Actividad creada para El día de las Bibliotecas Escolares 2016. Información de los cuadros y pintores españoles que aparecen ocultos en las paredes de CEIP Ponte dos Brozos

1. Actividade: Atrapa Pintores
(Día das Bibliotecas Escolares 2016)

2. O conxunto de pinturas rupestres das covas de Altamira na rexión de Cantabria é un
descubrimento histórico-artístico de primeira orde, pois representa a primeira manifestación
pictórica na Historia da arte. Son numerosas e interesantes todas as pinturas rupestres que forman
parte deste conxunto. E entre elas, cabe destacar o especial protagonismo que cobran as figuras de
bisontes. O conxunto alberga, aproximadamente, 38 figuras de bisontes realizadas no teito da sala
principal, a chamada “Sala dos Polícromos”.
Quen descubriu estas pinturas? En que ano foi?
BISONTE DE ALTAMIRA
Pintura rupestre de estilo franco-cantábrico do Paleolítico (15.000- 12.000 a.c.)
Cova de Altamira, Cantabria (España)

3. O CABALEIRO DA MAN NO PEITO
El Greco (1578-1580)
Museo do Prado de Madrid
É un dos retratos españois máis coñecidos
no mundo. Un cabaleiro coa man no peito
mira ao espectador coma se fixese un pacto
con el. A postura da man parece un xesto de
xuramento. Este home está vestido de
forma fina e elegante e porta unha espada
dourada. De ouro é tamén o medallón con
cadea que leva. No seu tempo converteuse
na representación clásica e honorable do
español do Século de Ouro.
A persoa retratada era de identidade
descoñecida. Hoxe considérase que é o
marqués de Montemayor e notario maior
de Toledo, pero ata hai pouco quíxose ver
que podía ser unha configuración dun
famoso escritor.
De que escritor estamos a falar?

4. AS MENINAS
Diego Velázquez (1656)
Museo do Prado de Madrid
Considérase a obra mestra deste pintor do
Século de Ouro español. É unha das obras
pictóricas máis analizadas e comentadas
no mundo da arte.
Os personaxes son servidores palaciegos,
que se dispoñen ao redor da infanta
Margarita, á que atenden dona María
Agostiña Sarmiento e dona Isabel de
Velasco, meninas da raíña. Ademais dese
grupo, vemos autoretratado ao propio
pintor Velázquez traballar ante un gran
lenzo, aos ananos Mari Bárbola e
Nicolasito Pertusato, que azuza a un
mastín, á dama de honra dona Marcela de
Ulloa, xunto a un guardadamas, e ao
fondo, tras a porta, asoma José Neto,
aposentador. No espello están reflectidos
os rostros dos reis, pais da infanta e
testemuñas da escena.
Como se chaman os reis?

5. A MAJA VESTIDA
Francisco de Goya (1800- 1805)
Museo do Prado de Madrid
É unha das obras máis coñecidas do pintor español Francisco de Goya. Retrátase a unha muller recostada nun
leito e mirando directamente ao observador. Non se sabe de certo quen é a retratada. Apuntouse a posibilidade
de que se tratase da décimo terceira duquesa de Alba, amiga de Goya. Con todo, dado que o primeiro
propietario foi o primeiro ministro Manuel Godoy, considerouse máis probable que a modelo directamente
retratada fose a entón amante e logo esposa do propio Godoy, Pepita Tudó.
Que outra maja pintou Goya?

6. PASEO A BEIRAS DO MAR
Joaquín Sorolla (1909)
Museo Sorolla de Madrid
É un dos cadros máis famosos realizados
polo pintor valenciano Joaquín Sorolla
adscrito ao postimpresionismo.
Esta magnífica obra foi realizada no
verán de 1909 e nela vemos á muller e a
filla maior do pintor paseando á tardiña
pola praia de Valencia mentres a brisa
mariña fai ondear as súas roupas.
Podemos ver e sentir o vento nas
roupaxes, no parasol e na auga do mar e
tamén contemplar a luz do
Mediterráneo captada polo seu mellor
retratista.
Como se chaman a muller e a filla do
pintor?

7. AS SEÑORITAS DE AVIGNÓN
Pablo Picasso (1907)
Museo de Arte Moderna de Nova York
Este cadro de grandes dimensións é a
referencia crave para falar do Cubismo, do cal
este artista español é o máximo
representante.
No cadro aparecen cinco mulleres espidas.
Dous delas son as de aspecto máis cubista das
cinco, que asemellan máscaras, debido a
influéncia da arte africana que comezou a ser
coñecida en Europa a principios de século. As
dúas mulleres do centro son máis afíns ás
caras dos frescos medievais e as primitivas
esculturas ibéricas, en cambio a muller da
esquerda é máis parecida á arte exipcia. Na
parte inferior móstrase un bodegón composto
por algunhas froitas: unha racha de sandía, un
acio de uvas, unha pera e unha mazá, todo iso
sobre unha mesa tapada cun mantel
engurrado de cor branca.
Onde ten lugar esta escena?

8. BODEGÓN CON PERSIANA
Juan Gris (1914)
Tate Gallery de Londres
Juan Gris foi unha das figuras máis relevantes
do Cubismo. En 1906 este pintor madrileño
trasladouse a vivir a París e ensaia novas
fórmulas para profundar no seu "cubismo
sintético". A Primeira Guerra Mundial
trastornou moitas cousas na vida de Juan Gris.
Era estranxeiro nun país en guerra, polo que
non podía regresar a España onde podería
entrar en prisión por prófugo. O ambiente en
París faise cada vez máis irrespirable porque
cada vez que sae á rúa é vítima de acusacións
nacionalistas ou malas miradas. Este cadro
pode ser un dos que mellor expliquen o que
sente o artista nese momento. A xerra sobre
un xornal e a persiana botada impedindo que a
luz do exterior entre, transmítennos a
sensación de que o artista se oculta na súa
casa e íllase.
Quen foi o artista español e amigo que máis
influíu en Gris?

9. SIGNOS E CONSTELACIÓNS NAMORADOS
DUNHA MULLER
Joan Miró (1939-1941)
Instituto de Arte de Chicago
É unha pintura de expresionismo
abstracto onde Miró simula un
firmamento surrealista infestado de
símbolos, entre os que se atopan algúns
dos máis recorrentes da súas obras, como
son as mulleres e o firmamento. O artista
plasma sobre teas de tons neutros un
labirinto de liñas negras salpicado polas
cores primarias. Sentía a necesidade de
escapar das barbaridades cometidas na 2ª
Guerra Mundial e a súa vía de escape era
mirar ao firmamento, imaxinar que fuxía
desa realidade convertido en paxaro para
volver despois á terra e expresar en forma
de símbolos todo o que cabía nun lenzo.
Que técnica da pintura utiliza?

10. GALA CONTEMPLANDO O MEDITERRÁNEO
Salvador Dalí (1975)
Teatro-Museo Dalí en Figueres (Gerona)
Dalí foi un gran pintor español considerado un
dos máximos representantes do surrealismo.
Estaba sempre indagando, experimentando e
atento ás vangardas. Así que optou entón por un
lenzo de xigantescas proporcións (4,20 metros de
alto por 3,18 de ancho) porque non quería
poñerlle as cousas fáciles ao espectador no seu
habitual xogo das dobres imaxes.
Se un observa o cadro por primeira vez, ve á súa
muller Gala espida, de costas, asomada á xanela.
Ela centra a atención desta obra na que
contrastan as cores cálidas e frías, a partir da
xanela tridimensional da súa casa familiar de
Figueres, desde a que vía o mar e que lle servía
de inspiración.
Pero só 18 metros máis atrás, o espectador verá
un cadro completamente distinto xa que con só
entornar os ollos distínguese claramente o rostro
do primeiro presidente dos Estados Unidos,
asasinado durante o seu mandato.
Cal é o nome deste presidente?

11. A GRAN VÍA , 1 de agosto, 7:30 horas
Antonio López (2009-2011)
Antonio López desenvolveu unha obra independente desvinculándose das tendencias realistas europeas máis
recentes, ou co hiperrealismo americano. A súas obras caracterízanse polo coidado, o esmero e a dedicación do seu
método de traballo. A través dunha plasmación lenta, ben pensada, pretende captar a esencia da vida cotiá, a
realidade desde un punto de vista case fotográfico.
Pinta a luz copiándoa do natural, por iso tarda tantos anos en pintar algúns dos seus cadros, porque tenta captar a
luz dun momento que se só dáse a unha hora concreta e en única data do ano. Ten máis de media ducia de cadros
sobre uns dos seus lugares preferidos de Madrid: a bifurcación de Alcalá cara a Gran Vía.
Cantos anos tardou en pintar o Retrato da familia de Juan Carlos I?