In deze nieuwsbrief: AANKONDIGING 01 nieuwjaarsborrel 24-01-08 VERSLAG 05 materialz 2 07 innovative shelter tu/e NIEUWS 02 groen beton 03 move you 09 architect+staal, wintergasten 10 c&b brochures 11 abt - world expo 12 holonite raamonderdorpel 13 ecofys zonneboiler 14 boook: het werk van cepezed BOOOSTING 08 antwoordkaart 15 participanten 16 agenda, colofon, bestuur Voor meer nieuws: www.booosting.nl

1. booosting NIEUWSBRIEF #92
booosting
JANUARI 2008 JAARGANG 19
INHOUD
AANKONDIGING 24 01 08
AANKONDIGING NIEUWJAARSBORREL OP DONDERDAG 24
DONDERDAG AANKONDIGING
JANUARI 2008 VAN 16:00 TOT 18:00 IN HET
KRAANSPOOR IN AMSTERDAM
24 01 2008 01 NIEUWJAARS
BORREL 24 01 08
VERSLAG
16:00-18:00 05 MATERIALZ 2
07 INNOVATIVE
SHELTER TU/E
NIEUWJAARSBORREL
NIEUWS
02 GROEN BETON
03 MOVE YOU
09 ARCHITECT+
STAAL
WINTERGASTEN
10 C&B
BROCHURES
11 ABT - WORLD
EXPO
12 HOLONITE
RAAMONDERDORPEL
13 ECOFYS
ZONNEBOILER
14 BOOOK
HET WERK VAN
CEPEZED
LOCATIE= Het
Kraanspoor 08
ANTWOORDKAART
15
PARTICIPANTEN
16
AGENDA
COLOFON
IN AMSTERDAM INSCHRIJVEN VIA DE
BESTUUR
ANTWOORDKAART VAN DEZE NIEUWSBRIEF
OF VIA INFO@BOOOSTING.NL > ZIE OOK
WWW.KRAANSPOOR.NL << 01
<

2. booosting NIEUWS De lange levensduur van beton roept ook op tot verbetering en beheersing
van veroudering en verwering. Zo wordt er gewerkt aan zelfreinigend beton,
wat de ‘originele’ verschijningsvorm benadrukt, terwijl er ook aandacht nodig
is voor verouderingsprocessen die wellicht meer verschijnen als een
metamorfose. Kortom, daar waar ‘groen beton’ op het eerste gezicht een
eenvoudige reactie lijkt op de vraag naar eco-producten, strekt deze
casestudy zich verder uit naar wellicht complementaire toepassingen.
‘Groen beton’ is ook op te vatten als reactie op de zoektocht naar perfect
duurzaam wit of zwart beton.
G R O E N BETON 2008 O N
CASESTUDY PREFAB
BET Aan ontwerpers de vraag zich te buigen over groen en beton, over
persoonlijke fascinaties en drijfveren, die niet beperkt hoeven te blijven door
DEELNEMERS de bovengenoemde voorbeelden en richtingen. In de casestudy zullen we
gezamenlijk de grenzen opzoeken van materiaalsamenstellingen, productie-
GEVRAAGD processen, toepassingen en gebruik.
?
Cement&BetonCentrum
Het Cement&BetonCentrum organiseert in 2008 alweer de 6e Casestudy Hans Köhne
Prefab Beton voor architecten, met als thema ‘groen beton’. T 073 640 1251
De Casestudies Prefab Beton zijn bedoeld om recente ontwikkelingen te ver- E hanskohne@cementenbeton.nl
kennen en nieuwe te stimuleren. In open dialoog tussen ontwerpers en
producenten worden nieuwe mogelijkheden verkend en getoetst. De sessies > Zie ook: pag 10 van deze
zijn intensief en besloten. Voor de volgende casestudy worden deelnemers nieuwsbrief.
gezocht die willen bijdragen aan ideevorming en productontwikkeling. > Ga ook naar de expositie
Experimenteel Beton, 23 tm 25
Met actuele begrippen als ‘duurzaamheid’ en ‘CO2- en klimaatneutraal’ ligt januari 2008 Beurs GevelTotaal
het voor de hand om de duurzaamheid en levensduurcyclus van beton te 2008, voor o.a. de prototypen uit
benadrukken en verder uit te buiten. Actief en passief gebruik van de de Casestudy 2006/07 ‘Licht
thermische massa van beton zal een grote rol gaan spelen in het reduceren in/op/door beton’.
van energiegebruik in gebouwen. Daarnaast zijn er interessante vorderingen
02
op het gebied van thermisch isolerend constructief beton.
Ook is er een latente vraag naar een ‘echt’ groen beton: beton waarvan het
levenloze karakter wordt gecombineerd met begroeiing.
>
<

3. booosting NIEUWS Bij karton bepalen de dikte van het papier, het aantal lagen en (bij
golfkarton) de golfrichting en -hoogte, de sterkte van het karton. Maar ook
NIEUWE MATERIALEN het karakter van de houtvezels, zoals de houtsoort en de wijze waarop de
vezels zijn vrijgemaakt, beïnvloeden de eigenschappen van het papier, en
KARTONNEN SCHOOL, WESTCLIFF ON SEA, OCOTTRELL AND VERMEULEN ARCHITECTURE n
EN HUN dus die van het karton. Overdimensionering en het afwerken van kartonnen
honingraat- en golfkartonelementen met massief karton zijn oplossingen
TOEPASSINGEN voor brand-, vocht- en sterkteproblemen. Voorbeelden van gerealiseerde
projecten met karton zijn het Cardboard House, dat is ontwikkeld door Col
James samen met Stutchburry and Pape vanuit de Universiteit van Sydney, en
de Westborough Primary School in Westcliff on Sea, ontworpen door Cottrell
and Vermeulen Architecture.
De belangrijkste afwegingen bij het gebruik van nanomaterialen zijn de prijs,
de verwerkbaarheid en andere factoren met betrekking tot de marktpositie.
Omdat nanocoatings of nanofolies een zeer nauwkeurig productieproces
vereisen, en voor iedere toepassing specifiek ontwikkeld moeten worden, zijn
ze meestal duur. Toch zijn er ook voor de bouw toepassingen denkbaar. Zo
is het mogelijk om in een grote serie een materiaal met carbo nano tubes
te bedrukken waardoor het materiaal stroom kan geleiden.
Als vervolg op LED verlichting denkt Philips dat large area organic lights en
OLED’s (Organische LED verlichting) de volgende stap zijn voor de
Nieuwe materialen en nieuwe toepassingen van materialen zijn een lichtindustrie. Meer en meer wordt verlichting in het materiaal geïntegreerd.
stimulans voor architecten en bouwkundigen. Omgekeerd worden vanuit de De toepassingen zullen niet alleen minder energie gebruiken, er kan ook op
wensen van ontwerpers ook nieuwe toepassingen ontwikkeld. Beiden de bijbehorende installatie worden bespaard.
leiden meestal tot inventieve bouwtechnische oplossingen met de
materialen en hun eigenschappen in de hoofdrol. Ieder materiaal loopt tijdens de gebruiksfase schade op. Self Healing
Materials repareren deze schade zelf. Zal bij een ‘standaard’ materiaal een
MicroBeton, ook wel ferrocement, bestaat uit wapeningsstaal met daar- haarscheur bij belasting na de rustperiode verder worden vergroot, bij Self
omheen een dunne uiterst dichte laag cement, waardoor het licht van Healing Materials is in de rustperiode het materiaal
gewicht is. Met 20 millimeter dikke vloerelementen, met een gewicht van (deels) hersteld. Dr. Alexander Schmets van de TU Delft
circa 55 kg/m2, is een vrije overspanning van 500 millimeter haalbaar. Voor gaf als voorbeeld een hangbrug in Japan die door
03
de productie van lichtgewicht balkons met ferrocement wordt een vulling van zichzelf herstellend beton niet alleen minder onderhoud
polystyreen schuim gebruikt. Dankzij die productiemethode zijn licht- vergt, maar ook lichter geconstrueerd kon worden,
gewicht balkons van 170 kg/m2 mogelijk. zodat ook in de bouwfase winst kan worden geboekt.
>
>

4. Fibre C, een composiet van glasvezels en beton, ook wel glasvezelversterkt
beton genoemd, maakt zeer dunne elementen van 8 à 13 mm mogelijk. Het
materiaal is verkrijgbaar in verschillende kleuren en met verschillende
oppervlakten. Dankzij de glasvezels is het brandwerend en licht van
gewicht, omdat het in heel dunne elementen kan worden toegepast. Het
materiaal kan gerecycled worden en is geheel gebaseerd op organische
grondstoffen.
Aad van der Wijngaart onderzoekt samen met de TU Delft de mogelijkheden
van Grancrete, een chemisch gebonden keramiek. Van het materiaal, dat
ontstaat door een exotherme reactie tussen fosfaat en magnesium, zijn al
prototypen van wanden, daken en andere bouwelementen gemaakt. Van der
Wijngaart wil, om de kringloop te sluiten, het fosfaat uit mest halen. Die
mest komt vervolgens weer vrij als het gebouw wordt afgebroken.
Aerogel of Nanogel is een siliconenmateriaal dat gebruikt kan worden als
isolatie en voor 95% uit lucht bestaat. Het materiaal is niet doorzichtig en
wordt geproduceerd in heel kleine korreltjes die in een ander materiaal
kunnen worden gegoten. De voordelen van het materiaal komen goed naar
voren als het bijvoorbeeld gebruikt wordt in een polycarbonaat dak van een
sportaccommodatie. Door het diffuse licht is minder verlichting noodzakelijk
en is de lichtverdeling gelijkmatiger in
de zaal. Tegelijk heeft het lichtdoor-
latende dak een goede thermische en
akoestische isolerende werking.
?
MoveYou
Jeroen van Nieuwenhuizen
T 070 3466134
E info@moveyou.nu
I www.moveyou.nu
> 04
<
DETAIL WESTBOROUGH PRIMARY SCHOOL IN WESTCLIFF ON SEA n n HOEKDETAIL KANTOOR SCHERPONTWERP, RO&AD ARCHITECTEN EINDHOVEN

5. booosting VERSLAG
VERSLAG VAN HET SYMPOSIUM MATERIALZ 2
technologie’ stelt Curie. ‘Ze hebben net in nieuwe
27 EN 28 SEPTEMBER 2007
productiestraten geïnvesteerd en kunnen moeilijk
aangepast worden’.
WHIZZ MATERIALS KILLER APPLICATION
Ook Aad van der Wijngaart van Wijngaart’s Engineering
Bedrijven, universiteiten en architecten zoeken naar Services kampt met een vergelijkbaar probleem. Het
nieuwe materialen en naar nieuwe toepassingen. goedkope keramische materiaal, in blokken of als
Partijen hebben elkaar daarbij nodig, zo is de boodschap spuitmateriaal te verkrijgen, heeft veel toepassings-
van de TU Delft. Om universiteiten, studenten en mogelijkheden, maar een duidelijke killer application is
bedrijven meer met elkaar samen te laten werken nog niet gevonden. Van der Wijngaart wil met de TU
organiseerde de Technische Universiteit Delft samen Delft zoeken naar de technische mogelijkheden van het
met het tijdschrift DAX op 27 en 28 september 2007, de materiaal én naar de best passende toepassings-
tweede editie van het symposium MaterialZ. mogelijkheden.
Na de succesvolle eerste editie in 2006 stond in het Met het begrip killer application is het Buzzwoord van de
tweede symposium het onderzoek naar materialen dag gevallen. Je kunt wel nieuwe materialen ont-
centraal. Veel bedrijven hebben goede ideeën, maar wikkelen, maar de markt bepaalt of het gebruikt gaat
stuiten tegen zoveel hindernissen dat ze verdere ont- worden. Daarom investeert Philips niet alleen in het
wikkeling staken. Samenwerking met andere bedrijven materiaalonderzoek maar ook in toepassingsmogelijk-
en universiteiten kan voorkomen dat de ontwikkeling heden van nieuwe materialen.
stokt.
Een bedrijf als Kyria, gespecialiseerd in nanotechnologie,
doet onderzoek naar materialen met nanodeeltjes.
Edwin Curie van Kyria legde uit dat deze technologie vaak
toegepast wordt in de chemische industrie en de
verfindustrie. Met behulp van de nanodeeltjes kunnen
materialen nieuwe functies krijgen. Zoals extra grote UV-
wering bij glas of sterk verbeterde krasvastheid. De
05
toepassingsmogelijkheden vallen Curie nog tegen,
evenals de terughoudendheid van de industrie. ‘De
glasindustrie zit helemaal niet te wachten op nieuwe
>
>

6. ‘In ons Homelab observeren wij mensen in hun Westraven van Rijkswaterstaat (RWS) in Utrecht heeft
dagelijkse omgeving’ zegt Evert van Loenen van Philips Cepezed voor de buitenste gevel van de klimaatgevel
Research. Daardoor weten wij hoe mensen reageren op een eenvoudig gaasdoek toegepast. Het doek reduceert
nieuwe dingen en wat aanslaat en wat niet’. Het de windsnelheid, waardoor de ramen ook op grote
Homelab blijkt zo succesvol dat er tegenwoordig ook al hoogte open kunnen worden gezet. Bovendien
een Shoplab en een Carelab zijn. Philips voorspelt dat er vermindert het doek de windsnelheden rondom het
steeds meer intelligente producten komen waarin kleine gebouw omdat het de wind absorbeert. Een eenvoudige
devicers worden ingebouwd. Bijvoorbeeld in hardloop- doeltreffende oplossing die echter nog wel getest moest
schoenen waarmee de snelheid, afstand en stapritme worden. ‘Omdat RWS altijd beproefde technieken wenst
worden gemeten. moest deze oplossing uitgebreid getest worden. Zelfs
het effect van het doek op ijsvorming aan de gevel is
ZELFHERSTELLENDE MATERIALEN getest’ aldus de architect Jan Pesman.
De TU Delft behoeft zich niet direct om de afzet van
nieuwe materialen te bekommeren. Haar taak is zich te Ook Ronald Lewerissa van Flex the innovation lab, vindt
richten op kansrijke nieuwe mogelijkheden. Het huidige dat er meer gekeken moet worden naar nieuwe
materiaalonderzoek concentreert zich op zelfherstel- toepassingen voor bestaande materialen, in plaats van
lende materialen. ‘De natuur herstelt zich weer’ zegt het toepassen van nieuwe materialen. Hij heeft ook nog
Professor Sybrand van der Zwaag, van de faculteit Lucht- een suggestie voor een interessant materiaal: EPP ofwel
en Ruimtevaarttechniek, ‘maar materialen ontworpen expanded polypopyleen: goedkoop, sterk, waterdicht en
door de mens nog niet’. Zo herstelt een gebroken bot eenvoudig in alle vormen te gieten.
zichzelf, maar een betonnen muur niet. Het principe van
zelfherstellend materiaal is eenvoudig: ‘Er wordt SAMENWERKING
materie ingekapseld in het materiaal. Als het materiaal Uit de bijeenkomst voor materiaalontwikkeling blijkt dat
scheurt komt deze materie vrij en vloeit het uit in de lang niet altijd samengewerkt behoeft te worden,
ontstane scheur.’ Voor de reguliere bouw is het instituten en bedrijven kunnen dat vaak zelf of kunnen
materiaal nog te duur, maar in brugdekken wordt het al het in kleine samenwerkingsverbanden.
gebruikt. Als dit materiaalonderzoek verder is uit- Samenwerking is belangrijker bij het vinden van toe-
gewerkt zal de vervolgvraag over de toepassings- passingsmogelijkheden voor een nieuw materiaal. Want
mogelijkheden actueel worden. Samenwerking met bij het ontbreken van een Killing Application verdwijnt
bedrijven is hiervoor essentieel. een materiaal roemloos naar de vergetelheid.
En de rol van de ontwerper? Kan hij een bijdrage Frido van Nieuwamerongen
06
leveren aan materiaalvernieuwing? Absoluut. Als hij Vicevoorzitter Booosting
maar steeds kritische vragen blijft stellen. En dat hoeft
lang niet altijd hightech te zijn. In het kantoor
>
<

7. booosting NIEUWS
INNOVATIVE
FOTO’S: BART VAN OVERBEEKE
SHELTERING
VERSLAG VAN DE INTERNATIONALE WORKSHOP
vochtig, soms is er veel plek, soms ook niet, de bereikbaarheid is vaak een
probleem en… het mag eigenlijk niet veel kosten. Daarbij komt dat het niet
alleen gaat om de woning, maar ook om het centrumgebouw, de urban
TU/E, 21 - 23 NOVEMBER 2007 planning, de religie, de kookvoorzieningen, de medische hulp, de
verlichting, het weren van ziekteverspreidende insecten, water, sanitaire
voorzieningen, etc. Het probleem is dus veel breder dan alleen het dak boven
HET RODE KRUIS BENADERDE DE LEERSTOEL PRODUCTONTWIKKELING VAN het hoofd. Vandaar ‘sheltering’ in plaats van shelter.
DE TU/E OM SAMEN EEN SYMPOSIUM INNOVATIVE SHELTERING OP TE
ZETTEN. Van 21 tot 23 november 2007 was het zover. Drie groepen, te weten
hulporganisaties, (bouw)industrie en de academische wereld, kwamen
Het Rode Kruis is zeer goed in het snel organiseren en mobiliseren van bijeen om binnen de geschetste problematiek creativiteit te genereren. Uit
noodhulp bij rampen. Maar er zijn ook knelpunten. Mensen in nood willen Nederland, maar verrassenderwijs eigenlijk vanuit de hele wereld kwamen
na verloop van tijd weer bouwen aan een bestaan en dan de noodtent speelt zeer gedreven mensen bijeen en werd er drie dagen van 09.00 tot 22.00 uur
daarbij geen rol meer. Dat is jammer. Meestal is de noodtent dan ook al (en voor sommigen nog later) onvoorstelbaar intensief gewerkt.
afgeschreven. De slachtoffers moeten dus weer helemaal opnieuw
beginnen. Bovendien is er tegen die tijd geen media-aandacht meer. Het werden drie zeer inspirerende dagen. Volgens planning werden op dag
1 vraag en aanbod met elkaar geconfronteerd. Dankzij de
Een uitdaging zou kunnen zijn om een onderdak te ontwikkelen waarmee je ondersteuning van Studium Generale werden hierbij ook
wél een doorstart kunt maken. Uitbreiden, anders invullen, verplaatsen, etc. studenten betrokken. Op dag 2 kon iedereen een
07
Geen eenvoudige opgave omdat de omstandigheden zo wisselend kunnen presentatie geven over zijn of haar idee, probleem of
zijn. Er zijn verschillende politieke, sociale en soms religieuze omstandig- dienst en werd er druk gediscussieerd, gegenereerd en
heden of belemmeringen. Het kan warm of extreem koud zijn, droog of genetwerkt.
>
>

8. a n t w o o r d kaart POSTZEGEL
Mensen die elkaar tot 21 november nog nooit hadden ontmoet vormden
consortia en zaten geconcentreerd te brainstormen en voorstellen te
3000 AJ Rotterdam
schrijven voor samenwerking met hulporganisaties. Deze werden op de
slotdag in een opbouwende atmosfeer gepresenteerd aan een review-
commissie, bestaande uit vertegenwoordigers van het Rode Kruis en de
postbus 386
TU/e. De onderwerpen gingen van goedkope gemakkelijk te transporteren
Booosting
bouwmaterialen, zoals karton en behandelingsmethoden, tot complete
systemen voor shelter, woningen en centrumgebouwen. Interessant was ook
een voorstel om te komen tot mapping van ervaringen bij noodhulp.
In totaal waren er 11 consortia en dat zal nog wel groeien. Voor wie
inhoudelijk geïnteresseerd is, is er een snel uitbreidende website die
Is geïnteresseerd in een lidmaatschap bij Booosting en ontvangt hierover
inmiddels is gegroeid tot een open source waarop alle informatie wordt
personen.
uitgewisseld. Ook voor een impressie van het symposium kun je er terecht.
Komt op donderdag 24 januari 2008 naar de Nieuwjaarsborrel in de
Reserveert vrijdag 10 oktober 2008 alvast in de agenda voor 20 jaar
Aan publiciteit ontbrak het overigens niet. Met artikelen in o.a. Trouw, NRC,
De Pers en uitzendingen op Vara Radio, Radio 2 Llinke soep en op TV bij het
NOS journaal op 3 stond Innovative Sheltering volop in de etalage.
Ook het Rode Kruis is enthousiast over de creativiteitsgolf die over ons heen
Kraanspoor te Amsterdaman 16:00 tot 18:00 uur met
kwam en wil het initiatief graag doorzetten. En dat is dus wat er gaat
gebeuren.
Jos Lichtenberg, Hoogleraar bouwproductontwikkeling TU/e
www.innovativeshelter.com
WOONPLAATS
Zie pagina 01 van deze nieuwsbrief
graag informatie.
Booosting
POSTCODE
TELEFOON
BEDRIJF
08
E-MAIL
ADRES
NAAM
<
<

9. booosting NIEUWS booosting NIEUWS
INCOMPANY SEMINAR WINTERGASTEN
ARCHITECT+STAAL INTERDISCIPLINAIRE LEZINGENREEKS
TU/E
Op verzoek van architecten organiseert Bouwen met Staal het seminar Cheops, studievereniging Bouwkunde van de TU/e, organiseert de
‘Architect+Staal’. Tijdens het seminar maken de deelnemers – letterlijk komende maanden de lezingenreeks ‘Wintergasten’. Vanuit verschillende
binnen het eigen bureau – nader kennis met actuele mogelijkheden en ontwerpdisciplines zullen vijf sprekers de gang van zaken binnen hun eigen
toepassingen van staal voor de constructie en afwerking van gebouwen. vakgebied toelichten.
Onderwerpen kunnen zijn: vormgeving van stalen gevels en daken, keuze en
gebruik van lichte stalen vloersystemen en brandwerendheid van stalen Ieder product doorloopt een aantal fasen: ontwerpen, produceren en ten
(hoofd)draagconstructies. slotte het aan de man brengen. We hebben hier mee te maken als bouw-
kundige maar ook als meubelontwerper of bij het ontwerpen van auto’s. In
MAATWERK deze reeks wordt gekeken wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen
Naast datum en tijdsduur kunnen de aanvragers zelf het programma de verschillende vakgebieden. Op deze manier worden de studenten
bepalen. Ze kunnen kiezen uit negen vaste onderwerpen, maar ook eigen geprikkeld eens verder te kijken dan hun eigen discipline. Na een lezing is
onderwerpen en vraagstukken aandragen. Behalve een lezing zijn meer inter- er tijd voor vragen / discussie.
actieve presentatievormen mogelijk, bijvoorbeeld een discussie of een work-
shop. data 29 januari, 12, 26, 28 februari en 4 maart 2008
locatie TU/e Faculteit Bouwkunde, Trappenzaal Vertigo
De presentaties worden gegeven of begeleid door adviseurs van Bouwen met aanvang 12:30
Staal en Corus. Deelname is gratis voor de medewerkers van het architecten- sprekers binnenkort bekend
bureau.
?
?aanmelden Cheops
Bouwen met Staal, Arend Dolsma Bellefleur Kramer
09
E arend@bouwenmetstaal.nl www.cheops.cc
T 079 353 1277 T 040 247 3140
<
<

10. booosting NIEUWS
TWEE BROCHURES OVER
ENERGIENEUTRALE
GEBOUWEN
MET
THERMISCHE
BETONMASSA
Zonder beton kunnen energiecentrale gebouwen niet
worden gerealiseerd. Het actief gebruik van de
thermische massa van beton is de basis voor het zeer
drastisch reduceren van energiegebruik in gebouwen.
Dat vergt integratie van architectuur, constructie en
installatie. Het Cement&Beton Centrum ontplooit activi-
teiten om de integrale ontwerpaanpak te bevorderen.
Het Cement&BetonCentrum maakt zich gereed om
een actieve rol te spelen in de aanpak en ontwikkeling
van de zo gewenste integratie van ruimte, materiaal en
installatie.
Op de Betondag 2007, 15 november 2007, zijn twee
brochures vrijgegeven. De eerste is Thermische Massa
voor energiezuinige gebouwen, over het energiegedrag van gebouwen en de
rol van beton daarin. De tweede is Energiek beton, een bewerking van het
recente themanummer van het vakblad Cement over betonkernactivering.
?
10
Volgend jaar zullen meer activiteiten starten gericht op architecten,
constructeurs en installatieadviseurs, zoals bijeenkomsten, publicaties, www.cementenbeton.nl.
studies en voorbeeldprojecten. Zie ook pag 2 van deze nieuwsbrief
>
<

11. booosting NIEUWS
ABT ENGINEERT NEDERLANDS PAVILJOEN WORLD EXPO
IN SHANGHAI IS HET NEDERLANDSE PAVILJOEN VOOR DE WORLD EXPO 2010
ONLANGS GEPRESENTEERD. CHINESE MEDIA NOEMEN HET PROJECT HAPPY
2010 SHANGHAI
STREET AL EEN VAN DE OPVALLENDE INZENDINGEN VOOR DE WERELDTEN- ABT werkt het project uit naar zogenoemd DO+ -niveau. Lokale partijen,
TOONSTELLING. OOK BOUWTECHNISCH IS DE BRUG, DIE ALS EEN ACHTBAAN waaronder de Tongji Universiteit in Shanghai, begeleiden straks de bouw.
OVER HET TERREIN LOOPT, BIJZONDER. ABT WERKT OP DIT MOMENT HET In april moet het ontwerp klaar zijn. De uitvoering van Happy Street start
ONTWERP VAN ARCHITECT-KUNSTENAAR JOHN KÖRMERLING CONSTRUCTIEF, naar verwachting eind 2008. De 20 miljoen euro voor de bouw, inrichting
BOUWKUNDIG, BOUWFYSISCH EN INSTALLATIETECHNISCH UIT. en exploitatie zijn bijeengebracht door de Nederlandse overheid en het
bedrijfsleven.
Het thema van de World Expo 2010 is Better City, Better Life. Volgens
Körmerling begint een betere stad bij een betere straat. Zijn 350 meter lange ?
Happy Street slingert zich als een achtbaan naar een maximale hoogte van ABT, Gyuszi Florian
13,3 meter. Aan de straat hangen ca. 20 huizen in verschillende Nederlandse T 026 368 3111
bouwstijlen, ban een 17e eeuws grachtenpand tot een huis in de stijl van het E g.florian@abt-consult.nl
Rietveld-Schröderhuis.
Het paviljoen toont onder meer Nederlandse vindingen op het gebied van
energiebesparing en duurzaamheid, bezoekers kijken vanaf de straat in de
huizen: vier ervan zijn ook toegankelijk. De architect-kunstenaar
doorbreekt met zijn ontwerp de trend van serieuze ontwerpen
voor wereldtentoonstellingen. Hij wil een kermisachtige
uitstraling die het publiek tot een glimlach verleidt. Tegelijk
toont Körmerling de rijke Nederlandse bouwtraditie.
Happy Street zelf is bouwtechnisch uiterst complex. Alleen
kolommen dragen straks het paviljoen, stabiliteitswanden komen er
niet. De hangende huizen zorgen voor veel excentrische belastingen.
Aardbevingen, niet onbekend in dit deel van China, vormen een heel
11
ander risico. Afgezien van deze on-Nederlandse belasting mag de
constructie, waar straks miljoenen bezoekers over zullen lopen, sowieso Wordt vervolgd!
niet trillen.
>
<

12. booosting NIEUWS
HYBRIDE
RAAMONDERDORPEL
BOOOSTING AANGESLOTENE HOLONITE, LEVERANCIER VAN AFBOUW-
ELEMENTEN IN GEGOTEN COMPOSIETSTEEN, HEEFT EEN NIEUWE RAAM-
ONDERDORPEL GENAAMD HYBRIDE® ONTWIKKELD.
De nieuwe producttoepassing is technisch beter dan de conventionele
methoden en oplossingen en kent vier bouwkundige voordelen:
> het kozijn inclusief de raamonderdorpel, is in één keer te plaatsen door
de industriële montage tijdens de kozijnfabricage
> geen stelwerk
> geen voegwerk meer nodig, wat een naadloze aansluiting waarborgt
> geen kozijnrot, door gebruik van gegoten composietsteen met hogere
duurzaamheid
De Hybride® raamonderdorpel is als integrale oplossing, een grote vooruit-
gang voor de bouw- en timmerindustrie; de kwaliteit van het totale raam-
kozijn verbetert aanzienlijk. In proefopstellingen van gevelelementen,
ondermeer in samenspraak met TNO en Bouwend Nederland, is de
Hybride® uitvoerig getest.
?
Holonite
Paul Jas
T 0166 601340
E pjas@holonite.nl
I www.holonite.nl
> 12
<

13. booosting NIEUWS
Ecofys
WARMWATER is in 1984 gestart als onderzoek- en adviesbureau voor energie-
besparing en duurzame energietoepassingen. In de loop der jaren is het
BESPARENDE palet van activiteiten uitgebreid en is de Econcern holding opgericht. Tot de
Econcern groep, waar zo’n 850 mensen werken, behoren naast Ecofys de
ZONNEBOILER bedrijven Ecostream, Evelop en Ecoventures.
Binnen Ecofys worden in het cluster Innovation in Energy Systems diverse
ONTWIKKELD onderzoeken en ontwikkelingen uitgevoerd.
De projecten zijn zeer divers: van bevestigingssystemen voor zonnestroom-
DOOR panelen tot windmolens, van glastuinbouwsystemen tot slimme meters en
van golfslag-generatoren tot zonneboilers.
ECOFYS Eén van de innovaties is een onlangs op de markt gebracht nieuw type
zonneboiler ICS. In Nederland kan de ICS een besparing op het warmwater
energiegebruik leveren van 30-40%. In de grootste afzetmarkt, de landen
rond de Middellandse Zee, is een besparing van 70% haalbaar. De ICS wordt
in serie geschakeld met de tapwaterverwarming en functioneert dus als
een voorverwarmer van het tapwater.
Een groot voordeel van het product is dat er in huis geen ruimte-
beslag is, behalve het leidingwerk. Voorraadvat en collector
zijn één en worden in één keer geplaatst op het dak van
de woning. Installatiewerk is hiermee tot een
minimum beperkt.
?
Ecofys Utrecht
Iwan van Bochove
T 030 2808 348
M 06 5024 0291
i.vanbochove@ecofys.nl
> 13
<

14. booosting
boook ‘elke lijn die je trekt kost geld’. Dit gaat op
voor het tekenen, maar vervolgens ook de
PROTOTYPEN productie, assemblage en uitwerking - dus
HET WERK VAN CEPEZED werk met vlakke, maximaal grote onder-
PRODUCT PROCES ARCHITECTUUR delen. En Peter Gerssen die een strakker
DIT OVERZICHTSWERK VAN ÉÉN VAN NEDERLANDS LEIDENDE bouwproces propageerde, waarin de
ARCHITECTENBUREAUS, SLUIT NAADLOOS AAN BIJ DE ANDERE hoofdaannemer overbodig werd door het
PUBLICATIES VAN UITGEVERIJ 010. HET WERK VAN CEPEZED IS bouwproces in afgeronde fases te knippen.
OPTIMISTISCH EN TOONT PLEZIER EN KWALITEIT BIJ HET VORMGEVEN. De fundering, draagconstructie en af-
werking moesten als afgeronde proces-
Dit is in lijn met het tijdschrift Utopia ‘Tijdschrift voor wetenschappelijk gangen apart door de architect aanbesteed
amusement’, in de 70-er jaren uitgegeven door Jan Pesman (één van de kunnen worden.
oprichters van cepezed), Peter de Winter en Hans Oldewarris (oprichters
van Uitgeverij 010) en Hans Kamphuis (oprichter van Booosting). Het Het boek beschrijft hoe cepezed deze
blad pakte alles aan wat interessant was (van misdaadroman, cover- organisatorisch/technische lijnen staps-
design tot de architectuur van Gaudí’s medewerker Jujol). Gelijk zo gewijs heeft doorgezet. Kenmerkend is de
bestrijkt cepezed in een gestaag uitbreidend oeuvre alle schalen van het droge montage en prefabricage, ofwel de
ontwerpen en bouwen: van gebruiksvoorwerpen, tot woningen, productie- afkeer van natte processen (metselen, stuccen, kitten) en van simultane
hallen en kantoren. procesgangen van bijvoorbeeld stukadoors en loodgieters. Hun detaillering
en materiaalgebruik is precies, maar sober en het benadrukt de ruimte, meer
Piet Vollaard redigeerde tekstbijdragen van Nederlandse deskundigen en dan het hightech prefabricage proces.
deelde die in als: Product (bouwsystemen; spanningsvelden tussen het
prototypische karakter van veel van hun gebouwen, tegenover de potentiële De gebouwen die dit typisch Nederlandse hightech bureau realiseerde, zijn
serieproductie; voortgaande productontwikkeling), Proces (inzet om een in dit boek duidelijk geordend en raak beschreven. De foto’s tonen hoe de
bouwproces te ontwikkelen dat de heldere en strakke omlijning van hun bescheiden toegepaste techniek, de gebouwen een krachtig en vriendelijk
gebouwen evenaart) en Architectuur (mooiste dozen van Nederland: imago geeft; de handschetsen en computertekeningen tonen plezier en
zakelijk, no-nonsense, toegankelijk en sympathiek; het stalen huis; image- kunde, van detailleren tot bouwen. Karel Vollers, secretaris Booosting
builders).
redactie Piet Vollaard
Strak drie decennia lang hun eigen pad volgend - Post-Modernisme, De- uitgever 010 Rotterdam (www.010publishers.nl)
Constructivisme en Blobs latend voor wat zij waren - toont het bureau onder taal Nederlandse en Engelse editie verkrijgbaar
€ 34,50
14
leiding van Michiel Cohen en Jan Pesman door voortdurende reductie, een prijs
grote helderheid in bouwproces, gebouwvorm en details. Hun werk heeft ISBN 978 90 6450 6130
befaamde Nederlandse voorgangers. Zoals Maaskant, die als adagio had www.cepezed.nl + www.010publishers.nl
>
<

15. booosting PARTICIPANTEN
NIEUWEPARTICIPANT
Vastbouw Oost
ADVIES- EN CONSTRUCTIEBUREAUS > A+ Bureau voor
Bouwproduktontwikkeling > ABT adviseurs in bouwtechniek > Aldus
bouwinnovatie > Arcadis > Boomsma Innovations > Corsmit Raadgevend
Schrevenweg 1 / 3 Ingenieursbureau > dgmr raadgevende ingenieurs > DHV Bouw en Industrie
8024 HB ZWOLLE > Ecofys > Façade Consulting & Engineering > GeNie Consult en Partners >
IBS Consultants > Interdam Projects > MetzConsult > RGD, directie Advies
T 038 4543 624 en Architecten > Schoonderbeek & Partners Advies > Ingenieursbureau
F 038 453 0481 Zonneveld > Els Zijlstra <
E info@vastbouw.nl
I www.vastbouw.nl PRODUCTIE- EN BOUWBEDRIJVEN > Alcoa Architectuursystemen >
Bayards Aluminium Constructies > BIK Bouwprodukten > BRS Staalwerken
Contactpersoon Frank van Rossum, vestigingsmanager > Corus Colors > Doorwin > Eaton Holec Laagspanning > Holonite > Hunter
Douglas > Limelight > Mat Afbouw > MBI > De Meeuw Oirschot >
Vastbouw is een ontwikkelende bouwer, vooral thuis in alle soorten en Octatube Space Structures > Oskomera > Plastica Plaat > Platinox Special
maten woonprojecten en utiliteitsbouw, vooral onderwijs, zorg en bedrijfs- Products > Polyblock > Poly Products > Rockwool > SAPA RC System >
huisvesting, waarbij samenwerking telkens het sleutelwoord is. Trespa International > Ubbink Nederland > Vastbouw Oost > Wagenbouw
Accommodaties > ZNS Van Dam Geveltechniek > Zoontjens <
Resultaatgericht vastgoedonderhoud hoort hier ook bij en betreft het
beheren en instant houden van vastgoed. Vooraf wordt het kwaliteitsniveau ARCHITECTENBUREAUS > AA Architecten > Archipel Ontwerpers >
én de financiële onderbouwing van het projectonderhoud afgesproken. Met Architectenburo Agterberg > AREA architecten > Arconiko Architecten >
als doel een meerwaarde te creëren en de onderhoudskosten fors te re- Atelier PRO > Van der Breggen Bouw i.d. > Architectenbureau Boesten- van
Vliet > Böhtlingk architectenbureau > Jan Brouwer > CEPEZED > EGM
duceren. Architecten > Henket en partners architecten > Marco Henssen Architecten >
INBO > JMDS > MAS architectuur > Mei Architecten en Stedenbouwers >
Een nieuwe ontwikkeling binnen Vastbouw is Flexcellent. Een filosofie geënt Architecten Van Mourik > MoveYou > Piode > Jouke Post > Royal Haskoning
op consumentgericht bouwen en ontstaan vanuit de toenemende vraag naar Architecten > RPHS architecten > Jan Timmers > Verburg Hoogendijk
keuzevrijheid en aanpasbaarheid van een woning gedurende de totale levens- Architecten <
cyclus van de bewoners. Tot op het laatste moment is het met Flexcellent INDUSTRIEEL ONTWERPBUREAUS > Designers ‘N Associates | DNA >
mogelijk te beslissen over de indeling van de woning. Friso Kramer > Jaap Koning > Robin Hood Produkties > Marcel Vroom <
Andere specialiteiten van Vastbouw zijn het upgraden van kantoren, waar-
voor een snel en eenvoudig pve is ontwikkeld, en een groot onderhouds- BRANCHE-ORGANISATIES > Bouwen met
Staal > Cement&BetonCentrum > Centrum Hout >
proces dat zeer bewonersvriendelijk is. VMRG <
Vastbouw is per 1 december 2007 aangesloten bij Booosting. Als ont- ONDERWIJS > TU Delft, vakgroep
Bouwtechnologie > TU Eindhoven, faculteit
15
wikkelende bouwer is men altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden in de
markt. Vastbouw verwacht binnen ons netwerk veel inspiratie en ideeën op Bouwkunde < <
te doen en deze met nieuwe partners nader uit te werken.
>
<

16. booosting COLOFON booosting AGENDA 2008
GROOTHANDELSGEBOUW UNIT A7.006
BEZOEKADRES: STATIONSPLEIN 45 ROTTERDAM
POSTADRES: POSTBUS 386 3000 AJ ROTTERDAM ACTIVITEITEN
TELEFOON 010 2829 950 TELEFAX 010 2829 813
E-MAIL INFO@BOOOSTING.NL SITE WWW.BOOOSTING.NL 24 januari 2008 Nieuwjaarsborrel
(Zie pag 01 van deze nieuwsbrief )
CONTACTPERSOON
Jolanda Steenhouwer
BEREIKBAAR
<<< 10 oktober 2008 20 jaar Booosting!
noteer alvast in de agenda
maandag en donderdag 9.00-14.30 uur en dinsdag 9.00 - 17.30 uur
ooo
REDACTIE
Jolanda Steenhouwer in voorbereiding
VORMGEVING
Patricia Brouwer Design Nieuw hotelconcept
DRUK Projectongebonden produktontwikkeling
Drukkerij Matveld Lloyd Part II
MET DANK AAN
Iwan van Bochove, Doris de Bruijn, Arend Dolsma, Gyuszi Florian,
Hans Köhne, Bellefleur Kramer, Paul Jas, Jeroen van Nieuwenhuizen,
Bart van Overbeeke, Robert Platje, Frank van Rossum, Martin Smit
booosting Op 31 augustus 1988 is Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie opgericht vanuit een gecombineerd initiatief van
industrie, industrieel ontwerpers en architecten. Booosting heeft zich als doel gesteld het proces van vernieuwing en verbetering in
de bouw wezenlijk te versnellen; daarvoor wil zij ideeën en projecten op het gebied van Onderzoek, Ontwerp en Ontwikkeling initiëren
en faciliteren. Door haar structuur en de stimulerende en activerende initiatieven die zij ontplooit heeft Booosting een unieke positie binnen de bouw verworven. Aangeslotenen
wordt de gelegenheid geboden om hun eigen bouwwereld te vergroten door ervaringen te delen, ideeën op te doen en banden aan te gaan met aanpalende disciplines.
voorzitter Harm Boomsma Boomsma Innovations
vice-voorzitter Thijs Verburg Verburg Hoogendijk architecten
BESTUUR
vice-voorzitter Frido van Nieuwamerongen Arconiko Architecten
secretaris Karel Vollers TU Delft, faculteit Bouwkunde
penningmeester André Roelofsen Designers ‘N Associates | DNA
algemeen lid
algemeen lid
studentlid
Atto Harsta
Esther Hebly
Niels van den Heuvel
>
Aldus Bouwinnovatie
Oskomera Gevelbouw
TU Delft, faculteit Bouwkunde 16
<