wereld
Visie op duurzaamheid

7. Zon van NU; energie in overvloed!
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 7
Sturen van tijd en plaats is uitdaging
Als je energie gebruikt, heeft het waarde…

8. Over energiegebruik gesproken….
27-5-2015 Presentatie Pakhuus Silvolde 8

9. Wat kun je met 1 kWh 21 of 23 cent L/H
• 10 minuten elektrisch koken
• 20 minuten drogen
• 30 minuten frituren
• 30 minuten stofzuigen
• 30 minuten elektrisch bijverwarmen
• 30 minuten waterkoken
• 1 uur föhnen
• 6 km auto rijden (3 kWh = 1 liter
benzine)
• 1 x wassen op 40 graden
• 5 x wassen met hotfill op 40 graden
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 9

10. Wat kun je met 1 kWh 21 of 23 cent L/H
• 3 uur plasma TV
• 30 uur LED TV
• 10 uur 100 W gloeilamp
• 65 uur 15 W LED
• C label koelkast 6 uur
• A label koelkast 12 uur
• 2 dagen vijverpomp
• 9 dagen sluipverbruik beltrafo
van 4 a 5 Watt
• 10 uur tropisch aquarium
• 12 uur waterbed
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 10

11. Hoeveel gas verbruiken we? 1m3 kost ca 60 cent
• 65 m3 koken
• 350 m3 douchen
• 1250 m3
verwarmen
• 1 m3 bevat bijna 10 kWh energie
• In geld is gas veel goedkoper dan
stroom
• 60 cent is 2,30 euro
• Maar… gas is meestal fossiel!
• En Ventileer!
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 11
www.milieucentraal.nl

12. Energie thuis
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 12

13. Niet salderen wat dan? (getallen thuis gemeten)
100%
70%
30%
• Salderen blijft tot 2020
• Daarna overgangsregeling
• 30% blijft 23 cent waard
• 70% misschien een stukje
belast. Eerste denklijn dat
die stroom ca 17 cent
waard blijft.
• Overgangsregeling
bestaande installaties
• Of dan accu plaatsen, of
elektrisch rijden waardoor
verbruik stijgt! (3 kWh is
liter brandstof)
27-5-2015 Presentatie Pakhuus Silvolde 13

14. 20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 14

15. Duurzame bronnen investering/opbrengst indicatie
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 15
Zon op dak Zon op land Wind op dak Wind bij boer
25 m
Wind op land
100-150 meter
Wind op zee
100 meter
Vermogen 300 Wp per paneel 300 Wp per paneel 1 kW 10 kW 3 mW 4 mW
kWh/jaar
Aantal zelfde
opbrengst 1
molen op
land
270
30.000
270
30.000
800
10.000
30.000
270
8.000.000
1
17.000.0000
0,5
Investering
voor 1 kWh
per jaar
€ 1,00 € 1,20 € 10,= € 2,80 € 0,65 €1,10

16. ZO(N)mer + WIN(D)ter
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 16

17. Smart grid begint bij de mix
• Mix van bronnen om jaar te middelen (zon en wind)
• Opgeslagen of gestuurde energie voor etmaal. Zon
van de middag als energie in de nacht.
• Opgeslagen energie voor langere tijd (hout, gas,
biomassa)
•+ +
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 17

18. Durft te veranderen: Energie landschap
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 18
Weerribben door
turf winning!
Zandverstuiving door houtkap
Schaliegaslandschap
USA
Landgebruik
voor
paardenkracht

19. 20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 19

20. Ook Houtdreef nog daken genoeg…. Waarom???
10 van de 65 huizen hebben panelen….
27-5-2015 Presentatie Pakhuus Silvolde 20

21. 20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 21
Energie negatieve rekening

22. 20-4-2016 Presentatie huurdersdebat Sité Woon Diensten 22

23. Voorbeeld slimmemeterportal.nl jaarweergave
27-5-2015 Presentatie Pakhuus Silvolde 23

24. Schaduw van een dakkapel van de buren…
27-5-2015 Presentatie Pakhuus Silvolde 24

25. Biogas uit rioolwaterzuivering
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 25

26. Fotonen-boer in Vierakker since 1750!
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 26

27. Turnhal Varsseveld
Als vereniging investeren voor minimale kosten en leefbaarheid

28. Solarpark Hengelo
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 28

29. Duurzame verbindingen
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 29

30. Snelkooksessie: duurzaam energieplus gebouw!
1. Waarvoor wordt het gebouw gebruikt. Nu en
toekomst? En voor wie energie nodig?
Verwarmen/koelen, verlichten, autorijden,
gereedschappen.
2. Is er restwarmte of andere energie of
(afval)stoffen, wat zit er in de buurt? Welke
kansen zijn er al? Hoe zet je een duurzame
plus op de buurt? Kun je leveren?
3. Wat betekent dat voor energie? Wat is nodig?
Wat zijn de eisen? Hoe is het duurzaam in de
vier V’s?
4. Hoe reduceer je de vraag?
5. Hoe maak je gebruik van duurzame bronnen?
6. Kan het zonder netaansluiting?
20-4-2016 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 30

31. AdvocaatvandeduivelAdvocaatvandeEngel
20-4-2016
Ideeduurzaamgebouw6vragen