SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 14
Хичээлийн сэдэв




Аялагчдын тэмдэглэл
бататгал


    Дараах үгийн утгыг тайлбарлана уу?



      13 хүрээний байлдаан      Шадар сайд
             1206 он             Их заргач
         Умардаас өмнөд        Төрийн бэхи
        Өрнөдөөс дорнод         Есөн өрлөг
          Их засаг хууль         95 мянгат
           Их хуралдай        Аравтын систем
сэдэл


    Монгол нутгаар аялсан нэр цуутай аялагчдын
    нэрийг та бүхэн мэдэх үү?


Монгол нутагт хамгийн олон жил амьдарч
 монголын түүхийг бодит үнэнээр дэлхийд
 таниулсан хүнийг та бүхэн таних уу?
Үгийн сүлжээ

    1.хамгийн анх монголын түүхийг бичиж
    тэмдэглэж үлдээсэн уран зохиолын болон
    түүхийн дурсгалт ном.|МНТ|
2.Орчлонгийн элдэв сонин номын зохиогч.
|Марко Поло|
3.Ойрхи Дорнодын Хулагу хааны ерөнхий
  сайдаар ажиллаж байсан Рашид.Аддины
  бичсэн номын нэр |Судрын чуулган|

    4.лувсанданзангийн алдарт бүтээлийн нэр
|Алтан товч|
1 2
          Мэдлэгээ сорьё
                   о
                      м а р к   о п о л о


                      н
                      г
                      о
                      л
                      ы
                      н
                      н
3           4     с   у   д р ы н ч у   у   л г   а н
                      у                       л
                      ц                       т
                      т                       а
                      о                       н
                      в                       т
                      ч                       о
                      о                       в
                      о                       ч
м   а   р   к   о   п   о   л   о
    о
    н
    г
    о
    л
    ы
    н
    н
с   у   д   р   ы   ч   у   у   л   г   а   г
    у                                   л
    ц                                   т
    т                                   а
    о                                   н
    в                                   т
    ч                                   о
зорилт


    Их Монгол улсын үеийн
    түүхийг дэлхийн аялагчид
    хэрхэн тэмдэглэж үлдээсэн
    бэ?
Аялагчдын тэмдэглэл

Их Монголын түүх ба аялагчдын тэмдэглэл
    Чингисийн тухай зохиол бүтээлүүдийн түрүү үед
Монголын нууц товчоо
Чингистэй хамтран тэмцэж түүний байгуулсан нэгдсэн төрийн
  зөвлөх сайд болсон хятан угсааны эрдэмтэн Елюй Чуцайн
  бичсэн “Баруун газар зорчсон шастир”
Үйл явдлуудын халуун мөрөөр ирж зохиолоо бичсэн иран
  түшмэл Ата-Жувейний “Ертөнцийг байлдан дагуулагчийн
  түүх”
Аялагчдын тэмдэглэл

1222 онд Чингис хаантай биеэр ирж уулзсан
  Хятадын дао,шашны том хувраг Чан-Чуны “Өрнө
  зүгт аялсан тэмдэглэл”
Өмнөд Хятадын Сүн улсын элч Жао Хуны “Монгол
 Татарын шастир”
Чингисийг нас барснаас хойш 8 жилийн дараа 1235
 онд Монголд ирж Монголын нэгдсэн улсын
 төрийн зохион байгуулалт, хүч чадал, цаашдын
 зорилтыг нарийн ажиглаж бичсэн Пэн Да Я ,Сюй
 Тин нарын “ Хар татарын тэмдэглэл”
Аялагчдын тэмдэглэл

Ромын пап дөрөвдүгээр Иннокентийн тусгай даалгавартай
  элч Плано Карпины бичсэн “замын тэмдэглэл”
1253 онд Хархоринд ирж Мөнх хаантай уулзсан Францын
  хааны элч Вильгельм Рубрук, Италийн Венец хотын
  худалдаачин Марко Поло нарын бичиж үлдээсэн ном


Ойрхи Дорнодын Хулагугийн ерөнхий сайд, түүхч
“


Рашид Аддиний зохиол гэгдэх боловч чухамдаа бол
түүний удирдлагын дор Болд Чинган тэргүүтэй 6-7
монгол түүхчийн бичсэн “Судрын чуулган” зэрэг
бүтээл орно.
Аялагчдын тэмдэглэл

Дунд үеийн гол бүтээлүүд :
Хожим хятад сурвалж бичиг гэгдэх болсноос биш
  угтаа 13- р зууны эцсээр Монгол түүхч бичсэн гэж
  Пелльо, Амбис нарын үзсэн “Богд баатар биеэр
  дайлсан нь”
17-р зууны үед зохиогдсон “Их шар тууж”
1663 онд Саган Сэцэний зохиосон “ Эрдэнийн товч”
1774-1775 онд Раашпунцагийн зохиосон “Дай-Юан
  улсын болор эрхи”
1835-1836 онд Жамбадоржийн бичсэн “Болор толь”
Аялагчдын тэмдэглэл

Лувсанданзангийн “Алтан товч”
Их зохиолч эрдэмтэн В. Инжинашийн “ Хөх судар”
Галдан туслагчийн “Эрдэнийн эрхи” “Чингисийн цадиг”
  ”Гангын урсгал” зэрэг монгол эрдэмтэн мэргэдийн
  бидэнд үлдээсэн бүтээл олон байдаг.
Эдгээрийн түрүүч нь сүүлчийнхээ уг сурвалж болон гарч
  ирсэн тул үйл явдал утга ойролцоо бие биенээсээ
  хуулбарласан зүйл их боловч уйгагүй       харшуулан
  тулгаж харьцуулж үзвэл аль алинд нь бусдадаа байхгүй
  сонин баримт, оновчтой дүгнэлт, дэвшүүлсэн санаа их
  юм.
дүгнэлт


    Бидний монголын түүхийг дэлхийн дайдад
    таниулсан аялагчдын ном түүхэн замналын
    тухай бид юу мэдсэн бэ?

    Нэрийг нь дурьдана уу?

    Бүтээлийг нь дурьдана уу?

    Бодлоо илэрхийлнэ үү?

    Бичиж тэмдэглэнэ үү?
Гэрийн даалгавар


    Аялагчдын мэдээлэл цуглуулж ирээрэй.

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Монголын нууц товчоон ба Чингис хаан
Монголын нууц товчоон ба Чингис хаанМонголын нууц товчоон ба Чингис хаан
Монголын нууц товчоон ба Чингис хаанNational University Of Mongolia
 
Altanzul.hicheel2
Altanzul.hicheel2Altanzul.hicheel2
Altanzul.hicheel2altanzult53
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлdajaaaaaa
 
нуурууд зайн сургалтын хичээл1
нуурууд зайн сургалтын хичээл1нуурууд зайн сургалтын хичээл1
нуурууд зайн сургалтын хичээл1Erdenetuya Galbadrah
 
монголын нууц товчооныг хэн зохиосон бэ
монголын нууц товчооныг хэн зохиосон бэмонголын нууц товчооныг хэн зохиосон бэ
монголын нууц товчооныг хэн зохиосон бэДэлгэрмаа Нн
 
чингис хаан
чингис хаанчингис хаан
чингис хаанOyuhai1127
 
чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22byambaa12
 

La actualidad más candente (8)

Монголын нууц товчоон ба Чингис хаан
Монголын нууц товчоон ба Чингис хаанМонголын нууц товчоон ба Чингис хаан
Монголын нууц товчоон ба Чингис хаан
 
Altanzul.hicheel2
Altanzul.hicheel2Altanzul.hicheel2
Altanzul.hicheel2
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээл
 
нуурууд зайн сургалтын хичээл1
нуурууд зайн сургалтын хичээл1нуурууд зайн сургалтын хичээл1
нуурууд зайн сургалтын хичээл1
 
түүх 8
түүх 8түүх 8
түүх 8
 
монголын нууц товчооныг хэн зохиосон бэ
монголын нууц товчооныг хэн зохиосон бэмонголын нууц товчооныг хэн зохиосон бэ
монголын нууц товчооныг хэн зохиосон бэ
 
чингис хаан
чингис хаанчингис хаан
чингис хаан
 
чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22
 

Destacado

үгийн сүлжээ жинхэн
үгийн сүлжээ жинхэнүгийн сүлжээ жинхэн
үгийн сүлжээ жинхэнiheroyunchimeg
 
монгол хэл бататгал хичээл Ts.b
монгол хэл бататгал хичээл Ts.bмонгол хэл бататгал хичээл Ts.b
монгол хэл бататгал хичээл Ts.bjiguurten
 
хүний хүйс тодорхойлох
хүний хүйс тодорхойлоххүний хүйс тодорхойлох
хүний хүйс тодорхойлохOtgonjargal Galsansharav
 
Managment 09
Managment 09Managment 09
Managment 09ub_old
 
New microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationNew microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationbee Bear
 
Д.Бидэрян, Э.Болор, Б.Уянга, Х.Чанцалдулам-Байгууллагын хөгжил ба ажлын гүйцэ...
Д.Бидэрян, Э.Болор, Б.Уянга, Х.Чанцалдулам-Байгууллагын хөгжил ба ажлын гүйцэ...Д.Бидэрян, Э.Болор, Б.Уянга, Х.Чанцалдулам-Байгууллагын хөгжил ба ажлын гүйцэ...
Д.Бидэрян, Э.Болор, Б.Уянга, Х.Чанцалдулам-Байгууллагын хөгжил ба ажлын гүйцэ...erdmiinshuvuu
 
Od hicheel
Od hicheelOd hicheel
Od hicheeltuya_od
 
Монголчуудын улс төрийн үзэл санааны хөгжлийн түүхэн тойм, тусгаар тогтнол, т...
Монголчуудын улс төрийн үзэл санааны хөгжлийн түүхэн тойм, тусгаар тогтнол, т...Монголчуудын улс төрийн үзэл санааны хөгжлийн түүхэн тойм, тусгаар тогтнол, т...
Монголчуудын улс төрийн үзэл санааны хөгжлийн түүхэн тойм, тусгаар тогтнол, т...tolya_08
 
Дэлхий дахины түүхэнд Монголчуудын гүйцэтгэсэн үүрэг,эзлэх байр суурь.
Дэлхий дахины түүхэнд Монголчуудын гүйцэтгэсэн үүрэг,эзлэх байр суурь.Дэлхий дахины түүхэнд Монголчуудын гүйцэтгэсэн үүрэг,эзлэх байр суурь.
Дэлхий дахины түүхэнд Монголчуудын гүйцэтгэсэн үүрэг,эзлэх байр суурь.tolya_08
 
алтан ордны улс
алтан ордны улсалтан ордны улс
алтан ордны улсtogoldor09
 
Iltgel 2011 on 12
Iltgel 2011 on 12Iltgel 2011 on 12
Iltgel 2011 on 12zulushka_s
 
9 р анги
9 р анги9 р анги
9 р ангиKhandaa28
 

Destacado (20)

үгийн сүлжээ жинхэн
үгийн сүлжээ жинхэнүгийн сүлжээ жинхэн
үгийн сүлжээ жинхэн
 
ээж
ээжээж
ээж
 
монгол хэл бататгал хичээл Ts.b
монгол хэл бататгал хичээл Ts.bмонгол хэл бататгал хичээл Ts.b
монгол хэл бататгал хичээл Ts.b
 
хүний хүйс тодорхойлох
хүний хүйс тодорхойлоххүний хүйс тодорхойлох
хүний хүйс тодорхойлох
 
Ms excel
Ms excelMs excel
Ms excel
 
Hicheel
HicheelHicheel
Hicheel
 
MHON101-20160608
MHON101-20160608MHON101-20160608
MHON101-20160608
 
Sudalgaa
SudalgaaSudalgaa
Sudalgaa
 
Managment 09
Managment 09Managment 09
Managment 09
 
New microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationNew microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentation
 
Д.Бидэрян, Э.Болор, Б.Уянга, Х.Чанцалдулам-Байгууллагын хөгжил ба ажлын гүйцэ...
Д.Бидэрян, Э.Болор, Б.Уянга, Х.Чанцалдулам-Байгууллагын хөгжил ба ажлын гүйцэ...Д.Бидэрян, Э.Болор, Б.Уянга, Х.Чанцалдулам-Байгууллагын хөгжил ба ажлын гүйцэ...
Д.Бидэрян, Э.Болор, Б.Уянга, Х.Чанцалдулам-Байгууллагын хөгжил ба ажлын гүйцэ...
 
Od hicheel
Od hicheelOd hicheel
Od hicheel
 
77777
7777777777
77777
 
Plan 2011 2012-1
Plan 2011 2012-1Plan 2011 2012-1
Plan 2011 2012-1
 
Монголчуудын улс төрийн үзэл санааны хөгжлийн түүхэн тойм, тусгаар тогтнол, т...
Монголчуудын улс төрийн үзэл санааны хөгжлийн түүхэн тойм, тусгаар тогтнол, т...Монголчуудын улс төрийн үзэл санааны хөгжлийн түүхэн тойм, тусгаар тогтнол, т...
Монголчуудын улс төрийн үзэл санааны хөгжлийн түүхэн тойм, тусгаар тогтнол, т...
 
Дэлхий дахины түүхэнд Монголчуудын гүйцэтгэсэн үүрэг,эзлэх байр суурь.
Дэлхий дахины түүхэнд Монголчуудын гүйцэтгэсэн үүрэг,эзлэх байр суурь.Дэлхий дахины түүхэнд Монголчуудын гүйцэтгэсэн үүрэг,эзлэх байр суурь.
Дэлхий дахины түүхэнд Монголчуудын гүйцэтгэсэн үүрэг,эзлэх байр суурь.
 
алтан ордны улс
алтан ордны улсалтан ордны улс
алтан ордны улс
 
Iltgel 2011 on 12
Iltgel 2011 on 12Iltgel 2011 on 12
Iltgel 2011 on 12
 
Mongolchuudiin garal ugsaa
Mongolchuudiin garal ugsaaMongolchuudiin garal ugsaa
Mongolchuudiin garal ugsaa
 
9 р анги
9 р анги9 р анги
9 р анги
 

Similar a ээлжит хичээл 2

ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îîìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî96011064
 
Harhorum hot
Harhorum hotHarhorum hot
Harhorum hotTsatsral
 
Монголд бурхны шашин дэлгэрсэн нь
Монголд бурхны шашин дэлгэрсэн нь Монголд бурхны шашин дэлгэрсэн нь
Монголд бурхны шашин дэлгэрсэн нь П. Эрдэнэсайхан
 
хөх судар’
хөх судар’хөх судар’
хөх судар’sainaa88
 
Nergui
NerguiNergui
Nerguinergvi
 
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийхСэтгэмж Цогцолбор Сургууль
 
Монголчуудын угсаа гарвал, нэрийтгэлийн тухай
Монголчуудын угсаа гарвал, нэрийтгэлийн тухайМонголчуудын угсаа гарвал, нэрийтгэлийн тухай
Монголчуудын угсаа гарвал, нэрийтгэлийн тухайtolya_08
 
монгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учирмонгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учирSubd85
 
Tuuh soyoloo deedley
Tuuh soyoloo deedleyTuuh soyoloo deedley
Tuuh soyoloo deedleyduya0809
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëBuugii_od
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëBuugii_od
 
язгуур урлаг 3 р баг №6
язгуур урлаг 3 р баг  №6язгуур урлаг 3 р баг  №6
язгуур урлаг 3 р баг №6Sainbuyn Baagii
 
chingisiin uureg
chingisiin uuregchingisiin uureg
chingisiin uuregtolya_08
 
Богдын бошго зөгнөл
Богдын бошго зөгнөлБогдын бошго зөгнөл
Богдын бошго зөгнөлOtgonsuren Davaajav
 

Similar a ээлжит хичээл 2 (20)

ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îîìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
 
Harhorum hot
Harhorum hotHarhorum hot
Harhorum hot
 
хөх судар’
хөх судар’хөх судар’
хөх судар’
 
Монголд бурхны шашин дэлгэрсэн нь
Монголд бурхны шашин дэлгэрсэн нь Монголд бурхны шашин дэлгэрсэн нь
Монголд бурхны шашин дэлгэрсэн нь
 
хөх судар’
хөх судар’хөх судар’
хөх судар’
 
Ulger
UlgerUlger
Ulger
 
Altan deed geree
Altan deed gereeAltan deed geree
Altan deed geree
 
Nergui
NerguiNergui
Nergui
 
History
HistoryHistory
History
 
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
 
Монголчуудын угсаа гарвал, нэрийтгэлийн тухай
Монголчуудын угсаа гарвал, нэрийтгэлийн тухайМонголчуудын угсаа гарвал, нэрийтгэлийн тухай
Монголчуудын угсаа гарвал, нэрийтгэлийн тухай
 
монгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учирмонгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учир
 
Tuuh soyoloo deedley
Tuuh soyoloo deedleyTuuh soyoloo deedley
Tuuh soyoloo deedley
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýë
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýë
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýë
 
Sen
SenSen
Sen
 
язгуур урлаг 3 р баг №6
язгуур урлаг 3 р баг  №6язгуур урлаг 3 р баг  №6
язгуур урлаг 3 р баг №6
 
chingisiin uureg
chingisiin uuregchingisiin uureg
chingisiin uureg
 
Богдын бошго зөгнөл
Богдын бошго зөгнөлБогдын бошго зөгнөл
Богдын бошго зөгнөл
 

Más de bee Bear

ээлжит хичээл1
ээлжит хичээл1ээлжит хичээл1
ээлжит хичээл1bee Bear
 
New microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationNew microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationbee Bear
 
хойд цэнхэрийн агуй
хойд цэнхэрийн агуйхойд цэнхэрийн агуй
хойд цэнхэрийн агуйbee Bear
 
монголын түүх
монголын  түүхмонголын  түүх
монголын түүхbee Bear
 
монголын түүх
монголын  түүхмонголын  түүх
монголын түүхbee Bear
 
New microsoft office word document (3)
New microsoft office word document (3)New microsoft office word document (3)
New microsoft office word document (3)bee Bear
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1bee Bear
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1bee Bear
 

Más de bee Bear (12)

ээлжит хичээл1
ээлжит хичээл1ээлжит хичээл1
ээлжит хичээл1
 
New microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationNew microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentation
 
хойд цэнхэрийн агуй
хойд цэнхэрийн агуйхойд цэнхэрийн агуй
хойд цэнхэрийн агуй
 
монголын түүх
монголын  түүхмонголын  түүх
монголын түүх
 
монголын түүх
монголын  түүхмонголын  түүх
монголын түүх
 
Ssss
SsssSsss
Ssss
 
Ssss
SsssSsss
Ssss
 
Ssss
SsssSsss
Ssss
 
Ssss
SsssSsss
Ssss
 
New microsoft office word document (3)
New microsoft office word document (3)New microsoft office word document (3)
New microsoft office word document (3)
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 

ээлжит хичээл 2

  • 2. бататгал  Дараах үгийн утгыг тайлбарлана уу? 13 хүрээний байлдаан Шадар сайд 1206 он Их заргач Умардаас өмнөд Төрийн бэхи Өрнөдөөс дорнод Есөн өрлөг Их засаг хууль 95 мянгат Их хуралдай Аравтын систем
  • 3. сэдэл  Монгол нутгаар аялсан нэр цуутай аялагчдын нэрийг та бүхэн мэдэх үү? Монгол нутагт хамгийн олон жил амьдарч монголын түүхийг бодит үнэнээр дэлхийд таниулсан хүнийг та бүхэн таних уу?
  • 4. Үгийн сүлжээ  1.хамгийн анх монголын түүхийг бичиж тэмдэглэж үлдээсэн уран зохиолын болон түүхийн дурсгалт ном.|МНТ| 2.Орчлонгийн элдэв сонин номын зохиогч. |Марко Поло| 3.Ойрхи Дорнодын Хулагу хааны ерөнхий сайдаар ажиллаж байсан Рашид.Аддины бичсэн номын нэр |Судрын чуулган|  4.лувсанданзангийн алдарт бүтээлийн нэр |Алтан товч|
  • 5. 1 2 Мэдлэгээ сорьё о м а р к о п о л о н г о л ы н н 3 4 с у д р ы н ч у у л г а н у л ц т т а о н в т ч о о в о ч
  • 6. м а р к о п о л о о н г о л ы н н с у д р ы ч у у л г а г у л ц т т а о н в т ч о
  • 7. зорилт  Их Монгол улсын үеийн түүхийг дэлхийн аялагчид хэрхэн тэмдэглэж үлдээсэн бэ?
  • 8. Аялагчдын тэмдэглэл Их Монголын түүх ба аялагчдын тэмдэглэл Чингисийн тухай зохиол бүтээлүүдийн түрүү үед Монголын нууц товчоо Чингистэй хамтран тэмцэж түүний байгуулсан нэгдсэн төрийн зөвлөх сайд болсон хятан угсааны эрдэмтэн Елюй Чуцайн бичсэн “Баруун газар зорчсон шастир” Үйл явдлуудын халуун мөрөөр ирж зохиолоо бичсэн иран түшмэл Ата-Жувейний “Ертөнцийг байлдан дагуулагчийн түүх”
  • 9. Аялагчдын тэмдэглэл 1222 онд Чингис хаантай биеэр ирж уулзсан Хятадын дао,шашны том хувраг Чан-Чуны “Өрнө зүгт аялсан тэмдэглэл” Өмнөд Хятадын Сүн улсын элч Жао Хуны “Монгол Татарын шастир” Чингисийг нас барснаас хойш 8 жилийн дараа 1235 онд Монголд ирж Монголын нэгдсэн улсын төрийн зохион байгуулалт, хүч чадал, цаашдын зорилтыг нарийн ажиглаж бичсэн Пэн Да Я ,Сюй Тин нарын “ Хар татарын тэмдэглэл”
  • 10. Аялагчдын тэмдэглэл Ромын пап дөрөвдүгээр Иннокентийн тусгай даалгавартай элч Плано Карпины бичсэн “замын тэмдэглэл” 1253 онд Хархоринд ирж Мөнх хаантай уулзсан Францын хааны элч Вильгельм Рубрук, Италийн Венец хотын худалдаачин Марко Поло нарын бичиж үлдээсэн ном Ойрхи Дорнодын Хулагугийн ерөнхий сайд, түүхч “ Рашид Аддиний зохиол гэгдэх боловч чухамдаа бол түүний удирдлагын дор Болд Чинган тэргүүтэй 6-7 монгол түүхчийн бичсэн “Судрын чуулган” зэрэг бүтээл орно.
  • 11. Аялагчдын тэмдэглэл Дунд үеийн гол бүтээлүүд : Хожим хятад сурвалж бичиг гэгдэх болсноос биш угтаа 13- р зууны эцсээр Монгол түүхч бичсэн гэж Пелльо, Амбис нарын үзсэн “Богд баатар биеэр дайлсан нь” 17-р зууны үед зохиогдсон “Их шар тууж” 1663 онд Саган Сэцэний зохиосон “ Эрдэнийн товч” 1774-1775 онд Раашпунцагийн зохиосон “Дай-Юан улсын болор эрхи” 1835-1836 онд Жамбадоржийн бичсэн “Болор толь”
  • 12. Аялагчдын тэмдэглэл Лувсанданзангийн “Алтан товч” Их зохиолч эрдэмтэн В. Инжинашийн “ Хөх судар” Галдан туслагчийн “Эрдэнийн эрхи” “Чингисийн цадиг” ”Гангын урсгал” зэрэг монгол эрдэмтэн мэргэдийн бидэнд үлдээсэн бүтээл олон байдаг. Эдгээрийн түрүүч нь сүүлчийнхээ уг сурвалж болон гарч ирсэн тул үйл явдал утга ойролцоо бие биенээсээ хуулбарласан зүйл их боловч уйгагүй харшуулан тулгаж харьцуулж үзвэл аль алинд нь бусдадаа байхгүй сонин баримт, оновчтой дүгнэлт, дэвшүүлсэн санаа их юм.
  • 13. дүгнэлт  Бидний монголын түүхийг дэлхийн дайдад таниулсан аялагчдын ном түүхэн замналын тухай бид юу мэдсэн бэ?  Нэрийг нь дурьдана уу?  Бүтээлийг нь дурьдана уу?  Бодлоо илэрхийлнэ үү?  Бичиж тэмдэглэнэ үү?
  • 14. Гэрийн даалгавар  Аялагчдын мэдээлэл цуглуулж ирээрэй.