Mekanismoen buruzko aurkezpena

1. MEKANISMOAK
Zer dira mekanismoak?
Indarrak eta higidurak aldatzen
edo transformatzen dituzten
elementuak dira
Elementu eragileak

Mekanismoak

Elementu hartzaileak

2. MEKANISMOEN
SAILKAPENAMugimenduaren transmisioa
 Lineala (1): Mugimendua, indarra eta
potentzia molu linealean transmititzen ditu
alde batetik bestera.
 Zirkularra (2): Mugimendua, indarra eta
potentzia modu zirkularrean transmititzen
dituzte elementu eragiletik hargailuraino.
Mugimenduaren
transformazioa
 Zirkularretik Lineala (3)

3. INDARRAREN
MOMENTUAIndar batek puntu edo ardatz baten
inguruan sortarazten duen biraketa-efektua
adierazten du. Ondoko
biderkaketa bektorialaren
bidez definitzen da:
M = Momentua
F = Indarra (Newtons)
d = distancia (metros)
M=F·d
“Palanka bat eman
eta mundua
mugituko dut”
Arquímedesek

4. 1-Transmisio Lineala (1)
PALANKA
 Sostegune edo
artikulazio puntu
batean birak ematen
dituen barra zurruna
da.
 Palanka orekan egon ohi ekuazio
hau betetzen denean F·d=R·r


5. PALANKA MOTAK
•LEHEN MAILAKO PALANKA:
Sostegunea aplikatutako indarraren eta
erresistentziaren artean dago

6. •BIGARREN MAILAKO PALANKA:
Erresistentzia sostegunearen eta
aplikatutako indarraren artean dago

7. •HIRUGARREN MAILAKO PALANKA:
Aplikatutako indarra
sostegunearen eta
erresistentziaren artean
dago.

8. 1-Transmisio Lineala (2)
POLEA FINKOA
 Ardatz baten inguruan
birak ematen dituen gurpil
artekatua da
 Orekan egon ohi da
hau betetzean F=R

RF

9. 1-Transmisio Lineala (3)
POLEA MUGIGARRIA
 Bi poleak osatzen dute,
bat mugiezina eta bestea
linealki mugi daiteke
 Orekan egon ohi da, hau
betetzean F=R/2

F
R
F=R/2n

10. POLIPASTOA
Polea finko eta mugigarrian dituen muntaia
berezi da. Poleen kopurua bikoitia izan behar
du (horien erdiak polea finkoak izango dira
eta beste erdiak mugigarriak)
Orekan egon ohi da,
berdintza hau betetzen
denean F = R/2n

11. 2-Transmisio Zirkularra (1)
MARRUSKADURA-GURPILAK
Lotuta dauden bi gurpil osatzen
dituzten sistema da
Gurpil eragilea edo sarrerakoa
mugitzean, irteerako gurpila
mugiarazten du, herrestan
eramaten duelako lehenengokoak
Ekuazioa V1·d1=V2·d2
Transmisio-erlazioa i = d1/ d2


12. 2-Transmisio Zirkularra (2)
UHALDUN POLEAK DITUEN SISTEMA
 Bata bestetik distantzia jakin batera dauden
bi polea edo gurpil dira
 Ardatzak paraleloak
dira eta uhalaren esker
batera egiten dute bira.
 Biraketa-abiaduraren
erlazioa, hau da V1·d1=V2·d2
 Transmisio-erlazioa hau da i = d1/ d2
 Polea-trena V1/V4 = d2·d4/ d1·d3


13. 2-Transmisio Zirkularra
(3)ENGRANAJEAK
Gurpil-sortak dira. Irtenguneak dituzte
(hortzak) eta bata bestearen barnean sartzen
dira
1 ardatzaren mugimendu zirkularra 2 ardatzera
transmititzen da ardatzetan sartuta dauden 1
eta 2 engranajeen bitartez
Bi engranajeek eta bi ardatzek kontrako
norabidean ematen dituzte birak
Engranajeei esker, mugimendu zirkular bat
gertu dauden bi ardatzetara transmiti daiteke
(paraleloak, perpendikularra edo zeiharrak)

14. 2-Transmisio Zirkularra (4)
ENGRANAJE MOTAK
ZILINDRIKOAK HELIZE FORMA
KONIKOAK

15. ENGRANAJEEN
FUNTZIONAMENDUEN ADIBIDEA

16. 2-Transmisio Zirkularra (5)
ENGRANAJE EROA
Engranajeak
norantza berean bira
dezaten, bien artean
horzdun gurpil
gehigarri bat jartzen
da

17. 2-Transmisio Zirkularra (6)
TORLOJU AMAIGABEA
 Helize formako gurpil horzdun bati
engranatzen zaion torloju bat da
 Bere ardatza torlojuarenarekiko
perpendikularra da
 Ardatz-eragilearen sartutako torloju
amaigabearen bira bakoitzeko, arraste-
ardatzari akoplatutako gurpil
horzdunak hortz bat biratzen du.
 Ekuazioa Ngurpil·Zgurpil = Ntorloju·Ztorloju
 Transmisio erlazioa i = Ngurpil/Ntorloju

18. 2-Transmisio Zirkularra (7)
KATEDUN ENGRANAJEEN SISTEMA
Ardatz paraleloak dituzten
bi gurpil horzdunek
osatzen dute. Bata bestetik
distantzia jakin batera
daude eta batera biratzen dute biei engranatuta
dagoen kate baten eraginagatik
 Ekuazioa: N1·Z1=N2·Z2 , N abiadura izanez
eta Z engranajeen hortz kopurua

19. 2-Transmisio Zirkularra (8)
UHALDUN POLEAK DITUEN TRENA
Uhala duten poleen sistema da eta bi gurpilek
baino gehiagok osatzen dute.
1 ardatzaren mugimendu
zirkularra 2 ardatzera
transmititzenda 1 eta 2 poleen
bitartez, elkartzen dituen lotura uhal
tenkatuari esker, 2 eta 3 poleek, ardatz berera
akoplatuta daudenez, abiadura berean biratzen
dute. Azkenik, 3 polearn mugimendua 4 poleara
transmititzen da lotzen dituen uhalaren bidez.
 Ekuazioa: N4/N1=(D1·D3)/(D2·D4)

20. 2-Transmisio Zirkularra (9)
ENGRANAJE TRENA
Bi engranajek baino gehiagok osatzen duten
sistema da. Gurpilak binaka engranatzen
badira TREN KONPOSATUA deritzo.
Lehenengo ardatzaren mugimendu zirkularra
bigarrenari transmititzen zaio 1 eta 2 gurpilen
esker. 3 gurpilak 2 gurpilarekin batera
biratzen du eta 4 gurpilari igortzen dio
mugimendua. Bikote bakoitzak bere
bikotearen kontrako norabidean egiten du
bira
 Ekuazioa: N6/N1=(Z1·Z3·Z5)/(Z2·Z4·Z6)

21. 2-Transmisio Zirkularra
(10)ABIADURA ALDAKETA
Abiadura angeluarra (w) :denbora unitatean egindako
espazio angeluarra da. Unitateak: rad/s (SI) eta
bira/min
Abiadura lineala (v): Abiadura denbora-unitate
bakoitzean eginiko desplazamendua da (amaierako
posizioa ken hasierako posizioa, m/s-tan neurtzen da.


22. 3-Mugimendu zirkularra zuzena
transformatzen duten
mekanismoak (1)PIÑÓI-KREMAILERA
Hortz zuzenak dituen piñoi edo gurpil
horzduna da, kremailera bati lotuta.
gurpil horzdunak bira egiten duenean
kremailera mugimendu zuzenez
mugitzen da.
Mekanismo hau itzulgarria da

23. 3-Mugimendu zirkularra zuzena
transformatzen duten mekanismoak
(2)
TORLOJU-AZKOIN SISTEMA
Torloju-azkoin sistemak torloju hariztatu eta
azkoin bana ditu. Azkoinaren barneko diametroa
torlojuarenaren berdina izaten da.
Torlojuak bira egiten badu eta
azkoinaren orientazioa
aldatu gabe mantentzen bada,
aurrera egiten du ardatz hariztatutik zuzen;
eta alderantziz, azkoinak Bira egiten badu eta
posizioa ez bada aldatzen, torloju hariztatua era
linealean mugitzen da.


24. 3-Mugimendu zirkularra zuzena
transformatzen duten mekanismoak
(3)
BIRADERA-TORNU MULTZOA
Biradera birarazten duen ardatzari
lotuta dagoen barra da. Ardatza
biratzeko indarra zuzenean aplikatuko
balitz, egin beharko litzatekeena baino
txikiagoa da. Gailu honetan oinarrituta
dagoen mekanismoa
tornua da
 Ekuazioa:
 F·d=R·r F=(R·r)/d

25. 4- Mugimendu zirkularra joan-etorriko
mugimendu zuzena bihurtzeko
mekanismoak (1)
BIELA-MANIVELA
BIRABARKIA
ESPEKA
ESZENTRIKOA

26. 4- Mugimendu zirkularra joan-etorriko
mugimendu zuzena bihurtzeko
mekanismoak (2)
BIELA-MANIVELA

28. 4-Transformación:
de Circ. a rect. alternat.(3)
 Cigüeñal


 ¿Qué es?

 ¿Cómo funciona?

 En que se utiliza

29. 4-Transformación:
de Circ. a rect. alternat.(4)
 Leva-seguidor
 ¿Qué es?

 ¿Cómo funciona?

 En que se utiliza

30. 4-Transformación:
de Circ. a rect. alternat.(5)
 Excéntrica


31. Recordatorio
 Transmisón de movimiento
 Lineal (1) (palanca, polea fiaj, móvil)
 Circular (2)(ruedas de fricción, poleas con correa,
engranajes, tornillo sin fin, engranaje con cadena, variación
de velocidad, tren de poleas con correa, tren de engranajes
 Transformación de movimiento
 Circular Rectilíneo (3) (Piñón cremallera,
tornillo tuerca, manivela torno,)
 Circular Rectilíneo alternativo (4)
( biela manivela, cigüeñal, leva seguidor, excéntrica)

32. Otros mecanismos
 Mecanismos para dirigir el movimiento

 Mecanismos para regular el movimiento

 Mecanismos de acoplamiento

 Mecanismos de acumulación de energía

33. Otros mecanismos (1)
 Para dirigir el movimiento
 TRINQUETE



34. Otros mecanismos (2)
 Para regular el movimiento
 Freno de disco

 Freno de cinta

 Freno tambor

35. Otros mecanismos (3)
 Acoplamiento
 Embrague
Fricción
De dientes

 Junta Cardan



36. Otros mecanismos ()
 Acumulación de energía


37. Anexo (Motor 4 tiempos)
 Motor de cuatro tiempos
 Motor de cuatro tiempos (largo)