SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 34
Descargar para leer sin conexión
GUÍA DIDÁCTICA
  INTRODUCIÓN                                             XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                    NO MODELO SOGAMA



Os residuos urbanos constitúen unha das principais
ameazas medioambientais ás que debemos facer fronte.
Todos, sen excepción, producimos desperdicios e,
ademais, facémolo a diario, sen ser conscientes do dano
que estamos a ocasionar ao planeta no que vivimos.
Non podemos permitir que o lixo perxudique o noso
contorno natural e que acabe afectando á nosa saúde,
ao noso benestar e á nosa economía. É hora de poñerse
ao choio.


Conseguiremos minimizar este problema se
todos aportamos algo. Trátase de asumir a nosa
responsabilidade e levar á práctica pequenos xestos,
hábitos e comportamentos cos que contribuír a unha
xestión sostible dos refugallos.




                                                                          2
GUÍA DIDÁCTICA
  INTRODUCIÓN                                                XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                       NO MODELO SOGAMA



Co obxecto de facilitar que a veciñanza en xeral poida
interiorizar a famosa estratexia dos tres erres (Redución,
Reutilización e Reciclaxe), o traballo dos concellos a
través da educación ambiental resulta esencial.


Así, a pretensión desta guía, dirixida fundamentalmente
aos técnicos de medio ambiente e representantes dos
distintos municipios galegos, non é outra que a de
subministrar a información básica relativa á axeitada
xestión dos residuos domiciliarios a fin de que sexa
trasladada á cidadanía con suficientes garantías.




                                                                             3
GUÍA DIDÁCTICA
  INTRODUCIÓN                                           XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                  NO MODELO SOGAMA



        Ademais dos beneficios ambientais, a redución
        da produción de refugallos e a correcta
        clasificación dos mesmos en orixe, traerá
consigo importantes vantaxes para as arcas locais,
conseguindo diminuír as cantidades desviadas a
Sogama e, polo tanto, o importe da factura que deben
pagar a esta entidade pública, ao tempo que recibirán
máis ingresos por parte dos Sistemas Integrados de
Xestión (SIG).




                                                                        4
GUÍA DIDÁCTICA
 OS TRES ERRES                                             XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                     NO MODELO SOGAMA




Reducir, Reutilizar e Reciclar
ou, o que é o mesmo, a estratexia comunitaria dos tres
erres, constitúe o soporte de todo sistema de xestión
de residuos, con independencia do tratamento finalista
polo que se teña optado. No caso de Sogama, esta
Sociedade engade un cuarto R, o da Recuperación
enerxética da fracción non reciclable, que transforma en
electricidade. Así, logra poñer en valor, desde o máximo
respecto ao medio ambiente e á saúde pública, aquela
parte dos residuos que, doutro xeito, acabarían nun
vertedoiro, última opción na xestión xerarquizada que
promulga a Unión Europea.




                                                                           5
GUÍA DIDÁCTICA
  REDUCIR                                                                                             XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                                NO MODELO SOGAMA



Non é máis que producir menos residuos. O lixo que               CLAVES PARA REDUCIR
acumulamos nas nosas casas ao final do día ten que                Consumir de forma responsable. O mellor é elaborar unha
ser tratado e isto supón un gran custe, tanto ambiental          lista do que realmente se necesite.
como económico. Se logramos diminuír a cantidade de
desperdicios xerados, axudaremos a protexer o medio              Evitar a adquisición de produtos sobreenvasados e
ambiente e a aforrar cartos. Porque a súa recollida e axeitado   sobreempaquetados.
tratamento constitúen servizos esenciais que, ao igual que a
auga, a luz, a gasolina, etc, debemos pagar. Cantos menos        Dar preferencia aos envases grandes e de tamaño familiar, e
refugallos xeremos, menos refugallos a tratar.                   rexeitar os envoltorios individuais.


                                                                 Evitar os artigos de usar e tirar.


                                                                 Poñer freo ao consumo desmesurado de bolsas plásticas.
                                                                 Reutilizar as de tea e rafia e recuperar o tradicional carriño da
                                                                 compra. É moito máis cómodo e ecolóxico.




                                                                                                                      6
GUÍA DIDÁCTICA
  REDUCIR                                                  XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                     NO MODELO SOGAMA



Aproveitar os restos de alimentos para a elaboración de
novos menús, evitando que acaben no caldeiro do lixo.


Sogama editou no seu momento unha publicación,
bautizada co nome “Para repañar o prato!”, na que dá
conta de distintas receitas de cociña a partir de sobras
de comida. O contido da mesma está a disposición dos
interesados a través da nosa páxina web, na seguinte
ligazón:


www.sogama.es/gl/info/publicacions




                                                                           7
GUÍA DIDÁCTICA
  REUTILIZAR                                                      XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                            NO MODELO SOGAMA



Significa alongar a vida útil dos produtos antes de que
acaben sendo convertidos en residuos.


CLAVES PARA REUTILIZAR
Usar o papel polas dúas caras e optar polo papel reciclado.
Utilizar pratos e vasos de louza, cerámica e cristal e rexeitar
a súa versión en plástico.


Dar preferencia aos panos de mesa e panos de man de tea
en lugar de panos de mesa e panos de man de papel.


Os botes de vidro pódense utilizar de novo para envasar
distintos produtos e gardar determinados utensilios. Tamén
se poden empregar como elementos decorativos.


As latas de bebidas pódense converter en lapiceiros e
pequenas macetas para plantas. Coas argolas ata se
poden fabricar pulseiras.



                                                                                  8
GUÍA DIDÁCTICA
  SEPARAR PARA RECICLAR                                     XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                      NO MODELO SOGAMA



Clasificando axeitadamente os residuos en orixe e
depositando cada tipoloxía no contedor correspondente
a fin de propiciar o seu posterior recilado.
Á hora de separar, os envases pódennos dar pistas. A
través deste símbolo      , coñecido como Punto Verde,
indícase que o fabricante que puxo un determinado
envase no mercado pagou unha cantidade de diñeiro
para facer posible a súa reciclaxe. Deste xeito teremos
a certeza que ese envase, unha vez convertido en
refugallo, poderase depositar nun dos tres contedores
de recollida selectiva que hai nas rúas: o iglú verde,
se é de vidro, no azul, se é de papel ou cartón, ou no
amarelo, se é un envase de plástico, de metal ou un brik.




                                                                            9
GUÍA DIDÁCTICA
SEPARAR PARA RECICLAR                                                               XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                              NO MODELO SOGAMA



                                                  Botellas de plástico que contiveran líquidos (aceites
                                                  vexetais, refrescos, augas minerais, leite).
           Contedor
           Amarelo                                Botes de plástico groso que contiveran produtos de
           destinado a acoller envases de
                                                  aseo ou limpeza (xel de baño, xampú, lavalouza,
           plástico, latas e briks, ou, o que é
                                                  suavizante, etc).
           o mesmo, a denominada
           “bolsa amarela”.                       Latas de bebidas e de conservas.

                                                  Briks de leite, viño ou zumes de froitas.

                                                  Bandexas de porexpán ou corcho blanco.

                                                  Redes de envoltorios de froitas ou verduras.

                                                  Plásticos filme: bolsas finas, plástico para envolver.

                                                  Envases mixtos distintos aos briks tales como bolsas de
                                                  aperitivos, envases de bolería industrial...




                                                                                                     10
GUÍA DIDÁCTICA
  SEPARAR PARA RECICLAR                                                                            XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                             NO MODELO SOGAMA



    Non se debe depositar nestes recipientes residuos de        Ten en conta que:
plástico que non sexan envases (por exemplo, xoguetes,          Para unha manipulación máis hixiénica e unha mellor
cepillos de dentes, rotuladores, películas de vídeo, carretes   reciclaxe, aconséllase que os envases estean baleiros
de fotos, cables eléctricos, enchufes, etc) e, por suposto,     antes de depositalos no contedor amarelo.
non introducir neste contedor cueiros, restos de alimentos,
papel, vidro, pilas, etc.                                       Non se deben introducir uns envases dentro doutros, xa
                                                                que isto dificulta o labor das plantas de clasificación.
    Recorda que o plástico elabórase cun dos recursos
naturais máis valiosos e non renovables da terra: o petróleo.   É conveniente pregar todos os envases que o permitan, xa
“Cada hora os españois tiramos ao lixo miles de botellas        que deste xeito ocuparán menos espazo, tanto no fogar
de plástico coas que se podería cubrir toda a superficie da      como no contedor.
Península ao cabo dun ano”.




                                                                                                             Contedor
                                                                                                             Amarelo



                                                                                                                         11
GUÍA DIDÁCTICA
  SEPARAR PARA RECICLAR                                                                           XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                            NO MODELO SOGAMA



                                                                 Xornais e revistas.

                                Contedor                         Cadernos (sen argolas, grampas nin arames).
                                Azul
                                no que debemos depositar papel
                                                                 Papel de envolver, de embalar.
                                e cartón. Por exemplo...

                                                                 Caixas de cartón.


                                                                 Cartóns de ovos.

   Non se debe depositar papeis de calco, briks de leite,
                                                                 Acolchado de embalaxes (cando sexa de papel ou
zume e viño, así como papel ou cartón sucios de graxa.
                                                                 cartón).

   Recorda que “cada ano tiramos ao caldeiro do lixo uns
                                                                 Libros.
3 millóns de quilos de papel e cartón. Con eles poderíase
levantar un muro dunha punta a outra do país”.                                                            Contedor
                                                                                                          Azul



                                                                                                                  12
GUÍA DIDÁCTICA
  SEPARAR PARA RECICLAR                                              XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                               NO MODELO SOGAMA




                                Iglú
                                Verde
                                destinado á recollida de botellas,
                                frascos e tarros de vidro.




   Non se deben depositar tapas, tapóns e cortizas, así como
vidros especiais (parabrisas, pantallas de televisión e
ordenador, lámpadas, espellos, etc.).


   Recorda “cada semana tiramos ao lixo entre 20 e 25
toneladas de envases de vidro. Con eles poderías encher
un rañacaeos desde o sótano ata o último piso”.




                                                                                     13
GUÍA DIDÁCTICA
  SEPARAR PARA RECICLAR                                              XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                               NO MODELO SOGAMA




                                Minicontedor
                                de pilas:
                                pódese atopar en centros
                                escolares, concellos, asociacións,
                                establecementos comerciais, etc.
                                As pilas botón, utilizadas
                                especialmente en audífonos,
 calculadoras e algúns reloxios, son máis contaminantes. Unha
 soa pila de botón pode chegar a contaminar ata 600.000 litros
 de auga, e unha alcalina, 167.000 litros.

    Recorda que é necesario dar preferencia ao uso de pilas
recargables ou “verdes”, que non conteñen metais tales
como mercurio e cadmio. Aínda que, en principio, poden
resultar máis caras, a longo prazo saen máis económicas
(recárganse miles de veces) e son máis ecolóxicas.



                                                                                     14
GUÍA DIDÁCTICA
  SEPARAR PARA RECICLAR                                                XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                 NO MODELO SOGAMA




                                   Contedor
                                   Xenérico
                                   neste debemos depositar os
                                   residuos que non entran no
                                   circuíto da recollida selectiva:
                                   orgánicos (restos de alimentos)
                                   e non reciclables (cueiros,
                                   compresas, panos de mesa de
                                   papel, roupa deteriorada, etc …).

    Recorda que naqueles lugares nos que sexa factible, a
compostaxe doméstica pode representar unha magnífica opción
para reducir a produción de residuos e contribuír á reciclaxe da
materia orgánica, incorporándoa de novo ao solo en forma de
fertilizante natural co que mellorar a súa estrutura..




                                                                                       15
GUÍA DIDÁCTICA
  SEPARAR PARA RECICLAR                                     XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                      NO MODELO SOGAMA



Os habitantes do rural poden avaliar a posibilidade de
facerse cun composteiro, no que deben depositar restos
orgánicos, vixiando que a humidade e temperatura do
mesmo sexa a axeitada. Con isto terán a oportunidade
de fabricar un abono de calidade para utilizar nas hortas
e xardíns das súas casas, diminuíndo as cantidades
de residuos destinadas ao contedor xenérico. Sogama
dispón dun manual de autocompostaxe para axudar aos
interesados a fabrica un bo compost. Pódese descargar a
través da seguinte ligazón:


                www.sogama.es/gl/campanha/programa-
                de-compostaxe-domestica




                                                                            16
GUÍA DIDÁCTICA
  SEPARAR PARA RECICLAR                                    XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                     NO MODELO SOGAMA



Así mesmo, podes poñer a proba os teus coñecementos
en materia de recollida selectiva co xogo interactivo de
Sogama “Separar para reciclar”, accesible dende o seu
sitio web


www.sogama.es/gl




                                                                           17
GUÍA DIDÁCTICA
  Puntos limpos                                              XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                       NO MODELO SOGAMA



A súa función é recoller os residuos perigosos xerados no
fogar (fluorescentes, vernices, envases de insecticidas e
fitosanitarios, aceites vexetais usados, …); voluminosos
(mobles, colchóns, …), residuos de liña branca (lavadoras,
frigoríficos, …) e de liña marrón (televisores, equipos de
música, ordenadores), así como restos de pequenas obras
en domicilios.


Os puntos limpos son recintos pechados que contan con
contedores específicos para cada tipo de material.


    Recorda que “cada residuo destínase ao seu
correspondente reciclador, onde recibe un axeitado
tratamento conforme as súas características e grao de
toxicidade”.




                                                                             18
GUÍA DIDÁCTICA
    RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                           XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                             NO MODELO SOGAMA



Das distintas fraccións de residuos anteriormente
sinaladas, Sogama asume a xestión de dúas: o contedor
amarelo (envases lixeiros) e o contedor xenérico (orgánicos
e non reciclables). Do resto encárganse directamente os
concellos, entregándoos a xestores autorizados.                                   B
                                                               A

PROCESO DE RECICLADO DA BOLSA AMARELA
Os envases depositados no recipiente de cor amarela
seguen este percorrido:

A   Selección no fogar e correcto depósito no contedor
    amarelo.
                                                                       C
B   Recollida diferenciada polos servizos municipais.

C   Traslado á estación de transferencia máis próxima (en
    Galicia hai 37), onde os envases lixeiros se trasvasan a
    contedores de maior capacidade (20 toneladas cada un).




                                                                                   19
GUÍA DIDÁCTICA
    RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                          XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                            NO MODELO SOGAMA



D   Transporte destes contedores á Planta del Clasificación
    de Sogama, situada no Complexo Medioambiental de
    Cerceda, na provincia da Coruña.

E   Selección mecánica das distintas tipoloxías de material
    e prensado e embalado das mesmas.
                                                              D                  E
F   Remisión do material clasificado aos centros
    recicladores e reincorporación ao circuíto comercial
    como novos produtos.




                                                                      F




                                                                                  20
GUÍA DIDÁCTICA
  RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                                                           XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                           NO MODELO SOGAMA




As técnicas de reciclado varían en función do tipo de          En realidade é coma se se dese “marcha atrás” ao momento
material. No caso dos envases de plástico, hai dúas opcións:   da súa fabricación, conseguindo así a materia prima básica.
o reciclado mecánico, quizás o máis utilizado para os
obxectos de maior tamaño, e o reciclado químico. Respecto      Maceteiros, caldeiros, tubaxes de desaugadoiro, cadeiras,
ao primeiro, a secuencia de tratamento consiste en triturar    bancos, sinais de tráfico, baldosas, paneis, etc, constitúen,
os envases e fundir as escamas resultantes, obtendo uns        entre outros, obxectos procedentes da reciclaxe de plástico
gránulos, denominados “granza”, materia prima que se utiliza   duro.
para a fabricación de novos obxectos de plástico reciclado.
                                                               A partir do plástico fino pódense obter sacos industriais,
O reciclado químico considérase máis apropiado para os         bolsas plásticas para o lixo, … E, a partir do Pet (Polietileno
envases que conteñen unha mestura de plásticos difíciles de    Tereftalato – as típicas botellas plásticas de auga e refrescos-)
separar, descompoñendo o material nas súas unidades máis       podemos confeccionar traxes de poliéster, recheo sintético,
pequenas (polímeros).                                          alfombras, felpudos, …




                                                                                                                   21
GUÍA DIDÁCTICA
  RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                                                             XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                             NO MODELO SOGAMA



               Os envases metálicos son sometidos a un
               proceso de refundición para fabricar novos
               envases e outro tipo de pezas. Pódense
               reciclar de 30 a 40 veces.

Pola súa parte, os briks, que, como ben sabemos, permiten
unha óptima conservación dos produtos, entrañan quizás
maiores dificultades á hora de ser reciclados.
A razón reside no seu carácter mixto, xa
que están compostos por unha capa de
papel de alta calidade, que lles proporciona
rixidez; outra de aluminio, que preserva os                       Outra posibilidade, máis estendida en Asia, é triturar os briks
alimentos da luz e do osíxeno; e outra máis                       na súa totalidade, converténdoos nunha masa que se quenta
de polietileno (plástico), que lles confire                        e prensa a uns 170ºC co obxectivo de fundir o plástico, que
estanquidade. Na actualidade, existen dúas                        actúa como pegamento entre os distintos compoñentes.
alternativas de aproveitamento: o repulpado ou hidropulpado,      O resultado é unha plancha de aglomerado, resistente e
sistema tradicionalmente utilizado en Europa, mediante o          impermeable, que sirva para fabricar mobles, chans, paneis,
cal se separan, nun tambor de auga, as fibras de cartón do         maletas, etc.
resto de materiais. Mentres que estas se utilizan para fabricar
novos produtos de papel reciclado tales como bolsas, sacos
de papel, oveiras, etc, o polietileno e o aluminio valorízanse
enerxeticamente.




                                                                                                                      22
GUÍA DIDÁCTICA
  RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                           XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                           NO MODELO SOGAMA



As posibilidades da reciclaxe son moitas e as súas vantaxes
ambientais, a nivel de aforro de enerxía e materias primas,
incuestionables, pero non deben perderse de vista os
beneficios económicos para as arcas locais. E é que canto
mellor se faga a recollida selectiva, maior cantidade e
calidade dos materiais desviados a reciclaxe, recibindo os
concellos máis ingresos por parte dos Sistemas Integrados
de Xestión, coa particularidade de que, ao depositar menos
refugallos nos contedores convencionais, reducirán o importe
da factura que deben pagar a Sogama pola xestión e
tratamento da bolsa negra.

Reciclar non é máis que poñer en valor os residuos,
ampliando o seu ciclo de vida, pero a viabilidade de todo isto
está condicionada polo labor máis importante, a que está nas
nosas mans: a separación.




                                                                                 23
GUÍA DIDÁCTICA
    RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                    XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                      NO MODELO SOGAMA




PROCESO DE RECUPERACIÓN DA BOLSA NEGRA
A   Selección no fogar e correcto depósito dos residuos
    orgánicos e non reciclables no contedor xenérico.

B   Recollida diferenciada polos servizos municipais.

C   Traslado á estación de transferencia máis próxima (o
    territorio galego dispón de 37), onde se trasvasa a
    contedores de gran capacidade (20 toneladas cada un).




                                                                            24
GUÍA DIDÁCTICA
Esquema funcionamiento dunha planta de transferencia tipo              XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                 NO MODELO SOGAMA




                      FASE I                                FASE II
                      O camión de recollida                 Unha vez situado
                      domiciliaria accede                   en posición, realiza
                      ao recinto e, despois                 a descarga sobre a
                      de ser pesado, sube                   moega.
                      ata unha plataforma
                      superior.




                      FASE III                              FASE IV
                      Un sinxelo émbolo introduce           Finalizada a descarga,
                      os RU nun contedor, sen               a instalación queda
                      empacamento nin apertura              pechada esperando a
                      de bolsas ou cualquera                chegada do seguinte
                      outra manipulación.                   camión de recollida.




                                                                                       25
GUÍA DIDÁCTICA
    RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                                                        XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                          NO MODELO SOGAMA



D   Transporte destes contedores, por tren ou estrada, ao           combustible derivado de residuos (CDR) que se queima
    Complexo Medioambiental de Sogama en Cerceda (A                 de forma controlada na Planta Termoeléctrica para
    Coruña). Mentres que por estrada se pode desprazar un so        producir enerxía eléctrica suficiente coa que abastecer
    contedor por viaxe, a través do ferrocarril pódense mover ata   100.000 vivendas. Deste xeito a entidade logra engadir
    30 unidades á vez, cos conseguintes beneficios ambientais        aos tres erres, un cuarto, o da Recuperación enerxética.
    e sociais. Entre o 40 e o 45% dos residuos procesados no
    Complexo cercedense desprázanse por tren.




E   Depósito do lixo na Planta de Elaboración de Combustible,
    onde se separan elementos reciclables tales como
    o aceiro e o aluminio, que son remitidos á industria
    recicladora. Os non reciclables son clasificados por
    tamaños (superior e inferior a 12 centímetros), triturando
    a parte grosa e secando a parte fina. Ambas as dúas
    fraccións mestúranse a posteriori acondicionando un




                                                                                                                  26
GUÍA DIDÁCTICA
    RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                         XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                           NO MODELO SOGAMA



F   Sogama utiliza modernas tecnoloxías de depuración de gases
    coas que garante que as emisións á atmosfera estean moi
    por baixo dos límites fixados pola lei, levando a cabo unha
    actividade industrial respectuosa co medio ambiente e a
    saúde das persoas.




                                                                                 27
GUÍA DIDÁCTICA
    RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                                                          XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                            NO MODELO SOGAMA



G   Deste proceso queda un residuo final: as escouras e as        H   Dado que o Complexo Medioambiental se atopa
    cinzas, que son dispostas de forma controlada en depósitos       sobresaturado (ten capacidade para procesar un máximo
    independentes habilitados para tal fin.                           de 550.000 toneladas anuais e a Sociedade recibe preto
                                                                     de 900.000), este apóiase nun vertedoiro controlado (o
                                                                     vertedoiro de Areosa) no que se deposita o excedente de
                             Respecto ás primeiras,
                                                                     lixo e se aproveita o biogás producido pola descomposición
                             catalogadas como residuos non
                                                                     da materia orgánica para transformalo en enerxía eléctrica.
                             perigosos, estase estudando a
                                                                     Con isto evítase, ademais, a emisión directa de gas metano
                             súa aplicación na construción
                                                                     á atmosfera e, polo tanto, a súa contribución ao efecto
                             civil, substuíndo aos áridos
                                                                     invernadoiro e ao cambio climático.
                             convencionais.

                             As segundas, calificadas como
                             perigosos, son almacenadas en
                             sacos big bags e dispostas nun
                             recinto específico en condicións
                             axeitadas, tanto ambientais como
                             de seguridade.




                                                                                                                    28
GUÍA DIDÁCTICA
    RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO                          XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                            NO MODELO SOGAMA



I   O novo Plan de Xestión de Residuos Urbanos da Xunta de
    Galicia para o período comprendido entre os anos 2010 e
    2020 virá a solventar esta situación coa creación de novas
    infraestruturas de tratamento, ademais de materializar unha
    serie de iniciativas coas que persegue reducir a produción
    de residuos nun 10%, incrementar a reutilización e a
    reciclaxe ata o 30% (fronte ao 10% actual) e minimizar o
    vertido final (pasando do 52% actual ao 24%).
    Para coñecer os pormenores do plan, pincha aquí


    www.cmati.xunta.es




                                                                                  29
GUÍA DIDÁCTICA
  MAPA SITUACIÓN DA XESTIÓN DOS RESIDUOS URBANOS EN GALICIA                                XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                     NO MODELO SOGAMA



296 dos 315 concellos existentes en Galicia utilizan os servizos
de Sogama para a xestión do lixo convencional. Isto quere dicir
que en torno a 2.316.000 habitantes entregan a esta empresa
pública os refugallos depositados nos contedores xenéricos
(habitualmente de cor verde).


279 dos 315 municipios envían a Sogama os residuos
introducidos pola poboación nos contedores amarelos, o que
implica que en torno a 2.264.000 habitantes entregan a esta
entidade os envases de plásticos, as latas e os briks xerados
nos seus fogares.




                                                                   SOGAMA     20 Plantas de Transferencia de SOGAMA
                                                                   PENDENTE   Complexo Medioambiental de SOGAMA
                                                                   NOSTIÁN    11 Microplantas da Diputación de Ourense
                                                                   BARBANZA   5 Plantas de Transferencia construidas pola Xunta
                                                                              1 Planta da Mancomunidade do Morrazo




                                                                                                                 30
GUÍA DIDÁCTICA
  MAPA SITUACIÓN DA XESTIÓN DOS RESIDUOS URBANOS EN GALICIA       XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                            NO MODELO SOGAMA



Xunto con Sogama, existen outras dúas plantas de tratamento
de residuos na nosa comunidade: a de Nostián, que dá
servizo á cidade de A Coruña e área metropolitana (coreados
en amarelo) e a de Lousame (coreados en marrón), que dá
servizo aos concellos que forman parta da Mancomunidade do
Barbanza.
As tres plantas levan a cabo un proceso de recollida selectiva.
A diferenza está no tratamento dos restos orgánicos. Nostián
e Lousame elaboran compost, depositando en vertedoiro
o que non se pode compostar nin reciclar, mentres que
Sogama transforma en enerxía eléctrica a parte non reciclable,
apoiándose nun vertedoiro controlado, ao que desvía aos
residuos que o Complexo de Cerceda non pode valorizar por
falta de capacidade.




                                                                                  31
GUÍA DIDÁCTICA
  SABÍAS QUE …                                                                                    XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                            NO MODELO SOGAMA



Coa reciclaxe de 1 quilo de latas de aceiro, afórrase a          Non existe límite ao número de veces que se pode fundir e
enerxía suficiente para manter acendida unha lámpada              reutilizar o aluminio. A lata que estás bebendo hoxe pode ser
de 60 W durante dous días, mentres que tirar unha lata de        parte doutro envase de hai 20 anos. E se a reciclas, poida
aluminio equivalería a desperdiciar a enerxía de media lata de   que alguén beba dela dentro doutros vinte.
gasolina.
                                                                 No contorno natural, unha lata férrica de refresco tarda 8 anos
Cada seis meses tiramos aluminio en cantidade suficiente          en degradarse, e 100 anos se é de aluminio. Unha botella de
para volver construír todos os avións das nosas liñas aéreas.    plástico seguirá intacta 10 anos despois e, se non lle dá a luz,
                                                                 permanecerá inalterable durante séculos.
A enerxía que se aforra reciclando unha soa lata de aluminio
pode facer funcionar un televisor durante tres horas.            As bolsas plásticas non biodegradables tardan 4 séculos en
                                                                 descompoñerse.
Coa reciclaxe de 2 toneladas de briks afórrase o equivalente
a unha tonelada de petróleo.                                     Cunha tonelada de papel recuperado evitamos a tala dunhas
                                                                 24 árbores adultas, así como o consumo de 24 metros
                                                                 cúbicos de auga e 4.100 Kw de electricidade.




                                                                                                                    32
GUÍA DIDÁCTICA
  SABÍAS QUE …                                                                              XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS
                                                                                                      NO MODELO SOGAMA



O papel variado (que inclúe caixas de ovos, de zapatos, de    PARA MÁIS INFORMACIÓN
cereais, de galletas, papel de regalo, sobres, propaganda,
tubos de papel hixiénico, …) non se pode reciclar para        www.sogama.es
converterse en papel de escribir de gran calidade, pero       www.facebook.com/educacionambientalsogama
pódese transformar en cartolina (como a utilizada na caixas   www.twitter.com/#!/EASogama
de cereais) e en papel para impermeabilizar tellados.         www.tuenti.com/educacionmedioambientalsogama
                                                              www.cmati.xunta.es
De cada 1.000 quilos de cartón que se recollen, obtéñense     www.ecoembes.com
850 quilos de cartón reciclado.                               www.ecovidrio.es

Reciclar unha soa botella de vidro pode aforrar enerxía
suficiente para ter acendida unha lámpada de 100 W durante
catro horas ou un televisor durante tres horas.




                                                                                                            33
Guía didáctica recíclate con sogama (1)

Más contenido relacionado

La actualidad más candente (14)

Traballo cmc depuradora aguiño-sara martinez
Traballo cmc depuradora aguiño-sara martinezTraballo cmc depuradora aguiño-sara martinez
Traballo cmc depuradora aguiño-sara martinez
 
Ciclo auga
Ciclo augaCiclo auga
Ciclo auga
 
Miguel Outón , Ruben fernandez, Paula González e Juan Güimil
Miguel Outón , Ruben fernandez, Paula González e Juan GüimilMiguel Outón , Ruben fernandez, Paula González e Juan Güimil
Miguel Outón , Ruben fernandez, Paula González e Juan Güimil
 
Reutilizar.pdf
Reutilizar.pdfReutilizar.pdf
Reutilizar.pdf
 
Puntos limpos
Puntos limposPuntos limpos
Puntos limpos
 
Tema 11 CMC
Tema 11 CMCTema 11 CMC
Tema 11 CMC
 
A auga e o seu aproveitamento
A auga e o seu aproveitamentoA auga e o seu aproveitamento
A auga e o seu aproveitamento
 
Como facer unha_inspeccion
Como facer unha_inspeccionComo facer unha_inspeccion
Como facer unha_inspeccion
 
Contaminacion eso4 a
Contaminacion eso4 aContaminacion eso4 a
Contaminacion eso4 a
 
Desar sustent residu correx manu
Desar sustent residu correx manuDesar sustent residu correx manu
Desar sustent residu correx manu
 
T 1.6. o ser humano contamina
T 1.6. o ser humano contaminaT 1.6. o ser humano contamina
T 1.6. o ser humano contamina
 
Pp acolloante 3º trim.
Pp acolloante 3º trim.Pp acolloante 3º trim.
Pp acolloante 3º trim.
 
Usos Da Auga
Usos Da  AugaUsos Da  Auga
Usos Da Auga
 
Recicla e viviras. Premios Climantica 2007-2008
Recicla e viviras. Premios Climantica 2007-2008Recicla e viviras. Premios Climantica 2007-2008
Recicla e viviras. Premios Climantica 2007-2008
 

Similar a Guía didáctica recíclate con sogama (1)

Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursoselsapataky
 
Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursoselsapataky
 
Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursoselsapataky
 
Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursoselsapataky
 
Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursoselsapataky
 
Que podo facer eu para evitar o cambio climático?
Que podo facer eu para evitar o cambio climático?Que podo facer eu para evitar o cambio climático?
Que podo facer eu para evitar o cambio climático?cienciasdjm
 
Reciclaxe,presentacion de Alejandro Combarro
Reciclaxe,presentacion de Alejandro CombarroReciclaxe,presentacion de Alejandro Combarro
Reciclaxe,presentacion de Alejandro CombarroAleexCombii
 
En tempos de crise
En tempos de criseEn tempos de crise
En tempos de criseBergantera
 
En Tempos De Crise... Aforro no fogar
En Tempos De Crise... Aforro no fogarEn Tempos De Crise... Aforro no fogar
En Tempos De Crise... Aforro no fogarBertablog
 

Similar a Guía didáctica recíclate con sogama (1) (18)

Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursos
 
Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursos
 
Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursos
 
Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursos
 
Xestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursosXestión responsable dos recursos
Xestión responsable dos recursos
 
Consellos redución residuos
Consellos redución residuosConsellos redución residuos
Consellos redución residuos
 
Reducir.pdf
Reducir.pdfReducir.pdf
Reducir.pdf
 
Os bolechas
Os bolechasOs bolechas
Os bolechas
 
Guia didáctica reciclaxe bacharelato (2010)
Guia didáctica reciclaxe bacharelato (2010)Guia didáctica reciclaxe bacharelato (2010)
Guia didáctica reciclaxe bacharelato (2010)
 
Guía didáctica reciclaxe Educación Secundaria (2010)
Guía didáctica reciclaxe Educación Secundaria (2010)Guía didáctica reciclaxe Educación Secundaria (2010)
Guía didáctica reciclaxe Educación Secundaria (2010)
 
As 3R
As 3RAs 3R
As 3R
 
As 3R
As 3RAs 3R
As 3R
 
Decálogo consellos para un nadal sostible gal
Decálogo consellos para un nadal sostible galDecálogo consellos para un nadal sostible gal
Decálogo consellos para un nadal sostible gal
 
Que podo facer eu para evitar o cambio climático?
Que podo facer eu para evitar o cambio climático?Que podo facer eu para evitar o cambio climático?
Que podo facer eu para evitar o cambio climático?
 
Presentación Sogama Escolares ESO (2010)
Presentación Sogama Escolares ESO (2010)Presentación Sogama Escolares ESO (2010)
Presentación Sogama Escolares ESO (2010)
 
Reciclaxe,presentacion de Alejandro Combarro
Reciclaxe,presentacion de Alejandro CombarroReciclaxe,presentacion de Alejandro Combarro
Reciclaxe,presentacion de Alejandro Combarro
 
En tempos de crise
En tempos de criseEn tempos de crise
En tempos de crise
 
En Tempos De Crise... Aforro no fogar
En Tempos De Crise... Aforro no fogarEn Tempos De Crise... Aforro no fogar
En Tempos De Crise... Aforro no fogar
 

Más de ceipcoiron

Los volcanes-en-primaria-guia-didactica
Los volcanes-en-primaria-guia-didacticaLos volcanes-en-primaria-guia-didactica
Los volcanes-en-primaria-guia-didacticaceipcoiron
 
Microsoft prueba inicial-escritura_1c2ba_instrucciones_miguel
Microsoft prueba inicial-escritura_1c2ba_instrucciones_miguelMicrosoft prueba inicial-escritura_1c2ba_instrucciones_miguel
Microsoft prueba inicial-escritura_1c2ba_instrucciones_miguelceipcoiron
 
Ud y rúbrica de la tarea 3 la tecnología y su influencia en el medio ambiente
Ud y rúbrica de la tarea 3 la tecnología y su influencia en el medio ambienteUd y rúbrica de la tarea 3 la tecnología y su influencia en el medio ambiente
Ud y rúbrica de la tarea 3 la tecnología y su influencia en el medio ambienteceipcoiron
 
Gañadores do Concurso de Cabazas 2016
Gañadores do Concurso de Cabazas 2016Gañadores do Concurso de Cabazas 2016
Gañadores do Concurso de Cabazas 2016ceipcoiron
 
Centrais xeotermicas
Centrais xeotermicasCentrais xeotermicas
Centrais xeotermicasceipcoiron
 
Central hidroelectrica
Central hidroelectricaCentral hidroelectrica
Central hidroelectricaceipcoiron
 
Centrais térmicas
Centrais  térmicasCentrais  térmicas
Centrais térmicasceipcoiron
 
Mural dos vertebrados
Mural dos vertebradosMural dos vertebrados
Mural dos vertebradosceipcoiron
 
As nosas mascotas
As nosas mascotasAs nosas mascotas
As nosas mascotasceipcoiron
 
Presentación ourizos
Presentación ourizosPresentación ourizos
Presentación ourizosceipcoiron
 
Diario de un perro
Diario de un perroDiario de un perro
Diario de un perroceipcoiron
 
Can de palleiro
Can de palleiroCan de palleiro
Can de palleiroceipcoiron
 
Libro pitiños
Libro pitiñosLibro pitiños
Libro pitiñosceipcoiron
 
Animais con plastilina
Animais con plastilinaAnimais con plastilina
Animais con plastilinaceipcoiron
 

Más de ceipcoiron (20)

Los volcanes-en-primaria-guia-didactica
Los volcanes-en-primaria-guia-didacticaLos volcanes-en-primaria-guia-didactica
Los volcanes-en-primaria-guia-didactica
 
Microsoft prueba inicial-escritura_1c2ba_instrucciones_miguel
Microsoft prueba inicial-escritura_1c2ba_instrucciones_miguelMicrosoft prueba inicial-escritura_1c2ba_instrucciones_miguel
Microsoft prueba inicial-escritura_1c2ba_instrucciones_miguel
 
Ud y rúbrica de la tarea 3 la tecnología y su influencia en el medio ambiente
Ud y rúbrica de la tarea 3 la tecnología y su influencia en el medio ambienteUd y rúbrica de la tarea 3 la tecnología y su influencia en el medio ambiente
Ud y rúbrica de la tarea 3 la tecnología y su influencia en el medio ambiente
 
Gañadores do Concurso de Cabazas 2016
Gañadores do Concurso de Cabazas 2016Gañadores do Concurso de Cabazas 2016
Gañadores do Concurso de Cabazas 2016
 
Números
NúmerosNúmeros
Números
 
Centrais xeotermicas
Centrais xeotermicasCentrais xeotermicas
Centrais xeotermicas
 
A biomasa
A biomasaA biomasa
A biomasa
 
Central hidroelectrica
Central hidroelectricaCentral hidroelectrica
Central hidroelectrica
 
Centrais térmicas
Centrais  térmicasCentrais  térmicas
Centrais térmicas
 
Mural dos vertebrados
Mural dos vertebradosMural dos vertebrados
Mural dos vertebrados
 
Prensa escola
Prensa escolaPrensa escola
Prensa escola
 
Os mouchos
Os mouchosOs mouchos
Os mouchos
 
As nosas mascotas
As nosas mascotasAs nosas mascotas
As nosas mascotas
 
Presentación ourizos
Presentación ourizosPresentación ourizos
Presentación ourizos
 
Manuel maría
Manuel maríaManuel maría
Manuel maría
 
Animalario
AnimalarioAnimalario
Animalario
 
Diario de un perro
Diario de un perroDiario de un perro
Diario de un perro
 
Can de palleiro
Can de palleiroCan de palleiro
Can de palleiro
 
Libro pitiños
Libro pitiñosLibro pitiños
Libro pitiños
 
Animais con plastilina
Animais con plastilinaAnimais con plastilina
Animais con plastilina
 

Guía didáctica recíclate con sogama (1)

  • 1.
  • 2. GUÍA DIDÁCTICA INTRODUCIÓN XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Os residuos urbanos constitúen unha das principais ameazas medioambientais ás que debemos facer fronte. Todos, sen excepción, producimos desperdicios e, ademais, facémolo a diario, sen ser conscientes do dano que estamos a ocasionar ao planeta no que vivimos. Non podemos permitir que o lixo perxudique o noso contorno natural e que acabe afectando á nosa saúde, ao noso benestar e á nosa economía. É hora de poñerse ao choio. Conseguiremos minimizar este problema se todos aportamos algo. Trátase de asumir a nosa responsabilidade e levar á práctica pequenos xestos, hábitos e comportamentos cos que contribuír a unha xestión sostible dos refugallos. 2
  • 3. GUÍA DIDÁCTICA INTRODUCIÓN XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Co obxecto de facilitar que a veciñanza en xeral poida interiorizar a famosa estratexia dos tres erres (Redución, Reutilización e Reciclaxe), o traballo dos concellos a través da educación ambiental resulta esencial. Así, a pretensión desta guía, dirixida fundamentalmente aos técnicos de medio ambiente e representantes dos distintos municipios galegos, non é outra que a de subministrar a información básica relativa á axeitada xestión dos residuos domiciliarios a fin de que sexa trasladada á cidadanía con suficientes garantías. 3
  • 4. GUÍA DIDÁCTICA INTRODUCIÓN XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Ademais dos beneficios ambientais, a redución da produción de refugallos e a correcta clasificación dos mesmos en orixe, traerá consigo importantes vantaxes para as arcas locais, conseguindo diminuír as cantidades desviadas a Sogama e, polo tanto, o importe da factura que deben pagar a esta entidade pública, ao tempo que recibirán máis ingresos por parte dos Sistemas Integrados de Xestión (SIG). 4
  • 5. GUÍA DIDÁCTICA OS TRES ERRES XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Reducir, Reutilizar e Reciclar ou, o que é o mesmo, a estratexia comunitaria dos tres erres, constitúe o soporte de todo sistema de xestión de residuos, con independencia do tratamento finalista polo que se teña optado. No caso de Sogama, esta Sociedade engade un cuarto R, o da Recuperación enerxética da fracción non reciclable, que transforma en electricidade. Así, logra poñer en valor, desde o máximo respecto ao medio ambiente e á saúde pública, aquela parte dos residuos que, doutro xeito, acabarían nun vertedoiro, última opción na xestión xerarquizada que promulga a Unión Europea. 5
  • 6. GUÍA DIDÁCTICA REDUCIR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Non é máis que producir menos residuos. O lixo que CLAVES PARA REDUCIR acumulamos nas nosas casas ao final do día ten que Consumir de forma responsable. O mellor é elaborar unha ser tratado e isto supón un gran custe, tanto ambiental lista do que realmente se necesite. como económico. Se logramos diminuír a cantidade de desperdicios xerados, axudaremos a protexer o medio Evitar a adquisición de produtos sobreenvasados e ambiente e a aforrar cartos. Porque a súa recollida e axeitado sobreempaquetados. tratamento constitúen servizos esenciais que, ao igual que a auga, a luz, a gasolina, etc, debemos pagar. Cantos menos Dar preferencia aos envases grandes e de tamaño familiar, e refugallos xeremos, menos refugallos a tratar. rexeitar os envoltorios individuais. Evitar os artigos de usar e tirar. Poñer freo ao consumo desmesurado de bolsas plásticas. Reutilizar as de tea e rafia e recuperar o tradicional carriño da compra. É moito máis cómodo e ecolóxico. 6
  • 7. GUÍA DIDÁCTICA REDUCIR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Aproveitar os restos de alimentos para a elaboración de novos menús, evitando que acaben no caldeiro do lixo. Sogama editou no seu momento unha publicación, bautizada co nome “Para repañar o prato!”, na que dá conta de distintas receitas de cociña a partir de sobras de comida. O contido da mesma está a disposición dos interesados a través da nosa páxina web, na seguinte ligazón: www.sogama.es/gl/info/publicacions 7
  • 8. GUÍA DIDÁCTICA REUTILIZAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Significa alongar a vida útil dos produtos antes de que acaben sendo convertidos en residuos. CLAVES PARA REUTILIZAR Usar o papel polas dúas caras e optar polo papel reciclado. Utilizar pratos e vasos de louza, cerámica e cristal e rexeitar a súa versión en plástico. Dar preferencia aos panos de mesa e panos de man de tea en lugar de panos de mesa e panos de man de papel. Os botes de vidro pódense utilizar de novo para envasar distintos produtos e gardar determinados utensilios. Tamén se poden empregar como elementos decorativos. As latas de bebidas pódense converter en lapiceiros e pequenas macetas para plantas. Coas argolas ata se poden fabricar pulseiras. 8
  • 9. GUÍA DIDÁCTICA SEPARAR PARA RECICLAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Clasificando axeitadamente os residuos en orixe e depositando cada tipoloxía no contedor correspondente a fin de propiciar o seu posterior recilado. Á hora de separar, os envases pódennos dar pistas. A través deste símbolo , coñecido como Punto Verde, indícase que o fabricante que puxo un determinado envase no mercado pagou unha cantidade de diñeiro para facer posible a súa reciclaxe. Deste xeito teremos a certeza que ese envase, unha vez convertido en refugallo, poderase depositar nun dos tres contedores de recollida selectiva que hai nas rúas: o iglú verde, se é de vidro, no azul, se é de papel ou cartón, ou no amarelo, se é un envase de plástico, de metal ou un brik. 9
  • 10. GUÍA DIDÁCTICA SEPARAR PARA RECICLAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Botellas de plástico que contiveran líquidos (aceites vexetais, refrescos, augas minerais, leite). Contedor Amarelo Botes de plástico groso que contiveran produtos de destinado a acoller envases de aseo ou limpeza (xel de baño, xampú, lavalouza, plástico, latas e briks, ou, o que é suavizante, etc). o mesmo, a denominada “bolsa amarela”. Latas de bebidas e de conservas. Briks de leite, viño ou zumes de froitas. Bandexas de porexpán ou corcho blanco. Redes de envoltorios de froitas ou verduras. Plásticos filme: bolsas finas, plástico para envolver. Envases mixtos distintos aos briks tales como bolsas de aperitivos, envases de bolería industrial... 10
  • 11. GUÍA DIDÁCTICA SEPARAR PARA RECICLAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Non se debe depositar nestes recipientes residuos de Ten en conta que: plástico que non sexan envases (por exemplo, xoguetes, Para unha manipulación máis hixiénica e unha mellor cepillos de dentes, rotuladores, películas de vídeo, carretes reciclaxe, aconséllase que os envases estean baleiros de fotos, cables eléctricos, enchufes, etc) e, por suposto, antes de depositalos no contedor amarelo. non introducir neste contedor cueiros, restos de alimentos, papel, vidro, pilas, etc. Non se deben introducir uns envases dentro doutros, xa que isto dificulta o labor das plantas de clasificación. Recorda que o plástico elabórase cun dos recursos naturais máis valiosos e non renovables da terra: o petróleo. É conveniente pregar todos os envases que o permitan, xa “Cada hora os españois tiramos ao lixo miles de botellas que deste xeito ocuparán menos espazo, tanto no fogar de plástico coas que se podería cubrir toda a superficie da como no contedor. Península ao cabo dun ano”. Contedor Amarelo 11
  • 12. GUÍA DIDÁCTICA SEPARAR PARA RECICLAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Xornais e revistas. Contedor Cadernos (sen argolas, grampas nin arames). Azul no que debemos depositar papel Papel de envolver, de embalar. e cartón. Por exemplo... Caixas de cartón. Cartóns de ovos. Non se debe depositar papeis de calco, briks de leite, Acolchado de embalaxes (cando sexa de papel ou zume e viño, así como papel ou cartón sucios de graxa. cartón). Recorda que “cada ano tiramos ao caldeiro do lixo uns Libros. 3 millóns de quilos de papel e cartón. Con eles poderíase levantar un muro dunha punta a outra do país”. Contedor Azul 12
  • 13. GUÍA DIDÁCTICA SEPARAR PARA RECICLAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Iglú Verde destinado á recollida de botellas, frascos e tarros de vidro. Non se deben depositar tapas, tapóns e cortizas, así como vidros especiais (parabrisas, pantallas de televisión e ordenador, lámpadas, espellos, etc.). Recorda “cada semana tiramos ao lixo entre 20 e 25 toneladas de envases de vidro. Con eles poderías encher un rañacaeos desde o sótano ata o último piso”. 13
  • 14. GUÍA DIDÁCTICA SEPARAR PARA RECICLAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Minicontedor de pilas: pódese atopar en centros escolares, concellos, asociacións, establecementos comerciais, etc. As pilas botón, utilizadas especialmente en audífonos, calculadoras e algúns reloxios, son máis contaminantes. Unha soa pila de botón pode chegar a contaminar ata 600.000 litros de auga, e unha alcalina, 167.000 litros. Recorda que é necesario dar preferencia ao uso de pilas recargables ou “verdes”, que non conteñen metais tales como mercurio e cadmio. Aínda que, en principio, poden resultar máis caras, a longo prazo saen máis económicas (recárganse miles de veces) e son máis ecolóxicas. 14
  • 15. GUÍA DIDÁCTICA SEPARAR PARA RECICLAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Contedor Xenérico neste debemos depositar os residuos que non entran no circuíto da recollida selectiva: orgánicos (restos de alimentos) e non reciclables (cueiros, compresas, panos de mesa de papel, roupa deteriorada, etc …). Recorda que naqueles lugares nos que sexa factible, a compostaxe doméstica pode representar unha magnífica opción para reducir a produción de residuos e contribuír á reciclaxe da materia orgánica, incorporándoa de novo ao solo en forma de fertilizante natural co que mellorar a súa estrutura.. 15
  • 16. GUÍA DIDÁCTICA SEPARAR PARA RECICLAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Os habitantes do rural poden avaliar a posibilidade de facerse cun composteiro, no que deben depositar restos orgánicos, vixiando que a humidade e temperatura do mesmo sexa a axeitada. Con isto terán a oportunidade de fabricar un abono de calidade para utilizar nas hortas e xardíns das súas casas, diminuíndo as cantidades de residuos destinadas ao contedor xenérico. Sogama dispón dun manual de autocompostaxe para axudar aos interesados a fabrica un bo compost. Pódese descargar a través da seguinte ligazón: www.sogama.es/gl/campanha/programa- de-compostaxe-domestica 16
  • 17. GUÍA DIDÁCTICA SEPARAR PARA RECICLAR XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Así mesmo, podes poñer a proba os teus coñecementos en materia de recollida selectiva co xogo interactivo de Sogama “Separar para reciclar”, accesible dende o seu sitio web www.sogama.es/gl 17
  • 18. GUÍA DIDÁCTICA Puntos limpos XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA A súa función é recoller os residuos perigosos xerados no fogar (fluorescentes, vernices, envases de insecticidas e fitosanitarios, aceites vexetais usados, …); voluminosos (mobles, colchóns, …), residuos de liña branca (lavadoras, frigoríficos, …) e de liña marrón (televisores, equipos de música, ordenadores), así como restos de pequenas obras en domicilios. Os puntos limpos son recintos pechados que contan con contedores específicos para cada tipo de material. Recorda que “cada residuo destínase ao seu correspondente reciclador, onde recibe un axeitado tratamento conforme as súas características e grao de toxicidade”. 18
  • 19. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Das distintas fraccións de residuos anteriormente sinaladas, Sogama asume a xestión de dúas: o contedor amarelo (envases lixeiros) e o contedor xenérico (orgánicos e non reciclables). Do resto encárganse directamente os concellos, entregándoos a xestores autorizados. B A PROCESO DE RECICLADO DA BOLSA AMARELA Os envases depositados no recipiente de cor amarela seguen este percorrido: A Selección no fogar e correcto depósito no contedor amarelo. C B Recollida diferenciada polos servizos municipais. C Traslado á estación de transferencia máis próxima (en Galicia hai 37), onde os envases lixeiros se trasvasan a contedores de maior capacidade (20 toneladas cada un). 19
  • 20. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA D Transporte destes contedores á Planta del Clasificación de Sogama, situada no Complexo Medioambiental de Cerceda, na provincia da Coruña. E Selección mecánica das distintas tipoloxías de material e prensado e embalado das mesmas. D E F Remisión do material clasificado aos centros recicladores e reincorporación ao circuíto comercial como novos produtos. F 20
  • 21. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA As técnicas de reciclado varían en función do tipo de En realidade é coma se se dese “marcha atrás” ao momento material. No caso dos envases de plástico, hai dúas opcións: da súa fabricación, conseguindo así a materia prima básica. o reciclado mecánico, quizás o máis utilizado para os obxectos de maior tamaño, e o reciclado químico. Respecto Maceteiros, caldeiros, tubaxes de desaugadoiro, cadeiras, ao primeiro, a secuencia de tratamento consiste en triturar bancos, sinais de tráfico, baldosas, paneis, etc, constitúen, os envases e fundir as escamas resultantes, obtendo uns entre outros, obxectos procedentes da reciclaxe de plástico gránulos, denominados “granza”, materia prima que se utiliza duro. para a fabricación de novos obxectos de plástico reciclado. A partir do plástico fino pódense obter sacos industriais, O reciclado químico considérase máis apropiado para os bolsas plásticas para o lixo, … E, a partir do Pet (Polietileno envases que conteñen unha mestura de plásticos difíciles de Tereftalato – as típicas botellas plásticas de auga e refrescos-) separar, descompoñendo o material nas súas unidades máis podemos confeccionar traxes de poliéster, recheo sintético, pequenas (polímeros). alfombras, felpudos, … 21
  • 22. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Os envases metálicos son sometidos a un proceso de refundición para fabricar novos envases e outro tipo de pezas. Pódense reciclar de 30 a 40 veces. Pola súa parte, os briks, que, como ben sabemos, permiten unha óptima conservación dos produtos, entrañan quizás maiores dificultades á hora de ser reciclados. A razón reside no seu carácter mixto, xa que están compostos por unha capa de papel de alta calidade, que lles proporciona rixidez; outra de aluminio, que preserva os Outra posibilidade, máis estendida en Asia, é triturar os briks alimentos da luz e do osíxeno; e outra máis na súa totalidade, converténdoos nunha masa que se quenta de polietileno (plástico), que lles confire e prensa a uns 170ºC co obxectivo de fundir o plástico, que estanquidade. Na actualidade, existen dúas actúa como pegamento entre os distintos compoñentes. alternativas de aproveitamento: o repulpado ou hidropulpado, O resultado é unha plancha de aglomerado, resistente e sistema tradicionalmente utilizado en Europa, mediante o impermeable, que sirva para fabricar mobles, chans, paneis, cal se separan, nun tambor de auga, as fibras de cartón do maletas, etc. resto de materiais. Mentres que estas se utilizan para fabricar novos produtos de papel reciclado tales como bolsas, sacos de papel, oveiras, etc, o polietileno e o aluminio valorízanse enerxeticamente. 22
  • 23. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA As posibilidades da reciclaxe son moitas e as súas vantaxes ambientais, a nivel de aforro de enerxía e materias primas, incuestionables, pero non deben perderse de vista os beneficios económicos para as arcas locais. E é que canto mellor se faga a recollida selectiva, maior cantidade e calidade dos materiais desviados a reciclaxe, recibindo os concellos máis ingresos por parte dos Sistemas Integrados de Xestión, coa particularidade de que, ao depositar menos refugallos nos contedores convencionais, reducirán o importe da factura que deben pagar a Sogama pola xestión e tratamento da bolsa negra. Reciclar non é máis que poñer en valor os residuos, ampliando o seu ciclo de vida, pero a viabilidade de todo isto está condicionada polo labor máis importante, a que está nas nosas mans: a separación. 23
  • 24. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA PROCESO DE RECUPERACIÓN DA BOLSA NEGRA A Selección no fogar e correcto depósito dos residuos orgánicos e non reciclables no contedor xenérico. B Recollida diferenciada polos servizos municipais. C Traslado á estación de transferencia máis próxima (o territorio galego dispón de 37), onde se trasvasa a contedores de gran capacidade (20 toneladas cada un). 24
  • 25. GUÍA DIDÁCTICA Esquema funcionamiento dunha planta de transferencia tipo XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA FASE I FASE II O camión de recollida Unha vez situado domiciliaria accede en posición, realiza ao recinto e, despois a descarga sobre a de ser pesado, sube moega. ata unha plataforma superior. FASE III FASE IV Un sinxelo émbolo introduce Finalizada a descarga, os RU nun contedor, sen a instalación queda empacamento nin apertura pechada esperando a de bolsas ou cualquera chegada do seguinte outra manipulación. camión de recollida. 25
  • 26. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA D Transporte destes contedores, por tren ou estrada, ao combustible derivado de residuos (CDR) que se queima Complexo Medioambiental de Sogama en Cerceda (A de forma controlada na Planta Termoeléctrica para Coruña). Mentres que por estrada se pode desprazar un so producir enerxía eléctrica suficiente coa que abastecer contedor por viaxe, a través do ferrocarril pódense mover ata 100.000 vivendas. Deste xeito a entidade logra engadir 30 unidades á vez, cos conseguintes beneficios ambientais aos tres erres, un cuarto, o da Recuperación enerxética. e sociais. Entre o 40 e o 45% dos residuos procesados no Complexo cercedense desprázanse por tren. E Depósito do lixo na Planta de Elaboración de Combustible, onde se separan elementos reciclables tales como o aceiro e o aluminio, que son remitidos á industria recicladora. Os non reciclables son clasificados por tamaños (superior e inferior a 12 centímetros), triturando a parte grosa e secando a parte fina. Ambas as dúas fraccións mestúranse a posteriori acondicionando un 26
  • 27. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA F Sogama utiliza modernas tecnoloxías de depuración de gases coas que garante que as emisións á atmosfera estean moi por baixo dos límites fixados pola lei, levando a cabo unha actividade industrial respectuosa co medio ambiente e a saúde das persoas. 27
  • 28. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA G Deste proceso queda un residuo final: as escouras e as H Dado que o Complexo Medioambiental se atopa cinzas, que son dispostas de forma controlada en depósitos sobresaturado (ten capacidade para procesar un máximo independentes habilitados para tal fin. de 550.000 toneladas anuais e a Sociedade recibe preto de 900.000), este apóiase nun vertedoiro controlado (o vertedoiro de Areosa) no que se deposita o excedente de Respecto ás primeiras, lixo e se aproveita o biogás producido pola descomposición catalogadas como residuos non da materia orgánica para transformalo en enerxía eléctrica. perigosos, estase estudando a Con isto evítase, ademais, a emisión directa de gas metano súa aplicación na construción á atmosfera e, polo tanto, a súa contribución ao efecto civil, substuíndo aos áridos invernadoiro e ao cambio climático. convencionais. As segundas, calificadas como perigosos, son almacenadas en sacos big bags e dispostas nun recinto específico en condicións axeitadas, tanto ambientais como de seguridade. 28
  • 29. GUÍA DIDÁCTICA RECICLAXE E TRATAMENTO FINAL DO LIXO XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA I O novo Plan de Xestión de Residuos Urbanos da Xunta de Galicia para o período comprendido entre os anos 2010 e 2020 virá a solventar esta situación coa creación de novas infraestruturas de tratamento, ademais de materializar unha serie de iniciativas coas que persegue reducir a produción de residuos nun 10%, incrementar a reutilización e a reciclaxe ata o 30% (fronte ao 10% actual) e minimizar o vertido final (pasando do 52% actual ao 24%). Para coñecer os pormenores do plan, pincha aquí www.cmati.xunta.es 29
  • 30. GUÍA DIDÁCTICA MAPA SITUACIÓN DA XESTIÓN DOS RESIDUOS URBANOS EN GALICIA XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA 296 dos 315 concellos existentes en Galicia utilizan os servizos de Sogama para a xestión do lixo convencional. Isto quere dicir que en torno a 2.316.000 habitantes entregan a esta empresa pública os refugallos depositados nos contedores xenéricos (habitualmente de cor verde). 279 dos 315 municipios envían a Sogama os residuos introducidos pola poboación nos contedores amarelos, o que implica que en torno a 2.264.000 habitantes entregan a esta entidade os envases de plásticos, as latas e os briks xerados nos seus fogares. SOGAMA 20 Plantas de Transferencia de SOGAMA PENDENTE Complexo Medioambiental de SOGAMA NOSTIÁN 11 Microplantas da Diputación de Ourense BARBANZA 5 Plantas de Transferencia construidas pola Xunta 1 Planta da Mancomunidade do Morrazo 30
  • 31. GUÍA DIDÁCTICA MAPA SITUACIÓN DA XESTIÓN DOS RESIDUOS URBANOS EN GALICIA XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Xunto con Sogama, existen outras dúas plantas de tratamento de residuos na nosa comunidade: a de Nostián, que dá servizo á cidade de A Coruña e área metropolitana (coreados en amarelo) e a de Lousame (coreados en marrón), que dá servizo aos concellos que forman parta da Mancomunidade do Barbanza. As tres plantas levan a cabo un proceso de recollida selectiva. A diferenza está no tratamento dos restos orgánicos. Nostián e Lousame elaboran compost, depositando en vertedoiro o que non se pode compostar nin reciclar, mentres que Sogama transforma en enerxía eléctrica a parte non reciclable, apoiándose nun vertedoiro controlado, ao que desvía aos residuos que o Complexo de Cerceda non pode valorizar por falta de capacidade. 31
  • 32. GUÍA DIDÁCTICA SABÍAS QUE … XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA Coa reciclaxe de 1 quilo de latas de aceiro, afórrase a Non existe límite ao número de veces que se pode fundir e enerxía suficiente para manter acendida unha lámpada reutilizar o aluminio. A lata que estás bebendo hoxe pode ser de 60 W durante dous días, mentres que tirar unha lata de parte doutro envase de hai 20 anos. E se a reciclas, poida aluminio equivalería a desperdiciar a enerxía de media lata de que alguén beba dela dentro doutros vinte. gasolina. No contorno natural, unha lata férrica de refresco tarda 8 anos Cada seis meses tiramos aluminio en cantidade suficiente en degradarse, e 100 anos se é de aluminio. Unha botella de para volver construír todos os avións das nosas liñas aéreas. plástico seguirá intacta 10 anos despois e, se non lle dá a luz, permanecerá inalterable durante séculos. A enerxía que se aforra reciclando unha soa lata de aluminio pode facer funcionar un televisor durante tres horas. As bolsas plásticas non biodegradables tardan 4 séculos en descompoñerse. Coa reciclaxe de 2 toneladas de briks afórrase o equivalente a unha tonelada de petróleo. Cunha tonelada de papel recuperado evitamos a tala dunhas 24 árbores adultas, así como o consumo de 24 metros cúbicos de auga e 4.100 Kw de electricidade. 32
  • 33. GUÍA DIDÁCTICA SABÍAS QUE … XESTIÓN DE RESIDUOS URBANOS NO MODELO SOGAMA O papel variado (que inclúe caixas de ovos, de zapatos, de PARA MÁIS INFORMACIÓN cereais, de galletas, papel de regalo, sobres, propaganda, tubos de papel hixiénico, …) non se pode reciclar para www.sogama.es converterse en papel de escribir de gran calidade, pero www.facebook.com/educacionambientalsogama pódese transformar en cartolina (como a utilizada na caixas www.twitter.com/#!/EASogama de cereais) e en papel para impermeabilizar tellados. www.tuenti.com/educacionmedioambientalsogama www.cmati.xunta.es De cada 1.000 quilos de cartón que se recollen, obtéñense www.ecoembes.com 850 quilos de cartón reciclado. www.ecovidrio.es Reciclar unha soa botella de vidro pode aforrar enerxía suficiente para ter acendida unha lámpada de 100 W durante catro horas ou un televisor durante tres horas. 33