1. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับธุรกิจท่องเที่ยว
สมยศ โอ่งเคลือบ
ภาควิชาการท่องเที่ยว
คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
Email: somyot.o@cmu.ac.th1

2. อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว..
อุตสาหกรรมที่ใหญ่และเติบโตอย่างรวดเร็ว
2493 20 ล้านคน
2543 696 ล้านคน
2545 715 ล้านคน
2550 898 ล้านคน
2

3. 3
• 898 million international tourist arrivals in 2007 (6.5% growth
per year between 1950-2007)
• International Tourism Receipts totalled US$ 733 billion, or 2
US$ billion a day, in 2006
• Tourism represents around 35% of the world’s exports of
services and over 70% in Least Developed Countries (LDCs)
• 1.6 billion forecast international tourist arrivals worldwide by
2020
WTO (2008)

4. อะไรทาให้การท่องเที่ยวเติบโต?
4

5. วิวัฒนาการของการเดินทางท่องเที่ยว
5

6. ยุคโบราณ
• อียิปต์(1500-525 B.C.) การเดินทางเพื่อการค้า และการปกครอง การร่วม
พิธีฉลองต่างๆ รวมถึงการท่องเที่ยว
• กรีก (800-338 B.C.) มีความเจริญด้านการขนส่งสินค้าทางทะเล เกิดการ
เติบโตของเมืองตามเส้นทางเดินเรือ มีการเดินทางเพื่อประกอบพิธีกรรม
ทางศาสนา ชมการแข่งขันกีฬา และการชมเมืองสาคัญ
– จากการค้าทาให้สกุลเงินตราของกรีกเป็นที่ยอมรับ
– ภาษากรีกถูกนาไปใช้ตลอดแนวชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
6

7. สมัยอาณาจักรโรมัน
• มีการขยายอาณาจักรยิ่งใหญ่ ความมั่นคงทางการเมือง และความมั่งคั่งทาง
เศรษฐกิจ ทาให้ชาวโรมันมีกาลังซื้อสูง เดินทางได้ไกล ปลอดภัย เงินตราของ
โรมันเป็นที่ยอมรับ
• ชาวโรมันเป็นผู้สร้างถนนที่ยิ่งใหญ่ มีการสร้างป้ายสัญลักษณ์ตามข้างถนน
• ชาวโรมันนิยมเดินทางไปกรีกในช่วง 170 B.C. จึงมีชาวกรีกเขียนหนังสือแนะนา
การท่องเที่ยวในกรีกสาหรับชาวโรมันไว้หลายเล่ม
• เกิดป้ายสัญลักษณ์แสดงที่พัก ภาพสัญลักษณ์รูปส้อม มีด จาน ที่แสดงว่าที่พักนี้มี
ห้องอาหารไว้บริการ ได้ถูกใช้มาจนทุกวันนี้
• เกิดความนิยมสร้างบ้านหลังที่สองสาหรับพักผ่อนตากอากาศ
• ปลายอาณาจักรโรมัน มีการสร้างที่พักเล็กๆ ที่มีอาหารบริการ (Tavern or Inn)
• เมื่ออาณาจักรล่มสลาย การเดินทางจึงไม่ปลอดภัย คนจึงเดินทางน้อยลง ระบบ
ต่างๆ ก็เสื่อมสลายไปด้วย
7

8. • ราว ค.ศ. 500 - 1400
• นิยมการเดินทางเพื่อจาริกแสวงบุญ (Pilgrimage) ไปยังสถานที่ศักดิ์สิทธิ์
ต่อมาการเดินทางมีลักษณะที่เอิกเกริกขึ้น แฝงด้วยความบันเทิง มีการ
เฉลิมฉลอง มีกิจกรรมสนุกสนานระหว่างการเดินทาง
• มีการนาเที่ยวแบบเป็นกลุ่ม เหมารวมค่าใช้จ่าย ราคานาเที่ยวรวมค่า
ยานพาหนะ ค่าอาหาร ค่าที่พัก ฯลฯ คนที่มาเดี่ยวสามารถร่วมกลุ่มได้
การเดินทางคนเดียวมักไม่ปลอดภัย
• ปลายศตวรรษที่ 13 มาร์โคโปโล ชาวเวนีส ค้นพบเส้นทางจากยุโรปไป
ประเทศจีนและภูมิภาคต่างๆ ของเอเชีย
ยุคกลาง (Medieval)
8

9. • ราวศตวรรษที่ 15 ถึง 17 โดยมีอิตาลีเป็นแหล่งกาเนิด ผู้คนร่ารวยมีมาก
ขึ้น การค้าขายกับต่างประเทศมากขึ้น มีการเดินทางเพื่อเพิ่มพูนความรู้
หรือที่เรียกว่า “Grand tour” นอกจากการแสวงบุญ
• นักเดินทางรุ่นใหม่นิยมเดินทางเดี่ยวๆ มากกว่าเป็นกลุ่ม
• จุดหมายปลายทางคือโรม มีจุดแวะพักที่แฟรงก์เฟิร์ตและปารีส
• งานแสดงสินค้าที่แฟรงก์เฟิร์ตถือเป็นงานแสดงสินค้าแห่งแรกของโลก
และมีมาถึงปัจจุบัน
ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)
9

10. The Grand Tour
• ช่วงศตวรรษที่ 16-18 นิยมท่องยุโรปเพื่อทัศนศึกษา หรือ “Grand tour”
โดยเฉพาะนักศึกษาชาวอังกฤษที่จะเป็นนักการฑูตในอนาคต จะใช้เวลา
เดินทางไปกับอาจารย์ราว1-3 ปี โดยแวะพักเมืองสาคัญต่างๆ และเรียนรู้
วัฒนธรรมทั่วยุโรป
• เกิดมีหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษวางจาหน่ายในกรุงโรม และในปี ค.ศ.
1778 มีการพิมพ์หนังสือนาเที่ยวแบบ Grand tour
• Grand Tour ได้ยุติลง เมื่อเกิดสงครามปฏิวัติฝรั่งเศส (1789-1791) และ
สงครามนโปเลียน (1796-1814)
10

11. Grand tour
ที่มา: พลอยศรี โปราณานนท์. การท่องเที่ยวเบื้องต้น. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 11

12. • เกิดขึ้นตอนปลายศตวรรษที่ 18 นามาซึ่งการเปลี่ยนแปลงทางสังคม
เศรษฐกิจ ทาให้เกิดคนชั้นกลางที่มีรายได้มีการศึกษา และมีเวลาว่าง
• ชาวชนบทหลั่งไหลเข้าเมืองทาให้เมืองมีสภาพแออัด คนจึงต้องการ
หลีกหนีสภาพแออัดในระยะเวลาสั้นๆ เช่นวัดหยุดสุดสัปดาห์
• การพัฒนาพลังไอน้ามาใช้กับรถไฟและเรือกลไฟ การเดินทางจึงสะดวก
และรวดเร็ว ปลอดภัย และประหยัด
• มีร้านอาหาร ร้านค้า แหล่งท่องเที่ยวผุดขึ้นตามเส้นทางรถไฟ
• รถไฟทาให้ชนชั้นกลางและชนชั้นทางานสามารถเดินทางได้
เช่นเดียวกับชนชั้นสูง
ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม..
12

13. 13

14. ..ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม
• การพัฒนาเส้นทางรถไฟทาให้เกิดบริษัทนาเที่ยว
• บริษัทนาเที่ยวแห่งแรกเกิดขึ้นในอังกฤษ คือ บริษัทThomas Cook
• บริษัทฯ ได้ริเริ่มจัดทาตั๋วแลกเงิน (Circular note) สาหรับนักท่องเที่ยวของบริษัท
ซึ่งเป็นที่ยอมรับของธนาคาร โรงแรม ร้านค้าต่างๆ ต่อมาได้พัฒนามาเป็น
Traveler’s cheque
• เมืองมอนติ คาร์โล ในรัฐโมนาโค มีการสร้างบ่อนการพนันไว้รองรับนักท่องเที่ยว
ในปี 1868 และทารายได้มหาศาลเป็นการนาการท่องเที่ยวมาใช้พัฒนาเศรษฐกิจ
ของประเทศจนสาเร็จ
• การเจริญเติบโตของอุตสาหกรรมโรงแรม
• การพัฒนาที่พักตากอากาศชายทะเล
14

15. 15

16. • มีการนาเครื่องยนต์เจ็ทมาใช้กับเครื่องบิน ทาให้ขนคนได้มากขึ้น เร็วขึ้น
ไปได้ไกลขึ้น ราคาถูกลง
• การฟื้นตัวของเศรษฐกิจหลังสงคราม ก่อให้เกิดรายได้เพิ่มมากขึ้น คนจึง
มีการท่องเที่ยวมากขึ้น
• คนเป็นเจ้าของรถยนต์มากขึ้น มีการขับรถท่องเที่ยวมากขึ้น ซึ่งยืดหยุ่น
เป็นส่วนตัว และอิสระ
ยุคหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 (หลัง 1945)
16

17. ยุคแห่งข้อมูลข่าวสารออนไลน์
• นักท่องเที่ยวสามารถเข้าถึงข้อมูลได้อย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน
• รูปแบบการหาข้อมูล ช่องทางการซื้อขาย การเดินทาง เปลี่ยนแปลงไป
• การแบ่งปันข้อมูลระหว่างนักท่องเที่ยวเป็นไปอย่างกว้างขวางและทันที
• เกิดนักท่องเที่ยวที่เรียกว่าSoLoMo
17

18. 18

19. 19

20. 20
เหตุผลที่การท่องเที่ยวเติบโต
• การเปลี่ยนจากสังคมเกษตรกรรม เป็นสังคมอุตสาหกรรม
– ประชาชนมีรายได้มากขึ้น ทาให้มีเงินเหลือ
– ประชาชนมีเวลาว่างที่แน่นอน
• เทคโนโลยีก้าวหน้า ช่วยให้ทางานเร็วขึ้น จึงมีเวลาว่างมากขึ้น
• การพัฒนายานพาหนะที่เดินทางได้เร็วขึ้น ไกลขึ้น ประหยัดขึ้น
• ความหนาแน่นของประชากรในเขตเมือง ทาให้คนเกิดความเครียด
ต้องการที่จะเดินทางเพื่อคลายเครียดมากขึ้น
• ประชาชนมีความรู้มากขึ้น รับรู้เรื่องราวของต่างประเทศมากขึ้น จึงอยาก
เดินทางไปเที่ยวมากขึ้น
• นโยบายทางการเมือง การรวมกลุ่ม การลดกฎเกณฑ์การเข้า-ออกประเทศ
• เทคโนโลยีการสื่อสาร ช่วยเพิ่มความสามารถในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร

21. การท่องเที่ยวคืออะไร?
21

22. “การท่องเที่ยว คือการเดินทางเพื่อความบันเทิงรื่นเริง
ใจ เยี่ยมญาติ หรือการไปร่วมประชุม แต่มิใช่เพื่อ
อาชีพเป็นหลักฐาน หรือไปพานักอยู่เป็นการถาวร”
Rome Conference 1963
22

23. สรุปลักษณะของการท่องเที่ยว
• มีการเดินทางไปต่างถิ่น
• เป็นการเดินทางไปชั่วคราว
• มิใช่เป็นการประกอบอาชีพ
23

24. Purpose of Travel
1. Visiting friends and relatives – VFR
2. Conventions, seminars, and meetings - MICE
3. Business
4. Outdoor recreation –hunting, fishing, boating, camping
5. Entertainment – sightseeing, theater, and sport
6. Personal, family – medical, funeral, wedding
7. Other…
24

25. อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว
ประกอบด้วยอะไร?
25

26. McIntosh and Goeldner (1986)
องค์ประกอบหลัก
1. Visitor/Tourist
2. Tour business
3. Government
4. Local community
องค์ประกอบสนับสนุน
1. Natural resources
2. Infrastructure
3. Superstructure
4. Transportation
5. Hospitality and cultural resources
26

27. Burkart (1975) ;
1. Attractions
2. Facilities
3. Accessibility
Destination attractions
Destination facilities and services
Accessibility of the destination
Middleton (1988)
27

28. 3As
Attractions
Amenities
Accessibilities
28

29. Attractions
Attractions
Natural
Man made
Cultural
29

30. Amenities
Amenities
Accommodation
Food, Restaurant
Souvenir
Convenience store
Bank, Currency exchange
Etc.
30

31. Accessibilities Road
Rail road
Airport
Public transportation
Etc.
31

32. Beyond 3As
Attractions
Amenities
Accessibilities
Accommodations
Activities
Acceptance
A…
32

33. Types of Tours
สมยศ โอ่งเคลือบ
33

34. ประเภทของการดาเนินกิจการนาเที่ยว
1. Inbound
2. Outbound
3. Domestic
34

35. จาแนกตามลักษณะการจัด
1. รายการนาเที่ยวสาเร็จรูป
(Ready Made Tour)
2. รายการนาเที่ยวตามประสงค์ของลูกค้า
(Tailor Made Tour
/Custom made Tour)
35

36. จาแนกตามขนาดของกลุ่ม
1. นักท่องเที่ยวเดินทางแบบอิสระ (FIT)
Travel Agent: Foreign Independent Tour
or Free Independent Travelers
Hotel: Fully Independent Traveler
Airline: Foreign Independent Travel
DIT: Domestic Independent Tour
2. นักท่องเที่ยวเดินทางเป็ นกลุ่ม
GIT: Group Inclusive Tour
36

37. จาแนกตามระยะเวลา
1. รายการนาเที่ยวครึ่งวัน
(Half Day Tour)
2. รายการนาเที่ยวเต็มวัน
(Full Day Tour)
3. รายการนาเที่ยวมากกว่าหนึ่งวัน
(Tour Around)
37

38. จาแนกตามการมีผู้นาเที่ยว
1. มีผู้นาเที่ยว
(Escorted Tour /Conducted Tour)
-Tour Leader /Tour Conductor
2. ไม่มีผู้นาเที่ยว
(Unescorted Tour /Non-conducted Tour) -
Voucher /Coupon
38

39. 39

40. • ตาม พรบ. ธุรกิจนาเที่ยวและมัคคุเทศก์
พ.ศ. 2551
• มาตรา ๖๔ ผู้ใดประสงค์จะเป็นผู้นาเที่ยวต้องขึ้นทะเบียนเป็นผู้นาเที่ยวไว้กับ
สานักงานตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กาหนดในกฎกระทรวง
• ผู้ซึ่งได้รับใบอนุญาตเป็นมัคคุเทศก์และมีคุณสมบัติตามวรรคสอง ให้ปฏิบัติหน้าที่
เป็นผู้นาเที่ยวได้โดยไม่ต้องขึ้นทะเบียนตามวรรคหนึ่ง
ผู้นาเที่ยว
40

41. มัคคุเทศก์ (Tourist Guide)
Local Guide
Permanent Guide
Freelance Guide
Tour Leader /Tour Conductor
41

42. การขออนุญาตเป็นมัคคุเทศก์
• ตาม พรบ. ธุรกิจนาเที่ยวและมัคคุเทศก์
พ.ศ. 2551
• ผู้ใดประสงค์จะเป็นมัคคุเทศก์ให้ยื่น
คาขอรับใบอนุญาตเป็นมัคคุเทศก์
จากนายทะเบียนธุรกิจนาเที่ยวและมัคคุเทศก์
42

43. คุณสมบัติ
• มาตรา ๕๐ ผู้ขอรับใบอนุญาตเป็นมัคคุเทศก์ต้องมีคุณสมบัติ ดังต่อไปนี้
(ก) มีอายุไม่ต่ากว่าสิบแปดปีบริบูรณ์ในวันยื่นคาขอรับใบอนุญาตเป็น
มัคคุเทศก์
(ข) มีสัญชาติไทย
(ค) สาเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีหรือเทียบเท่าในสาขามัคคุเทศก์
หรือสาขาการท่องเที่ยวที่มีวิชาเกี่ยวกับมัคคุเทศก์ หรือสาเร็จการศึกษาระดับ
อนุปริญญาในสาขามัคคุเทศก์หรือสาขาการท่องเที่ยวที่มีวิชาเกี่ยวกับมัคคุเทศก์
ไม่น้อยกว่าที่คณะกรรมการกาหนด หรือได้รับวุฒิบัตรหรือหนังสือรับรองว่าได้
ผ่านการฝึกอบรมวิชามัคคุเทศก์ตามหลักสูตรที่คณะกรรมการกาหนด
43

44. ประเภทของการนาเที่ยว
• Independent Tours
– FIT
– DIT
• Hosted Tours
• Charter Tours
• Escorted Tours
• All-Inclusive Tours
• Special Package Formats
44

45. Special Package Formats
• Incentive Tours
• Convention Tours
• Special-interest Tours
or Special Purpose Tours
45

46. MICE
M Meeting
I Incentive
C Convention
E Exhibition
46

47. จาแนกตามจุดนาชม
1. รายการนาเที่ยวชมเมือง (City Tour)
2. รายการนาเที่ยวชมภูมิทัศน์
(Sight Seeing Tour)
3. รายการนาเที่ยวชมเมืองและภูมิทัศน์
(City–Sight Seeing Tour)
4. รายการนาเที่ยวแหล่งบันเทิงยามราตรี
(Night Tour)
47

48. จาแนกตามรูปแบบการท่องเที่ยว
1. รายการนาเที่ยวล่องเรือ (Boat Tour)
2. รายการนาเที่ยวเดินป่ า (Trekking)
3. รายการนาเที่ยวดาน้า (Diving)
4. รายการนาเที่ยวล่องแพ (Rafting)
5. รายการนาเที่ยวล่องไพร (Jungle Safari)
...ฯลฯ...
48

49. รายการนาเที่ยวอื่นๆ
ตามวัตถุประสงค์หรือความสนใจ
• การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ (Ecotourism)
• การท่องเที่ยวเชิงผจญภัย (Adventure Tourism)
• การท่องเที่ยวเชิงเกษตรกรรม (Agrotourism)
• การท่องเที่ยวในรูปแบบฟาร์ม (Farm Tourism)
• การดูนก (Bird Watching)
• การปีนหน้าผา (Cliff Climbing)
• การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ (Conservation Tourism)
• ที่พักแบบสัมผัสวัฒนธรรมชนบท (Homestay)
49

50. การจัดนาเที่ยวตามวัตถุประสงค์
• การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม (Cultural Tourism)
• การท่องเที่ยวในชนบท (Rural Tourism)
• การท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ (Historical Tourism)
• การทัศนศึกษา (Study Tour)
• การท่องเที่ยวเชิงชาติพันธุ์ (Ethnic Tourism)
• การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ (Health Tourism, Wellness Tourism)
• การท่องเที่ยวเชิงการแพทย์ (Medical Tourism)
• การท่องเที่ยวเพื่อส่งเสริมการขายสู่พื้นที่ (Agent Educational Trip : AET) ,
Familiarization Trip (FAM Trip)
.....ฯลฯ.....
รายการนาเที่ยวอื่นๆ
ตามวัตถุประสงค์หรือความสนใจ
50

51. การท่องเที่ยวรูปแบบใหม่ๆ
• โรงเรียนสอนทาอาหาร
• มวยไทย
• เรียนเป็นควาญช้าง
• Wedding / Honeymoon
51

52. นักท่องเที่ยวกลุ่มใหม่ๆ
จีน ตามรอยภาพยนตร์
อินเดียWedding
อาเซียน เปิดประชาคมอาเซียน
52

53. แนวคิดการจัดการการท่องเที่ยว
• การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (Sustainable Tourism)
• การท่องเที่ยวโดยชุมชน (Communities-based Tourism : CBT)
• …
53

54. การจัดตั้งบริษัทนาเที่ยว
54

55. การเตรียมตัวจัดตั้งบริษัท
o หาทุน, สถานที่, บุคลากร
o จดทะเบียนกับกระทรวงพาณิชย์
o เป็นสมาชิกของหน่วยงานและองค์กรวิชาชีพ
o ทาสัญญาการค้ากับคู่ค้า
o จัดโครงสร้างของบริษัทและกาหนดหน้าที่
55

56. สมาคมที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว เช่น
• สมาคมไทยธุรกิจการท่องเที่ยว The Association of Thai Travel Agents (ATTA)
• สมาคมธุรกิจท่องเที่ยวภายในประเทศ (สทน.) The Association of Domestic Travel
(ADT)
• สมาคมผู้ประกอบการนาเที่ยวไทย (สนท.) The Association of Thai Tour Operators
(ATTO)
• สมาคมส่งเสริมธุรกิจท่องเที่ยวไทย (สธทท.) Thai Tourism Promotion Association
(TTPA)
• สมาคมไทยท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และผจญภัย Thai Ecotourism and Adventure Travel
Association (TEATA)
• สมาคมไทยบริการท่องเที่ยว Thai Travel Agents Association(TTAA)
• สมาคมโรงแรมไทย Thai Hotels Association (THA)
56

57. การจัดตั้งบริษัทนาเที่ยว
• ตาม พรบ. ธุรกิจนาเที่ยว
และมัคคุเทศก์ พ.ศ. 2551
• ผู้ที่จะจัดตั้งบริษัทนาเที่ยว
ต้องยื่นคาขอรับใบอนุญาต
ประกอบธุรกิจนาเที่ยวจาก
นายทะเบียนธุรกิจนาเที่ยว
และมัคคุเทศก์
57

58. เปรียบเทียบความแตกต่างของธุรกิจนาเที่ยว 2 ประเภท
Travel Agency
• ขายสินค้าบริการให้
นักท่องเที่ยวแทนผู้ผลิตโดย
ได้รับค่าตอบแทน ค่านายหน้า
• ไม่ต้องรับผิดชอบในสินค้า
• เป็นผู้ค้าปลีก
• ขายสินค้าแทนผู้ผลิตหรือ
บริษัทจัดนาเที่ยวได้หลายๆ
ราย
Tour Operator
 ซื้อส่วนต่างๆ ของสินค้าจากผู้ผลิต
ในราคาที่ลดแล้วนามาขายต่อทา
กาไร
 รับผิดชอบในสินค้า
 เป็นผู้ผลิต โดยนาส่วนต่างๆ จาก
ผู้ผลิตขั้นต้น
มาผลิตเป็นรายการทัวร์
 ติดต่อโดยตรงกับผู้บริโภคน้อยกว่า
Travel Agency โดยมากอาศัย
Travel Agency
58

59. Travel Agency บริษัทตัวแทนนาเที่ยว
ทาหน้าที่
• ขายโปรแกรมนาเที่ยวแบบเหมาจ่าย (Package) ที่
Tour Operator จัดขึ้น
• ให้ข่าวสารเกี่ยวกับการท่องเที่ยว การขนส่ง ที่พัก
• รับจองที่พัก ตั๋วเดินทาง
• รับจัดการเรื่อง Passport และ VISA
• ขายผลิตภัณฑ์ท่องเที่ยวเบ็ดเตล็ด เช่น หนังสือ
นาเที่ยว แผนที่ เช็คเดินทาง แลกเงิน ประกันภัย
• จัดการเดินทางให้ลูกค้าเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม
59

60. Tour Operator ผู้ประกอบการจัดนาเที่ยว
ทาหน้าที่
• จัดและบริการนาเที่ยวยังแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ
• จัดนาเที่ยวรายการสาเร็จรูป (Ready Made Tour)
และรายการนาเที่ยวตามประสงค์ของลูกค้า
(Tailor-made Tour)
• จัดที่พัก อาหาร ความบันเทิงให้แก่นักท่องเที่ยว
• จัดประชุม สัมมนา ให้แก่ลูกค้า
60

61. Producers
Wholesalers
Retailers
Consumers
Marketing channels, or the chain of distribution
The Distribution Channel
61

62. Working with the travel trade channels
Source: WTO (2007)
62

63. ปัจจุบัน
Supplier
Tour
operator
Travel Agent
Consumer Internet
63

64. 64