SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 6
Descargar para leer sin conexión
See	discussions,	stats,	and	author	profiles	for	this	publication	at:	https://www.researchgate.net/publication/279197524
	 .
. 	(Initial	Suvey	of	Steel	Industrial
Estate	in	Bangsapan	District	of...
Technical	Report	·	June	2015
CITATIONS
0
READS
245
1	author:
Some	of	the	authors	of	this	publication	are	also	working	on	these	related	projects:
Conducting	a	dissertation	titled	Border	Economic	Zones	and	Development	Dynamics	in	Thailand:	A
Comparative	Study	of	Bordering	Countries	View	project
Journal	of	Architecture,	City	and	Environment	View	project
Choen	Krainara
Asian	Institute	of	Technology
100	PUBLICATIONS			3	CITATIONS			
SEE	PROFILE
All	content	following	this	page	was	uploaded	by	Choen	Krainara	on	27	June	2015.
The	user	has	requested	enhancement	of	the	downloaded	file.
การสารวจพื้นที่เบื้องต้นโครงการพัฒนานิคมอุตสาหกรรมเหล็ก
ครบวงจร อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์
โดย
เชิญ ไกรนรา
Email: Choen@nesdb.go.th
26 มิถุนายน 2558
********************************
1. สภาพพื้นที่ของ อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์
ลักษณะทางด้านกายภาพของพื้นที่ อ.บางสะพาน เป็นพื้นที่แคบยาวและลาดเอียงจากภาคตะวันตกสู่
ตะวันออกมีพื้นที่ทั้งอาเภอ 868 ตร.กม. ประกอบด้วย 7 ตาบล รวมจานวน 71 หมู่บ้าน มีประชากร
ณ ปี 2557 รวมทั้งสิ้น 74,269 คน ความหนาแน่นของประชากร 85.56 คน/ตร.กม.ที่ว่าการอาเภอบางสะพานมี
ระยะห่างจากถนนเพชรเกษมประมาณ 10 กม.และอยู่ในทางผ่านของทางรถไฟสายใต้ อ.บางสะพานมีป่าไม้ดงดิบ
ป่าเบญจพรรณและป่าที่ได้รับอิทธิพลจากน้าทะเล เช่น ป่าชายเลน ป่าพรุและป่าเสม็ด นับว่าเป็นพื้นที่ที่มีระบบ
นิเวศที่อุดมสมบูรณ์และมีความหลากหลายของพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์จานวนมาก ซึ่งเมื่อปี 2552 สานักงาน
นโยบายและแผนสิ่งแวดล้อมได้ประกาศให้ป่าพรุแม่ราพึงเป็นพื้นที่ชุมน้าที่สาคัญระดับชาติ มีแหล่งน้าที่สาคัญคือ
คลองบางสะพาน คลองกรูด คลองแม่ราพึง คลองพันลา คลองขนานและคลองวังหิน นอกจากนี้ยังมีแหล่ง
ท่องเที่ยวที่สาคัญ ได้แก่ อ่าวแม่ราพึง อุทยานป่ากลางอ่าว อ่าวบ่อทองหลาง อ่าวบ้านกรูด เกาะทะลุ วัดถ้าเขาม้า
ร้อง น้าตกไทรคู่ เขาธงชัย ตาหนักกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์และพระมหาธาตุเจดีย์ภักดีประกาศ เป็นต้น
2. สาระสาคัญของโครงการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจร
การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยได้จัดทาโครงการเขตพัฒนาอุตสาหกรรมครบวงจรในพื้นที่
ประมาณ 21,430 ไร่ ครอบคลุม ต.แม่ราพึง ต.บางสะพานและ ต.ธงชัย ของ อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ โดย
มีระยะทางห่างจากกรุงเทพมหานคร 400 กม.ประกอบด้วยพื้นที่เหล็กต้นน้า 10,239 ไร่ เพื่อพัฒนาท่าเรือ โรงถลุง
เหล็กกาลังการผลิต 5 ล้านตันต่อปี รวมกับเขตอุตสาหกรรมเหล็กของเครือสหวิริยาที่มีอยู่เดิมแล้วจานวน 5,799
ไร่ ซึ่งเป็นพื้นที่ของอุตสาหกรรมเหล็กกลางน้าและปลายน้า และมีทางรถไฟซึ่งจะต้องต่อเชื่อมทางรถไฟสายใต้เข้า
ไปในนิคมฯ และถนนสาหรับขนส่งเหล็กไปยังตลาดภายในประเทศ ส่วนพื้นที่ที่ 3 เป็นระบบน้าอุตสาหกรรมโดยมี
โรงงานผลิตน้าทะเลมาทาเป็นน้าจืดและมีบ่อเก็บน้าขนาดใหญ่พื้นที่ 5,392 ไร่ พื้นที่สุดท้ายจะเป็นพื้นที่สีเขียวคือ
พื้นที่ป่าที่ยังเป็นข้อพิพาทอยู่เนื้อที่ 7,491 ไร่ โดยมีจานวนประชากรในพื้นที่รัศมี 5 กิโลเมตรจากโครงการ
ครอบคลุม 4 ตาบล รวม 30 หมู่บ้าน รวมประชากรทั้งสิ้น 19,500 คน หรือคิดเป็นร้อยละ 26.25 ของจานวน
ประชากรทั้ง อ.บางสะพาน สาหรับระยะทางในรัศมี 5 กม.จากนิคมฯครอบคลุมพื้นที่ 104,402 ไร่
2
3. การสารวจพื้นที่โครงการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรและพื้นที่ชุมชนโดยรอบเบื้องต้น
 พื้นที่โครงการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจร
3.1 การสารวจเดินทางตามเส้นทางถนนเพชรเกษมแล้วแยกเข้า อ.บางสะพาน เดินทางต่อจนถึง
เขตอุตสาหกรรมเหล็กปลายน้าซึ่งมีโรงงานเหล็กทั้งของในเครือสหวิริยาและของนอกเครือสหวิริยาตั้งอยู่บนพื้นที่
5,799 ไร่ เขตอุตสาหกรรมเหล็กตั้งอยู่ห่างจากถนนเพชรเกษมประมาณ 14-15 กม. และห่างจากตัว อ.บางสะพาน
ประมาณ 3-4 กม. จากการสารวจพบว่ามีการดาเนินการผลิตตามปกติ โดยปัจจุบันมีโรงงานเหล็กทั้งสิ้นจานวน 7
โรงงาน แบ่งออกเป็นในเครือสหวิริยาจานวน 3 โรงงาน ได้แก่ (1) บริษัท สหวิริยาสตีลอินดัสตรี จากัด (มหาชน)
เป็นผู้ผลิตเหล็กกลางน้าสาหรับเหล็กแผ่นรีดร้อนชนิดม้วนรายแรกของประเทศไทยและผู้ผลิตเหล็กแผ่นครบวงจร
รายใหญ่ที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีกาลังการผลิตเหล็กแผ่นรีดร้อนชนิดม้วนสูงสุด 4 ล้านตันต่อปี
และกาลังการผลิตเหล็กแผ่นรีดร้อนชนิดม้วนประเภทปรับผิวและเคลือบน้ามันสูงสุด 1 ล้านตันต่อปี โดยนาเข้า
วัตถุดิบเหล็กแท่งแบน (Slab) จากต่างประเทศ เช่น รัสเซียและบราซิล เป็นต้น (2) บริษัท เหล็กแผ่นรีดเย็นไทย
จากัด (มหาชน) (3) บริษัท เหล็กแผ่นเคลือบไทย จากัด และนอกเครือสหวิริยาจานวน 4 โรงงาน ได้แก่
บริษัท บางสะพานบาร์มิล จากัด บริษัท บีเอสเมทัล จากัด บริษัท ยูนิพัลพ์ (ประเทศไทย) จากัด
และโรงงานดีดีออลวู๊ด การนาเข้าเหล็กแท่งแบนจะขนส่งผ่านท่าเรือน้าลึกประจวบ (ในเครือสหวิริยา) ซึ่งตั้งอยู่
บริเวณชายฝั่งทะเลแม่ราพึง
3.2 จากรายงานความรับผิดชอบต่อสังคมประจาปี 2557 ของบริษัท สหวิริยาสตีลอินดัสตรี
จากัด (มหาชน) พบว่าบริษัทฯได้ให้ความช่วยเหลือแก่สังคมและชุมชนอย่างต่อเนื่องและพัฒนามาสู่การเชื่อมโยง
กับอุตสาหกรรมเหล็กที่ดาเนินการอยู่ ก่อให้เกิดกิจกรรมความรับผิดชอบต่อสังคมที่อยู่ในกระบวนการดาเนินธุรกิจ
(CSR in-process) ครอบคลุมทั้งการดาเนินงานด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล โดยเฉพาะการดาเนิน
โครงการสร้างความปลอดภัยในระบบขนส่งผลิตภัณฑ์เพื่อลดผลกระทบต่อชุมชนด้านการจราจร รวมทั้งให้การ
สนับสนุนชุมชนด้านความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน 48 ครั้ง การจัดซื้อสินค้าและบริการจากชุมชนมูลค่า 216
ล้านบาท โดยได้สร้างรายได้ให้กับธุรกิจและวิสาหกิจชุมชนจานวน 293 ราย นอกจากนี้บริษัทฯมีนโยบายเพิ่ม
สัดส่วนการจ้างงานในพื้นที่ อ.บางสะพานและพื้นที่ใกล้เคียงทาให้ไม่ต้องอพยพย้ายถิ่นไปหางานทานอกพื้นที่ ซึ่ง
นอกจากส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชนแล้ว ยังช่วยส่งเสริมสถาบันครอบครัวให้เข้มแข็งอีกด้วย ณ วันที่ 31 ธันวาคม
2557 กลุ่มบริษัทในเครือสหวิริยาที่โรงงานบางสะพานมีพนักงานจานวน 2,068 คน เป็นพนักงานที่มีภูมิลาเนาใน
พื้นที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์จานวน 1,572 คน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 76 ของจานวนพนักงานทั้งหมด และยังมี
การจ้างพนักงานรับเหมารวมอีก 1,100 คน รวมทั้งได้ร่วมสนับสนุนกิจกรรมพัฒนาชุมชนบางสะพานจานวน 29
โครงการ ครอบคลุมด้านการศึกษาและเยาวชน การดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาอาชีพและพัฒนาคุณภาพ
ชีวิต
3.3 จากรายงานความรับผิดชอบต่อสังคมประจาปี 2557 ของบริษัทฯ ยังพบว่ามีการบริหาร
จัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อมได้ดีเนื่องจากการตรวจวัดคุณภาพน้าทิ้งและคุณภาพอากาศในพื้นที่พบว่ามีค่าต่ากว่าค่า
มาตรฐานที่ทางราชการกาหนด รวมทั้งมีการจัดการของเสียที่มุ่งเน้นการลดปริมาณของเสียที่แหล่งกาเนิดโดยใช้
3
หลักการ 3R คือการลด (Reduce) การใช้ซ้า (Reuse) และการแปรสภาพและนากลับมาใช้ใหม่ (Recycle) การให้
ความสาคัญกับการบริหารจัดการการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศทั้งการปฏิบัติและเป็นตัวอย่างทีดีในเรื่องดังกล่าว
บริษัทฯได้ทาการสารวจทรัพยากรชีวภาพในพื้นที่ใกล้เคียงโรงงาน เช่น พื้นที่ชุ่มน้าแม่ราพึง วนอุทยานป่ากลางอ่าว
และวนอุทยานแม่ราพึงมีนกที่พบใน อ.บางสะพาน สะสม ณ ปี 2557 จานวน 164 ชนิด ซึ่งสะท้อนว่า
อุตสาหกรรมเหล็กมีการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม รวมทั้งการได้รับรองอุตสาหกรรมสีเขียวระดับที่ 3 ระบบสี
เขียว (Green System)
3.4 มีถนนลาดยางรอบเขตอุตสาหกรรมและประชาชนทั่วไปสามารถสัญจรทางถนนรอบเขต
อุตสาหกรรมได้โดยสะดวก
 พื้นที่ชุมชนรอบโครงการนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจร
3.5 สาหรับพื้นที่ส่วนขยายเพื่อจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรซึ่งประกอบด้วย
อุตสาหกรรมเหล็กต้นน้าพบว่ายังมีสภาพเป็นพื้นที่ชนบท
3.6 มีการตั้งถิ่นฐานของประชาชนเป็นชุมชนกระจายตามแนวถนนในชุมชนซึ่งเป็นถนนลาดยาง
ประชาชนซึ่งอาศัยชายฝั่งทะเลส่วนใหญ่มีอาชีพทาประมงพื้นบ้านและบางส่วนประกอบเพาะเลี้ยงสัตว์น้า ส่วน
ประชาชนที่อาศัยในพื้นที่ตอนในต่อจากชายฝั่งทะเลประกอบอาชีพเกษตรกรรม เช่น สวนมะพร้าว สวนปาล์ม เป็น
ต้น นอกจากนี้มีประชาชนบางส่วนประกอบอาชีพค้าขาย ทางานรับจ้างในโรงงานเหล็กในเขตอุตสาหกรรมและ
สร้างบ้านให้นกนางแอ่นมาอาศัยแล้วเก็บรังนกนางแอ่นเพื่อจาหน่ายเชิงธุรกิจ โดยครัวเรือนในท้องถิ่นส่วนใหญ่
สามารถเข้าถึงไฟฟ้า
(รายละเอียดภาพถ่ายการสารวจพื้นที่เบื้องต้นปรากฏตามเอกสารแนบ)
4. การรับฟังความคิดเห็นของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในท้องถิ่นต่อโครงการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรม
เหล็กครบวงจร ได้แก่ ผู้แทนของสานักงานอุตสาหกรรมจังหวัดประจวบคีรีขันธ์และสานักงานทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อมจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ พบว่าประชาชนในท้องถิ่นมีข้อกังวลเกี่ยวกับผลกระทบต่อชุมชนและ
สิ่งแวดล้อมที่อาจเกิดจากการดาเนินการโครงการสรุปได้ดังนี้
 แม้ว่าในปัจจุบันไม่มีปัญหาข้อร้องเรียนผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมต่อชุมชนที่อาศัยใกล้เคียง
เขตอุตสาหกรรมเหล็กเครือสหวิริยา เมื่อเปรียบเทียบกับช่วง 10 ปีที่ผ่านมา โดยเขตอุตสาหกรรมได้ปรับปรุง
เทคโนโลยีการผลิตที่ทันสมัยซึ่งมี 2 โรงงาน จากทั้งหมดจานวน 7 โรงงาน ใช้กระบวนการผลิตที่ปลอดของเสีย
(Zero Waste) นอกจากนี้หน่วยงานราชการยังได้ติดตั้งระบบตรวจวัดคุณภาพน้าทิ้งตลอดเวลา 24 ชั่วโมงใน
รูปแบบ BOD Monitoring Online อย่างไรก็ตามประชาชนในท้องถิ่นก็ยังมีความกังวลเนื่องจากเกรงว่าจะได้รับ
ผลกระทบจากโครงการโดยมีความคิดเห็นแบ่งออกเป็นสองฝ่ายคือ ประชาชนฝ่ายแรกมีลักษณะการทางานร่วม
เป็นเครือข่าย ส่งข้อมูลถึงกันโดยมีแกนนาประท้วงทั้งอยู่ในพื้นที่และแนวร่วมอยู่นอกพื้นที่เตรียมการประท้วงและ
คัดค้านโครงการเนื่องจากเนื่องจากกังวลว่าเมื่อมีการจัดตั้งโรงถลุงเหล็กแล้วจะมีการก่อสร้างโรงไฟฟ้าจากถ่านหิน
คู่ขนานไปด้วย ทาให้เกรงว่าจะได้รับผลกระทบจากมลพิษทางอากาศ รวมทั้งกังวลว่าอาชีพประมงพื้นบ้านจะได้รับ
ผลกระทบและสูญหายไป ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งประมาณ 1,000 ครัวเรือนซึ่งส่วนใหญ่เป็นคนจากภายนอกที่มาทามาหา
กินในพื้นที่ สนับสนุนให้เดินหน้าพัฒนาโครงการเนื่องจากสามารถช่วยสร้างงานในท้องถิ่น
4
 การใช้ประโยชน์ที่ดินไม่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่เนื่องจากมีการเช่าพื้นที่สาธารณะและพื้นที่ป่าไม้
เพื่อใช้เป็นพื้นที่โรงงานอุตสาหกรรมเหล็ก
 เขตอุตสาหกรรมจะกีดขวางเส้นทางการไหลของน้าและอาจเป็นสาเหตุให้น้าท่วมพื้นที่ อ.บาง
สะพาน ซึ่งเป็นพื้นที่รับน้า หากจะสร้างโรงงานอุตสาหกรรมควรให้ยกพื้นสูงประมาณ 1.8 เมตร
 ปัจจุบันการจราจรทางถนนจากพื้นที่เขตอุตสาหกรรมออกสู่ถนนเพชรเกษมติดขัดเนื่องจากมีการ
ขนส่งสินค้าออกจากเขตอุตสาหกรรมสู่ตลาดภายนอกเป็นปริมาณมากและตลอดเวลา หากมีการจัดตั้งโรงงานถลุง
เหล็กทาให้โอกาสการเกิดอุบัติเหตุจากรถขนส่งสินค้าเหล็กอาจมีมากขึ้น
 เขตอุตสาหกรรมอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงจากการพังทลายของดินเนื่องจากติดกับป่าพรุซึ่งเป็น
พื้นที่รองรับการไหลของน้า รวมทั้งจะกีดขวางเส้นทางการไหลของน้าและอาจเป็นสาเหตุให้น้าท่วมพื้นที่ อ.บาง
สะพานซึ่งเป็นพื้นที่รับน้า หากจะสร้างโรงงานอุตสาหกรรมควรให้ยกพื้นสูงประมาณ 1.8 เมตร
 อ่าวเทียนซึ่งเป็นพื้นที่อนุรักษ์ปัจจุบันมีสภาพเสื่อมโทรม
 การขยายตัวของชุมชนเมืองโดยการถมที่สร้างบ้านรอบเขตอุตสาหกรรมทาให้พื้นที่พรุค่อยๆ
หายไป
 ผลกระทบจากการระบายน้าเสียซึ่งมีอุณหภูมิสูงจากโรงงานถลุงเหล็กซึ่งมีกรดซัลฟูริคเป็น
องค์ประกอบหลักลงสู่ทะเลอาจส่งผลกระทบต่อแหล่งอาหารของปลาทูและสัตว์น้าวัยอ่อน โดยเฉพาะพื้นที่
ชายทะเล ต.แม่ราพึง
5. การดาเนินการของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์
สานักงานนโยบายและแผนสิ่งแวดล้อมได้เสนอให้ขึ้นทะเบียนวนอุทยานแม่ราพึงซึ่งอยู่ตอนในของเขต
อุตสาหกรรมเหล็กบางสะพานเป็นพื้นที่ชุ่มน้า (Ramsar Site) ระดับโลก แต่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ไม่เห็นควร
ประกาศให้เป็นพื้นที่ชุ่มน้า และสนับสนุนแนวทางการพัฒนาให้เป็นฐานอุตสาหกรรมเหล็กของประเทศ นอกจากนี้
จังหวัดประจวบคีรีขันธ์มีแนวคิดให้มีการก่อสร้างถนนอ้อมเมืองจากเขตอุตสาหกรรม (By-pass) ไปยังถนนเพชร
เกษม ให้สามารถตัดผ่านวนอุทยานแม่ราพึงได้ เพื่อให้เป็นถนนสนับสนุนการขนส่งสินค้าเหล็ก บรรเทาการจราจร
ติดขัดและลดอุบัติเหตุจากการขนส่งในพื้นที่
6. ข้อสังเกต
6.1 การเลือกที่ตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรบางส่วนสอดคล้องกับหลักการคัดเลือกที่ตั้งโรงงาน
อุตสาหกรรมคือการคานึงความสามารถในการเข้าถึงโครงสร้างพื้นฐานหลัก (Accessibility) เช่น ถนนสายหลัก
ทางรถไฟสายหลัก การมีพื้นที่พัฒนาหลังท่าเรือน้าลึกที่เพียงพอ หรือการมีแหล่งน้าเพื่อสนับสนุนการพัฒนา
อุตสาหกรรม เป็นต้น แต่มีปัจจัยที่เป็นด้านลบของที่ตั้งนิคมฯคืออยู่ติดกับพื้นที่ป่าพรุเขตวนอุทยานแม่ราพึงซึ่งเป็น
พื้นที่อ่อนไหวต่อสิ่งแวดล้อมและการพัฒนา
6.2 การพัฒนาอุตสาหกรรมเหล็กปลายน้าในพื้นที่บางสะพานเริ่มมีการพัฒนาในลักษณะการรวมกลุ่ม
อุตสาหกรรม (Cluster) เพื่อใช้ประโยชน์จากการเสริมซึ่งกันและกันจากการส่งต่อวัตถุดิบ การพัฒนาการวิจัยและ
5
นวัตกรรม การเข้าถึงแหล่งทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณภาพและเชี่ยวชาญเฉพาะด้านได้ง่าย และนาไปสู่การปรับปรุง
ประสิทธิภาพและคุณภาพผลผลิตอย่างต่อเนื่อง
6.3 ปัญหาหลักคือยังมีความหวาดระแวงและไม่ไว้วางใจกันระหว่างชุมชนและเขตอุตสาหกรรมเหล็ก
บางสะพาน ซึ่งอาจนาไปสู่การคัดค้านหรือการประท้วงโครงการได้ ดังนั้นเครือสหวิริยาควรมีความจริงใจในการ
แก้ปัญหาและป้องกันกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นจากการพัฒนาโครงการโดยการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนและ
การสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องทั้งในขั้นตอนการวางแผนโครงการและดาเนินการโครงการ
6.3 จากการสังเกตภายนอกเบื้องต้นจากสถานะในปัจจุบัน (ไม่รวมการคาดประมาณการผลกระทบ
จากการมีโรงงานถลุงเหล็ก) ไม่พบการเปลี่ยนแปลงหรือผลกระทบจากกิจกรรมการผลิตของเขตนิคมอุตสาหกรรม
เหล็กบางสะพานต่อสิ่งแวดล้อมที่ชัดเจน หรืออาจกล่าวได้ว่าโรงงานที่ตั้งอยู่ในปัจจุบันมีการจัดการคุณภาพ
สิ่งแวดล้อมได้สอดคล้องตามมาตรฐานที่ทางราชการกาหนด ทาให้สามารถลดข้อร้องเรียนปัญหามลพิษจากชุมชน
ได้ และเขตนิคมอุตสาหกรรมเหล็กฯค่อนข้างอยู่ร่วมกับชุมชนได้โดยใช้มาตรการการพึ่งพาและความรับชอบต่อ
สังคมของกิจการ (Corporate Social Responsibility: CSR)
7. สรุปข้อคิดเห็น
7.1 โครงการพัฒนาอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรช่วยสนับสนุนการผลิตวัตถุดิบเหล็กเพื่อเป็นพื้นฐาน
สาหรับการพัฒนาอุตสาหกรรมต่อเนื่องที่ใช้เหล็กเป็นองค์ประกอบตลอดทั้งห่วงโซ่คุณค่า (Value Chain) ซึ่งจะ
ช่วยเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมของประเทศ
7.2 การพิจารณาผลักดันโครงการสู่การปฏิบัติควรมีการดาเนินการอย่างเป็นขั้นตอนภายใต้แนว
ทางการพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ (Eco-Industrial Town) ซึ่งประกอบด้วยการจัดทารายงานการศึกษา
ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมพร้อมมาตรการแก้ไขและป้องกันผลกระทบ การจัดการสิทธิการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขต
อุตสาหกรรมซึ่งในปัจจุบันที่ดินบางส่วนยังมีข้อพิพาทกับชุมชน รวมทั้งการสร้างการรับรู้และส่งเสริมการมีส่วนร่วม
ของชุมชนท้องถิ่นรอบเขตอุตสาหกรรมในการวางแผนและดาเนินการตามแผนพัฒนานิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบ
วงจร การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อจัดทาระบบการเฝ้าระวัง ติดตาม รายงาน และตรวจสอบคุณภาพ
สิ่งแวดล้อม ตลอดทั้งการส่งเสริมให้นิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรและชุมชนโดยรอบมีการพึ่งพากันอย่างเกื้อกูล
เพื่อนาไปสู่การพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน (Sustainable Industrial Development)
View publication statsView publication stats

Más contenido relacionado

Más de Dr.Choen Krainara

Certificate of Completion in Finance and Budgets in Emergencies
Certificate of Completion in Finance and Budgets in EmergenciesCertificate of Completion in Finance and Budgets in Emergencies
Certificate of Completion in Finance and Budgets in EmergenciesDr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Introduction to Human Resource Management in Hum...
Certificate of Completion in Introduction to Human Resource Management in Hum...Certificate of Completion in Introduction to Human Resource Management in Hum...
Certificate of Completion in Introduction to Human Resource Management in Hum...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in IRC Personal Safety and Security
Certificate of Completion in IRC Personal Safety and SecurityCertificate of Completion in IRC Personal Safety and Security
Certificate of Completion in IRC Personal Safety and SecurityDr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Wellness and Resilience for Frontline Workers an...
Certificate of Completion in Wellness and Resilience for Frontline Workers an...Certificate of Completion in Wellness and Resilience for Frontline Workers an...
Certificate of Completion in Wellness and Resilience for Frontline Workers an...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Finanancial ...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Finanancial ...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Finanancial ...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Finanancial ...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Green Public...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Green Public...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Green Public...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Green Public...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Mitigation S...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Mitigation S...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Mitigation S...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Mitigation S...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change: Science, Econo...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change: Science, Econo...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change: Science, Econo...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change: Science, Econo...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Environment in Humanitarian Action
Certificate of Completion in Environment in Humanitarian ActionCertificate of Completion in Environment in Humanitarian Action
Certificate of Completion in Environment in Humanitarian ActionDr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Working in Partnerships
Certificate of Completion in Working in PartnershipsCertificate of Completion in Working in Partnerships
Certificate of Completion in Working in PartnershipsDr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Basic Principles of Disability Inclusion in Huma...
Certificate of Completion in Basic Principles of Disability Inclusion in Huma...Certificate of Completion in Basic Principles of Disability Inclusion in Huma...
Certificate of Completion in Basic Principles of Disability Inclusion in Huma...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Safeguarding Essentials
Certificate of Completion in Safeguarding EssentialsCertificate of Completion in Safeguarding Essentials
Certificate of Completion in Safeguarding EssentialsDr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in MEAL in Emergencies
Certificate of Completion in MEAL in EmergenciesCertificate of Completion in MEAL in Emergencies
Certificate of Completion in MEAL in EmergenciesDr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Introduction to Needs Assessments in Emergencies
Certificate of Completion in Introduction to Needs Assessments in EmergenciesCertificate of Completion in Introduction to Needs Assessments in Emergencies
Certificate of Completion in Introduction to Needs Assessments in EmergenciesDr.Choen Krainara
 
Introduction to Conflict Sensitivity
Introduction to Conflict SensitivityIntroduction to Conflict Sensitivity
Introduction to Conflict SensitivityDr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in MEAL DPro Monitoring, Evaluation, Accountability...
Certificate of Completion in MEAL DPro Monitoring, Evaluation, Accountability...Certificate of Completion in MEAL DPro Monitoring, Evaluation, Accountability...
Certificate of Completion in MEAL DPro Monitoring, Evaluation, Accountability...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Introduction to International Humanitarian Law (...
Certificate of Completion in Introduction to International Humanitarian Law (...Certificate of Completion in Introduction to International Humanitarian Law (...
Certificate of Completion in Introduction to International Humanitarian Law (...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change-Economics of Ad...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change-Economics of Ad...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change-Economics of Ad...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change-Economics of Ad...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change Transitioning t...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change Transitioning t...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change Transitioning t...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change Transitioning t...Dr.Choen Krainara
 
Certificate of Completion in the Basic Course for Tourist Guide Number 8
Certificate of Completion in the Basic Course for Tourist Guide Number 8Certificate of Completion in the Basic Course for Tourist Guide Number 8
Certificate of Completion in the Basic Course for Tourist Guide Number 8Dr.Choen Krainara
 

Más de Dr.Choen Krainara (20)

Certificate of Completion in Finance and Budgets in Emergencies
Certificate of Completion in Finance and Budgets in EmergenciesCertificate of Completion in Finance and Budgets in Emergencies
Certificate of Completion in Finance and Budgets in Emergencies
 
Certificate of Completion in Introduction to Human Resource Management in Hum...
Certificate of Completion in Introduction to Human Resource Management in Hum...Certificate of Completion in Introduction to Human Resource Management in Hum...
Certificate of Completion in Introduction to Human Resource Management in Hum...
 
Certificate of Completion in IRC Personal Safety and Security
Certificate of Completion in IRC Personal Safety and SecurityCertificate of Completion in IRC Personal Safety and Security
Certificate of Completion in IRC Personal Safety and Security
 
Certificate of Completion in Wellness and Resilience for Frontline Workers an...
Certificate of Completion in Wellness and Resilience for Frontline Workers an...Certificate of Completion in Wellness and Resilience for Frontline Workers an...
Certificate of Completion in Wellness and Resilience for Frontline Workers an...
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Finanancial ...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Finanancial ...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Finanancial ...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Finanancial ...
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Green Public...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Green Public...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Green Public...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Green Public...
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Mitigation S...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Mitigation S...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Mitigation S...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change on Mitigation S...
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change: Science, Econo...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change: Science, Econo...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change: Science, Econo...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change: Science, Econo...
 
Certificate of Completion in Environment in Humanitarian Action
Certificate of Completion in Environment in Humanitarian ActionCertificate of Completion in Environment in Humanitarian Action
Certificate of Completion in Environment in Humanitarian Action
 
Certificate of Completion in Working in Partnerships
Certificate of Completion in Working in PartnershipsCertificate of Completion in Working in Partnerships
Certificate of Completion in Working in Partnerships
 
Certificate of Completion in Basic Principles of Disability Inclusion in Huma...
Certificate of Completion in Basic Principles of Disability Inclusion in Huma...Certificate of Completion in Basic Principles of Disability Inclusion in Huma...
Certificate of Completion in Basic Principles of Disability Inclusion in Huma...
 
Certificate of Completion in Safeguarding Essentials
Certificate of Completion in Safeguarding EssentialsCertificate of Completion in Safeguarding Essentials
Certificate of Completion in Safeguarding Essentials
 
Certificate of Completion in MEAL in Emergencies
Certificate of Completion in MEAL in EmergenciesCertificate of Completion in MEAL in Emergencies
Certificate of Completion in MEAL in Emergencies
 
Certificate of Completion in Introduction to Needs Assessments in Emergencies
Certificate of Completion in Introduction to Needs Assessments in EmergenciesCertificate of Completion in Introduction to Needs Assessments in Emergencies
Certificate of Completion in Introduction to Needs Assessments in Emergencies
 
Introduction to Conflict Sensitivity
Introduction to Conflict SensitivityIntroduction to Conflict Sensitivity
Introduction to Conflict Sensitivity
 
Certificate of Completion in MEAL DPro Monitoring, Evaluation, Accountability...
Certificate of Completion in MEAL DPro Monitoring, Evaluation, Accountability...Certificate of Completion in MEAL DPro Monitoring, Evaluation, Accountability...
Certificate of Completion in MEAL DPro Monitoring, Evaluation, Accountability...
 
Certificate of Completion in Introduction to International Humanitarian Law (...
Certificate of Completion in Introduction to International Humanitarian Law (...Certificate of Completion in Introduction to International Humanitarian Law (...
Certificate of Completion in Introduction to International Humanitarian Law (...
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change-Economics of Ad...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change-Economics of Ad...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change-Economics of Ad...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change-Economics of Ad...
 
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change Transitioning t...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change Transitioning t...Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change Transitioning t...
Certificate of Completion in Macroeconomics of Climate Change Transitioning t...
 
Certificate of Completion in the Basic Course for Tourist Guide Number 8
Certificate of Completion in the Basic Course for Tourist Guide Number 8Certificate of Completion in the Basic Course for Tourist Guide Number 8
Certificate of Completion in the Basic Course for Tourist Guide Number 8
 

การสำรวจพื้นที่เบื้องต้นโครงการพัฒนานิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจร อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ (Initial Suvey of Steel Industrial Estate in Bangsapan District of Prachuabkirikhan Province, Thailand (in Thai))

  • 2. การสารวจพื้นที่เบื้องต้นโครงการพัฒนานิคมอุตสาหกรรมเหล็ก ครบวงจร อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ โดย เชิญ ไกรนรา Email: Choen@nesdb.go.th 26 มิถุนายน 2558 ******************************** 1. สภาพพื้นที่ของ อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ ลักษณะทางด้านกายภาพของพื้นที่ อ.บางสะพาน เป็นพื้นที่แคบยาวและลาดเอียงจากภาคตะวันตกสู่ ตะวันออกมีพื้นที่ทั้งอาเภอ 868 ตร.กม. ประกอบด้วย 7 ตาบล รวมจานวน 71 หมู่บ้าน มีประชากร ณ ปี 2557 รวมทั้งสิ้น 74,269 คน ความหนาแน่นของประชากร 85.56 คน/ตร.กม.ที่ว่าการอาเภอบางสะพานมี ระยะห่างจากถนนเพชรเกษมประมาณ 10 กม.และอยู่ในทางผ่านของทางรถไฟสายใต้ อ.บางสะพานมีป่าไม้ดงดิบ ป่าเบญจพรรณและป่าที่ได้รับอิทธิพลจากน้าทะเล เช่น ป่าชายเลน ป่าพรุและป่าเสม็ด นับว่าเป็นพื้นที่ที่มีระบบ นิเวศที่อุดมสมบูรณ์และมีความหลากหลายของพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์จานวนมาก ซึ่งเมื่อปี 2552 สานักงาน นโยบายและแผนสิ่งแวดล้อมได้ประกาศให้ป่าพรุแม่ราพึงเป็นพื้นที่ชุมน้าที่สาคัญระดับชาติ มีแหล่งน้าที่สาคัญคือ คลองบางสะพาน คลองกรูด คลองแม่ราพึง คลองพันลา คลองขนานและคลองวังหิน นอกจากนี้ยังมีแหล่ง ท่องเที่ยวที่สาคัญ ได้แก่ อ่าวแม่ราพึง อุทยานป่ากลางอ่าว อ่าวบ่อทองหลาง อ่าวบ้านกรูด เกาะทะลุ วัดถ้าเขาม้า ร้อง น้าตกไทรคู่ เขาธงชัย ตาหนักกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์และพระมหาธาตุเจดีย์ภักดีประกาศ เป็นต้น 2. สาระสาคัญของโครงการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจร การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยได้จัดทาโครงการเขตพัฒนาอุตสาหกรรมครบวงจรในพื้นที่ ประมาณ 21,430 ไร่ ครอบคลุม ต.แม่ราพึง ต.บางสะพานและ ต.ธงชัย ของ อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ โดย มีระยะทางห่างจากกรุงเทพมหานคร 400 กม.ประกอบด้วยพื้นที่เหล็กต้นน้า 10,239 ไร่ เพื่อพัฒนาท่าเรือ โรงถลุง เหล็กกาลังการผลิต 5 ล้านตันต่อปี รวมกับเขตอุตสาหกรรมเหล็กของเครือสหวิริยาที่มีอยู่เดิมแล้วจานวน 5,799 ไร่ ซึ่งเป็นพื้นที่ของอุตสาหกรรมเหล็กกลางน้าและปลายน้า และมีทางรถไฟซึ่งจะต้องต่อเชื่อมทางรถไฟสายใต้เข้า ไปในนิคมฯ และถนนสาหรับขนส่งเหล็กไปยังตลาดภายในประเทศ ส่วนพื้นที่ที่ 3 เป็นระบบน้าอุตสาหกรรมโดยมี โรงงานผลิตน้าทะเลมาทาเป็นน้าจืดและมีบ่อเก็บน้าขนาดใหญ่พื้นที่ 5,392 ไร่ พื้นที่สุดท้ายจะเป็นพื้นที่สีเขียวคือ พื้นที่ป่าที่ยังเป็นข้อพิพาทอยู่เนื้อที่ 7,491 ไร่ โดยมีจานวนประชากรในพื้นที่รัศมี 5 กิโลเมตรจากโครงการ ครอบคลุม 4 ตาบล รวม 30 หมู่บ้าน รวมประชากรทั้งสิ้น 19,500 คน หรือคิดเป็นร้อยละ 26.25 ของจานวน ประชากรทั้ง อ.บางสะพาน สาหรับระยะทางในรัศมี 5 กม.จากนิคมฯครอบคลุมพื้นที่ 104,402 ไร่
  • 3. 2 3. การสารวจพื้นที่โครงการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรและพื้นที่ชุมชนโดยรอบเบื้องต้น  พื้นที่โครงการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจร 3.1 การสารวจเดินทางตามเส้นทางถนนเพชรเกษมแล้วแยกเข้า อ.บางสะพาน เดินทางต่อจนถึง เขตอุตสาหกรรมเหล็กปลายน้าซึ่งมีโรงงานเหล็กทั้งของในเครือสหวิริยาและของนอกเครือสหวิริยาตั้งอยู่บนพื้นที่ 5,799 ไร่ เขตอุตสาหกรรมเหล็กตั้งอยู่ห่างจากถนนเพชรเกษมประมาณ 14-15 กม. และห่างจากตัว อ.บางสะพาน ประมาณ 3-4 กม. จากการสารวจพบว่ามีการดาเนินการผลิตตามปกติ โดยปัจจุบันมีโรงงานเหล็กทั้งสิ้นจานวน 7 โรงงาน แบ่งออกเป็นในเครือสหวิริยาจานวน 3 โรงงาน ได้แก่ (1) บริษัท สหวิริยาสตีลอินดัสตรี จากัด (มหาชน) เป็นผู้ผลิตเหล็กกลางน้าสาหรับเหล็กแผ่นรีดร้อนชนิดม้วนรายแรกของประเทศไทยและผู้ผลิตเหล็กแผ่นครบวงจร รายใหญ่ที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีกาลังการผลิตเหล็กแผ่นรีดร้อนชนิดม้วนสูงสุด 4 ล้านตันต่อปี และกาลังการผลิตเหล็กแผ่นรีดร้อนชนิดม้วนประเภทปรับผิวและเคลือบน้ามันสูงสุด 1 ล้านตันต่อปี โดยนาเข้า วัตถุดิบเหล็กแท่งแบน (Slab) จากต่างประเทศ เช่น รัสเซียและบราซิล เป็นต้น (2) บริษัท เหล็กแผ่นรีดเย็นไทย จากัด (มหาชน) (3) บริษัท เหล็กแผ่นเคลือบไทย จากัด และนอกเครือสหวิริยาจานวน 4 โรงงาน ได้แก่ บริษัท บางสะพานบาร์มิล จากัด บริษัท บีเอสเมทัล จากัด บริษัท ยูนิพัลพ์ (ประเทศไทย) จากัด และโรงงานดีดีออลวู๊ด การนาเข้าเหล็กแท่งแบนจะขนส่งผ่านท่าเรือน้าลึกประจวบ (ในเครือสหวิริยา) ซึ่งตั้งอยู่ บริเวณชายฝั่งทะเลแม่ราพึง 3.2 จากรายงานความรับผิดชอบต่อสังคมประจาปี 2557 ของบริษัท สหวิริยาสตีลอินดัสตรี จากัด (มหาชน) พบว่าบริษัทฯได้ให้ความช่วยเหลือแก่สังคมและชุมชนอย่างต่อเนื่องและพัฒนามาสู่การเชื่อมโยง กับอุตสาหกรรมเหล็กที่ดาเนินการอยู่ ก่อให้เกิดกิจกรรมความรับผิดชอบต่อสังคมที่อยู่ในกระบวนการดาเนินธุรกิจ (CSR in-process) ครอบคลุมทั้งการดาเนินงานด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล โดยเฉพาะการดาเนิน โครงการสร้างความปลอดภัยในระบบขนส่งผลิตภัณฑ์เพื่อลดผลกระทบต่อชุมชนด้านการจราจร รวมทั้งให้การ สนับสนุนชุมชนด้านความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน 48 ครั้ง การจัดซื้อสินค้าและบริการจากชุมชนมูลค่า 216 ล้านบาท โดยได้สร้างรายได้ให้กับธุรกิจและวิสาหกิจชุมชนจานวน 293 ราย นอกจากนี้บริษัทฯมีนโยบายเพิ่ม สัดส่วนการจ้างงานในพื้นที่ อ.บางสะพานและพื้นที่ใกล้เคียงทาให้ไม่ต้องอพยพย้ายถิ่นไปหางานทานอกพื้นที่ ซึ่ง นอกจากส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชนแล้ว ยังช่วยส่งเสริมสถาบันครอบครัวให้เข้มแข็งอีกด้วย ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2557 กลุ่มบริษัทในเครือสหวิริยาที่โรงงานบางสะพานมีพนักงานจานวน 2,068 คน เป็นพนักงานที่มีภูมิลาเนาใน พื้นที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์จานวน 1,572 คน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 76 ของจานวนพนักงานทั้งหมด และยังมี การจ้างพนักงานรับเหมารวมอีก 1,100 คน รวมทั้งได้ร่วมสนับสนุนกิจกรรมพัฒนาชุมชนบางสะพานจานวน 29 โครงการ ครอบคลุมด้านการศึกษาและเยาวชน การดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาอาชีพและพัฒนาคุณภาพ ชีวิต 3.3 จากรายงานความรับผิดชอบต่อสังคมประจาปี 2557 ของบริษัทฯ ยังพบว่ามีการบริหาร จัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อมได้ดีเนื่องจากการตรวจวัดคุณภาพน้าทิ้งและคุณภาพอากาศในพื้นที่พบว่ามีค่าต่ากว่าค่า มาตรฐานที่ทางราชการกาหนด รวมทั้งมีการจัดการของเสียที่มุ่งเน้นการลดปริมาณของเสียที่แหล่งกาเนิดโดยใช้
  • 4. 3 หลักการ 3R คือการลด (Reduce) การใช้ซ้า (Reuse) และการแปรสภาพและนากลับมาใช้ใหม่ (Recycle) การให้ ความสาคัญกับการบริหารจัดการการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศทั้งการปฏิบัติและเป็นตัวอย่างทีดีในเรื่องดังกล่าว บริษัทฯได้ทาการสารวจทรัพยากรชีวภาพในพื้นที่ใกล้เคียงโรงงาน เช่น พื้นที่ชุ่มน้าแม่ราพึง วนอุทยานป่ากลางอ่าว และวนอุทยานแม่ราพึงมีนกที่พบใน อ.บางสะพาน สะสม ณ ปี 2557 จานวน 164 ชนิด ซึ่งสะท้อนว่า อุตสาหกรรมเหล็กมีการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม รวมทั้งการได้รับรองอุตสาหกรรมสีเขียวระดับที่ 3 ระบบสี เขียว (Green System) 3.4 มีถนนลาดยางรอบเขตอุตสาหกรรมและประชาชนทั่วไปสามารถสัญจรทางถนนรอบเขต อุตสาหกรรมได้โดยสะดวก  พื้นที่ชุมชนรอบโครงการนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจร 3.5 สาหรับพื้นที่ส่วนขยายเพื่อจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรซึ่งประกอบด้วย อุตสาหกรรมเหล็กต้นน้าพบว่ายังมีสภาพเป็นพื้นที่ชนบท 3.6 มีการตั้งถิ่นฐานของประชาชนเป็นชุมชนกระจายตามแนวถนนในชุมชนซึ่งเป็นถนนลาดยาง ประชาชนซึ่งอาศัยชายฝั่งทะเลส่วนใหญ่มีอาชีพทาประมงพื้นบ้านและบางส่วนประกอบเพาะเลี้ยงสัตว์น้า ส่วน ประชาชนที่อาศัยในพื้นที่ตอนในต่อจากชายฝั่งทะเลประกอบอาชีพเกษตรกรรม เช่น สวนมะพร้าว สวนปาล์ม เป็น ต้น นอกจากนี้มีประชาชนบางส่วนประกอบอาชีพค้าขาย ทางานรับจ้างในโรงงานเหล็กในเขตอุตสาหกรรมและ สร้างบ้านให้นกนางแอ่นมาอาศัยแล้วเก็บรังนกนางแอ่นเพื่อจาหน่ายเชิงธุรกิจ โดยครัวเรือนในท้องถิ่นส่วนใหญ่ สามารถเข้าถึงไฟฟ้า (รายละเอียดภาพถ่ายการสารวจพื้นที่เบื้องต้นปรากฏตามเอกสารแนบ) 4. การรับฟังความคิดเห็นของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในท้องถิ่นต่อโครงการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรม เหล็กครบวงจร ได้แก่ ผู้แทนของสานักงานอุตสาหกรรมจังหวัดประจวบคีรีขันธ์และสานักงานทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ พบว่าประชาชนในท้องถิ่นมีข้อกังวลเกี่ยวกับผลกระทบต่อชุมชนและ สิ่งแวดล้อมที่อาจเกิดจากการดาเนินการโครงการสรุปได้ดังนี้  แม้ว่าในปัจจุบันไม่มีปัญหาข้อร้องเรียนผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมต่อชุมชนที่อาศัยใกล้เคียง เขตอุตสาหกรรมเหล็กเครือสหวิริยา เมื่อเปรียบเทียบกับช่วง 10 ปีที่ผ่านมา โดยเขตอุตสาหกรรมได้ปรับปรุง เทคโนโลยีการผลิตที่ทันสมัยซึ่งมี 2 โรงงาน จากทั้งหมดจานวน 7 โรงงาน ใช้กระบวนการผลิตที่ปลอดของเสีย (Zero Waste) นอกจากนี้หน่วยงานราชการยังได้ติดตั้งระบบตรวจวัดคุณภาพน้าทิ้งตลอดเวลา 24 ชั่วโมงใน รูปแบบ BOD Monitoring Online อย่างไรก็ตามประชาชนในท้องถิ่นก็ยังมีความกังวลเนื่องจากเกรงว่าจะได้รับ ผลกระทบจากโครงการโดยมีความคิดเห็นแบ่งออกเป็นสองฝ่ายคือ ประชาชนฝ่ายแรกมีลักษณะการทางานร่วม เป็นเครือข่าย ส่งข้อมูลถึงกันโดยมีแกนนาประท้วงทั้งอยู่ในพื้นที่และแนวร่วมอยู่นอกพื้นที่เตรียมการประท้วงและ คัดค้านโครงการเนื่องจากเนื่องจากกังวลว่าเมื่อมีการจัดตั้งโรงถลุงเหล็กแล้วจะมีการก่อสร้างโรงไฟฟ้าจากถ่านหิน คู่ขนานไปด้วย ทาให้เกรงว่าจะได้รับผลกระทบจากมลพิษทางอากาศ รวมทั้งกังวลว่าอาชีพประมงพื้นบ้านจะได้รับ ผลกระทบและสูญหายไป ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งประมาณ 1,000 ครัวเรือนซึ่งส่วนใหญ่เป็นคนจากภายนอกที่มาทามาหา กินในพื้นที่ สนับสนุนให้เดินหน้าพัฒนาโครงการเนื่องจากสามารถช่วยสร้างงานในท้องถิ่น
  • 5. 4  การใช้ประโยชน์ที่ดินไม่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่เนื่องจากมีการเช่าพื้นที่สาธารณะและพื้นที่ป่าไม้ เพื่อใช้เป็นพื้นที่โรงงานอุตสาหกรรมเหล็ก  เขตอุตสาหกรรมจะกีดขวางเส้นทางการไหลของน้าและอาจเป็นสาเหตุให้น้าท่วมพื้นที่ อ.บาง สะพาน ซึ่งเป็นพื้นที่รับน้า หากจะสร้างโรงงานอุตสาหกรรมควรให้ยกพื้นสูงประมาณ 1.8 เมตร  ปัจจุบันการจราจรทางถนนจากพื้นที่เขตอุตสาหกรรมออกสู่ถนนเพชรเกษมติดขัดเนื่องจากมีการ ขนส่งสินค้าออกจากเขตอุตสาหกรรมสู่ตลาดภายนอกเป็นปริมาณมากและตลอดเวลา หากมีการจัดตั้งโรงงานถลุง เหล็กทาให้โอกาสการเกิดอุบัติเหตุจากรถขนส่งสินค้าเหล็กอาจมีมากขึ้น  เขตอุตสาหกรรมอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงจากการพังทลายของดินเนื่องจากติดกับป่าพรุซึ่งเป็น พื้นที่รองรับการไหลของน้า รวมทั้งจะกีดขวางเส้นทางการไหลของน้าและอาจเป็นสาเหตุให้น้าท่วมพื้นที่ อ.บาง สะพานซึ่งเป็นพื้นที่รับน้า หากจะสร้างโรงงานอุตสาหกรรมควรให้ยกพื้นสูงประมาณ 1.8 เมตร  อ่าวเทียนซึ่งเป็นพื้นที่อนุรักษ์ปัจจุบันมีสภาพเสื่อมโทรม  การขยายตัวของชุมชนเมืองโดยการถมที่สร้างบ้านรอบเขตอุตสาหกรรมทาให้พื้นที่พรุค่อยๆ หายไป  ผลกระทบจากการระบายน้าเสียซึ่งมีอุณหภูมิสูงจากโรงงานถลุงเหล็กซึ่งมีกรดซัลฟูริคเป็น องค์ประกอบหลักลงสู่ทะเลอาจส่งผลกระทบต่อแหล่งอาหารของปลาทูและสัตว์น้าวัยอ่อน โดยเฉพาะพื้นที่ ชายทะเล ต.แม่ราพึง 5. การดาเนินการของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ สานักงานนโยบายและแผนสิ่งแวดล้อมได้เสนอให้ขึ้นทะเบียนวนอุทยานแม่ราพึงซึ่งอยู่ตอนในของเขต อุตสาหกรรมเหล็กบางสะพานเป็นพื้นที่ชุ่มน้า (Ramsar Site) ระดับโลก แต่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ไม่เห็นควร ประกาศให้เป็นพื้นที่ชุ่มน้า และสนับสนุนแนวทางการพัฒนาให้เป็นฐานอุตสาหกรรมเหล็กของประเทศ นอกจากนี้ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์มีแนวคิดให้มีการก่อสร้างถนนอ้อมเมืองจากเขตอุตสาหกรรม (By-pass) ไปยังถนนเพชร เกษม ให้สามารถตัดผ่านวนอุทยานแม่ราพึงได้ เพื่อให้เป็นถนนสนับสนุนการขนส่งสินค้าเหล็ก บรรเทาการจราจร ติดขัดและลดอุบัติเหตุจากการขนส่งในพื้นที่ 6. ข้อสังเกต 6.1 การเลือกที่ตั้งนิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรบางส่วนสอดคล้องกับหลักการคัดเลือกที่ตั้งโรงงาน อุตสาหกรรมคือการคานึงความสามารถในการเข้าถึงโครงสร้างพื้นฐานหลัก (Accessibility) เช่น ถนนสายหลัก ทางรถไฟสายหลัก การมีพื้นที่พัฒนาหลังท่าเรือน้าลึกที่เพียงพอ หรือการมีแหล่งน้าเพื่อสนับสนุนการพัฒนา อุตสาหกรรม เป็นต้น แต่มีปัจจัยที่เป็นด้านลบของที่ตั้งนิคมฯคืออยู่ติดกับพื้นที่ป่าพรุเขตวนอุทยานแม่ราพึงซึ่งเป็น พื้นที่อ่อนไหวต่อสิ่งแวดล้อมและการพัฒนา 6.2 การพัฒนาอุตสาหกรรมเหล็กปลายน้าในพื้นที่บางสะพานเริ่มมีการพัฒนาในลักษณะการรวมกลุ่ม อุตสาหกรรม (Cluster) เพื่อใช้ประโยชน์จากการเสริมซึ่งกันและกันจากการส่งต่อวัตถุดิบ การพัฒนาการวิจัยและ
  • 6. 5 นวัตกรรม การเข้าถึงแหล่งทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณภาพและเชี่ยวชาญเฉพาะด้านได้ง่าย และนาไปสู่การปรับปรุง ประสิทธิภาพและคุณภาพผลผลิตอย่างต่อเนื่อง 6.3 ปัญหาหลักคือยังมีความหวาดระแวงและไม่ไว้วางใจกันระหว่างชุมชนและเขตอุตสาหกรรมเหล็ก บางสะพาน ซึ่งอาจนาไปสู่การคัดค้านหรือการประท้วงโครงการได้ ดังนั้นเครือสหวิริยาควรมีความจริงใจในการ แก้ปัญหาและป้องกันกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นจากการพัฒนาโครงการโดยการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนและ การสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องทั้งในขั้นตอนการวางแผนโครงการและดาเนินการโครงการ 6.3 จากการสังเกตภายนอกเบื้องต้นจากสถานะในปัจจุบัน (ไม่รวมการคาดประมาณการผลกระทบ จากการมีโรงงานถลุงเหล็ก) ไม่พบการเปลี่ยนแปลงหรือผลกระทบจากกิจกรรมการผลิตของเขตนิคมอุตสาหกรรม เหล็กบางสะพานต่อสิ่งแวดล้อมที่ชัดเจน หรืออาจกล่าวได้ว่าโรงงานที่ตั้งอยู่ในปัจจุบันมีการจัดการคุณภาพ สิ่งแวดล้อมได้สอดคล้องตามมาตรฐานที่ทางราชการกาหนด ทาให้สามารถลดข้อร้องเรียนปัญหามลพิษจากชุมชน ได้ และเขตนิคมอุตสาหกรรมเหล็กฯค่อนข้างอยู่ร่วมกับชุมชนได้โดยใช้มาตรการการพึ่งพาและความรับชอบต่อ สังคมของกิจการ (Corporate Social Responsibility: CSR) 7. สรุปข้อคิดเห็น 7.1 โครงการพัฒนาอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรช่วยสนับสนุนการผลิตวัตถุดิบเหล็กเพื่อเป็นพื้นฐาน สาหรับการพัฒนาอุตสาหกรรมต่อเนื่องที่ใช้เหล็กเป็นองค์ประกอบตลอดทั้งห่วงโซ่คุณค่า (Value Chain) ซึ่งจะ ช่วยเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมของประเทศ 7.2 การพิจารณาผลักดันโครงการสู่การปฏิบัติควรมีการดาเนินการอย่างเป็นขั้นตอนภายใต้แนว ทางการพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ (Eco-Industrial Town) ซึ่งประกอบด้วยการจัดทารายงานการศึกษา ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมพร้อมมาตรการแก้ไขและป้องกันผลกระทบ การจัดการสิทธิการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขต อุตสาหกรรมซึ่งในปัจจุบันที่ดินบางส่วนยังมีข้อพิพาทกับชุมชน รวมทั้งการสร้างการรับรู้และส่งเสริมการมีส่วนร่วม ของชุมชนท้องถิ่นรอบเขตอุตสาหกรรมในการวางแผนและดาเนินการตามแผนพัฒนานิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบ วงจร การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อจัดทาระบบการเฝ้าระวัง ติดตาม รายงาน และตรวจสอบคุณภาพ สิ่งแวดล้อม ตลอดทั้งการส่งเสริมให้นิคมอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรและชุมชนโดยรอบมีการพึ่งพากันอย่างเกื้อกูล เพื่อนาไปสู่การพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน (Sustainable Industrial Development) View publication statsView publication stats