1. UNIVERSITETI PUBLIK ” HAXHI ZEKA “
FAKULTETI I MENAXHIMIT TE HOTELIERISË DHE TURIZMIT
PEJË
Lënda: MIKROEKONOMIA
TEMA:MONOPOLI
Mentori Studenti:
Dr. Artan Nimani prof. Ramë Hajraj
PEJË, 2012

2. HYRJE
Tema sa i përket monopolit në ketë punim ka të bej me
shtjellimin sipërfaqësor të monopolit dhe
karakteristikave të tij.
Në ekonomi, një monopol [(nga monos greke / μονος
(vetëm ose e vetme) + polein / πωλειν (për të shitur)]
ekziston kur një individ i veçantë apo një ndërmarrje ka
kontroll të mjaftueshëm në lidhje me një produkt apo
shërbim të veçantë, duke përcaktuar ndjeshëm kushtet
në të cilat të individët tjerë do të kenë qasje në të.

3. 2.0 KUPTIMI I MONOPOLIT DHE KUSHTET NE
MONOPOL
Monopoli ka qenë më i përafërt në periudhat e mëhershme,
kur fillon ekspansioni dhe zhvillimi i hovshëm i degëve të
ndryshme industriale.
Ka katër lloje themelore të strukturave të tregut në analizën
tradicionale ekonomike:
1. Konkurrencës perfekte (apo konkurrenca e plotë),
2. Konkurrencë monopoliste,
3. Oligopoly dhe
4. Monopoli.

4. Karakteristikat e monopolit
Karakteristikat o monopolit janë:
Një shites i vetëm,
Fuqia e tregut
Burimet e fuqisë së monopolit
Burimet e fuqisë së monopolit janë barrierat
ekonomike që përfshijnë:
- ekonominë e shkallës,
- kërkesat e kapitalit,
- avantazhet e kostos dhe
- epërsi teknologjike.

5. 3.0 KËRKESAT NË KUSHTET MONOPOL
Firma monopol ekzistencën e vet dhe kohëzgjatjen e veprimit
e siguron ngase e ka eliminuar konkurrencën.
3.1 Të ardhurat e firmës monopol
E ardhura e firmës monopol realizohet nga shitja e
produkteve dhe shërbimeve, me çmim te volitshëm, në varësi
nga lartësia e kërkesës.
Të ardhurat shprehen përmes formulës:
AT = Q * Ç
Ku janë:
AT – Të ardhurat totale
Q – Sasia e mallit të shitur
Ç – Çmimi

6. Nëse i shfrytëzojmë të dhënat nga tabela e mësipërme, mund ti ndërtojmë
paraqitjet grafike të kërkesës së firmës monopol, si dhe kurben e lakores së
firmës monopol dhe të ardhurat margjinale.
Fig. 1 Kurba e kërkesës së firmës
monopol
Të ardhurat margjinale janë të
barabarta me 14 Euro, aq sa
është çmimi i njësisë së katërt,
minus 4 Euro që është pakësimi
i AT nga shitja e tre njësive të
mëparshme.

7. 4.0 PËRFUNDIMI
Në bazë të materialit te prezantuar në ketë punim seminarik mund të
konkludojmë se:
- Monopoli ka qenë më i përafërt në periudhat e mëhershme, kur fillon
ekspansioni dhe zhvillimi i hovshëm i degëve të ndryshme industriale.
- Ka katër lloje themelore të strukturave të tregut në analizën tradicionale
ekonomike:
- Ekzistojnë barriera në forma ligjore si patentat apo licencat. Patentat i
japin shpikësit të drejtën ekskluzive për të prodhuar një produkt për 20 vjet
- Firma monopol ekzistencën e vet dhe kohëzgjatjen e veprimit e siguron
ngase e ka eleminur konkurrencën.
- E ardhura e firmës monopol realizohet nga shitja e produkteve dhe
shërbimeve, me çmim te volitshëm, në varësi nga lartësia e kërkesës.
- Kemi disa kërkesa ne konkurrencën monopolistike.
Andaj shpresojmë qe materiali i prezantuar në ketë punim seminarik te jetë
një udhërrëfyes sado i vogël për të gjithë ata të cilët merren me studimin e
lemisë se monopolit.