Τελειομανία: τι είναι, πως αναγνωρίζεται και πως αντιμετωπίζεται. Συντομη παρουσίαση

1. Σύνδρομο Τελειότητας - Αποτυχίας

2. Ορισμός
 Η τελειομανία είναι ένας πολυδιάστατος
τύπος προσωπικότητας που σχετίζεται με
έναν αριθμό από ψυχολογικές,
διαπροσωπικές και συσχετιζόμενες με την
επίδοση δυσκολίες
 Δεν είναι διαταραχή
 Δεν πρέπει να συγχέεται με το υγιές κυνήγι της
τελειότητας

3. Κύκλος της τελειομανίας
Υψηλοί και δύσκολοι
στόχοι
Αποτυχία επίτευξης
Παραίτηση από τον των δύσκολων
στόχο τους και στόχων
δημιουργία νέου
Χαμηλή αυτοεκτίμηση, Μειωμένη
άγχος και κατάθλιψη παραγωγικότητα και
αποτελεσματικότητα

4. Χαρακτηριστικά
 Άγχος
 Μειωμένη αποδοτικότητα
 Φόβος για αποτυχία
 Αίσθημα αναξιότητας
 Απαισιοδοξία
 Φόβος για λάθη
 Δέσμευση από τα «πρέπει»
 Αίσθημα ματαιότητας
 Υπερτονίζουν τις ικανότητες των άλλων
 Φόβος της απόρριψης
 Χαμηλή αυτοεκτίμηση
 Ντροπή και ενοχές
 Είναι ευάλωτοι σε εξαρτησιογόνες ουσίες
 Ανάληψη ρίσκου

5. Αιτίες
Hamachek(1978)
 Σχέσεις γονέων με παιδιά
 Τελειομανή γονεϊκά πρότυπα
 Γονείς με μειωμένη αποδοχή
 Σχέσεις με τρίτους
 Ανταγωνισμός με τελειομανείς
 Ρόλος δασκάλου
 Επιζήτηση τελειότητας
 Κριτική των ατελειών

6. Συνέπειες
 Ψυχολογικά προβλήματα
 Κατάθλιψη
 Άγχος
 Διατροφικές διαταραχές

7. Συνέπειες
3 τύποι τελειομανίας (Καναδικός Σύνδεσμος Ψυχολόγων)
 Εσωτερικά κατευθυνόμενη
 Τείνει να θέτει υψηλά προσωπικά πρότυπα
επιτυχίας
Προβλήματα κατάθλιψης
Νευρική ανορεξία

8. Συνέπειες
 Εξωτερικά κατευθυνόμενη
 Αναμένει από τους άλλους να είναι
τέλειοι στις επιδόσεις τους
Μη ικανοποίηση από το γάμο
Μη ικανοποίηση από τις σεξουαλικές σχέσεις
Θυμός

9. Συνέπειες
 Κοινωνικά κατευθυνόμενη
 Τα άλλα άτομα αναμένουν την τελειότητα για
τον εαυτό τους
Άγχος
Κατάθλιψη
Διατροφικές διαταραχές

10. Αντιμετώπιση
Το άτομο πρέπει
 Να θέτει πιο ρεαλιστικούς στόχους
 Να ανταμείβει τον εαυτό του
 Να θέτει στόχους βάσει των αξιών του
 Να αναλύσει τα πρότυπα συμπεριφοράς του
 Να μην συγκεντρώνεται στον στόχο
 Να μάθει να αντιμετωπίζει την κριτική

11. Αντιμετώπιση
Οι δάσκαλοι πρέπει να μάθουν στους μαθητές
τους:
 Τα σχολεία είναι μέρος απόκτησης γνώσεων
και δεξιοτήτων
 Τα λάθη είναι φυσιολογικά
 Καλύτερη οργάνωση του χρόνου τους και της
στοχοθέτησής τους
 Ακόμη και ο δάσκαλος κάνει λάθη

12. Αντιμετώπιση
 Δεν υποτιμούμε ή απορρίπτουμε κάποιον λόγω μιας
αποτυχίας του
 Πιο βοηθητικό να βλέπει την ατομική του πρόοδο και
όχι να συγκρίνεται συνεχώς με τους άλλους
 Ο δάσκαλος είναι βοηθός
 Η τάξη δεν αποτελείται από ανταγωνιστές
ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν πρέπει ο μαθητής να εξαρτηθεί
από τον δάσκαλο. Πρέπει να αποκτήσει
ανεξάρτητη στάση.

13. Αντιμετώπιση
Γνωστική αναδόμηση
Rational-emotive education (ορθολογιστική συναισθηματική
εκπαίδευση)
(Hajzler & Bernard, 1991; Knaus, 1974; Vermon, 1989)
 Περιορισμός των παράλογων πεποιθήσεων
 Λογική ανάλυση παράλογων σχημάτων και άκαμπτων
προσδοκιών
 Αντικατάσταση με λογικά σχήματα
 Αντικατάσταση της πεποίθησης των λαθών ως καταστροφή
 Η αξία κάποιου ως συνάρτηση της ενδυνάμωσης της
προσωπικότητας και όχι της επίδοσής του σε συγκεκριμένα έργα

14. Αντιμετώπιση
Γνωστική αναδόμηση
Cognitive-behavior modification (Γνωστικο-συμπεριφοριστική
τροποποίηση)
Meichenbaum (1977): 3 στάδια
1. Καλοί παρατηρητές αντιδράσεων και συμπεριφορών
2. Αυτοπαρατήρηση ως έναυσμα για υιοθέτηση
προσαρμοστικών αντιλήψεων και συμπεριφορών
3. Αλλαγή εσωτερικών διαλόγων

15. Αντιμετώπιση
Γνωστική αναδόμηση
Cognitive-behavior modification (Γνωστικο-συμπεριφοριστική
τροποποίηση)
Burns (1980):
 Λίστα προτερημάτων και μειονεκτημάτων της τελειότητας
τους
 Συνειδητοποίηση της μη αποτελεσματικότητας της
τελειότητας που επιζητούν
 Ασκήσεις για
 Πιο ρεαλιστική στοχοθέτηση
 Ευέλικτη αξιολόγηση
 Ικανοποίηση από μερική επιτυχία

16. Ευχαριστούμε για την προσοχή σας
Βιβλιογραφία:
 Brophy J. (1996). Teaching problem students. NY: Guildford
 Hewitt P. (2000). Psychology works for perfectionism. Canadian
Psychological Association. Retrieved from www.cpa.ca
 DiBartolo P.M., Frost R.O., Dixon A. & Almodovar S. (2001). Can
Cognitive Restructuring Reduce the Disruption Associated With
Perfectionistic Concerns?. Behavior Therapy, 32, 167-184
 Thompson T., Foreman P. & Martin F. (2000). Impostor fears and
Perfectionistic Concern Over Mistakes. Personality and Individual
Differences, 29, 629-647