3. LEHEN ORDULARIAK
●Gizakia berehala ohartu zen bizitza mugatuko
izaki bat zela;hau da, bere bizitza denbora jakin
bat zela. Denbora eguzkiaren irteerak eta
eguzkiaren sartzerak mugatzen zuela ere jabetu
zen. Urtaroak aldatu egiten ziren eta hegaztiek
alde egiten zutela ere konturatu zen.Eta
noski,gizakiak jaio, hazi, ugal, zahartu eta hil
egiten zirela ere.
4. DENBORA
●Guzti honen ondorioz,denbora epe jakin
batzuetan banatzen hasi zen. Lehenengo tartea
eguna izan zen eta honetarako eguzkiak egiten
zuen bidea aztertu zuen.
5. ERLOJUA
Babioliarrak izan ziren eguna,ordua eta urtearen
komtzeptuak erabiltzen hasi ziren lehenak.Urtea
eguzkiak puntu jakin batera itzultzeko behar duen
denbora tartea dela ikusi zuten.
7. ORDULARIAK
Gizonak erlojua sortu
zuen. Gaur egun
material eta itxura
askotakoak badaude
ere, lehenengoak
harriz eginak eta
hondardunak ziren.
Geroago
kuartzadunak,energia
automatikoz
funtzionatzen
dutenak...sortu ziren.
8. LEHEN ERLOJUAK
Asko saiatu eta gero, eguzkiaren itzala bere
posizioaren arabera aldatu egiten zela konturatu
zen. Geroago”gnomon”-a sortu zen.
10. LEHEN ORDULARIA
● Berehala konturatu
ziren ez zela zehatza.
Ondoren,Lurrak bere
ardatzaren inguruan
bira ematen zuela
jakitean eta beste
kalkulu zientifiko egin
zituztenean,
“Cuadrante solarra”en
ez zela oso asmatu
zuten.
11. Grezian K.A v. mendean azaldu ziren eta
erromatarrek K.A II. Mendean erabili
zituzten.”Cuadrante”-ak lehenengo “gnomon”-
aren itxura zuen, baina zehatzagoa zen. Esfera
baten gainean eguneko momentu desberdinak
adierazten zituzten.Ordu jakin batean itzala
egunero berdina izateko eran orientatzen zuten.
12. LEHEN ERLOJUAK
●Beranduago “cuadrante universal”-a sortu zuten
eta hau eramangarria zen eta munduko edozein
lekutan erabili zitekeen iparrorratz baten
laguntzaz.
13. LEHEN ERLOJUAK
Gauetan erabiltzeko “cuadrantes estelares y
lunares”-ak asmatu zituzten,baina zerua garbia
zegoenean balio zuten tresna haiek.
14. Beranduago argizarizko erlojuak sortu zituzten.
Marradun kandela batzuk ziren eta erdi aroan
erabili zituzten. Urezko erlojuak “clepsidra”-k ere
asmatu ziren. Ontzi baten gordetzen ura zulotxo
batzuetan atera arazten zen.
15. Geroago hondarrezko erlojuak asmatu zituzten.
Hauek urezkoaren antzekoak ziren, baina ura
isuri beharrean hondarra isurtzen zuten.
Erloju guzti hauek ez ziren zehatzak, beraz
mekanukan onarriturtako erlojuak asmatzeko
beharra sortu zitzaion gizonari.