Egapeko 3. zikloko ikasleek egin duten lehen aldizkaria

1. EGAPE_
TXO! 1
3. ZIKLOA
(2019- 2020)

2. 2
AURKIBIDEA
BERRIAK MOTZEAN…………...… 2-3
KIROLEN BERRI…………..………… 4
NATURAKO BERRIAK............... 5-6-7-8
NOR DA GRETA THURNBERG?.........9
BERRI HARRIGARRIAK………..….10
AGENDA 21…………………..……..….11
ELKARRIZKETA:
PRAKTIKETAKO IKASLEAK…….……..12-13
ZINEA…………………………..…..14-15
TXISTEAK / ASMAKIZUNAK…..… 15
DENBORAPASAK……………..……..16
ADARRA:
Gipuzkoako ipar ekialdeko mendia da, 819m dituena. Urnieta udalerrian, Gipuzkoako mendi
ikusgarrienetako da, inguruko herrieta-
ko mendizaleek maiz bisitatzen dutena.
Bexabiraino autobusez joan ondoren
ttipi ttapa oinez abiatu ginen Etenetarai-
no. Bertan hamaiketakoa jan genuen.
Gero oinez jarraitu genuen tontorrerai-
no. Azken malda oso gogorra egin zi-
tzaigun bainan azkenean tontorreraino
heldu ginen. Oso pozik jarri ginen. Ber-
tatik oso paraje politak ikusteko aukera izan genuen. Berriro bueltatuko gara!!
ONDDI MENDIA
Onyi, Ondi, edo Oindi Urnietan dagoen mendia
da, Adarra-Mandoegiko mendilerroaren ipar-
mendebaldeko muturrean, Urumeako bailararen
gainean.
5. Mailakoak Bexabiraino autobusez joan ginen,
ibilbidearen erdialdean, POZONTARRIN, hamai-
ketakoa egin genuen. Onddi mendiaren gailurrean
taldeko argazkia atera genuen paraje oso politaki
kusi genituen . Eguraldi eguzkitsua egin zigun.
Oso ondo pasa genuen irteera honetan.
AIORA AYERZA ETA AINHOA MARTIARENA

3. 3
BERTSO MOTIBAZIO SAIOA
2019-10-14an bi bertsolari etorri ziren ikasto-
lara, Amaia Agirre eta Aritz. Amaia Agirre
gure bertsolaritzako irakaslea izango da ikas-
turte berri honetan. Bertso jolas batzuk egin
genituen, oso dibertigarriak izan ziren. Ariketa
desberdin batzuk egin genituen eta oso ondo
pasa genuen. Beraz, eskolaz kanpoko ihardue-
ra bezala aukeratu dezakezue eta bertsolari izan!
Animatu ondo pasatzera!!
INSPIRA STEAM
Inspira steam proiektua aintzindaria da, nesken artean zientzia
eta teknologiarako bokazioak sustatu nahi dituena. Horretarako
sentsibilizazio eta orientazio ekintzak egiten ditu. Gure ikastolan
izan ziren!
Proiektu honen muina emakume
“aholkulariak” dira. Beraien borondatez, haien bizitza azaldu
ziguten. Guztiaren iraupena 6 saiotan mugatzen da.
Bi emakume etorri ziren; Ane Aranburu eta Jone Cercadillo.
Ane 6.Akoekin egonzen eta Jone 6.Bkoekin.
Lehenengo saioan, proiektuaren berri eman ziguten eta zenbait
bideo ikusi genituen. Bertan, gizonezkoen pre-
sentziak zientzian duen garrantziaz jabetu ginen.
Denak gizonezkoak ziren! Eta konturatu ginen
emakume asko eta asko daudela, gizonezkoak
bezala, zientzia eta teknologia arloetan lana egi-
ten dutenak.
Gure ustez biei garrantzi berdina eman behar zaigu. Ze axola du neska edo mutila
izatea? Aukera berdinak izan behar ditugu.
MAIALEN ETXEBERRIA ETA LAIN FRADEJAS

4. 4
MAIALEN CHORRAUT
Maialen Chourraut Iurramendi (Lasarte-Oria, 1983ko martxoaren 8a) euskal kirola-
ria da, ur bizietako kayak (K1) modalitatean aritzen dena.
Miguel Indurainekin batera euskal kiro-
lari bakarra da inoiz urrezko domina
olinpiarra lortu duena.
Atletico San Sebastian klubean hasi zen
piraguismoan 12 urte zituenean.
2016an azkenik Rioko Olinpiar Jokoe-
tan urrezko domina erdietsi zuen arra-
kasta handiz. Chourrautena izan zen
inoiz euskal emakume batek bakarka lortu zuen lehen urrezko domina.
2020ean Tokioko joko olinpikoetara joango da Maialen. Zorterik handiena opa dizugu
Maialen, animo!!!
http://basqueteam.eus/eu/2019/09/28/maialen-chourrautek-plaza-olinpikoa-lortu-du-seu-durgelleko-
munduko-txapelketan-hamargarren-bukatu-arren/
MIKEL ITURRIA
Mikel Iturria Segurola (Urnieta, 1992ko martxoaren 16a) gipuzkoar txirrindularia da,
2016tik aurrera profesionala dena.
Urnietako txirrindulariak, Mikel Iturriak,
Urdaxen irabazi du Espainiako Itzuliko
etapa. Mikelek, bere lehenengo profesiona-
letako etapa irabazi du, froga handi batean.
Espainiako itzulian 11.etapa irabazi du, ha-
sieratik alde eginda zegoen beste batzuekin
eta 28. Kilometroan besteengandik alde
egin eta 45 segundutara iritsi zen.
200 metro helmugara iristeko 5 segundu falta zitzaizkiolarik, azken momentuan atzera
eta 10 segunduetara iritsi zen.
AUPA MIKEL! ZORIONAK!!! ETA ZORTE ON!!!
MARKEL REGILLAGA

5. 5
Animalia bereziak:
Ornitorrinkoa — Komodoko dragoia
Ornitorrinkoa (Ornithorhynchus anatinus) erdi urtarra
den ugaztun espeziea da, Australiako ekialdean eta Tasmanian bizi
da. Arrautzak erruten dituen ugaztun bakarrenetakoa
da. Ahatearen antzeko mokoa dauka, kastorearen antzeko buztana
eta igarabaren antzeko hankak ditu.
Arrek bere hanketan pozoia daukate. Pozoi horrengatik eta bere tamai-
nagatik gizakiari minbizia eragin diezaiokete.
Beraz, kontuz ibili bere inguruan!!!

6. 6
KOMODOKO DRAGOIA.
Komodoko dragoia sauropsido izeneko espezieko narrastia da. Indo-
nesiako hainbat irletan bizi da (Asian).
Munduko muskerrik handiena da, eta muturretik isatseraino 2 m eta 3 m arte-
ko neurria dauka.
Gutxi gora beherako, 70 kg-ko pisua du.
Normalean, arrak emeak baino handiagoak izaten dira.
Haragijaleak dira eta narrastiz elikatzen da,
IGOR BELAUNZARAN

7. 7
AMAZONIA SUTAN
Amazoniako oihanean dauden 2019ko baso-suteak, batez ere, Brasilgo Amazonen legeko
eskualdean eta Bolivian eta Perun, eta baita Amazoniakoak ez diren beste bioma batzueta-
ko eremuak (baso tropikala) ere eragin dute. Paraguai eta Argentinan urtarrilaren lehenen-
go astetik 2019ko iraileko
lehen astera. Sute horiek,
urteko aldi bereko aurreko
suteen aldean, 2010etik ho-
na Amazonia oihanean
izandako sute ikaragarria
erakusten dute.
2019ko urtarrilaren 1etik
irailaren 1era, 91.891 sute
jakinarazi ditu Brasil osoan,
eta horrek urte arteko%
67ko gehikuntza suposatzen du .
Sute horiek lehorte sasoietan gertatzen dira, non zuhaitzak erretzea eta erretzea zurezko
industriarako baliabide naturalak lortu nahi diren, basoa garbitzeaz gain, abeltzaintza, ne-
kazaritza eta meatzaritza jarduerei bide eman ahal izateko. Abeltzainei bidea emateko ba-
soa kentzea izan zen Brasilgo Amazonian desforestazio kausa nagusia 1960ko hamarkada-
ren erdialdetik.
Amazonian zuhaitzak moztea eta erretzea normalean legez kanpoko jarduera da nazio ho-
rien baitan, hala ere, ingurumena babestea oso ahula izan da.
Suteen ondorioz sortutako keak Amazonas, Acre, Mato Grosso, Mato Grosso del Sur eta
Rondônia Brasilgo estatuetan eragina izan du. Era berean, São Paulo hiriko zerua kea esta-
lita zegoen, keak iluntasun orokorra eragiten zuen. Abuztuak 19, Kea ere Peruko eta Boli-
viako hainbat gunetan izan zen.
IKER ARANBURU, IZARO BERGARA ETA LUKAS FLORIDO

8. 8
IPAR POLOAREN URTZEA
Ozeano Artikoa Zirkulu Polar Artikoa baino iparralderago kokatutako ozeano izoztua da.
14.000.000 km karratu-
ko azalera, 988 metro
eskaseko batez besteko
sakonera eta 5.502 me-
troko sakonera maximoa
dauzka eta, horren on-
dorioz, edo horri esker,
munduko Ozeanorik
txikien eta sakonera gu-
txien duena da.
1978 eta 1998 urteak bitartean satelite bidez eta itsaspeko bidez eginiko neurketek Artikoko izotz
-geruza azkar mehetzen eta gaztetzen ari dela adierazi dute.
Ozeano Artikoak kliman eragiten duen modura, klimak eta klimaren aldaketak berebiziko eragina
daukate Ozeano Artikoan. Bertako izotz-geruza -Estatu Batuak estaltzeko adina- gaineko aireak
eta azpiko ozeanoak izaten dituzten aldaketekiko oso sentikorra da eta, horregatik, klimaren al-
daketa ikertzen dabiltzan guztien ohiko erre-
ferentzia da.
Planeta berotzen ari dela ez dago zalantza-
rik, baina berau eragiten duen aldaketa kli-
matikoaren inguruan zalantza asko dira. Ho-
rretako bat beroketaren birrelikatzea deitzen
dena da. Honek itsasoetako izotza urtzen du,
ozeanoaen kolorea ilundu eta horren ondorioz, bero gehiago xurgatzen dute eta izotz gehiago
urtzen da. Beraz, bakoitzak atera ditzala ondorioak.
IZARO AGRA ETA JUNE BARRAGÁN

9. 9
EZAGUTZEN AL DUZUE...GRETA THUNBERG?
Greta Thunberg 16 urteko ikasle sue-
diarra klima aldaketaren kontrako
borrokan ikur bihurtu da. Bere borro-
ka eredu hartuta, gazte asko bultzatu
ditu manifestatzera.
3 urte zituenean “Asperger sindro-
mea” diagnostikatu zioten eta síndro-
me hau jasaten duten pertsonek ezau-
garri bat dute, gai bat interesatzen
zaienean, buru belarri sartzen direla.
Hori gertatu zitzaion aldaketa klima-
tikoarekin.
Manifestaldiak, hitzaldiak antolatu
zituen eta aldaketa klimatikoaren aurrean zer egin behar dugun informazioa
ere. Azken ageraldian Estatu Batuetako parlamentuan honako hau esan zuen;
“Helduok gazteei esperantza eman behar zaiela diozue. Bainan ez dut zuen es-
perantzarik nahi, beldurra sentitzea nahi dut. Krisi baten aurrean egongo bagi-
na bezala lanean hastea nahi dut. Gure etxea sutan egongo balitz bezala!”.
Bakoitzak eragin diezaiola bere buruari honen aurrean.
UGUTZ ESNAOLA ETA DANIELA CLAUDINO

10. 10
BERRI HARRIGARRIAK...
LEHEN TAXI HEGALARIA: ELEKTRIKOA ETA GIDARIRIK GABEA
Tecnaliak aerotaxi bat garatu du, eta gaur aur-
keztu du Donostian. Bost-zazpi urte barru
martxan ibiltzea espero du.
Mundu osoan sei aerotaxi prototipo daude; ho-
rietako bat, Euskal Herrian. Europan, hiru
baino ez dira. Aerotaxiak gaur goizean egin du proba
hegaldia, Donostiako zezen plazan. Minutu batez
egin du hegan, barruan bidaiaririk gabe, araudi arra-
zoiengatik.
Ibilgailua hirietan ibilbide laburrak era autonomoan
egiteko diseinatu dute. Pertsona bakarra edo 150 kilogramora bitarte-
ko kargak garraiatzeko prestatu dute, eta hirian hamabost bat minutu-
ko distantziak egiteko prest dago —gehienez ere hamabost kilome-
tro—.
Markel REGILLAGA eta Igor BELAUNZARAN
GENERO INDARKERIA:
Genero indarkeria emakumeak haiek izateagatik egiten zaien indarkerian datza.
Honek sufrimendu fisiko, psikologiko edo sexualak egitea du helburu nagusi.
Emakumeak hau jasaten duenean oso gaizki pasatzen du eta agian etorkizunean
ondorio fisiko zein psikologiko txarrak ekar ditzake. Genero indarkerian ez du
bakarrik emakumea kaltetzen, baita ere inguruneko familiako kideak. Batetik
hau neska batek ikusten badu txikia denetik, gero helduagoa denean asko kos-
tatuko zaio harremanak izatea beste pertsona batzuekin. Bestetik mutila bada
heldua denean normala irudituko zaio neskenganako jarrera bortitza izatea.
Egin diezaiogun aurre genero indarkeriari!! EZ DA EZ!
KYRA MARRUEDO ETAARATZ CABANILLAS

11. 11
ZABORREN BIRZIKLAPENA
Birziklatzea erabilitako zerbait, berriz ere erabili edo baliatu ahal izateko,
eraldatu edo egokitzea da. Birziklapenaren bidez, objektuen osagaiak ahalik
eta gehien gordetzen dira, haiek berrerabiliz antzeko edo bestelako pro-
duktuak ekoiztu ahal izateko.
Beira da birziklatzeko eta berrerabiltzeko materialik egokiena: tona bat beira
ekoizteko, 130 kg petrolio behar dira gu-
txi gorabehera. Hortaz, beira birziklatuz
petrolio asko aurreztu daiteke. Gainera,
beira oso-osorik birzikla daiteke, eta pro-
zesua nahi adina aldiz errepikatu ere bai.
Zaborrontzia botatzen dugun gehiena
birzikla daiteke: adibidez, etxean sortzen
diren hondakinen %90etik gora birziklagarria da. Gaikako zabor-bilketaren
bidez, birziklatzeko moduko hainbat produktu berreskura daitezke: zabor
organikoa (janaria, adibidez) kompostak egiteko erabil daiteke; papera, ontzi
arinak eta beira. Birziklatu! Berrerabili!
AGENDA 21- PAISAIA
Agenda 21-en aurten landuko dugun gaia PAISAIA izango da. Lehenengo
fasea, sentsibilizazio fasea izango da. Datorren ikasturterako izena aldatuko
diote eta Agenda 21 izatetik EA20/30 deitzera pasako da. Proiektu honetan
aurrera egiteko ikasle ordezkariak aukeratuko dira. Egiten ditugun jardue-
ren berri emango dizuegu.
DANEL EZAMA ETA GORKA VEGA

12. 12
Harry Potter

13. 13
1-Nola duzu izena?
Eñaut Gorostidi
2- Zenbat urte dituzu?
19 urte
3-Zenbat denbora egongo zara praktiketan?
5 aste
4.Txikitan irakasle izan nahi zenuen?
Bai
5-Esperientzia polita iruditzen ari zai-
zu?
Bai
6-Ze mailatan nahiko zenuke klase
eman?
3.mailatik 6.mailara
7-Kirola gustatzen zaizu?
Bai
8-Ze kirol gustatzen zaizu?
Errugbia
9-Ze janari duzu gustukoena?
Amonaren paella
ESKERRIK ASKO BIEI GURE GALDERAK ERANTZUTEAGA-
TIK ETA ZORTE ON!!!!
ENARA BLAZQUEZ ETA EIDER GARCIA

14. 14
ZINEA EUSKARAZ
“ASTO ERREGEA” animaziozko euskaratu duten
filma bat da.
Pakistanenen irudikatua dago eta Zineuskadiren Zinema eus-
karaz programaren bidez 2019.urtean euskaraz eskainiko du-
ten 11. Filma da.
Lehoi Erregea, oihaneko burua, erretiroa hartzekotan da. Be-
re ondorengoak sinesgarritasuna irabaz dezan, Miss Fina
aholkulariarekin batera hausteskundeak deitzea erabaki
du. Mangu asto apala, zoriontsu da bere garbitzaile bizimo-
duarekin, baina ustekabean herritarren hautagai bihurtuko da, eta Hantusteusi, Lehoi Erre-
gearen legezko oinordekoari, aurre egin beharko dio.
Manguk baina, ez daki bere hautagaitza Miss Finaren plan maltzurraren parte dela. Honen
asmoa, Lehoi Erregea tronutik kentzea da, eta haren semea ondorengotzatik kanpo uztea.
Hartara, tronua kontrolatzeko aukera izango du, bere agindupean dagoen hautagai baten
bidez.
Azkenik, heldu dira hautetsontziak oihanera! Lortuko ote du Manguk emandako hitza
betez errege izatea? Ala, Miss Finaren txotxongilo hutsa izango ote da? Has bedi hauste-
kunde kanpaina!
ANIMA ZAITEZTE IKUSTERA!!!
“MANOU”
Animaziozko alemaniar filma bat da.
Txikientzat aproposa den euskarazko filma
da hau.
Manou hegazti txiki eta bizkor bat da. Kaio bat
delakoan hazi da, hala baitira haren gurasoak ere.
Ahaleginak eta bi egiten ditu igerian, arrantzan
eta hegan; ez da oso abila, ordea. Azkenean, familiako beste kideak bezalakoa ez dela ohartuko da.
Orduan, bidaia harrigarri bati ekingo dio, benetako jatorria ezagutzeko
Iker Aranburu, Izaro Bergara eta Lucas Florido

15. 15
ZINEA:
Malefika: maestra del mal
Malefikaren eta Auroraren bizitza kontatzen duen "Malefik" -aren ondorengoa,
baita bizi duten mundu magikoaren mehatxuak bizirauteko eratuko dituzten ali-
antzak ere.
PADRE NO HAY MAS
QUE UNO
Javierrek dena dakiela uste du, baina ez du hatz bat mugitzen bere emazteari etxea zaintzen
eta bost seme-alaben gorabeheretan laguntzeko.
June eta Izaro
TXISTEAK ETAASMAKIZUNAK
Gorka Vega eta Danel Ezama

16. 16
Lain Fradejas eta
Maialen Etxeberria
DIXIT
DOBLE
MAHJON
MONOPOLI
NORDANOR
PARTXISA
UNO
XAKE