ຄູ່ມືແນະນຳ ການສ້າງໂຮງຮຽນສີຂຽວ

1. 76j,n
ແນະນຳກຳນສ້ຳງໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ທ້າວ ບົວແສງປະເສີດ ພຣະສິດທິເດດ
ຮ້ອງຫົວໜ້າ ພະແນກຂ່າວສານ-ອິນເຕີເນດ
(ປື້ມຫົວນີີ້ແປມາຈາກ ອີໂຄສະຄູນ ຂອງໄທ)
ທ່ານໃດຄິດວ່າ: ປື້ມຫົວນີີ້ມີປະໂຫຍດຕໍ່ການພັດທະນາໂຮງຮຽນຂອງຕົນສາມາດໄປນາໃຊ້ໄດ້

2. ຄານາ
ສິິ່ງແວດລ້ອມສືກສາ (Environmental Education)ຄື: ເຄືິ່ອງມືີ້ທີິ່ສາຄັນໃນການພັດທະນາ “ຄົນ”
ໃຫ້ເປັນສະມາຊິກຂອງສັງຄົມ ເປັນພົນລະເມືອງທີິ່ດີ ແລະ ມີບົດບາດໃນການນາພາສັງຄົມລາວສູ່ການພັດທະນາທີິ່
ຍືນຍົງ. ທີິ່ເລີິ່ມດາເນີນການມາຕັີ້ງແຕ່ປີ 2017. ມີເປົາໝາຍ ເພືິ່ອພັດທະນາໂຮງຮຽນທັີ້ງລະບົບ (Whole
School Approach) ເພືິ່ອໃຫ້ໂຮງຮຽນເປັນສະຖານທີິ່ຮຽນຮູ້ ແລະ ຫຼຫຼອມນັກຮຽນໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່ຂືີ້ນ ເປັນ
ພົນລະເມືອງທີິ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ເອົາໃຈໃສ່ຕໍ່ບັນຫາສິິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ການພັດທະນາທ້ອງຖິິ່ນ ມີຄວາມຮູ້
ຄວາມເຂົີ້າໃຈອັນເປັນຜົນຈາກຂະບວນການຮຽນຮູ້ ແລະ ການລົງມືປະຕິບັດຕົວຈິງ ແລະ ພ້ອມທີິ່ຈະເຂົີ້າໄປມີ
ບົດບາດໃນການປ້ອງກັນ, ພືີ້ນຟູ, ຮັກສາ ແລະ ນາໃຊ້ປະໂຫຍດ ຈາກສິິ່ງແວດລ້ອມຢ່າງຍືນຍົງຕໍ່ໄປ.
ຄູ່ມືແນະນາການສ້າງໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຫົວນີີ້: ແມ່ນເພືິ່ອໃຊ້ເປັນແນວທາງ ສາລັບ ໂຮງຮຽນທີິ່ມີຄວາມສົນ
ໃຈ ແລະ ສະໝັກໃຈ ເຂົີ້າຮ່ວມເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ ເພືິ່ອນາໄປສືກສາສ້າງຄວາມເຂົີ້າໃຈເບືີ້ອງຕົີ້ນ ແລະ ກະກຽມ
ຄວາມພ້ອມກ່ອນພັດທະນາໂຮງຮຽນເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ. ເພືິ່ອເປັນການສ້າງຂະບວນການ ແລະ ກະຕຸກຊຸກຍູ້ໃຫ້
ບັນດາຜູ້ບລິຫານໂຮງຮຽນພ້ອມດ້ວຍພະນັກງານ ຄູ-ອາຈານ ແລະ ນັກຮຽນໃນທົົ່ວນະຄອນຫຼວງ/ແຂວງ ໄດ້ມີສ່ວນ
ຮ່ວມໃນການປົກປັກຮັກສາ ແລະ ພັດທະນາໂຮງຮຽນຂອງຕົນເອງໃຫ້ມີຄວາມສະອາດ, ສວຍງາມ ແລະ ສີຂຽວ.
ສະນັີ້ນ, ຕ້ອງມີການແຂ່ງຂັນກັນ ສ້າງໂຮງຮຽນຂຽວສະອາດ, ມີຄຸນນະພາບ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມທີິ່ດີ ໂດຍຕິດພັນ
ກັບຄາຂວັນ 6 ສ ຂອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ 3 ຂໍ້ແຂ່ງຂັນຂອງກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ. ເພືິ່ອແນ່
ໃສ່ສ້າງໂຮງຮຽນໃຫ້ກາຍເປັນສະຖານທີິ່ສະອາດ ສວຍງາມ ໝັນຄົງ ແລະ ຮົົ່ມເຢັນເປັນທີິ່ໜ້າຢູ່ ພ້ອມທັງມີສິິ່ງ
ອານວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ການຈັດການການຮຽນ-ການສອນ, ການເຄືິ່ອນໄຫວກິດຈະກາກາງແຈ້ງ ແລະ
ຄວາມປອດໄພ.
ເນືີ້ອໃນຫຼັກຂອງຄູ່ມືີ້ປະກອບມີ 3 ສ່ວນ ໄດ້ແກ່: ສ່ວນທີິ່1: ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ແມ່ນຫຍັງ?: ເປັນການ
ສ້າງຄວາມເຂົີ້າໃຈທີິ່ຕົງກັນ ກ່ຽວກັບ ແນວຄິດ ແລະ ຫຼັກການສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ຊຶິ່ງໃຊ້ເປັນເຄືິ່ອງມືຫຼັກໃນການ
ຈັດການຮຽນຮູ້ໂຮງຮຽນສີຂຽວ. ສ່ວນທີິ່2: ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ແມ່ນຫຍັງ: ເປັນການສະຫຼຸບພາບລວມ, ຄວາມໝາຍ
ແລະ ເປົື້າໝາຍຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຫຼັກການຈັດການໂຮງຮຽນທັີ້ງລະບົບ (4 ໜ້າທີຫຼັກຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ)
ຄຸນລັກສະນະສາຄັນຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ ແລະ ຄຸນລັກສະນະຂອງພົນລະເມືອງ ເພືິ່ອສິິ່ງແວດລ້ອມ (Environ-
mental Citizen) ຊືິ່ງເປັນເປົື້າໝາຍສູງສຸດທີິ່ຕ້ອງການໃຫ້ເກີດຂືີ້ນກັບໂຕນັກຮຽນ ແລະ ສ່ວນທີິ່ 3: ຂັີ້ນຕອນ
ການເຂົີ້າເປັນ” “ໂຮງຮຽນສີຂຽວ” ແມ່ນອະທິບາຍເຖີງຂັີ້ນຕອນໃນການພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຕັີ້ງແຕ່ເລີິ່ມຕົີ້ນ
ລວມທັີ້ງຕົວຊີີ້ບອກໃນການດາເນີນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວ ທີິ່ພັດທະນາຂືີ້ນຈາກປະສົບການເຮັດວຽກຂອງໂຮງຮຽນ
ຕ່າງໆ ຊຶິ່ງສາມາດນາໄປໃຊ້ເປັນແນວທາງໃນການສ້າງ ແລະ ໃຊ້ໃນການປະເມີນຄວາມສາເລັດຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ.
ທ້າຍສຸດນີີ້ ຫວັງເປັນຢ່າງຍິິ່ງວ່າ: ຄູ່ມືແນະນາການສ້າງໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຫົວນີີ້ ຈະເປັນປະໂຫຍດຕໍ່ການ
ພັດທະນາໂຮງຮຽນ ແລະ ພັດທະນາຄຸນນະພາບການຈັດການຮຽນຮູ້ຂອງໂຮງຮຽນໃນທຸກສັງກັດ ໃຫ້ສາມາດ
ບລິຫານຈັດການໂຮງຮຽນທັີ້ງລະບົບ ເພືິ່ອພັດ ທະນານັກຮຽນໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່ຂືີ້ນເປັນ “ພົນລະເມືອງ” ທີິ່ໃຊ້ຊີວິດຢ່າງ
“ພົນລະເມືອງ” ເພືິ່ອສັງຄົມ ແລະ ສິິ່ງແວດ ລ້ອມທີິ່ “ຍືນຍົງ”
ສາລະບານ
ຄານາ ໜ້າ

3. ພາກທີິ່ I ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ແມ່ນຫຍັງ?
1.1 ຄວາມໝາຍຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ
1.2 ວັດຖຸປະສົງຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ
1.3 ຮູບແບບການຮຽນຮູ້ສິິ່ງແວດລ້ອມສືກສາ
ພາກທີິ່ II ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ແມ່ນຫຍັງ?
2.1 ນິຍາມ
2.2 ເປົື້າໝາຍ
2.3 ປະໂຫຍດທີິ່ໄດ້ຈາກການເຂົີ້າເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ
2.4 ໜ້າວຽກຫລັກຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ
2.5 ຄຸນລັກສະນະສາຄັນຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ
2.6 ຄຸນລັກສະນະສາຄັນຂອງພົນລະເມືອງ ເພືິ່ອສິິ່ງແວດລ້ອມ
ພາກທີິ່ III ຂັີ້ນຕອນການເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ
3.1 ຂັີ້ນກຽມຄວາມພ້ອມ
3.2 ຂັີ້ນການົດເປົື້າໝາຍ
3.3 ຂັີ້ນດາເນີນການ
ເອກະສານອ່ານເພີິ່ມເຕີມ
ຄາອະທິບາຍຕົວຊີີ້ບອກ
ລາຍຊືິ່ໂຮງຮຽນ
ຜັງທິດທາງການຂະຫຍາຍຜົນດາເນີນງານ

4. ພາກທີິ່ I ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ແມ່ນຫຍັງ?
“ຂະບວນການສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ” ຄື: ຂະບວນການສາຄັນທີິ່ໃຊ້ໃນການຈັດການຮຽນຮູ້ຂອງໂຮງຮຽນ
ສີຂຽວ ດັງນັີ້ນ ເພືິ່ອເປັນການທົບທວນ ແລະ ສ້າງຄວາມເຂົີ້າໃຈທີິ່ຕົງກັນ ກ່ຽວກັບ ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ຈຶິ່ງຂສະ
ຫຼຸບ ຄວາມໝາຍ, ວັດຖຸປະສົງ ແລະ ຮູບແບບການຈັດກິດຈະກາສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ໄວ້ເປັນແນວທາງໃນການ
ຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ ດັງນີີ້:
1.1 ຄວາມໝາຍຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ
ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ( Environmental Education) ເປັນ “ຂະບວນການ” ໃຫ້ການສຶກສາກັບປະ
ຊາຊົນ ເພືິ່ອໃຫ້ເກີດຄວາມຕືິ່ນຕົວເຫັນຄວາມສາຄັນ ແລະ ບັນຫາຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມ ໃຫ້ມີທັດສະນະຄະຕິທີິ່ດີຕໍ່
ສິິ່ງແວດລ້ອມ, ສາມາດຕັດສິນໃຈແກ້ໄຂບັນຫາ ແລະ ປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ເກີດບັນນຫາສິິ່ງແວດລ້ອມຂືີ້ນ ທັງໃນປັດຈຸ
ບັນ ແລະ ອະນາຄົດ ເພືິ່ອພັດທະນາໃຫ້ເກີດສັງຄົມ ແລະ ເສດຖະກິດທີິ່ຍືນຍົງ ໃຫ້ປະຊາຊົນມີຄຸນນະພາບຊີວິດທີິ່ດີ
ຈົນເຖີງລຸ່ນລູກຫຼານໃນອານາຄົດ.
ຊຶິ່ງໝາຍເຖີງ ການພັດທະນາຄົນໃຫ້ມີຄວາມຕືິ່ນຕົວວ່າ: ສິິ່ງແວດລ້ອມນັີ້ນມີຄວາມສາຄັນແນວໃດ ກາລັງ
ມີບັນຫາຫຍັງ ແລະ ເປັນຫຍັງຈຶິ່ງຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສົນໃຈ ການມີທັດສະນະຄະຕິທີິ່ດີຕໍ່ສິິ່ງແວດລ້ອມ ກຄືອາລົມ,
ຮູ້ສຶກຫ່ວງໃຍ, ເອືີ້ອອາທອນ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ສິິ່ງແວດລ້ອມ ນອກຈາກນີີ້ ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາຈະ
ສອນຄົນໃຫ້ຮູ້ຈັກບັນຫາ ແລະ ຮູ້ວິທີແກ້ໄຂບັນຫາ ສາມາດຕັດສິນໃຈໃນການພິຈາລະນາບັນຫາຕ່າງໆລວມທັງຫາ
ແນວທາງໃນການແກ້ໄຂບັນຫາທີິ່ຖືກຕ້ອງລວມເໝາະສົມ ທີິ່ສາຄັນຂະບວນການສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາຈະປ່ຽນພຶດ
ຕິກາຂອງຄົນໃຫ້ຫັນມາເບິິ່ງແຍງສິິ່ງແວດລ້ອມຮ່ວມກັນ.
ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ບໍ່ໄດ້ເນັີ້ນໄສ່ແຕ່ການຮຽນຮູ້ ກ່ຽວກັບ ລະບົບນິເວດທາງທາມະຊາດເທົົ່ານັີ້ນ ແຕ່
ຕ້ອງຮຽນຮູ້ ລະບົບເສດຖະກິດ, ລະບົບສັງຄົມ ແລະ ລະບົບວັດທະນາທາ ເພາະທັງ 4 ລະບົບນີີ້ ມີຄວາມສາພັນກັນ
ດັົ່ງນັີ້ນ ຈຶິ່ງຕ້ອງເຮັດໃຫ້ທັງ 4 ລະບົບ ມີຄວາມຍືນຍົງ ຈຶິ່ງຈະນາໄປສູ່ຄວາມຍືນຍົງຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມ.
ລະບົບນິເວດ: ເປັນລະບົບຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມທາງທາມະຊາດ ຊຶິ່ງຈະເປັນຕົວເກືີ້ອກຸນໃຫ້ກັບສິິ່ງທີິ່ມີຊີວິດ
ທຸກຊີວິດລວມທັງມະນຸດ, ສັດ ແລະ ພືດ.
ລະບົບເສດຖະກິດ: ເປັນລະບົບກ່ຽວຂ້ອງກັບງານ ແລະ ລາຍໄດ້ ຊຶິ່ງມີຜົນຕໍ່ການດາລົງຊີວິດຂອງປະຊາ
ຊົນ.
ລະບົບສັງຄົມ: ເປັນລະບົບທີິ່ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນສາມາດຢູ່ຮ່ວມກັນໄດ້ຢ່າງສັນຕິສຸກ ໂດຍມີຄວາມສະເໝີ
ພາບ ຈະຕ້ອງເຄົາລົບໃນສິດທິຂອງມະນຸດ ແລະ ກົດໝາຍ.
ລະບົບວັດທະນາທາ: ຕ້ອງມີອາລະຍະທາທີິ່ດີ ມີພາສາປາກເວົີ້າ ການນຸ່ງຖືເປັນເອກະລັກ ກີລິຍາທ່າທາງ
ຮ່ອງຮ້ອຍວັດທະນາທາວັດວາອາລາມ ສະຖານທີິ່ເກົົ່າແກ່.

5. ຈຶິ່ງອາດກ່າວໄດ້ວ່າ: ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ຄື “ເຄືິ່ອງມືສາຄັນ” ໃນການບັນລຸສູ່ເປົື້າໝາຍຂອງການສຶກສາ
ເພືິ່ອການພັດທະນາທີິ່ຍືນຍົງ (Education for Sustainable Development)
1.2 ວັດຖຸປະສົງຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ
ການຈັດກິດຈະກາການຮຽນຮູ້ ເພືິ່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນຮູ້ບັນລຸເປົື້າໝາຍການພັດທະນາທີິ່ຍືນຍົງ (Sustainable
Development Goals: SDG) ຄູຜູ້ສອນຄວນການົດ ວັດຖຸປະສົງ ສາລັບ ການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ໃຫ້
ຄວບຄຸມ 05 ດ້ານ ດັົ່ງນີີ້:
1. ດ້ານຄວາມກັງວົນ
ໃຫ້ຮັບຮູ້ ແລະ ຮູ້ສຶກໄວຕໍ່ບັນຫາຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມ.
2. ດ້ານຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈ
ໃຫ້ມີຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈ ກ່ຽວກັບ ສິິ່ງແວດລ້ອມທາງທາມະຊາດ, ເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ ແລະ
ການເມືອງ.
3. ດ້ານທັດສະ
ໃຫ້ມີທັດສະ ການຊີີ້ບົົ່ງບັນຫາ, ການແກ້ໄຂບັນຫາ (ຕາມຂະບວນການທາງວິທະຍາສາດ), ການປ້ອງ
ກັນບັນຫາ, ການສືິ່ຄວາມໝາຍ, ການຕັດສິນໃຈ, ການປະນີປະນອມ, ການສ້າງຄວາມຮ່ວມມືີ້,
ການສະແຫວງຫາຫຸ້ນສ່ວນ ແລະ ການຮຽນຮູ້ເຊິິ່ງກັນແລະກັນ.
4. ດ້ານຄວາມເອົາໃຈໃສ່
ໃຫ້ຄວາມເອືີ້ອອາທອນ, ຫ່ວງໄຍ ແລະ ຮັບຜິດຊອບຕໍ່ສິິ່ງແວດລ້ອມ ມີຄ່ານິຍົມທີິ່ຖືກຕ້ອງເໝາະສົມ
ໃນການປະຕິບັດຕໍ່ສິິ່ງແວດລ້ອມ.
5. ດ້ານການມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ລົງມືປະຕິບັດ
ໃຫ້ອຸທິຕົນ ໃນການຮ່ວມລົງມືີ້ອານຸລັກຮັກສາສິິ່ງແວດລ້ອມ ເພືິ່ອອານາຄົດຂອງຄົນລຸ່ນຕໍ່ໄປ.

6. 1.3 ຮູບແບບການຮຽນຮູ້ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ
ການຈັດການຂະບວນການຮຽນຮູ້ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາທີິ່ມີປະສິດຕິພາບ ຄູຜູ້ສອນຄວນຈັດໃຫ້ຄອບຄຸມ
ທັງການຮຽນຮູ້ “ກ່ຽວກັບ” ສິິ່ງແວດລ້ອມ ການຮຽນຮູ້ “ໃນ” ສິິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ການຮຽນຮູ້ “ເພືິ່ອ” ສິິ່ງແວດ
ລ້ອມ
ເນັີ້ນການຈັດການຮຽນຮູ້ ໂດຍໃຊ້ຊຸມຊົນເປັນພືີ້ນຖານໃນການຮຽນຮູ້ (Community Based Learning)
ແລະ ການຮຽນຮູ້ຈາກບັນຫາທີິ່ພົບເຫັນ (Problem Based Learning)

7. ພາກທີິ່ II ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ແມ່ນຫຍັງ?
ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຫຼື ໂຮງຮຽນສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ເພືິ່ອການພັດທະນາທີິ່ຍືນຍົງ ມີຈູດເລີິ່ມຕົີ້ນມາຈາກ
ການລວບລວມປະສົບການການເຮັດວຽກຂອງບຸກຄະລາກອນຫຼັກຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ລະດັບເມືອງ/ແຂວງ
ທີິ່ຕ້ອງການຈະເຫັນການພັດທະນາຂະບວນການສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ (Environmental Education) ໃນໂຮງ
ຮຽນ ທີິ່ຕອບສະໜອງເປົື້າໝາຍຂອງການພັດທະນາທີຍືນຍົງ (Sustainable Development) ໂດຍທີິ່ໂຮງ
ຮຽນສາມາດດາເນິນການໄດ້ຢ່າງກົມກືນໄປກັບການຮຽນຮູ້ຕ່າງໆຂອງນັກຮຽນ ທັີ້ງໃນໂຮງຮຽນ, ໃນບ້ານ, ໃນຊຸມ
ຊົນ ແລະ ສັງຄົມພາຍນອກ ແລະ ທີິ່ສາຄັນຕ້ອງບໍ່ເປັນການເພີິ່ມພາລະໃຫ້ກັບໂຮງຮຽນ.
2.1 ນິຍາມ
“ໂຮງຮຽນທີິ່ມີການພັດທະນາທັງລະບົບ ເພືິ່ອສະໜັບສະໜຸນຂະບວນການຮຽນຮູ້ທີິ່ສົົ່ງເສີມ ແລະ ພັດທະ
ນານັກຮຽນໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່ຂືີ້ນເປັນພົນລະເມືອງທີິ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ກັງວົນຕໍ່ບັນຫາສິິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ພັດທະ
ນາຂອງທ້ອງຖີິ່ນ ມີຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈ ອັນເປັນຜົນຈາກຂະບວນການຮຽນຮູ້ ແລະ ການລົງມືປະຕິບັດຕົວຈິງ
ແລະ ພ້ອມທີິ່ຈະເຂົີ້າໄປມີບົດບາດໃນການປ້ອງກັນ, ຟື້ນຟູ, ຮັກສາ ແລະ ໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກສິິ່ງແວດລ້ອມຢ່າງຍືນ
ຍົງຕໍ່ໄປ”
2.2 ເປົື້າໝາຍ
ເປົື້າໝາຍສູງສຸດຂອງໂຮງຮຽນອີໂຄສະຄຸນ ຄື: ການພັດທະນານັກຮຽນໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່ຂືີ້ນເປັນ “ພົນລະ
ເມືອງ” ທີິ່ໃຊ້ຊີວິດຢ່າງ “ລຽບງ່າຍ”ເພືິ່ອສັງຄົມ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມທີິ່ “ຍືນຍົງ”

8. 2.3 ປະໂຫຍດທີິ່ໄດ້ຈາກການເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ
(1) ສິິ່ງແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນ (ແລະ ຊຸມຊົນ) ດີຂືີ້ນ.
(2) ຊຸມຊົນເຫັນຄວາມສາຄັນ ແລະ ເຂົີ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຈັດກິດຈະກາການຮຽນຮູ້ຂອງ
ນັກຮຽນ.
(3) ໂຮງຮຽນໄດ້ຮັບການພັດທະນາໃຫ້ເປັນ “ສັງຄົມຕົວແບບ” ແລະ ເປັນ “ພືີ້ນທີິ່ຮຽນຮູ້” ດ້ານ
ການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ
(4) ໂຮງຮຽນມີຊືິ່ສຽງ ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຈາກຊຸມຊົນ ແລະ ສາມາດເປັນແບບຢ່າງທີິ່ດີໃຫ້ກັບ
ໂຮງຮຽນອືິ່ນໆ.
(5) ໂຮງຮຽນໄດ້ຮັບໂອກາດ ແລະ ການສະໜັບສະໜຸນຈາກໜ່ວຍງານຕ່າງໆທັງໜ່ວຍງານຂອງ
ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ໜ່ວຍງານ ຫຼື ອົງກອນທີິ່ເຮັດ
ວຽກງານດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້.
(6) ຄູໄດ້ຮັບການພັດທະນາການຈັດການຂະບວນການຮຽນຮູ້ ເພືິ່ອສ້າງນັກຮຽນໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່
ຂືີ້ນເປັນ “ພົນລະເມືອງ” ທີິ່ມີການດາລົງຊີວິດ “ລຽບງ່າຍ” ເພືິ່ອໄປສູ່ສັງຄົມ ແລະ ສິິ່ງແວດ
ລ້ອມທີິ່ “ຍືນຍົງ”.
(7) ຄູ ແລະ ຜູ້ບລິຫານໂຮງຮຽນສາມາດນາຜົນງານໄປໃຊ້ປະກອບການປະເມີນວິທະຍາສາດພືີ້ນ
ຖານ.
(8) ນັກຮຽນໄດ້ຮຽນຮູ້ຈາກການປະຕິບັດຕົວຈິງກ້າເວົີ້າ, ກ້າສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ແລະ ນາສະ
ເໜີຄວາມຄິດ.
(9) ນັກຮຽນສາມາດຄິດວິເຄາະໄດ້ດີຂືີ້ນ.
(10) ນັກຮຽນຮູ້ຈັກຊຸມຊົນຂອງຕົນ ແລະ ເຂົີ້າໃຈປະເດັນສິິ່ງແວດລ້ອມຂອງຊຸມຊົນຫຼາຍຂືີ້ນກົົ່ວ
ເກົົ່າ
(11) ນັກຮຽນມີຈິດສານືກຮັກບ້ານເກີດ.
(12) ນັກຮຽນມີຄວາມກັງວົນ, ຮັບຜິດຊອບ ແລະ ຮັກສາ ສະພາບແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນ ແລະ
ຊຸມຊົນ.
(13) ນັກຮຽນເຕີບໃຫຍ່ຂືີ້ນເປັນ “ພົນລະເມືອງເພືິ່ອສິິ່ງແວດລ້ອມ”

9. 2.4 ໜ້າທີິ່ຫຼັກຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ການດາເນີນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວໃຫ້ປະສົບຜົນສາເລັດ ໂຮງຮຽນຈາເປັນຕ້ອງນາຫຼັກການຈັດໂຮງຮຽນທັງ
ລະບົບ (ຫຼື Whole School Approach) ມາໃຊ້ເປັນແນວທາງໃນການບລິຫານຈັດການໂດຍ ການົດເປັນ
ໜ້າວຽກຫຼັກ 4 ດ້ານ ທີິ່ຄ້າຍຄືກັບ “ແຂ້ວເຟອງ” ຂັບເຄືິ່ອນການດາເນິນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຊຶິ່ງໜ້າວຽກຫຼັກ
ປະກອບດ້ວຍ.
ໜ້າວຽກຫຼັກ ສູ່..ການເຂົີ້າເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ

10. ໜ້າວຽກທີິ່ 1: ນະໂຍບາຍດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ແລະ ໂຄງສ້າງການບລິຫານຈັດການ
ແມ່ນ “ລູກກະະແຈ” ລູກທາອິດສູ່ຄວາມສາເລັດຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ ເພາະເປັນໜ້າວຽກທີິ່ກ່ຽວຂ້ອງ
ກັບຜູ້ບລິຫານໂຮງຮຽນໂດຍກົງ.
ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຕ້ອງການົດຄົນ, ນະໂຍບາຍ, ວິໄສທັດ ແລະ
ໂຄງສ້າງການບລິຫານງານດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາທີິ່ “ຊັດເຈນ” ແລະ
“ເອືີ້ອ” ຕໍ່ການນານະໂຍບາຍໄປສູ່ການປະຕິບັດ ພາຍໃນໂຮງຮຽນ ແລະ
ຊຸມຊົນ ນະໂຍບາຍທີິ່ຊັດເຈນຄ້າຍຄື ເຂັມທິດ ທີິ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ທຸກຝ່າຍໃນ
ໂຮງຮຽນສາມາດດາເນີນການໄປໃນທິດທາງດຽວກັນ.
ໜ້າວຽກທີິ່ 2: ການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້
ການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ເປັນໜ້າທີິ່ຫຼັກຂອງຄູທຸກ
ຄົນໃນໂຮງຮຽນ ຊຶິ່ງໃນແນວທາງການຈັດການສຶກສາການົດໄວ້
ວ່າ “ການຈັດການສຶກສາຕ້ອງຢດຫຼັກຜູ້ຮຽນທຸກຄົນມີຄວາມສາ
ມາດຮຽນຮູ້ ແລະ ພັດທະນາຕົນເອງໄດ້ ແລະ ຖືວ່າຜູ້ຮຽນມີ
ຄວາມສາຄັນທີິ່ສຸດໂດຍເນັີ້ນທັງຄວາມຮູ້, ຄຸນນະທາ, ຂະບວນ
ການຮຽນຮູ້ ແລະ ບູລານາການ ແມ່ນເນັົ່ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີຄວາມຮູ້
ກ່ຽວກັບ ຕົນເອງ ແລະ ຄວາມສາພັນຂອງຕົນເອງກັບສັງຄົມມີ
ຄວາມຮູ້ ແລະ ທັດສະທາງດ້ານວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ
ລວມທັງຄວາມຮູ້, ຄວາມເຂົີ້າໃຈ ແລະ ປະສົບການເລືິ່ອງການ
ຈັດການ ການບາລຸງຮັກສາ ແລະ ການໃຊ້ປະໂຫຍດ ຈາກຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ ຢ່າງສົມ
ດຸນ ແມ່ນເນັີ້ນການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ຈາກປະສົບການຈິງ ຝກປະຕິບັດໃຫ້ເຮັດໄດ້ ຝກທັດສະຂະບວນການ
ຄິດ, ການຈັດການ, ການປະເຊີນສະຖານະການ ແລະ ການປະຍຸກຄວາມຮູ້ມາໃຊ້ ເພືິ່ອປ້ອງກັນ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາ
ລວມທັງປູກຝັງຄຸນນະທາຄ່ານິຍົມທີິ່ດີງາມ ແລະ ຄຸນລັກສະນະອັນພືງປະສົງ”.
ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສາຄັນການພັດທະນາຄູ ແລະ ສົົ່ງເສີມການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້
ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ທີິ່ຫຼາກຫຼາຍ ເນັີ້ນການຮຽນຮູ້ທີິ່ເຊືິ່ອມໂຍງກັບປະເດັນ ຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ
ສິິ່ງແວດລ້ອມຂອງທ້ອງຖິິ່ນ ລວມເຖີງການໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກແຫລ່ງຮຽນຮູ້ໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ທ້ອງຖິິ່ນ ໃນການ
ຈັດການຮຽນຮູ້ໂດຍຄວນຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ໃຫ້ຄອບຄຸມທັງການຮຽນຮູ້ “ກ່ຽວກັບ” ສິິ່ງແວດລ້ອມ ການ
ຮຽນຮູ້ “ໃນ” ສິິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ການຮຽນຮູ້ “ເພືິ່ອ” ສິິ່ງແວດລ້ອມ
(Learning ABOUT - IN - FOR Environment)

11. ໜ້າວຽກທີິ່ 3: ການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ ໃນໂຮງຮຽນ
ແມ່ນຈະໃຫ້ຄວາມສາຄັນກັບການຈັດການສິິ່ງແວດລ້ອມພາຍໃນໂຮງຮຽນໄດ້ແກ່ ການອານຸລັກ ດິນ -
ນໍ້າ - ພະລັງງານ - ຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງຊີວະພາບ, ການຈັດການຂີີ້ເຫຍືີ້ອ, ການຈັດການນໍ້າເສັຍ, ການຫຼຸດການ
ໃຊ້ສານເຄມີ, ການບລິໂພກທີິ່ເປັນມິດກັບສິິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ການຈັດການພືີ້ນທີິ່ສີຂຽວ ລວມເຖີງການຈັດຊືີ້ຈັດ
ຈ້າງ ແລະ ໃຊ້ວັດຖຸອຸປະກອນທີິ່ເປັນມິດກັບສິິ່ງແວດລ້ອມ ທັງນີີ້ ເປົື້າໝາຍຫຼັກ ເພືິ່ອໃຫ້ໂຮງຮຽນເປັນ “ຕົວແບບ”
ສາລັບ ນັກຮຽນ, ຄູ ແລະ ບຸກຄະລາກອນໃນໂຮງຮຽນໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ຝກປະຕິບັດໃຫ້ເປັນປະຈາໃນການ
ດາລົງຊີວິດໃນແຕ່ລະວັນ
ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຕ້ອງມີການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ ພາຍໃນໂຮງຮຽນ
ທີິ່ເອືີ້ອໃຫ້ນັກຮຽນ, ຄູ ແລະ ບຸກຄະລາກອນ ໃນໂຮງຮຽນເກີດການຮຽນຮູ້ ແລະ ຝກຝົນການປັບປ່ຽນພຶດຕິກາບໍ່
ໃຫ້ສົົ່ງຜົນ ຫຼື ສົົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສິິ່ງແວດລ້ອມນ້ອຍທີິ່ສຸດ ຊຶິ່ງໂຮງຮຽນສາມາດນາ ຫຼັກຂອງການດາລົງຊີວິດແບບ
ລຽບງ່າຍ ມາປະຍຸກໃຊ້ໄດ້ເປັນຢ່າງດີ ເພືິ່ອນາໄປສູ່ການອານຸລັກຮັກສາຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ພັດທະນາ
ຄຸນນະພາບສິິ່ງແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນໄດ້ຢ່າງເໝາະສົມກັບອາຄານຂອງໂຮງຮຽນ
ໜ້າວຽກທີິ່ 4: ການມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ເຄືອຂ່າຍດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ
ແມ່ນຖືເປັນກົນໄກສາຄັນທີິ່ຊ່ວຍຜັກດັນ ແລະ ຂັບເຄືິ່ອນໂຮງ
ຮຽນສີຂຽວໃຫ້ບັນລຸຜົນສາເລັດສາມາດດາເນິນການໄດ້ຢ່າງຕໍ່ເນືິ່ອງ ແລະ
ຍືນຍົງ ໂດຍໂຮງຮຽນຄວນສົົ່ງເສີມໃຫ້ເກີດການມີສ່ວນຮ່ວມໃນທຸກໆລະ
ດັບທັງພາຍໃນໂຮງຮຽນ ລະຫວ່າງ ໂຮງຮຽນກັບຊຸມຊົນ ລວມເຖີງ ໂຮງ
ຮຽນກັບໜ່ວຍງານ ຫຼື ອົງກອນຕ່າງໆທີິ່ມີສ່ວນສາຄັນໃນການສະໜັບສະ
ໜູນ ການດາເນີນງານ ແລະ ການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ຂອງໂຮງຮຽນ.
ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຄວນເປີດໂອກາດໃຫ້ຜູ້ປົກຄອງ ຊຸມຊົນຕະຫຼອດຈົນຮອດໜ່ວຍງານ ຫຼື ອົງກອນຕ່າງໆ
ເຂົີ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມໃນການດາເນິນງານຂອງໂຮງຮຽນ ລວມເຖີງການສະແຫວງຫາຄວາມຮ່ວມມືີ້ຈາກໜ່ວຍງານ
ຕ່າງໆໃນທ້ອງຖິິ່ນໃຫ້ເຂົີ້າມາສະໜັບສະໜຸນການດາເນິນງານຕ່າງໆຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ.

12. 2.5 ຄຸນລັກສະນະສາຄັນຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ
(1)ມີການບລິຫານຈັດໂຮງຮຽນທັງລະບົບຢ່າງຕໍ່ເນືິ່ອງ ຕັີ້ງແຕ່ລະດັບນະໂຍບາຍ, ຫຼັກສູດ, ສະຖາບັນ
ການສຶກສາ ແລະ ການຈັດການດ້ານທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນ.
(2)ມີການຈັດການຮຽນຮູ້ໄປສູ່ການພັດທະນາທີິ່ຍືນຍົງ ໂດຍໃຊ້ “ຂະບວນການສິິ່ງແວດລ້ອມສືກສາ”
ເປັນເຄືິ່ອງມືຫຼັກໃນການຈັດການຮຽນຮູ້ທີິ່ຫຼາກຫຼາຍສອດຄ່ອງກັບຫຼັກສະນະຂອງຊຸມຊົນ ແລະ ປະເທດ.
(3)ມີການບູລະນາການປະເດັນສິິ່ງແວດລ້ອມທ້ອງຖິນເຂົີ້າໃນຫຼັກສູດການຮຽນການສອນ ແລະ ກິດຈະ
ກາພັດທະນາຜູ້ຮຽນ ໂດຍມີການເຊືິ່ອມໂຍງໃຫ້ເຫັນເຖີງຄວາມສາພັນຂອງປະເດັນສິ່ິງແວດລ້ອມໃນລະດັບທ້ອງ
ຖິິ່ນ, ປະເທດ, ພູມມີພາກ ແລະ ລະອັບໂລກ.
(4)ເນັີ້ນຂະບວນການມີສ່ວນຮ່ວມຈາກທຸກຄົນທັີ້ງໂຮງຮຽນ ແລະ ຊຸມຊົນທ້ອງຖິິ່ນ ໂດຍຂະບວນການ
ເຮັດວຽກຈະຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສາຄັນກັບການມີສ່ວນຮ່ວມທັງຈາກຜູ້ບລິຫານໂຮງຮຽນ, ຄູ, ບຸກຄາລາກອນໃນໂຮງ
ຮຽນ, ນັກຮຽນ ແລະ ຕົວແທນຊຸມຊົນ ໂດຍຮ່ວມກັນຄິດຄົີ້ນແນວທາງ/ວິທີການຈັດການປ້ອງກັນ ແລະ ແກ້ໄຂ
ບັນຫາສິິ່ງແວດລ້ອມຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ຊຸມຊົນ.
(5)ຊ່ວຍເສີມພະລັງການເຮັດວຽກຕາມໜ້າວຽກຂອງໂຮງຮຽນທີິ່ມີຢູ່ກ່ອນ ໃຫ້ມີປະສິດທີຜົນຫຼາຍຂືີ້ນ
ໂດຍບໍ່ເປັນການເພີິ່ມພາລະໃຫ້ແກ່ໂຮງຮຽນຄື: ເມືອຜູ້ບລິຫານ ແລະ ທຸກຝ່າຍໃນໂຮງຮຽນສະມັກໃຈ ທີິ່ມີຄວາມ
ມຸ່ງໝາຍ ຈະພັດທະນາໂຮງຮຽນໃຫ້ເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ ແລະ ຈະຕ້ອງບໍ່ຮູ້ສຶກວ່າ ເປັນພາລະວຽກທີິ່ເພີິ່ມຂືີ້ນ.

13. 2.6 ຄຸນລັກສະນະຂອງພົນລະເມືອງ ເພືິ່ອສິິ່ງແວດລ້ອມ (Environmental
Citizen)
ພົນລະເມືອງ ໝາຍເຖີງ ປະຊາກອນ ຫຼື ປະຊາຊົນ ທີິ່ນອກຈາກຈະຕ້ອງເສຍພາສີ ແລະ ປະຕິບັດຕາມກົດ
ໝາຍບ້ານເມືອງແລ້ວ ຍັງຕ້ອງມີບົດບາດ ແລະ ສິດທິໃນການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ລວມເຖີງການເຂົີ້າຮ່ວມເຮັດ
ກິດຈະກາຕ່າງໆ ເພືິ່ອສ່ວນລວມ ນອກຈາກນີີ້ ຄວນມີຄວາມເຂົີ້າໃຈບັນຫາຂອງຊຸມຊົນ ແລະ ມີຄວາມເຊືິ່ອໝັົ່ນວ່າ
ສາມາດທີິ່ຈະດາເນີນການເອງໄດ້ ຊຶິ່ງຊຸມຊົນ ຫຼື ສັງຄົມ ທີິ່ມີພົນລະເມືອງທີິ່ດີຍ່ອມສົົ່ງຜົນໃຫ້ຊຸມຊົນ ຫຼື ສົງຄົມນັີ້ນ
ມີຄວາມເຂັີ້ມແຂງ.
ເປົື້າໝາຍສູງສຸດຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ ແມ່ນເພືິ່ອພັດທະນານັກຮຽນໃຫ້ໃຫຍ່ຂືີ້ນເປັນພົນລະເມືອງທີມີ
ຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ສັງຄົມ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ ໂດຍໃຊ້ຫຼັກການຈັດການໂຮງຮຽນທັີ້ງລະບົບ (Whole
School Approach) ແລະ ນາໃຊ້ຫຼັກການປະຫຍັດມັດທະຍັດກິນຢູ່ແບບລຽບງ່າຍມາເປັນແນວທາງໃນການ
ດາເນີນງານ ເພືິ່ອໃຫ້ເກີດຄວາມຍືນຍົງຂືີ້ນໃນທ້ອງຖີິ່ນ ແລະ ສັງຄົມ ຫຼື ສະຫຼຸບສັີ້ນໆ ກຄື ການສ້າງ “ພົນລະເມືອງ
ເພືິ່ອສິິ່ງແວດລ້ອມ" ໂດຍສາມາດສະຫຼຸບຄຸນລັກສະນະຂອງພົນລະເມືອງ ເພືິ່ອສິິ່ງແວດລ້ອມ 11 ປະເພດດັົ່ງນີີ້:
1. ຮູ້ຈັກ ແລະ ເຂົີ້າໃຈຊຸມຊົນຢ່າງແທ້ຈິງ
2. ຄິດຕາມຂ່າວສານ ສະພາບ ແລະ ບັນຫາ ດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມ, ເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມ ຢ່າງຕໍ່ເນືິ່ອງສະໝາສະເໝີ
3. ສາມາດຄາດການເຖີງແນວໂນ່ມສະຖານະການບັນຫາສິິ່ງແວດລ້ອມຂອງຊຸມຊົນໄດ້
4. ຮູ້ເຖີງແນວມາງປ້ອງກັນ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາທີິ່ເໝາະສົມກັບສະ
ພາບສັງຄົມ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມທ້ອງຖິິ່ນ
5. ມີຈິດສານຶກຮັກປະເທດຊາດບ້ານເກີດ
6. ກ້າສະແດງຄວາມຄິດເຫັນໃນເລືິ່ອງຕ່າງໆທີິ່ເປັນປະໂຫຍດຕໍ່
ສ່ວນລວມບົນພືີ້ນຖານຫຼັກການປະຊາທິປະໄຕ
7. ບໍ່ເມີນເສີຍຕໍ່ຄວາມບໍ່ຍຸຕິທາໃນສັງຄົມ
8. ມີວິໄນ ແລະ ເຄົາລົບພຶດຕິກາຂອງສັງຄົມ
9. ມີສ່ວນຮ່ວມໃນກິດຈະກາຂອງຊຸມຊົນ ແລະ ສັງຄົມ ເມືິ່ອມີໂອກາດ
10.ມີພຶດຕິກາ ແລະ ໃຊ້ຊີວິດປະຈາວັນຢ່າງເປັນມິດກັບສິິ່ງແວດລ້ອມ
11.ມີຄວາມເປັນຜູ້ນາໃນວຽກ ຫຼື ກິດຈະກາການປົກປັກ ແລະ ຮັກສາ ຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ

14. ພາກທີິ່ III ຂັີ້ນຕອນການເປັນ “ໂຮງຮຽນສີຂຽວ”
ການພັດທະນາໂຮງຮຽນໃຫ້ເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວນັີ້ນ ຈະມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມສະພາບແວດລ້ອມ
ຂອງແຕ່ລະໂຮງຮຽນ ແຕ່ຫົວໃຈສາຄັນຄື ຕ້ອງມີຄວາມມຸ່ງໝັນ ແລະ ຕັີ້ງໃຈແທ້ໃນການພັດທະນາໂຮງຮຽນຢ່າງຕໍ່
ເນືິ່ອງ ມີຂະບວນການເຮັດວຽກທີິ່ເປັນລະບົບ ແລະ ມີສ່ວນຮ່ວມຈາກທຸກຝ່າຍທີິ່ກ່ຽວຂ້ອງໃນທຸກຂັີ້ນຕອນຕັີ້ງແຕ່
ເລີິ່ມຕົີ້ນ ຊຶິ່ງຂັີ້ນຕອນສູ່ການເປັນ“ໂຮງຮຽນສີຂຽວ” ແບ່ງເປັນ 3 ຂັີ້ນຕອນຫຼັກໄດ້ແກ່
ຂັີ້ນຕອນທີິ່ 1 ຕຽມຄວາມພ້ອມ
ເປັນການສາຫຼວດ ແລະ ຕຽມພ້ອມທັງໃນແງ່ບຸກຄະລາ
ກອນ, ສັກຂະຍະພາບ ແລະ ຄວາມພ້ອມດ້ານຕ່າງໆຂອງໂຮງຮຽນ
ໃນການຈະພັດທະນາເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ຂັີ້ນຕອນທີິ່ 2 ການົດເປົື້າໝາຍ ແລະ ແຜນງານ
ເປັນການການົດເປົື້າໝາຍ ແລະ ວາງແຜນ ເພືິ່ອໃຫ້ການ
ດາເນີນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວປະສົບຄວາມສາເລັດ
ຂັີ້ນຕອນທີິ່ 3 ດາເນີນງານ
ເປັນການດາເນີນງານຕາມແຜນງານທີິ່
ການົດໄວ້ໂດຍໃຊ້ຂະບວນການ PDCA ໃນການພັດທະນາຄຸນ
ນະພາບການເຮັດວຽກ ແລະ ປະເມີນຜົນ

15. 3.1 ຂັີ້ນຕຽມຄວາມພ້ອມ
ການພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຕ້ອງເລີິ່ມຕົີ້ນດ້ວຍການສ້າງຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈ ກ່ຽວກັບ “ໂຮງ
ຮຽນສີຂຽວ” ໃຫ້ທຸກຝ່າຍທີິ່ກ່ຽວຂ້ອງຕຽມ “ທີມງານ” ທີິ່ຈະເຮັດໜ້າທີິ່ຂັບເຄືິ່ອນການດາເນີນງານ ແລະ ທີິ່ຂາດບໍ່
ໄດ້ຄື “ການສາຫຼວດທືນເດີມ” ທີິ່ໂຮງຮຽນມີ ຫຼື ດາເນີນການຢູ່ແລ້ວ ໂດຍໃຊ້ໜ້າວຽກທັງ 4 ດ້ານ ເປັນກອບໃນ
ການປະເມີນຄວາມພ້ອມຂອງໂຮງຮຽນ ເພືິ່ອໃຊ້ເປັນຂໍ້ມູນໃນການການົດຍຸດທະສາດການພັດທະນາ ແລະ ດາເນີນ
ການໂຮງຮຽນສີຂຽວ
(1)ສ້າງຄວາມເຂົີ້າໃຈ
ການຕັດສິນໃຈວ່າໂຮງຮຽນຕ້ອງພັດທະນາເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວຫຼືບໍ່ນັີ້ນ ຄວນເກີດຈາກທຸກຝ່າຍທີິ່
ກ່ຽວຂ້ອງ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິິ່ງຜູ້ບລິຫານໂຮງຮຽນ, ຄູ, ນັກຮຽນ, ກົມ, ສະຖາບັນສຶກສາ ແລະ ຜູ້ແທນຊຸມຊົນ
ດັົ່ງນັີ້ນ ການສ້າງຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈ ກ່ຽວກັບ ປະໂຫຍດຂໍ້ດີ ແລະ ແນວທາງໃນການດາເນີນງານໂຮງຮຽນ
ສີຂຽວ ໃຫ້ແກ່ທຸກຝ່າຍທີິ່ກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ຮັບຮູ້ ແລະ ເຈົີ້າໃຈ ເພືິ່ອນາໄປສູ່ການຕັດສິນໃຈ ຈຶິ່ງເປັນກົນໄກສາຄັນໃນ
ການເລີິ່ມຕົີ້ນ ການເຮັດວຽກທີິ່ຈະນາໄປສູ່ການຍອມຮັບ ແລະ ຄວາມຮ່ວມມືທີິ່ດີຕໍ່ໄປ
ຂັີ້ນຕອນນີີ້ ສາຫຼັບໂຮງຮຽນຂະໜາດກາງ ແລະ ຂະໜາດໃຫຍ່ ຈະຫຍຸງຍາກກວ່າໂຮງຮຽນຂະໜາດ
ນ້ອຍທີິ່ສາມາດສືິ່ສານ ແລະ ເຂົີ້າເຖີງທຸກຝ່າຍໄດ້ງ່າຍ ແລະ ທົົ່ວເຖີງ ຈຶິ່ງຈາເປັນທີິ່ໂຮງຮຽນຂະໜາດກາງ ແລະ ຂະ
ໜາດໃຫຍ່ຕ້ອງດາເນີນການໃນຂັີ້ນຕອນນີີ້ຫຼາຍຄັີ້ງ ໂດຍໃນຄັີ້ງທາອິດອາດເປັນສ້າງຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈເບືີ້ອງຕົີ້ນ
ເພືິ່ອປະເມີນຄວາມເປັນໄປໄດ້ຂອງທຸກຝ່າຍວ່າເຫັນດີກັບການພັດທະນາໂຮງຮຽນໃຫ້ເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວຫຼືບໍ່ ຈາກ
ນັີ້ນຈຶິ່ງເປັນການເສີມ ແລະ ເຕີມເຕັມຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈໃນລະຫວ່າງດາເນີນງານ ຄຽງຄູ່ກັບການຮຽນຮູ້ຈາກ
ການປະຕິບັດຈິງ
ເຖີງແມ່ນວ່າ ຜູ້ບລິຫານໂຮງຮຽນຈະເປັນຜູ້ລິເລີິ່ມ ແລະ ໃຫ້ຄວາມສາຄັນກັບການ
ພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວ ກໍ່ຕາມແຕ່ຢ່າງໃດກໍ່ດີ ການສ້າງຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈ
ໃຫ້ກັບທຸກຝ່າຍກໍ່ຍັງຄົງເປັນຂະບວນການທີິ່ສາຄັນຢ່າງຍິິ່ງຕໍ່ການສ້າງຄວາມຮ່ວມ
ມືໃນການພັດທະນາໂຮງຮຽນທັງລະບົບຢ່າງມີທິດທາງ
(2)ຕັີ້ງທີມງານ
ການຕັີ້ງທີມງານ ຫຼື ຄະນະເຮັດວຽກໂຮງຮຽນສີຂຽວ ມີວັດຖຸປະສົງ ເພືິ່ອການົດຜູ້ຮັບຜິດຊອບການ
ດາເນີນງານໃນພາບລວມ ແລະ ເຮັດໜ້າທີິ່ຂັບເຄືິ່ອນແຜນງານ ຊຶິ່ງທີມງານໂຮງຮຽນສີຂຽວໃນອຸດົມຄະຕິຄວນ
ປະກອບດ້ວຍຜູ້ແທນຈາກທຸກຝ່າຍໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຊຸມຊົນ ໄດ້ແກ່ ຝ່າຍບລິຫານ ແລະ ຝ່າຍຕ່າງໆໃນ
ໂຮງຮຽນ ຄູທີິ່ສົນໃຈ ນັກຮຽນ ຜູ້ປົກຄອງ, ກົມ, ສະຖາບັນການສຶກສາ ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິິ່ນ
ແລະ ກຸ່ມຕ່າງໆທີິ່ເຮັດວຽກ ກ່ຽວກັບ ສິິ່ງແວດລ້ອມ ໃນທ້ອງຖິິ່ນ ໂດຍມີຈານວນສະມາຊິກຕາມຄວາມເໝາະສົມ
ກັບຂະໜາດຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ເງືິ່ອນໄຂອືິ່ນໆ.

16. ການສັນຫາທີມງານ ຫຼື ຄະນະເຮັດວຽກ ອາດມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມ
ລັກສະນະຂອງແຕ່ລະໂຮງຮຽນເຊັົ່ນ: ບາງໂຮງຮຽນອາດໄດ້ຮັບມອບໝາຍຈາກຜູ້
ບລິຫານໃຫ້ຕັີ້ງທີມງານ, ບາງໂຮງຮຽນອາດໃຊ້ທີມງານ ຫຼື ຄະນະເຮັດວຽກດ້ານ
ສິິ່ງແວດລ້ອມທີິ່ມີຢູ່ແລ້ວ ບາງໂຮງຮຽນອາດເລີິ່ມຕົີ້ນຈາກຄູ ແລະ ນັກຮຽນທີິ່ມີ
ຄວາມສົນໃຈຮ່ວມກັນ ແນວໃດກໍ່ຕາມ ທີມງານ ຫຼື ຄະນະເຮັດວຽກໂຮງຮຽນ
ສີຂຽວຄວນມີຜູ້ແທນນັກຮຽນຮ່ວມເປັນຄະນະເຮັດວຽກນາສະເໝີ
(3) ສາຫຼວດຕົີ້ນທືນເດິມ
ການພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຈະໃຫ້ຄວາມສາຄັນກັບການ “ຕໍ່ຍອດ” ຫຼື “ພັດທະນາ” ງານເກົົ່າທີິ່
ໂຮງຮຽນດາເນີນການມາຢູ່ກ່ອນແລ້ວ ເພືິ່ອໃຫ້ບັນລຸເປົື້າໝາຍສູງສຸດຄື: ການພັດທະນານັກຮຽນໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່ຂືີ້ນ
ເປັນ “ພົນລະເມືອງ” ທີິ່ໃຊ້ຊີວິດຢ່າງ “ລຽບງ່າຍ” ເພືິ່ອສັງຄົມ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມທີິ່ “ຍືນຍົງ”
ດັົ່ງນັີ້ນ ການສາຫຼວດຕົີ້ນທືນເດິມ ຫຼື ການປະເມີນຄວາມພ້ອມຂອງໂຮງຮຽນກ່ອນເລີິ່ມດາເນິນການ
ຈຶິ່ງເປັນຂະບວນການທີິ່ເປີດໂອກາດໃຫ້ນັກຮຽນໄດ້ “ທົບທວນ” ຕົນເອງວ່າໂຮງຮຽນມີການດາເນິນການຫຍັງມາ
ກ່ອນແລ້ວ ໂຮງຮຽນມີຄວາມພ້ອມໃນລະດັບໃດ ໂຮງຮຽນມີຕົີ້ນທືມເດິມຫຍັງແນ່ ທີິ່ສາມາດພັດທະນາໃຫ້ດີຂືີ້ນ
ທັງໃນມູມມອງຂອງວິທີການເຮັດວຽກ ການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ ໂຄງການ ແລະ ວັດຖະນະກາຕ່າງໆ ຕະຫຼອດ
ຈົນຮອດເຄືອຂ່າຍສິິ່ງແວດລ້ອມ ເປັນຕົີ້ນ
ການສາຫຼວດຕົີ້ນທືນເດີມ ຈະໃຊ້ໜ້າວຽກທັງ 4 ດ້ານເປັນກອບໃນການສາຫຼວດສະພາບປັດຈຸບັນ
ໂດຍທີມງານສາມາດອອກແບບວິທີການສາຫຼວດໂດຍໃຊ້ “ແບບປະເມີນຄວາມພ້ອມສາຫຼັບໂຮງຮຽນສີຂຽວ” (ໃນ
ໜ້າ17-21) ເປັນເຄືິ່ອງມື ແລະ ຄວນມີການນາສະເໜີຜົນການສາຫຼວດໃຫ້ຜູ້ຮ່ວມສາຫຼວດທຸກຄົນ ແລະ ຜູ້ທີິ່
ຕ້ອງເຂົີ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມກ່ຽວຂ້ອງ ໄດ້ມີໂອກາດແລກປ່ຽນຄາຄິດເຫັນ ແລະ ເຮັດເປັນບົດສະຫຼຸບຜົນການສາຫຼວດ
ສະບັບສົມບູນ
ຜູ້ສາຫຼວດຕ້ອງຄານືງສະເໝີວ່າ ການສາຫຼວດທືນເດີມ ຫຼື ການປະເມິນຄວາມ
ພ້ອມຂອງໂຮງຮຽນນີີ້ ບໍ່ແມ່ນການໃຫ້ຄະແນນ ແຕ່ເປັນຂັີ້ນຕອນທີິ່ເຮັດ ເພືິ່ອໃຫ້
ໄດ້ຂໍ້ມູນສະພາບຄວາມເປັນຈິງໃນປັດຈຸບັນຂອງໂຮງຮຽນ ເພືິ່ອໃຊ້ເປັນແນວທາງ
ໃນການການົດເປົື້າໝາຍ ແລະ ວາງແຜນພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວໄດ້ຢ່າງເໝາະ
ສົມຕາມລັກສະນະໂຮງຮຽນຕໍ່ໄປ

17. ແບບປະເມິນຄວາມພ້ອມສາລັບໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ຄາແນະນາໃນການຕອບແບບປະເມິນ
ການປະເມິນຄວາມພ້ອມ ສາລັບ ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ມີຄວາມມຸ່ງຫວັງໃຫ້ໂຮງຮຽນທີິ່ມີຄວາມສົນໃຈ
ແລະ ສະມັກໃຈເຂົີ້າຮ່ວມເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວໄດ້ “ທົບທວນ” ໂຮງຮຽນຂອງຕົນເອງວ່າ ມີການດາເນີນງານຄົບ
ຖ້ວນຕາມ 4 ໜ້າວຽກຫຼັກຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວຫຼືບໍ່? ຊຶິ່ງແນວຄິດໃນການປະເມິນຄວາມພ້ອມ ສາລັບ ໂຮງຮຽນ
ສີຂຽວນີີ້ ຈະມຸ່ງເນັີ້ນການປະເມິນເພືິ່ອ “ພັດທະນາ” ໂຮງຮຽນ ໃຫ້ສາມາດເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວໄດ້ຢ່າງສົມບູນແບບ
ຕາມຫຼັກການຈັດຕັີ້ງໂຮງຮຽນທັງລະບົບ (Whole School Approach) ໂດຍມີເປົື້າໝາຍສູງສຸດກໍ່ເພືິ່ອຜະລິດ
ນັກຮຽນທີິ່ມີຄຸນນະພາບທີິ່ພ້ອມຈະເຕີບໃຫຍ່ຂືີ້ນເປັນ “ພົນລະເມືອງເພືິ່ອສິິ່ງແວດລ້ອມ” ຫຼື Environmental
Citizen
ໃນການປະເມິນຄວາມພ້ອມ ສາລັບ ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຂແນະນາໃຫ້ຜູ້ປະເມິນ ສຶກສາແບບປະເມິນ
ແລະ ສ້າງຄວາມເຂົີ້າໃຈຕົວຊີີ້ວັດໂດຍລະອຽດ (ຄາອະທິບາຍຕົວຊີີ້ວັດຢູ່ໃນເອກະສານອ້າງອີງ) ພ້ອມທັງ ໃຫ້ຄະ
ແນນຕົວຊີີ້ວັດຕ່າງໆ (ທັງ 43 ຕົວຊີີ້ວັດ) ຕາມສະພາບແທ້ຈິງທີິ່ພົບເຫັນ ຈຶິ່ງຈະໄດ້ຜົນລັບທີິ່ແມ່ນຍາ ເພືິ່ອນາໄປ
ວິເຄາະ, ການົດທິດທາງ ແລະ ວາງແຜນໃນການ “ພັດທະນາ” ໂຮງຮຽນໄດ້ຢ່າງເໝາະສົມຖືກຕາມສະພາບ, ຄວາມ
ພ້ອມ ແລະ ລັກສະນະທີິ່ເປັນຈິງ ຕະຫຼອດຈົນສາມາດດາເນີນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວໄດ້ຢ່າງມີມາດທະຖາດ ຜະລິດ
ນັກຮຽນທີິ່ມີຄຸນນະພາບອອກສູ່ຊຸມຊົນ ແລະ ສັງຄົມລາວໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ
ແບບປະເມິນຄວາມພ້ອມ ສາລັບ ໂຮງຮຽນສີຂຽວ (ໜ້າ 18-21) ປະກອບດ້ວຍ13
ລັກສະນະ 43 ຕົວຊີີ້ວັດ ພາຍໃຕ້ໜ້າວຽກຫຼັກທັງ 4 ດ້ານ ດັງນີີ້:
ໜ້າວຽກທີິ່ 1: ນະໂຍບາຍສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ແລະ ໂຄງສ້າງການບລິຫານຈັດການ
ໜ້າວຽກທີິ່ 2: ການພັດທະນາຂະບວນການຮຽນຮູ້ດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ
ໜ້າວຽກທີິ່ 3: ການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນ
ໜ້າວຽກທີິ່ 4: ການມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ເຄືອຂ່າຍສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ
ຄວາມໝາຍຂອງລະດັບຄະແນນ
ລະດັບຄະແນນ 0 ໝາຍເຖີງ ບໍ່ປະກົດ ຫຼື ບໍ່ມີ ຫຼື ລ້ອຍລະ0
ລະດັບຄະແນນ 1 ໝາຍເຖີງ ບໍ່ຊັດເຈນ ຫຼື ນ້ອຍ ຫຼື ນ້ອຍກວ່າລ້ອຍລະ25 ລະດັບ
ຄະແນນ 2 ໝາຍເຖີງ ພເຫັນແນ່ ຫຼື ປານກາງ ຫຼື ລ້ອຍລະ26-50
ລະດັບຄະແນນ 3 ໝາຍເຖີງ ຊັດເຈນ ຫຼື ຫຼາຍ ຫຼື ລ້ວຍລະ51-75
ລະດັບຄະແນນ 4 ໝາຍເຖີງ ຊັດເຈນຫຼາຍ ຫຼື ຫຼາຍທີິ່ສຸດ ຫຼື ຫຼາຍກວ່າລ້ອຍລະ75

18. ໂຮງຮຽນ................................................................................ ສັງກັດ .....................................................
ໜ້າວຽກທີິ່ 1:ນະໂຍບາຍສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ ແລະ ໂຄງສ້າງການບລິຫານຈັດການ (4 ລັກສະນະ 16ຕົວຊີີ້ບອກ)
ລັກສະນະການ
ດາເນິນງານ
ຕົວຊີີ້ວັດ ຄະແນນ
(0-4)
ແຫຼ່ງທີິ່ມາຂໍ້ມູນ
1. ການການົດນະໂຍ
ບາຍ "ສິິ່ງແວດລ້ອມ
ສຶກສາ"
1. ໂຮງຮຽນການົດນະໂຍບາຍດ້ານ " ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກ
ສາ" ໄວ້ຢ່າງຊັດເຈນ
ນະໂຍບາຍ/ວິໄສທັດ
ສອບຖາມ/ສາພາດ
2. ຄູ ບຸກຄະລາກອນ ນັກຮຽນ ແລະ ຊຸມຊົນມີສ່ວນຮ່ວມ
ໃນການການົດນະໂຍບາຍ
3. ຄູ ບຸກຄະລາກອນ ນັກຮຽນ ແລະ ຊຸມຊົນ ຮັບຮູ້ ແລະ
ເຂົີ້າໃຈນະໂຍບາຍ
2. ການການົດໂຄງສ້າງ
ການບລິຫານຈັດ
ການດ້ານ "ສິິ່ງແວດ
ລ້ອມ"
1. ມີກອບໂຄງສ້າງການບລິຫານຈັດການດ້ານສິິ່ງແວດ
ລ້ອມສຶກສາ
ຜັງໂຄງສ້າງການບລິຫານ
ສອບຖາມ/ສາພາດ
ຄາສັງ2. ມີການການົດບຸກຄະລາກອນ/ຜູ້ຮັບຜິດຊອບ
3. ມີການການົດບົດບາດ/ພາລະໜ້າທີິ່ຮັບຜິດຊອບ
4. ໃຊ້ຮູບແບບການບລິຫານຈັດການ"ແບບມີສ່ວນຮ່ວມ"
3. ການນານະໂຍບາຍ
ດ້ານ "ສິິ່ງແວດລ້ອມ
ສຶກສາ" ສູ່ການປະຕິ
ບັດ
1. ມີກິດຈະກາ/ໂຄງການ/ແຜນງານ ປະກົດໃນ
ແຜນປະຕິບັດການຂອງໂຮງຮຽນ
ແຜນການຈັດຕັີ້ງປະຕິບັດ
ກິດຈະກາປະຈາປີ
ສອບຖາມ/ສາພາດ
ຜົນງານ/ລາຍງານ
2. ມີກິດຈະກາ/ໂຄງການ/ແຜນງານ ທີິ່ສະໜັບສະໜູນ
"ການພັດທະນາຂະບວນການຮຽນຮູ້ດ້ານສິິ່ງແວດ
ລ້ອມ"(ໜ້າວຽກທີິ່ 2)
3. ມີກິດຈະກາ/ໂຄງການ/ແຜນງານ ທີິ່ສະໜັບສະໜູນ
"ການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງ
ແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນ"(ໜ້າວຽກທີິ່ 3)
4. ມີກິດຈະກາ/ໂຄງການ/ແຜນງານ ທີິ່ສະໜັບສະໜູນ
"ການເສີມສ້າງການມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ເຄືອຂ່າຍ
ດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມ"(ໜ້າວຽກທີິ່ 4)
5. ມີກິດຈະກາ/ໂຄງການ/ແຜນງານ ໄດ້ຮັບການສະໜັບ
ສະໜູນຊັບພະຍາກອນ (ເຊັົ່ນ ງົບປະມານບຸກຄະລາ
ກອນ ວັດຖຸ-ອຸປະກອນ) ຢ່າງເໝາະສົມ
6. ເປີດໂອກາດໃຫ້ບຸກຄະລາກອນເຂົີ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມ
ໃນການດາເນິນກິດຈະກາ/ໂຄງການ/ແຜນງານ
7. ມີຜົນງານເປັນທີປະກົດ
8. ການກາກັບ ຮັກສາ
ຕິດຕາມ ແລະ ປະ
ເມີນຜົນ
1. ມີ "ລະບົບ" ກາກັບ ຮັກສາ ຕິດຕາມ ແລະ ປະເມີນ
ຜົນການດາເນິນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ຄາສັົ່ງ/ແຜນຕິດຕາມ
ບັນທຶກການປະຊຸມ
2. ມີການນາຜົນການດາເນິນງານມາພັດທະນາຢ່າງເປັນ
ລະບົບ ແລະ ຕໍ່ເນືິ່ອງ
ຄະແນນລວມ
ຄະແນນສະເລັົ່ຍ (=ຄະແນນລວມ/16)
ເກນຜ່ານໂຮງຮຽນສີຂຽວ:ຄະແນນຕົວຊີີ້ວັດທຸກຂໍ້ຕ້ອງບໍ່ໜ່ອຍກວ່າ 2 ຫຼື ຄະແນນສະເລັົ່ຍຕ້ອງບໍ່ໜ່ອຍກວ່າ 2.5

19. ໜ້າວຽກທີິ່ 2:ການພັດທະນາຂະບວນການຮຽນຮູ້ດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ (4 ລັກສະນະ 12 ຕົວຊີີ້ບອກ)
ລັກສະນະດາເນິນງານ ຕົວຊີີ້ວັດ ຄະແນນ
(0-4)
ແຫຼ່ງທີິ່ມາຂໍ້ມູນ
(ຫຼື ຫຼັກຖານ)
1. ຄູພັດທະນາຕົນເອງ ແລະ
ນາຄວາມຮູ້ໄປໃຊ້ພັດທະ
ນາຂະບວນການສິິ່ງແວດ
ລ້ອມສຶກສາ
1. ຈານວນຄູໃນໂຮງຮຽນທີິ່ພັດທະນາການຈັດ
ຂະບວນການຮຽນຮູ້ຂອງຕົນເອງ
ຄາສັົ່ງ/ບັນທືກຂໍ້ຄວາມ
ສາເນົາວຸດທິການສຶກສາ
ພາບຖ່າຍ2. ຄູມີການແລກປ່ຽນຮຽນຮູ້ລະຫວ່າງກັນ
(ດ້ານການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້)
2. ການພັດທະນາຫຼັກສູດສິິ່ງ
ແວດລ້ອມສຶກສາໃນຮູບ
ແບບຕ່າງໆ ໄດ້ແກ້ ບາງ
ວິຊາເພີີ້ມເຕີມ ຫຼື ບາງ
ວິຊາພືີ້ນຖານ ຫຼື ກິດ
ຈະກາພັດທະນາຜູ້
ຮຽນ ຫຼື ບູລະນາການ
ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ
ທີິ່ເຊືິ່ອມໂຍງສິິ່ງແວດລ້ອມ
ລະດັບໂລກ ແລະ ລະດັບ
ທ້ອງຖີິ່ນ
1. ມີຫຼັກສູດສິິ່ງແວດລ້ອມສືກສາ (ໃນຮູບແບບໃດ
ຮູບແບບໜຶິ່ງ) ທີິ່ມີອົງປະກອບຄົບຖ້ວນ ໄດ້ແກ່
ແນວຄິດ ໂຄງສ້າງເວລາຮຽນ ຄາອະທິບາຍບາງ
ວິຊາໜ່ວຍການຮຽນຮູ້ ແຜນການຈັດການຮຽນ
ຮູ້ ແລະ ເກນການປະເມີນ
ຄາສັົ່ງ/ເອກະສານຫຼັກສູດ
ພາກກິດຈະກາ
ຜົນງານນັກຮຽນ
2. ມີຫຼັກສູດ ທີິ່ພັດທະນາຜູ້ຮຽນໃຫ້ບັນລຸຕາມວັດຖຸ
ປະສົງຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາຄົບທັງ 05 ຂໍ້
(ໄດ້ແກ່: ຄວາມກັງວົນ (ເອົາໃຈໃສ່), ຄວາມຮູ້,
ທັກສະ, ຄວາມຮ່ວງໃຍ ແລະ ການມີສ່ວນຮ່ວມ
3. ມີຫຼັກສູດ ໄດ້ຮັບການປະເມີນຜົນການໃຊ້ ປັບປຸງ
ແລະ ພັດທະນາ
3. ການຈັດກິດຈະກາການ
ຮຽນຮູ້ຕາມຫຼັກການ
"ສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ"
ທີິ່ຫຼາກຫຼາຍ ແລະ ສອດ
ຄອງກັບສະພາບເງືິ່ອນໄຂ
ຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ຊຸມ
ຊົນ
1. ຈັດການຮຽນຮູ້ຕາມຄວາມຕ້ອງການ, ຄວາມຖະ
ນັດ ແລະ ຄວາມສົນໃຈຂອງຜູ້ຮຽນ
ເອກະສານຫຼັກສູດ
ພາກກິດຈະກາ
ສອບຖາມ/ສາພາດ2. ສົົ່ງເສີມຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈເລືິ່ອງຊັບພະຍາ
ກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມໃນຊຸມຊົນ
3. ສົົ່ງເສີມການຄົີ້ນຄ້ວາ/ລວບລວມຂໍ້ມູນຈາກຊຸມ
ຊົນ
4. ສົົ່ງເສີມໃຫ້ມີການນາຂໍ້ມູນຈາກການຄົີ້ນຄ້ວາມາ
ວິເຄາະເຊືິ່ອມໂຍງປະເດັນບັນຫາ/ສະຖານະການ
ທ້ອງຖີິ່ນ ການົດທາງເລືອກໃນການປ້ອງກັນ ແລະ
ແກ້ໄຂບັນຫາທີິ່ເໝາະສົມຕະຫຼອດຈົນລົງມືປະຕິ
ບັດ ເພືິ່ອປ້ອງກັນ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາ ສິິ່ງແວດ
ລ້ອມທີິ່ພົບ
4. ແຫຼ່ງຮຽນຮູ້ດ້ານສິິ່ງ
ແວດ
ລ້ອມ ພາຍໃນໂຮງຮຽນ
ແລະ/ຫຼື ຊຸມຊົນ
1. ມີແຫຼ່ງຮຽນຮູ້ ພາຍໃນໂຮງຮຽນ ແລະ/ຫຼື ໃນຊຸມ
ຊົນ
ຜົນງານນັກຮຽນ
ພາບຖ່າຍ
ບັນທືກການໃຊ້ແຫຼ່ງຮຽນຮູ້
ພຸມບັນຍາ/ປັດຊະຍາຊາວບ້ານ
2. ມີການໃຊ້ແຫຼ່ງຮຽນຮູ້ພາຍໃນໂຮງຮຽນ ແລະ/ຫຼື
ໃນຊຸມຊົນ
3. ແຫຼ່ງຮຽນຮູ້ເກີດຈາກການວາງແຜນຮ່ວມກັນລະ
ຫວ່າງໂຮງຮຽນ ແລະ ຊຸມຊົນ
ຄະແນນລວມ
ຄະແນນສະເລັົ່ຍ (=ຄະແນນລວມ/12)
ເກນຜ່ານໂຮງຮຽນສີຂຽວ:ຄະແນນຕົວຊີີ້ວັດທຸກຂໍ້ຕ້ອງບໍ່ໜ່ອຍກວ່າ 2 ຫຼື ຄະແນນສະເລັົ່ຍຕ້ອງບໍ່ໜ່ອຍກວ່າ 2.5

20. ໜ້າວຽກທີິ່ 3:ການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນ (3 ລັກສະນະ 11 ຕົວຊີີ້ບອກ)
ລັກສະນະດາເນິນງານ ຕົວຊີີ້ວັດ ຄະແນນ
(0-4)
ແຫຼ່ງທີິ່ມາຂໍ້ມູນ
(ຫຼື ຫຼັກຖານ)
1. ການຈັດການຊັບພະ
ຍາກອນທາມະຊາດ
ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ
(ໄດ້ແກ່ ດ້ານຂີີ້ເຫຍືີ້ອ,
ດ້ານນໍ້າ, ດ້ານ
ພະລັງງານ, ດ້ານຄວາມ
ຫຼາກຫຼາຍທາງຊີວະ
ພາບ, ດ້ານເຄມີ, ພືີ້ີນທີິ່
ສີຂຽວ, ການບລິໂພກ,
ການໃຊ້ວັດຸອຸປະກອນ
ແລະ ດ້ານອືີ້ນໆ)
1. ໂຮງຮຽນມີການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ
ສິິ່ງແວດລ້ອມຢ່າງໜ່ອຍ 3 ດ້ານ
ສະພາບຈິງໃນໂຮງຮຽນ
ຜົນງານ/ລາຍງານ
ສອບຖາມ/ສາພາດ
ສັງເກດພຶດຕິກາພາກກິດຈະ
ກາຂມູນແບບສະຖີຕິມາດ
ຕະການຕ່າງໆ
2. ມີຂໍ້ມູນຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ
(ແບບປະລິມານ) ທັງກ່ອນ-ຫຼັງ ການຈັດການຊັບພະຍາ
ກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ
3. ຈານວນຄູ ບຸກຄະລາກອນ ແລະ ນັກຮຽນທີິ່ມີສ່ວນຮ່ວມ
ໃນກິດຈະກາການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ
ສິິ່ງແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນ
4. ຄູ ບຸກຄະລາກອນ ແລະ ນັກຮຽນ ມີສ່ວນຮ່ວມໃນກິດຈະ
ກາການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດ
ລ້ອມ ໃນໂຮງຮຽນ ໃນທຸກໆຂັີ້ນຕອນ
5. ກິດຈະກາການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ
ສິິ່ງແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນ ດາເນີນການຢ່າງຕໍ່ເນືິ່ອງ
(ຢ່າງນ້ອຍດ້ານລະ 1 ຄັີ້ງ/ປີການສຶກສາ)
6. ມີການສືິ່ສານກິດຈະກາການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະ
ຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ ໃນໂຮງຮຽນໃຫ້ທຸກຄົນໃນໂຮງ
ຮຽນໄດ້ຮັບຮູ້ ແລະ ມີສ່ວນຮ່ວມ
2. "ຮູບປະທາ"ທີິ່ເກີດຂືີ້ນ
ຈາກການຈັດການຊັບ
ພະຍາກອນທາມະຊາດ
ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ
ໃນໂຮງຮຽນ
1. ສະພາບແວດລ້ອມໃນໂຮງຮຽນ"ສືິ່"ຫຼື"ສະທ້ອນ"ໃຫ້
ເຫັນເຖີງຄວາມເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ສະພາບຈິງໃນໂຮງຮຽນ.
ພາກກິດຈະກາຜົນງານ/ລາຍ
ງານຂໍ້ມູນແບບສະຖີຕິມາດ
ຕະການຕ່າງໆ
3. ຜົນລັບທີິ່ເກີດຂືີ້ນກັບ
ຄູ-ນັກຮຽນ-ບຸກຄະລາ
ກອນໃນໂຮງຮຽນ
1. ຄູ ແລະ ບຸກຄະລາກອນມີຄວາມພູມໃຈໃນການດາເນີນກິດ
ຈະກາ ຫຼື ເຂົີ້າຮ່ວມກິດຈະກາດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມຂອງໂຮງ
ຮຽນ
ສອບຖາມ/ສາພາດ ສັງເກດ
ພຶດຕິກາ ພາກກິດຈະກາໃບ
ຍ້ອງຍ ໂລ້ລາງວັນ ແລະ ທູງ
ຂຽວ2. ນັກຮຽນມີຄວາມພາກພູມໃຈໃນການດາເນິນກິດຈະກາ ຫຼື
ເຂົີ້າຮ່ວມກິດຈະກາດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມຂອງໂຮງຮຽນ
3. ຄູ ແລະ ບຸກຄະລາກອນມີພຶດຕິກາ ຫຼື ສະແດງອອກເຖີງ
ຄວາມຮັບຮັບຜິດຊອບຕໍ່ສິິ່ງແວດລ້ອມ
4. ນັກຮຽນມີພຶດຕິກາ ຫຼື ສະແດງອອກເຸຖີງຄວາມຮັບຜິດ
ຊອບຕໍ່ສິິ່ງແວດລ້ອມ
ຄະແນນລວມ
ຄະແນນສະເລັົ່ຍ (=ຄະແນນລວມ/11)
ເກນຜ່ານໂຮງຮຽນສີຂຽວ: ຄະແນນຕົວຊີີ້ບອກທຸກຂໍ້ຕ້ອງບໜ່ອຍກວ່າ 2 ຫຼື ຄະແນນສະເລັົ່ຍຕ້ອງບໍ່ໜ່ອຍກວ່າ 2.5

21. ໜ້າວຽກທີິ່ 4:ການມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ເຄືອຂ່າຍສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ(2 ລັກສະນະ 4 ຕົວຊີີ້ບອກ)
ລັກສະນະດາເນິນງານ ຕົວຊີີ້ວັດ ຄະແນນ
(0-4)
ແຫຼ່ງທີິ່ມາຂໍ້ມູນ
(ຫຼື ຫຼັກຖານ)
1. ເຄືອຂ່າຍທີິ່ເຂົີ້າມາຮ່ວມ
ກິດຈະກາດ້ານສິິ່ງແວດ
ລ້ອມສຶກສາກັບໂຮງຮຽນ
1. ຜູ້ປົກຄອງເຂົີ້າຮ່ວມກິດຈະກາດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມຂອງ
ໂຮງຮຽນຢ່າງສະໝາສະເໝີ
ສອບຖາມ/ສາພາດ
ພາກກິດຈະກາ
2. ຊຸມຊົນເຂົີ້າຮ່ວມກິດຈະກາດ້ານສິິ່ງແວດລ້ອມຂອງ
ໂຮງຮຽນຢ່າງສະໝາສະເໝີ
3. ລັກສະນະການມີສ່ວນ
ຮ່ວມຂອງເຄືອຂ່າຍ
1. ຜູ້ປົກຄອງສະໜັບສະໜຸນການດາເນິນງານຕາມໜ້າ
ວຽກຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວເປັນຢ່າງດີ
(ທັງ 4 ໜ້າວຽກ)
ສອບຖາມ/ສາພາດ
ພາກກິດຈະກາ
ຜົນງານ/ລາຍງານ
2. ຊຸມຊົນສະໜັບສະໜຸນການດາເນິນງານຕາມໜ້າວຽກ
ຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວເປັນຢ່າງດີ
(ທັງ 4 ໜ້າວຽກ)
ຄະແນນລວມ
ຄະແນນສະເລັົ່ຍ (=ຄະແນນລວມ/4)
ເກນຜ່ານໂຮງຮຽນສີຂຽວ: ຄະແນນຕົວຊີີ້ບອກທຸກຂໍ້ຕ້ອງບໍ່ໜ່ອຍກວ່າ 2 ຫຼື ຄະແນນສະເລັົ່ຍຕ້ອງບໍ່ໜ່ອຍກວ່າ 2.5

22. 3.2 ຂັີ້ນການົດເປົື້າໝາຍ ແລະ ແຜນງານ
ຫຼັງຈາກຂັີ້ນຕອນການສາຫຼວດທືນເກົົ່າ ທີມງານຈະຮູ້ເຖີງສະພາບພືີ້ນຖານ ແລະ ຂໍ້ມູນປັດຈຸບັນຂອງໂຮງ
ຮຽນ ໂດຍໃນຂັີ້ນຕອນນີີ້ ທີມງານຕ້ອງນາຂໍ້ມູນຕ່າງໆມາວິເຄາະເພືິ່ອການົດເປົື້າໝາຍການດາເນີນງານຮ່ວມກັນ
ຈັດລາດັບຄວາມສາຄັນຂອງເປົື້າໝາຍ ແລະ ວາງແຜນດາເນີນງານພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວ ໃຫ້ເໝາະກັບສະພາບ
ຄວາມພ້ອມ ແລະ ລັກສະນະຂອງໂຮງຮຽນ ຊຶິ່ງໃນການວາງແຜນການດາເນີນງານນັີ້ນ ຕ້ອງຄານຶງເຖີງສັກກະຍະ
ພາບ ແລະ ຄວາມພ້ອມໃນດ້ານຕ່າງໆຂອງໂຮງຮຽນເປັນສາຄັນ
(1)ຈັດລາດັບເປົື້າໝາຍ
ຜົນຈາກການປະເມີນຄວາມພ້ອມສາລັບໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ໂຮງຮຽນຈັດລາດັບຄວາມສາຄັນ
ຂອງເປົື້າໝາຍໃນການພັດທະນາໄດ້ຢ່າງເໝາະສົມ ໂດຍເປົື້າໝາຍສູງສຸດຄື “ການສ້າງພົນລະເມືອງ ເພືິ່ອສິິ່ງແວດ
ລ້ອມ" ແຕ່ດ້ວຍລັກສະນະ ແລະ ສະພາບຄວາມພ້ອມຂອງແຕ່ລະໂຮງຮຽນມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນ ຈຶິ່ງເຮັດໃຫ້ການົດ
ເປົື້າໝາຍ ແລະ ການຈັດລາດັບຄວາມສາຄັນໃນການພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນໄປໃນແຕ່ລະ
ໂຮງຮຽນ
ສາລັບການການົດເປົື້າໝາຍການດາເນີນງານທີມງານຕ້ອງປະຊຸມຫາລືກັນ ແລະ ນາຜົນການສາຫຼວດທືນ
ເກົົ່າມາໃຊ້ປະກອບການຕັດສິນໃຈ ໂດຍເປີດໂອກາດໃຫ້ຜູ້ປະຕິບັດງານ ແລະ ຜູ້ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງມາແລກປ່ຽນ
ປະສົບການຄວາມຄິດເຫັນ ເພືິ່ອການົດເປົື້າໝາຍລາດັບຄວາມສາຄັນຂອງເປົື້າໝາຍ ລວມເຖີງການການົດກອບ
ໄລຍະເວລາການດາເນີນງານໃນແຕ່ລະເປົື້າໝາຍ ທັງນີີ້ໃນການການົດເປົື້າໝາຍການດາເນີນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ທີມງານຈາເປັນຕ້ອງຄານືງເຖີງ 3 ຫລັກຄິດທີິ່ສາພັນກັນຄື ໜ້າວຽກຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ ຄຸນລັກສະນະຂອງ
ໂຮງຮຽນສີຂຽວ ແລະ ເປົື້າໝາຍສູງສຸດຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວ (ດັົ່ງຮູບພາບ)

23. ຕົວຢ່າງຄາຖາມຫລັກ (Key Questions) ທີິ່ໂຮງຮຽນຄວນຫາຄາຕອບ ເພືິ່ອເປັນ
ແນວທາງໃນການການົດເປົື້າໝາຍຮ່ວມກັນ
1. ຊຸດຄາຖາມຫລັກໃນການປະເມີນຄຸນລັກສະນະສາຄັນຂອງໂຮງຮຽນ
Q1 ໂຮງຮຽນຂອງເຮົາສາມາດພັດທະນາໃຫ້ເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວໄດ້ຫຼືບໍ່?
ແນວໃດ?
Q2 ຄຸນລັກສະນະສາຄັນຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວໃນຂໍ້ໃດ ທີິ່ໂຮງຮຽນຂໍ້ໃດ ທີິ່
ໂຮງຮຽນມີ?ມີໃນລະດັບໃດ?
Q3 ຄຸນລັກສະນະສາຄັນທີິ່ໂຮງຮຽນມີຢູ່ແລ້ວນັີ້ນ ພຽງພທີິ່ຈະເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ໄດ້ຫຼືບໍ່?ແນວໃດ?
Q4 ຄຸນລັກສະນະສາຄັນຂອງໂຮງຮຽນສີຂຽວໃນຂໍ້ໃດ ທີິ່ໂຮງຮຽນຂອງເຮົາຍັງບໍ່ມີຫຼື
ຍັງບໍ່ພ້ອມ?ມີຫຍັງແນ່?ຢູ່ໃນລະດັບໃດ?
2. ຊຸດຄາຖາມຫລັກ ເພືິ່ອປະເມີນຄວາມພ້ອມຕາມ 4 ໜ້າວຽກຫລັກ
Q1 ມີນະໂຍບາຍ ໂຄງການ ແລະ ກິດຈະກາຫຍັງແນ່ທີິ່ໂຮງຮຽນເຮັດຢູ່ແລ້ວ
ແລະ ສາມາດດາເນີນການຕໍ່ຍອດໃນໜ້າວຽກແຕ່ລະດ້ານໄດ້?
Q2 ມີຫັຍງແນ່ທີິ່ຄວນປັບປຸງ ແກ້ໄຂ ແລະ ຫລີກລ່ຽງ?
3. ຊຸດຄາຖາມຫລັກ ເພືິ່ອໃຊ້ເປັນແນວທາງໃນການການົດພາບຄວາມສາເລັດທີິ່
ຕ້ອງການໃຫ້ເກີດຂືີ້ນໃນຕົວຜູ້ຮຽນ ເພືິ່ອສ້າງຄວາມເປັນ“ພົນລະເມືອງ ເພືິ່ອ
ສິິ່ງແວດລ້ອມ”ໃຫ້ເກີດຂືີ້ນໃນຊີວິດປະຈາວັນ
Q1 ມີຄຸນສົມບັດໃດແນ່ທີິ່ໂຮງຮຽນສາມາດເຮັດໃຫ້ເກີດຂືີ້ນໄດ້ແລ້ວໃນຕົວ
ນັກຮຽນ?
Q2 ມີຄຸນສົມບັດໃດອີກບ້າງທີິ່ໂຮງຮຽນຈາເປັນຕ້ອງເສີມ ຫຼື ເພີີ້ມເຕີມໃຫ້ເກີດຂືີ້ນ
ໃນຕົວນັກຮຽນ?
4. ຊຸດຄາຖາມຫລັກ ເພືິ່ອໃຊ້ເປັນແນວທາງໃນການພັດທະນາທີມງານ ແລະ ບຸກ
ຄະລາກອນຫລັກຂອງໂຮງຮຽນ
Q1 ທີິ່ຜ່ານມາ ຜູ້ບລິຫານ ຄູ ແລະ ບຸກຄະລາກອນ ໄດ້ຮັບການຝກອົບຮົມ/ພັດທະນາ
ດ້ານໃດມາແລ້ວແນ່?
Q2 ຜູ້ບລິຫານ ຄູ ແລະ ບຸກຄະລາກອນມີຄວາມຕ້ອງການພັດທະນາຕົນເອງດ້ານໃດ ເພືິ່ອເປັນປະໂຫຍດຕໍ່
ການພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວ?

24. ເປົື້າໝາຍການດາເນີນງານທີິ່ດີ ຕ້ອງມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ແທ້ ມີສາລະຄົບ ຊັດເຈນ
ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖີງຈຸດໝາຍປາຍທາງ ແລະ ທິດທາງທີິ່ຈະກ້າວໄປໃນ ຢ່າງມີ
ພະລັງ ສາມາດເຮັດໃຫ້ສາເລັດໄດ້ໃນຊ່ວງເວລາ (1ປີ, 3 ປີ ຫຼື 5 ປີ)ແລະ ທີິ່ສາຄັນ
ທີິ່ສຸດ ທຸກຝາຍທີິ່ກ່ຽວຂ້ອງຕ້ອງມີສ່ວນຮ່ວມ
(2) ວາງແຜນງານ
ຫຼັງຈາກທີິ່ໂຮງຮຽນການົດເປົື້າໝາຍ ແລະ ລາດັບຄວາມສາຄັນຂອງເປົື້າໝາຍໄດ້ຊັດເຈນແລ້ວ ໃນຂັີ້ນ
ຕອນການວາງແຜນໂຮງຮຽນບໍ່ຈາເປັນຕ້ອງວາງແຜນ ເພືິ່ອດາເນີນການທຸກເປົື້າໝາຍໃນຄາວດຽວກັນ ແຕ່ຄວນພິ
ຈາລະນາຈາກສັກກະຍະພາບ ແລະ ຄວາມພ້ອມຂອງໂຮງຮຽນວ່າສາມາດດາເນີນການໃຫ້ສາເລັດຜົນໄດ້ແທ້ໃນລະ
ດັບໃດ
ກລະນີທີິ່ 1ໂຮງຮຽນມີຄວາມພ້ອມຄ້ອນຂ້າງຫຼາຍ
ກລະນີທີິ່ໂຮງຮຽນມີນະໂຍບາຍສະໜັບສະໜຸນການດາເນີນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວ ແລະ ມີຄວາມພ້ອມໃນ
ຫຼາຍໆດ້ານໃນຊ່ວງທາອິດໂຮງຮຽນສາມາດນາກອບໜ້າວຽກທັງ 4 ດ້ານ ມາການົດເປົື້າໝາຍ ແລະ ແຜນພັດທະ
ນາໂຮງຮຽນສີຂຽວໄດ້ເລີຍ
ເມືິ່ອໂຮງຮຽນດາເນີນການໄດ້ຜົນໃນໄລຍະໜືິ່ງແລ້ວ ແລະ ເຫັນວ່າສາມາດຂະຫຍາຍງານຂອງໂຮງຮຽນສີ
ຂຽວ (ທັີ້ງ 4 ໜ້າວຽກ) ເຂົີ້າສູ່ດ້ານອືິ່ນໆ ຕາມແຜນປະຕິບັດການຂອງໂຮງຮຽນໄດ້ ໂຮງຮຽນກສາມາດໃຊ້ແຜນ
ປະຕິບັດການຂອງໂຮງຮຽນໃນການດາເນີນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວໄດ້ໂດຍບໍ່ຈາເປັນຕ້ອງໃຊ້ແຜນພັດທະນາໂຮງຮຽນ
ສີຂຽວອີກຕໍ່ໄປ ຊຶິ່ງຫາກໂຮງຮຽນສາມາດພັດທະນາມາຈົນເຖີງຈຸດນີີ້ໄດ້ ກສະແດງວ່າໂຮງຮຽນເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ທັງລະບົບຢ່າງແທ້ຈິງແລ້ວນັີ້ນເອງ
ກລະນີທີິ່ 2 ໂຮງຮຽນຍັງຂາດຄວາມພ້ອມຫຼາຍດ້ານ
ກລະນີທີິ່ໂຮງຮຽນຍັງຂາດຄວາມພ້ອມໃນຫຼາຍໆດ້ານ ໂຮງຮຽນສາມາດເລີິ່ມຕົີ້ນການເຮັດໜ້າວຽກດ້ານ
ໃດດ້ານໜຶິ່ງກ່ອນກໄດ້ ຕົວຢ່າງເຊັົ່ນ:
o ເລິິ່ນຕົີ້ນຈາກໜ້າວຽກທີິ່ 2 (ການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້) ເປັນເປົື້າໝາຍທາອິດ ເນືິ່ອງຈາກການ
ຈັດການຮຽນຮູ້ຄື ໜ້າທີິ່ຫລັກຂອງຄູທຸກຄົນ ຊຶິ່ງຄູສາມາດດາເນີນການໄດ້ທັນທີໃນກຸ່ມສາລະທີິ່ຕົນຮັບຜິດຊອບ
ໂດຍນາຂະບວນການສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາໄປໃຊ້ໃນການຈັດການຮຽນຮູ້ໃຫ້ກັບຜູ້ຮຽນ ຈາກນັີ້ນ ຈຶິ່ງຄ່ອຍຂະຫຍາຍ
ການດາເນີນງານໄປສູ່ໜ້າວຽກອືິ່ນໆໃນປີຕໍ່ໄປ
o ເລິິ່ນຕົີ້ນຈາກໜ້າວຽກທີິ່ 3 (ການຈັດການຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມໃນໂຮງ
ຮຽນ) ເປັນເປົື້າໝາຍທາອິດ ໂດຍເລີິ່ມຈາກການສ້າງໂຮງຮຽນສີຂຽວໃນຮູບແບບໂຄງການພິເສດ ທີິ່ມີເປົື້າໝາຍ
ແຜນດາເນີນງານ ແລະ ກິດຈະກາສະເພາະ ຊຶິ່ງໂຮງຮຽນຄວນການົດກິດຈະກາດັົ່ງກ່າວໄວ້ທັງແຜນປະຕິບັດການ
ໂຮງຮຽນ ແລະ ແຜນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວເຊັົ່ນ: ກິດຈະກາພະລັງງານຫານສອງ ຫຼື ທະນາຄານຂີເຫຍືີ້ອຣີໄຊເຄີ
ຄວນຖືກການົດໄວ້ໃນແຜນງານໂຮງຮຽນສີຂຽວ (ດ້ານການຈັດການຊັບພະຍາກອນ) ແລະ ການົດໄວ້ໃນແຜນ
ປະຕິບັດການໂຮງຮຽນ (ດ້ານການຈັດການສະຖານທີິ່ ແລະ ສິິ່ງແວດລ້ອມ) ເປັນຕົີ້ນ

25. ວິທີເຮັດວຽກທີິ່ເລີິ່ມຕົີ້ນຈາກໜ້າວຽກທີິ່ມີຄວາມພ້ອມກ່ອນນີີ້ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ໂຮງຮຽນສາມາດຕິດຕາມຫຼຽວ
ເຫັນພາບລວມຂອງການດາເນີນງານໄດ້ງ່າຍຂືີ້ນ ຊຶິ່ງໃນປີຕໍ່ໆໄປໂຮງຮຽນຕ້ອງຄ່ອຍໆຫຼຸດບົດບາດການເຮັດວຽກໃນ
ຮູບແບບໂຄງການພິເສດລົງ ໂດຍພະຍາຍາມເຊືິ່ອມໂຍງກິດຈະກາຂອງໂຄງການພິເສດເຫຼົົ່ານີີ້ເຂົີ້າໄປສູ່ ພາ ລະກິດທັງ
4 ດ້ານ ເພີີ້ມເປົື້າໝາຍ ແລະ ວິທີດາເນິນການໃນໜ້າວຽກອືິ່ນໆຕາມຄວາມຈາເປັນ ແລະ ເໝາະສົມຈົນກະທັີ້ງ
ໂຮງຮຽນສາມາດພັດທະນາເປັນໂຮງຮຽນສີຂຽວໃນທີິ່ສຸດ
ສາລັບ ໃນຂັີ້ນຕອນການວາງແຜນໂຮງຮຽນຄວນສ້າງຕາຕະລາງແຜນການດາເນິນງານທີິ່ມີຄວາມຊັດເຈນ
ທັງເປົື້າໝາຍ ວິທີດາເນິນການ ຫຼື ກິດຈະກາ ໄລຍະເວລາ ຕົວຊີີ້ບອກຄວາມສາເລັດ ແລະ ຜູ້ຮັບຜິດຊອບ ເພືິ່ອດາ
ເນີນ ເພືິ່ອດາເນີນງານ ແລະ ຕິດຕາມຜົນເປັນໄປຢ່າງມີປະສິດທິພາບ ທັງນີີ້ໂຮງຮຽນສາມາດວາງແຜນງານ ໂດຍປະ
ຍຸບໃຊ້ຕາຕະລາງແຜນພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວຕາມຕົວຢ່າງຕໍ່ໄປນີີ້
ຕົວຢ່າງ: ແຜນພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ຊືິ່ໂຮງຮຽນ..........................................................................................................
ໜ້າວຽກທີິ່.............................................................................................................
ເປົື້າໝາຍ ແລະ ວິທີການ ປີການສຶກສາ ປີການສຶກສາ ຕົວຊີີ້ບອກ
ຄວາມສາເລັດ
ຜູ້ຮັບຜິດຊອບ
ພາກ
ຮຽນ
1
ພາກ
ຮຽນ
2
ປິດ
ພາກ
ຮຽນ
ພາກ
ຮຽນ
1
ພາກ
ຮຽນ
2
ປິດ
ພາກ
ຮຽນ
ເປົື້າໝາຍທີິ່ 1
ວິທີດາເນີນການ:
1.1
1.2
1.3
1.4
ເປົື້າໝາຍທີິ່ 2
ວິທີດາເນີນການ:
1.1
1.2
1.3
ອືິ່ນໆ

26. 3.3 ຂັີ້ນດາເນີນງານ
ເມືິ່ອໂຮງຮຽນໄດ້ການົດເປົື້າໝາຍ ແລະ ແຜນພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວລຽບລ້ອຍແລ້ວ ທີມງານຄວນ
ສືິ່ສານເປົື້າໝາຍ ແລະ ແຜນຕ່າງໆ ໃຫ້ທຸກຝ່າຍທີິ່ກ່ຽວຂ້ອງຮັບຮູ້ ແລະ ເຂົີ້າໃຈຕົງກັນກ່ອນເລີິ່ມຕົີ້ນການດາເນີນ
ງານ
(1) PDCA
ການດາເນິນງານຕາມແຜນພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວໃຫ້ປະສົບຄວາມສາເລັດໂຮງຮຽນຄວນນາ “ວົງຈອນ
ການພັດທະນາຄຸນນະພາບງານ” ຫຼື ຂະບວນການ PDCA ມາປັບໃຊ້ ເພືິ່ອໃຫ້ການດາເນີນງານເປັນໄປ ຢ່າງມີ
ລະບົບ ຊຶິ່ງຜູ້ບລິຫານ ຄູ ແລະ ບຸກຄະລາກອນສ່ວນໃຫຍ່ຕ່າງຄຸ້ນເຄີຍ ແລະ ມີຄວາມຮູ້ ກ່ຽວກັບ ການນາຂະບວນ
ການ PDCA ມາໃຊ້ໃນການພັດທະນາງານຢູ່ແລ້ວ
ສາລັບ ແນວທາງການນາຂະບວນການ
PDCA ມາໃຊ້ໃນການພັດທະນາໂຮງຮຽນ
ສີຂຽວ ອາດແບ່ງໄດ້ເປັນ 2 ລັກສະນະຕາມ
ການໃຊ້ງານຄື ການໃຊ້ PDCA ເພືິ່ອການ
ບລິຫານຈັດການ ແລະ ການໃຊ້ PDCA
ເພືິ່ອການຈັດການຮຽນຮູ້
ຕາຕະລາງແນວທາງການນາຂະບວນການ PDCA ມາໃຊ້ພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວ
ຂັີ້ນຕອນ PDCA ເພືິ່ອການບລິຫານຈັດການ PDCA ເພືິ່ອການຈັດການຮຽນຮູ້
Plan ວາງແຜນງານ
ສາຫຼວດທືນເກົົ່າ
ການົດ ແລະ ຈັດລາດັບຄວາມສາຄັນເປົື້າໝາຍ
ການົດວິທີດາເນີນການ (ລາຍລະອຽດຕາມຫົວຂໍ້ໃນ
ຕາຕະລາງແຜນພັດທະນາໂຮງຮຽນສີຂຽວ)
ວາງແຜນການຈັດການຮຽນຮູ້
ວິເຄາະຜົນການຮຽນຮູ້ທີິ່ຜ່ານນັກຮຽນ
ວິເຄາະຄວາມເໝາະສົມຂອງຮູບແບບ ແລະ ວິທີການ
ຈັດການຮຽນຮູ້ທີິ່ຜ່ານມາ
ການົດເປົື້າໝາຍ ຫຼື ຈຸດປະສົງຮຽນຮູ້ (ຕາມວັດຖຸປະສົງ
ຂອງສິິ່ງແວດລ້ອມສຶກສາ)
ການົດ ແລະ ລາດັບເນືີ້ອຫາແຫຼ່ງຂະບວນການ/ເຕັກນິກ/
ວິທີການຈັດການຮຽນຮູ້ຕະຫຼອດພາກການສຶກສາ
Do ດາເນີນການ
ປະຕິບັດຕາມແຜນງານທີິ່ການົດ
ຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້
ຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ຕາມແຜນການຈັດການຮຽນຮູ້
(ເນັີ້ນການຈັດການຮຽນຮູ້ ກ່ຽວກັບ ໃນ ເພືິ່ອສິິ່ງແວດລ້ອມ ຫຼື
About-In-For)