555

1. ยาสูบ + ข่า = ยาปราบศัตรูพืช
Tobacco and Galangal is Pesticides : TGP
โครงงานคอมพิวเตอร์ประเภท สื่อเพื่อการศึกษา
นงสาววริษา สุขต้อ เลขที่ 4
นางสาวอนุรดี มาบัว เลขที่ 15
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/2

2.  ที่มาและความสาคัญของโครงการ
 ผลที่คาดว่าจะได้รับ
 กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
 วิธีการดาเนินงาน
 วัตถุประสงค์และขอบเขตของโครงงาน
 หลักการและทฤษฎี
@HOME
 บรรณานุกรม
 กิตติกรรมประกาศ

3. กิตติกรรมประกาศ
โครงงานวิทยาศาสตร์ชิ้นนี้สาเร็จลุ ล่วงได้ด้วยความกรุณาของโรงเรียนยุพราช
วิทยาลัย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและ
เทคโนโลยีโดยมีครูที่ปรึกษา คือ คุณครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์ ที่ช่วยให้คาปรึกษาแนะแนวทางใน
การแก้ปัญญา การดาเนินการโครงงาน การให้การ สนับสนุน จนโครงงานชิ้นนี้ สาเร็จลุล่วงไป
ด้วยดี และขอขอบคุณ ผู้ปกครองของคณะผู้จัดทุกท่าน ที่คอยให้การสนับสนุนในการทา
โครงงานชิ้นนี้ ขอบคุณเพื่อนและรุ่นพี่ที่ช่วยให้คาแนะนา จึงขอขอบคุณทุกท่านมา ณ ที่นี้ ที่ได้
ให้ความช่วยเหลือ และได้ให้กาลังใจมาตลอด
คณะผู้จัดทา

4. ที่มาและความสาคัญของโครงงาน
ในสถานการณ์ปัจจุบันนี้ การทาการเกษตรกรรมประสบปัญหาที่หลากหลาย หนึ่งในปัญหาที่พบคือ
ปัญหาศัตรูพืช สารเคมีกาจัดศัตรูพืชที่ใช้ในการจัดการกับศัตรูพืชนั้น ส่วนหนึ่งจะตกค้างอยู่ในผลผลิตการเกษตร
ซึ่งไม่สามารถล้างออกได้ด้วยน้า หรือทาลายด้วยความร้อนจากการหุงต้ม มีเกษตรกรหลายท่านที่ได้ใช้สารเคมี
กาจัดศัตรูพืชซึ่งการใช้สารเคมีแก้ปัญหาเป็นการแก้ปัญหาระยะสั้นแต่ส่งผลกระทบระยะยาว คือจะส่งผลต่อดิน
ต้นไม้ อากาศ น้า รวมถึงสุขภาพก็จะย่าแย่ลงไปด้วย จากกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์เผยผลตรวจความผิดปกติ
ทางพันธุกรรม(Micronucleus) ในกลุ่มเกษตรกรไทย 4 ภาค พบว่า เกษตรกรไทยที่ใช้ยาฆ่าแมลง เสี่ยงเกิดความ
เสียหายระดับดีเอ็นเอ (DNA) ภายในเนื้อเยื่อของร่างกาย ซึ่งอาจก่อให้เกิดโรคมะเร็งได้ช่วงที่ผ่านมาทางผู้จัดทา
ได้เห็นพ่อสอนพี่ทายากาจัดศัตรูพืชใช้กับผักสวนครัว เนื่ องจากมีเพี้ยงและหนอนอยู่ในผัก พ่อและพี่จึงนายานั้น
มาฉีดพ่นทางผู้จัดทาได้เห็นวิธีการทา การใช้รวมถึงติดตามผลของการใช้สารกาจัดศัตรูพืชที่ทาจากธรรมชาติ
ด้วย ดังนั้นทางผู้จัดทาจึงคิดว่าการใช้ธรรมชาติปราบธรรมชาติเป็นสิ่งที่ดีก็คือข่าและใบยาสูบที่มีกลิ่นฉุนเพื่อขับ
ไล่แมลงศัตรูพืช เพราะการใช้สิ่งที่มาจากธรรมชาติจะไม่ส่งผลกระทบในระยะยาวเหมือนกับการใช้สารเคมีใน
ปัจจุบันจึงอยากทาโครงงานนี้เพื่อเผยแพร่ความรู้และความตั้งใจที่จะลดการใช้สารเคมีทางการเกษตร
เพราะสารเคมีนั้นจะตกค้างในผลผลิตทางการเกษตรส่งผลให้ผู้บริโภคได้รับอันตรายจากสารพิษนั้น

5. วัตถุประสงค์และขอบเขตของโครงงาน
วัตถุประสงค์
1.ต้องการให้ลดใช้สารเคมีในการทาเกษตรกรรมและเปลี่ยนมาใช้ยากาจัดศัตรูพืชที่มาจากธรรมชาติ
2.ต้องการชี้ให้เห็นถึงปัญหาสุขภาพที่มาจากสารเคมีตกค้างจากการทาการเกษตร
3.อยากให้เห็นถึงประโยชน์ของพืชผักสวนครัว
ขอบเขตโครงงาน
ศึกษาเฉพาะการออกฤทธิ์ของข่าและใบยาสูบทางการเกษตร

6. กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
1.กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
2.กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี(เกษตร)
สถานที่ดาเนินการ
1.ห้องคอมพิวเตอร์ โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย
2.ห้องสมุดโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย
3.บ้านของผู้จัดทา

7. วิธีการดาเนินงาน
แนวทางการดาเนินงาน
1.ปรึกษาเลือกหัวข้อ
2.นาเสนอหัวข้อกับครูผู้สอน
3.ศึกษารวบรวม
4.จัดทารายงาน
5.นาเสนอคุณครู
6.ปรับปรุงและแก้ไข
เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
-คอมพิวเตอร์
-หนังสือที่เกี่ยวข้อง
-โทรศัพท์
-อินเทอร์เน็ต

8. หลักการและทฤษฎี
1.การควบคุมแมลงศัตรูพืชด้วยสารสกัดยาสูบ
(Control of Plant Pest by Tobacco Extraction)
ยาสูบเป็นพืชในวงศ์โซลานาซีอี เช่นเดียวกับ มะเขือเทศ พริก มันฝรั่ง
โดยอยู่ในสกุล นิโคเทียน่า ยาสูบที่ปลูกกันทั่วไปมีมากกว่า 60 พันธุ์
ยาสูบเป็นไม้ล้มลุก ลาต้นตรงไม่แตกกิ่งก้าน ลักษณะใบเป็นใบเดี่ยว
เรียงตัวสลับเวียนรอบลาต้น รูปร่างเป็นวงรี หรือรูปหอก ขอบใบเรียบ
เนื้อบางนุ่ม ผิวมีขน มีช่อดอกแบบพานิเคิล กลีบเลี้ยงสีขาว กลีบดอกสีชมพูอ่อน รูป
กรวยมี 5 แฉกในพันธุ์ที่ปลูกเป็นการค้าเกือบทั้งหมดเป็นพันธุ์ทาบาคัม มีบางส่วนที่
ปลูกพันธุ์รัสติกา ทางแถบยุโรปตะวันออกและเอเชียไมเนอร์ ใบของยาสูบ
มีสารประกอบไนโตรเจนหมู่หนึ่งที่เรียกว่า "แอลคาลอยด์" ซึ่งมีนิโคตินเป็นส่วนใหญ่

9. นิโคตินเป็นองค์ประกอบที่ทาให้เกิดลักษณะเฉพาะตัวของยาสูบ ต้นยาสูบจะผลิตสารนิโคติน
ที่รากแล้วส่งไปเก็บไว้ที่ใบ ใบยาสูบเมื่อเกิดการเผาไหม้ จะทาให้เกิดสารประกอบต่างๆ
อีกจานวนมาก ทาให้เกิดกลิ่น สี และรสต่างๆ ความหอม และความฉุน แตกต่างกันไปตามชนิด
ของยาสูบ นอกจากนี้ระดับความอ่อนแก่ของใบ และตาแหน่งของใบ มีผลทาให้องค์ประกอบ
ทางเคมีและคุณสมบัติอื่นๆ แตกต่างกัน ยาสูบมีประสิทธิภาพในการป้องกันกาจัดแมลงศัตรูพืช
เช่น เพลี้ยอ่อน เพลี้ยไฟ ข้อดีของการใช้สารสกัดยาสูบ คือ มีราคาถูก ปลอดภัยต่อเกษตรกรผู้ใช้
มากกว่าการใช้สารเคมี ไม่มีสารพิษตกค้างในผลผลิตจึงปลอดภัยต่อผู้บริโภค เมื่อทาการเก็บเกี่ยว
ตามคาแนะนา ไม่ตกค้างในดินและสภาพแวดล้อม โดยไม่ควรฉีดพ่นในช่วงที่มีแดดจัด หลีกเลี่ยง
การสัมผัสโดยตรงกับสารสกัดระหว่างการเตรียมและฉีดพ่น เนื่ องจากสารนิโคตินเป็นสารที่มีพิษ
ต่อคนและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม โดยทางการกินและสัมผัสทางผิวหนัง แต่สามารถสลายตัวได้ง่าย
ซึ่งควรทาการเก็บเกี่ยวผลผลิตหลังจากฉีดพ่นสารสกัดยาสูบไปแล้วอย่างน้อย 4 วัน

10. 2.ลักษณะใบยาสูบ
ยาสูบ ชื่อสามัญ Tobacco
ยาสูบ ชื่อวิทยาศาสตร์ Nicotiana tabacum L. จัดอยู่ในวงศ์มะเขือ (SOLANACEAE) สมุนไพรยาสูบ
มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ยาซูล่ะ (กะเหรี่ยงเชียงใหม่), ยาซุ (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน),
เกร๊อะหร่าเหมาะ (กะเหรี่ยงแดง), ยาออก (ลั้วะ), สะตู้ (ปะหล่อง), จะวั้ว (เขมร-สุรินทร์) เป็นต้น
ส่วนที่ใช้ ใบอ่อน ใบแก่
สารสาคัญ ในใบมีอัลคาลอยด์ นิโคติน (nicotine) C10 H14 N2 อยู่ 0.6-9% เป็นอัลคาลอยด์ พวก
Pyridine มีลักษณะเป็น oily, volatile liquid ไม่มีสีจนถึงมีสีเหลือง ถ้าถูกอากาศอาจเปลี่ยนเป็นสีน้าตาล
มีกลิ่นเผ็ดร้อน และกัดเนื้อเยื่อจมูกถ้าสูดดม มีสารที่จะทาให้เกิดมีกลิ่นหอม
มีชื่อว่า “nicotianin” หรือ “tobacco camphor” จะเกิดสารตัวนี้ขึ้นเมื่อนาใบยาไปบ่ม

11. ประโยชน์ทางยา ในยาแผนโบราณ ใช้ยาตั้งผสมกับน้ามันก๊าดใส่ผมที่เป็นเหา ทิ้งไว้ครึ่ง
ชั่วโมง สระออกให้ทาวันละ 1 ครั้ง ติดต่อกัน 2-3 วัน ตัวเหาจะตายไข่จะฝ่อหมด ระวัง
อย่าให้เข้าตาจะทาให้ตาอักเสบ
อื่นๆ ใบอ่อนใช้ทาซิการ์ ใบแก่ทายาเส้น ยาตั้ง หรือยาฉุน ใบที่ไม่อ่อนและไม่แก่เกินไป
ใช้มวนบุหรี่ ยาเส้นใช้ผสมในยานัตถุ์
ผงของใบยา ใช้เป็นสารฆ่าแมลงพวกเพลี้ยได้ผลดี โดยเตรียมน้ายาให้เป็นด่าง จะมีฤทธิ์
ในการฆ่าแมลงดีขึ้น ชาวบ้านใช้ใส่น้าสบู่ลงไป ปัจจุบันการใช้เป็นสารฆ่าแมลงลดลง
เนื่ องจากมีสารสังเคราะห์ซึ่งมีฤทธิ์ในการฆ่าแมลงได้ดี แต่มีสารพิษตกค้างอยู่ทาให้เป็น
อันตรายต่อผู้บริโภค การใช้ใบยาสูบสกัดให้ได้40 เปอร์เซ็นต์ของนิโคตินใช้เป็นสารฆ่า
แมลงที่ให้ผลดี

12. 3.สารกาจัดศัตรูพืชที่มาจากธรรมชาติ
โดยธรรมชาติที่พืชบางชนิดซึ่งมีฤทธิ์ในการทาลายหรือแมลง กลัวไม่เข้าใกล้หรือกลิ่นของพืชบางชนิด
ที่แมลง และเชื้อโรค ไม่ชอบ ต้องศึกษาว่าสมุนไพรหรือพืชชนิดนั้น ๆ มีผลต่อโรคแมลงชนิดใด นามาใช้
หมักกับจุลินทรีย์ แล้วนาไปฉีดพ่นขับไล่แมลงได้สมุนไพรที่ขับไล่แมลงได้มีดังนี้
1. หนอนตายยาก - มีฤทธิ์ในการฆ่าหนอนหลายชนิด ,ฆ่าไส้เดือนฝอย
2. เมล็ดสะเดา - มีสารอะซาดีน แร๊กติน มีฤทธิ์ทาให้แมลง ด้วงหมัดผัก เบื่ออาหาร ผีเสื้อ ฆ่าเพลี้ย , ไร
3. ตะไคร้หอม - มีกลิ่นในการขับไล่แมลงทุกชนิด
4. ใบยาสูบ - มีสารที่กาจัดพวกทาก หรือเพลี้ยบางชนิด ,หนอนชอนใบ
5. ขมิ้นชัน - มีฤทธิ์ในการกาจัดเชื้อรา
6. ไพล (ปูเลย) - มีฤทธิ์ในการทาลายแบคทีเรีย ,ไวรัส บางชนิด
7. ข่าแก่ - มีสารออกฤทธิ์ใน ด้วง ,เชื้อรา ,แมลงจั๊กจั่น บางชนิด
8. ใบและดอกดาวเรือง - แมลงหวีขาว ,ไส้เดือนฝอย ,ด้วงปีกแข็ง , เพลี้ยกระโดด
9. บอระเพ็ด - ทาลายเพลี้ยกระโดดมีน้าตาล ,หนอนกอข้าว

13. 10. ฟ้าทะลายโจร - มีรสขม กาจัดเชื้อแบคทีเรีย ,ไวรัส
11. สาบเสือ - เพลี้ยจั๊กจั่น ,เพลี้ยหอย, เพลี้ยอ่อน ,หนอนใยผัก
12. สาระแหน่ - มีน้ามันในใบขับไล่แมลง
13. กระเพราดา - กาจัดเชื้อราบางชนิด
14. หางไหล (โล่ติ๊น) - มีสารโรติโนน ทาให้แมลงหายใจลาบาก
15. ผกากรอง - มีสารแลนดาดีน มีผลต่อระบบประสาทของแมลง
16. ว่านน้า - ป้องกันและกาจัดแมลงผีเสื้อในข้าว
17. ดีปลี - กาจัดแมลงศัตรูข้าว .เพลี้ยบางชนิด
18. มะเขือเทศ - ใช้ใบกาจัดด้วงหมัดผัก , ด้วงหน่อไม้ฝรั่ง , ไรแดง , หนอนใยผัก
19. ใบน้อยหน่า - กาจัดเพลี้ยอ่อน ,หนอนใยผัก
20. กอมขม - กาจัดแมลงวันหัวเขียว , แมลงวันทอง

14. 4.ข่า
ข่า เป็นไม้ล้มลุกที่มีอายุยืนนานหลายปี ลาต้นลงหัวอยู่ใต้ดิน ลักษณะภายนอกของลาต้นมีข้อ
และปล้องเห็นได้ชัดเจน อยู่ใต้ดินส่วนที่เหนือดินจะเป็นก้านและใบ สูงประมาณ 1-2 เมตร
พืชชนิดนี้จะเป็นที่รู้จักกัน เป็นอย่างดี เพราะได้มีการนามาใช้ประโยชน์ในการปรุงอาหารรับประทาน
ชื่อสามัญ Galanga ชื่อวิทยาศาสตร์ Alpinia galanga SW. วงศ์ Zingiberraceae
ชื่ออื่น ชื่อท้องถิ่น ข่าตาแดง /ข่าหยวก (เหนือ) /ข่าหลวง

15. ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ไม้ล้มลุก สูง 1.5-2 เมตร เหง้ามีข้อและปล้องชัดเจน
ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอก รูปวงรีหรือเกือบขอบขนาน กว้าง 7-9 ซม. ยาว 20-40 ซม.
ดอกช่อ ออกที่ยอด ดอกย่อยขนาดเล็ก กลีบดอกสีขาว โคนติดกันเป็นหลอดสั้นๆ ปลายแยก
เป็น 3 กลีบ กลีบใหญ่ที่สุดมีริ้วสีแดง ใบประดับรูปไข่ ผล เป็นผลแห้งแตกได้รูปกลม
สารสาคัญที่พบ เหง้าสดมีน้ามันหอมระเหย (Volatile oil) ซึ่งประกอบด้วยสาร เมททิล-ซิน
นาเมต (Methyl-cinnamate) ซีนิออล (Cineol)การบูร (Camphor) และยูจีนอล (Eugenol

16. ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1.ผู้จัดทามีความรู้และเข้าใจในหัวข้อโครงงานมากยิ่งขึ้น
2.สามารถนาความรู้ที่ได้ไปผลิตเพื่อใช้ในครัวเรือน
3.สร้างรายได้ให้แก่ผู้ที่สนใจและนาไปจาหน่ายเพื่อสร้างรายได้
4.ได้รับประทานพืชผักที่ปลอดภัยจากสารเคมี

17. บรรณานุกรม
ข่า. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 ธันวาคม 2561. https://th.wikipedia.org(ออนไลน์).
ใบยาสูบ. สืบค้นวันที่ 26 พฤศจิกายน 2561.
http://www3.rdi.ku.ac.th/exhibition/52/04-
plant/udomsak/plant_00.html(ออนไลน์).
ลักษณะใบยาสูบ. สืบค้นวันที่ 3 ธันวาคม 2561. https://medthai.com(ออนไลน์)
สารกาจัดศัตรูพืชที่มาจากธรรมชาติ. สืบค้นวันที่ 26 พฤศจิกายน 2561.
https://www.kroobannok.com/46904