RTE -2009

1. GavÀ & PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët
¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌ
C¢ü¤AiÀĪÀÄ 2009 (RTE-2009)
¦ÃpPÉ:
«±ÀézÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄUÀÄ ²PÀët¢AzÀ
ªÀAwvÀªÁUÀ¨ÁgÀzÀÄ KPÉAzÀgÉ dUÀvÀÄÛ
ªÀÄ£ÀßqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ ¨sÀ«µÀåzÀ ¥ÀæeÉUÀ¼À
ºÉeÉÓUÀ¼À ªÉÄïÉ. CªÀjUÉ CUÀvÀåªÁzÀ CtÚ,
CPÀÌgÉ & CPÀëgÀ ªÀÄÆgÀ£ÀÆß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ
¸ÀªÀiÁdzÀ dªÁ¨ÁÝj.
CxÀð & ªÁå¦Û:
ºÀPÀÄÌUÀ¼ÉAzÀgÉ wÃgÁ CUÀvÀåªÁzÀ ªÀÄÆ®
CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ
£ÁåAiÀĸÀªÀÄävÀªÁV
§zÀÄPÀ¯ÉèÉÃPÁVgÀĪÀÅzÉÆÃ.
.
.
AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß
AiÀiÁgÀÆ,
AiÀiÁjUÀÆ,

2. ¨sÁgÀvÀzÀ°è 6 jAzÀ 14 ªÀAiÉÆêÀiÁ£ÀzÀ J¯Áè
ªÀÄPÀ̽UÉ GavÀ ºÁUÀÆ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët
zÉÆgÀPÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ ¸À®ÄªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ
¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 21(J) £Éà «¢üAiÀÄrAiÀÄ°è 2010gÀ
K¦æ¯ï 1 jAzÀ eÁjUÉƽ¸À¯ÁzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ
¸ÀA¸ÀwÛ¤AzÀ
¸ÀA«zsÁ£ÁvÀäPÀªÁV
CAVÃPÀj¸À®àlÖ
²PÀëtzÀ
ªÀĸÀÆzÉAiÉÄÃ
ªÀÄPÀ̼À ²PÀëtzÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À C¢ü¤AiÀĪÀÄ2009.
• ªÁå¦Û: dªÀÄÄä-PÁ²äÃgÀ gÁdåUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹, G½zÀ J®è gÁdåUÀ½UÀÆ EzÀÄ
C£ÀéAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ.
* F ªÀĸÀÆzÉAiÀÄÄ DUÀ¸ïÖ 2009 gÀ°è CAVÃPÁgÀªÁV
K¦æ¯ï 1, 2010 jAzÀ eÁjUÉ §A¢zÀÄÝ, 6 jAzÀ 14
ªÀAiÉÆêÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄPÀ̽UÉ C¢üPÀÈvÀ ²PÀët
¤ÃqÀÄwÛgÀĪÀ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå
¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ ªÀiÁ£ÀåvÉ

3. Dgï.n.E. 2009gÀ
ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÀÄ
• ¨sÁgÀvÀzÀ 6 jAzÀ 14 ªÀµÀðzÀ J¯Áè
ªÀÄPÀ̽UÉ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• 8 ªÀµÀð ªÀgÉV£À ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ°è
ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß vÀqÉ »rAiÀÄ¢gÀĪÀÅzÀÄ,
ºÉÆgÀ ºÁPÀ¢gÀĪÀÅzÀÄ CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è
C£ÀÄwÛÃtðUÉƽ¸À¢gÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á¯ÉUÉ ¸ÉÃj®èzÀ ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß
ªÀAiÀĹìUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV ¸ÀÆPÀÛ vÀgÀUÀwUÉ
zÁR°¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ, 14 ªÀµÀð
ªÀÄÄVzÀgÀÆ 8 ªÀµÀðzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët
¥ÀÆgÉʸÀ®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
• zÁR¯ÁwUÉ ªÀAiÀĹìUÉ ¥ÀæªÀiÁt

4. • PÁå¦mÉñÀ£ï ±ÀÄ®Ì CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
jÃwAiÀÄ ªÀAwUÉ/±ÀĮ̪À£ÀÄß
¤µÉâü¹zÉ.
• ªÀÄPÀ̼À zÁR¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÁUÀ ªÀÄUÀÄ«UÁUÀ°Ã CxÀªÁ
¥ÉÆõÀPÀjUÁUÀ° AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¥ÀæªÉñÀ ¥ÀjÃPÉë CxÀªÁ ¸ÀAzÀ±Àð£À
ªÀiÁqÀĪÀAw®è.
• ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët ¥ÀÆgÉʹzÀ ªÀÄUÀÄ«UÉ
¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæ ¤ÃqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
PÀqÁØAiÀÄUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀjÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß 8£ÉÃ

5. • * 1:30 ²PÀëPÀ ªÀÄPÀ̼À C£ÀÄ¥ÁvÀªÀ£ÀÄß
¤UÀ¢¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• * J®è SÁ¸ÀV ±Á¯ÉUÀ¼À zÁR¯ÁwAiÀÄ°è
¸ÀܽÃAiÀÄgÁzÀ/£ÉgÉ-ºÉÆgÉAiÀÄ DyðPÀªÁV
»AzÀĽzÀ
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ½UÉ ±ÉÃ.25 gÀµÀÄÖ
«ÄøÀ¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß ¤UÀ¢ü¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• * PÁAiÉÄÝ eÁjUÉ §AzÀ 3 ªÀµÀðzÀzÉƼÀUÉ J®è
d£ÀªÀ¸Àw ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß
PÀqÁØAiÀĪÁV
• ¥ÁægÀA©ü¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• * ZÀÄ£ÁªÀuÁ PÁAiÀÄð, zÀ±ÀPÀzÀ d£ÀUÀtw,
£ÉʸÀVðPÀ «PÉÆÃ¥À ¥ÀjºÁgÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹
• ²PÀëuÉÃvÀgÀ PÉ®¸ÀUÀ½UÉ ²PÀëPÀgÀ
¤AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤µÉâü¸ÀĪÀzÀÄ.
• * vÀgÀUÀw, ±Á¯ÉAiÀÄ°è ªÀÄUÀÄ«UÉ ªÀÄÄPÀÛ
ªÁvÁªÀgÀt ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ zÉÊ»PÀ, ªÀiÁ£À¹PÀ

6. • Dgï.n.E - 2009 gÀ AiÀıÀ¹é C£ÀĵÁÖ£ÀzÀ°è ¨sÁVÃzÁgÀgÀ ¥ÁvÀæ
• 1. ¸ÀªÀÄÄavÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÁvÀæ :
• ¸ÀªÀÄÄavÀ ¸ÀPÁðgÀ JAzÀgÉ, PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ CxÀªÁ «zsÁ£À
ªÀÄAqÀ®«®èzÀ ¸ÀAWÀ, gÁdå PÉëÃvÀæzÀ
• DqÀ½vÀUÁgÀjAzÀ ¸ÁܦvÀªÁzÀ, CzÀgÀ ªÀiÁ°ÃPÀvÀézÀ°è CxÀªÁ
CzÀgÀ ¤AiÀÄAvÀætzÀ°è EgÀĪÀ MAzÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ
• ¤AiÀÄAvÀæt ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀPÁðgÀ. [RTE-2009 Section 2(A) (I)]
• * F C¢ü¤AiÀĪÀÄzÀ G¥À§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
PÁAiÀÄðUÀvÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¤¢udμAOÀr¹zÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À
• ¥Àj«ÄwAiÉƼÀUÉ ±Á¯ÉAiÀÄ ®¨sÀåvÉ E®è¢zÀÝ°è F C¢ü¤AiÀĪÀĪÀÅ
¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ 3 ªAμAdzEA¼ÀUÉ
• ±Á¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (¸ÉPÀë£ï 6)
• * F C¢ü¤AiÀĪÀÄzÀ C£ÀĵÁÖ£ÀPÁÌV CUÀvÀå«gÀĪÀ ºÀtPÁ¹£À
£ÉgÀªÀ£ÀÄß PÉÃAzÀæ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ
• ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ PÉÆæÃrüÃPÀj¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (¸ÉPÀë£ï 7 (1))
• * ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄUÀÄ«UÀÆ GavÀ ºÁUÀÆ PÀqÁØAiÀÄ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ. (¸ÉPÀë£ï 3 (1))
• * zÀħ𮠪ÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjgÀĪÀ ªÀÄUÀÄ«£À §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ

7. • * ±Á¯ÉAiÀÄ PÀlÖqÀ, ¨ÉÆÃzsÀ£Á ¹§âA¢ ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÁ
¸ÁªÀÄVæ ¸ÉÃjzÀAvÉ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
• MzÀV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (¸ÉPÀë£ï 9(r))
• * ªÀÄUÀÄ«UÉ CUÀvÀå«zÀÝ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è «±EAμA
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ. (¸ÉPÀë£ï 8(2))
• * ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄUÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÉÌ ¥ÀæªÉñÀ
¥ÀqÉzÀÄ ºÁdgÁV CzÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉƽ¸ÀĪÀAvÉ
• £ÉÆÃrPÉƼÀîvÀPÀÌzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ D §UÉÎ ªÉÄðÑZÁgÀuÉ
ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (¸ÉPÀë£ï 8(J¥sï))
• * ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÁÌV ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ªÀivÀÄÛ ªÁå¸ÀAUÀ
PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀPÁ®zÀ°è ¤AiÀīĸÀĪÀAvÉ
£ÉÆÃrPÉƼÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
• (¸ÉPÀë£ï 8(JZï))
• * ²PÀëPÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß
MzÀV¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (¸ÉPÀë£ï 8(L))
• * ªÀµÀðUÀ½UÉ ªÉÄîàlÖ ªÀAiÀĹì£À ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÁÌV ¹zÀÞUÉƼÀ¸ÀĪÀ zÀȶ֬ÄAzÀ GavÀ
• ±Á¯Á ¥ÀƪÀð ²PÀët MzÀV¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV CUÀvÀå ªÀåªÀ¸ÉÜ
ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (¸ÉPÀë£ï 11)

8. • 2. ¸ÀܽÃAiÀÄ ¥Áæ¢üPÁgÀ :
• ¸ÀܽÃAiÀÄ ¥Áæ¢üPÁgÀ JAzÀgÉ, ¥ÀÄgÀ¸À¨sÁ ¤UÀªÀÄ CxÀªÁ
ªÀÄĤ¹¥À¯ï Pˤì¯ï CxÀªÁ f¯Áè ¥ÀjµÀvÀÄÛ
• CxÀªÁ £ÀUÀgÀ ¥ÀAZÁAiÀÄw CxÀªÁ MAzÀÄ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw.
EzÀÄ D ªÁå¦ÛAiÀÄ°è£À ±Á¯ÉAiÀÄ ªÉÄïÉ
• DqÀ½vÁvÀäPÀ ¤AiÀÄAvÀæt ºÉÆA¢gÀĪÀ CxÀªÁ vÀvÁÌ®zÀ°è
eÁjAiÀÄ°ègÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà PÁ£ÀƤ£À ªÀÄÆ®PÀ
• PÀvÀðªÀå ¤ªÀð»¸ÀĪÀ ¥Áæ¢üPÁgÀ.
• ¸ÉPÀë£ï 9gÀ°è F §UÉÎ ¸ÀܽÃAiÀÄ
¥Áæ¢üPÁgÀzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß F
PɼÀPÀAqÀAvÉ ¤ÃrzÉ.
• * ¸ÀܽÃAiÀÄ ¥Áæ¢üPÁgÀªÀÅ vÀ£Àß ªÁå¦ÛAiÀÄ°è ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀĪÀ 14
ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£ÀªÀgÉV£À ªÀÄPÀ̼À zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß
• ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• * ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄUÀĪÀÇ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÉÌ ¥ÀæªÉñÀ
¥ÀqÉzÀÄ, ºÁdgÁV CzÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉƽ¸ÀĪÀAvÉ
• £ÉÆÃrPÉƼÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
• * ¤¢ðµÀÖ ¥Àr¹zÀ ¥ÀÆgÀPÀ UÀÄtªÀÄlÖUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀæªÀiÁtUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV GvÀÛªÀÄ UÀÄtªÀÄlÖzÀ
• ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët zÉÆgÉAiÀÄĪÀAvÉ £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
• * C¯ÉªÀiÁj PÀÄlÄA§UÀ¼À ªÀÄPÀ̽UÉ ¥ÀæªÉñÁªÀPÁ±À

9. • 3. RTE-2009 £ÀÄß DzsÀj¹ J¯Áè ¸ÀÛgÀzÀ
ªÉÄîĸÀÄÛªÁj ¹§âA¢UÀ¼À ¥ÁvÀæ.
• ¥Àæw ªÀÄUÀÄ ²PÀët¢AzÀ ªÀAavÀgÁUÀzÉÃ, UÀÄtªÀÄlÖzÀ
²PÀët ¤ÃqÀĪÀ°è J®ègÀ ¥ÁvÀæ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÀÄ. F
• ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è PÁ¬ÄzÉAiÀÄ C£ÀĵÁ×£À JµÀÄÖ
¥ÀæªÀÄÄRªÉÇÃ, CµÉÖà ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ CzÀgÀ C£ÀÄ¥Á®£É.
ºÁUÁV
• C¢üPÁjUÀ½AzÀ ¸ÀªÀÄƺÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛAiÀĪÀgÉUÉ
J®ègÀÆ vÀªÀÄä ªÁå¦ÛAiÀÄ°è §gÀĪÀ J¯Áè CºÀð ªÀÄPÀ̼ÀÄ
• ²PÀëtPÉÌ ªÀAavÀgÁUÀzÉà £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR
¥ÁvÀæªÀ»¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
• * J¯Áè C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ªÁå¦ÛAiÀÄ°è §gÀĪÀ J¯Áè
ªÀÄPÀ̼ÀÄ 1 jAzÀ 8£Éà vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉV£À GavÀ
• ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ
CAVÃPÀÈvÀ ±Á¯ÉAiÀÄ°è ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
RavÀ¥Àr¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
• * ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ ¸ÀjAiÀiÁV ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛ«£À gÀZÀ£É,
¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ºÁUÀÆ PÀ°PÁ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀ̽UÉ
vÀ®Ä¦gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
• RavÀ¥Àr¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
• * ¥Àæw ªÀµÀðªÀÅ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ ¸ÀjAiÀiÁV ²PÀëPÀgÀ

10. ±Á¯É¬ÄAzÀ gÁdåªÀÄlÖzÀªÀgÉV£À DqÀ½vÀUÁgÀgÀÄ
vÀªÀÄä dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ.
* ¥Àæw ±Á¯ÉAiÀÄ°è UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀët
¤ÃrgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß SÁvÀj¥Àr¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. J¯Áè
C¢üPÁj ªÀUÀðzÀªÀgÀĤgÀAvÀgÀªÁV J¯Áè
vÀgÀUÀwUÀ¼À PÀ°PÁ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß
ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
* ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ°è PÉ®¸À ¤ªÀð»¸ÀĪÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ wAUÀ½UÉ ¤UÀ¢üvÀ
¢ªÀ¸ÀUÀ¼ÀıÁ¯ÉAiÀÄ°èzÀÄÝ, ±Á¯ÉAiÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À
ªÉÄðéZÁgÀuÉ, G¸ÀÄÛªÁj ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
* r.J¸ï.E.Dgï.n. gÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ
ZËPÀlÄÖUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV
¥ÀoÀåPÀæªÀÄ/¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ.
* qÀAiÀÄmïUÀ¼ÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¨sÉÃnUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAWÀn¹
±Á¯ÉAiÀÄ ¨sËwPÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ

11. 4. vÀAzÉ-vÁ¬Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆõÀPÀgÀ
¥ÁvÀæ :
•¥ÀæwAiÉƧâ vÀAzÉ, vÁ¬Ä CxÀªÁ
¥ÉÆõÀPÀgÀ vÀªÀÄä ªÀÄUÀÄ CxÀªÁ
vÀªÀÄä D±ÀæAiÀÄzÀ°ègÀĪÀ
ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß ºÀwÛgÀzÀ ±Á¯ÉAiÀÄ°è
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÉÌ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀÄ
CxÀªÁ ¸ÉÃj¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
(¸ÉPÀë£ï 10)
* ªÀÄUÀÄ«UÉ ªÀiÁ£À¹PÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ
zÉÊ»PÀªÁV zÀAqÀ£ÉAiÀiÁUÀzÀAvÉ

12. 5. ±Á¯É ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀÄ
:
* ±Á¯ÉAiÀÄÄ ªÀÄ£É-ªÀÄ£É UÀtw (¸À«ÄÃPÉë) £Àqɹ vÀ£Àß
ªÁå¦ÛAiÀÄ°è£À J¯Áè ªÀÄPÀ̼À zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß
¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ.
* ±Á¯ÉAiÀÄ°è zÁR¯ÁV®èzÀ/±Á¯É vÉÆgÉzÀ ªÀÄPÀ̼À
«ªÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀðd¤PÀªÁV ¥ÀæPÀn¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ
ªÀÄgÀÄzÁR¯ÁwUÉ PÀæªÀĪÀ»¸ÀĪÀÅzÀÄ.
* ±Á¯ÉAiÀÄÄ ªÀÄPÀ̽UÉ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ°è
AiÀiÁªÀÅzÉà vÁgÀvÀªÀÄå ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ.
* AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß zÁR¯É ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄUÀÄ«UÉà DUÀ° ¥ÉÆõÀPÀgÀ
vÀAzÉvÁ¬ÄAiÀÄjUÉ DUÀ° ¥ÀæªÉñÀ ¥ÀjÃPÉë CxÀªÁ
ªÀÄvÁÛªÀÅzÉà ¸ÀAzÀ±Àð£À
£ÀqɸÀvÀPÀÌzÀÝ®è.(¸ÉPÀë£ï13(1))
* C£ÀÄzÁ£ÀgÀ»vÀ ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ zÁR¯Áw ¤ÃqÀĪÁUÀ
zÁR¯ÁUÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ±ÉÃPÀqÁ 25 gÀµÀÖ£ÀÄß ¸ÀܽÃAiÀÄ

13. * CºÀð ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀµÀðzÀ ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è
CxÀªÁ «ÄøÀ¯ÁzÀAxÀ «¸ÀÛj¹zÀ CªÀ¢üAiÀÄ M¼ÀUÉ ±Á¯ÉUÉ
¸ÉÃj¹PÉƼÀîvÀPÀÌzÀÄÝ. DzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß
«¸ÀÛjvÀ CªÀ¢üAiÀÄ vÀgÀĪÁAiÀÄ ¸ÉÃj¸À®Ä C¥ÉÃQë¹zÀgÉ,
¥ÀæªÉñÀªÀ£ÀÄß ¤gÁPÀj¸ÀvÀPÀÌzÀÝ®.
* ±Á¯ÉUÉ ¥ÀæªÉñÀ ¥ÀqÉzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß
AiÀiÁªÀÅzÉà vÀgÀUÀwAiÀÄ°è vÀqÉ»rAiÀÄĪÀAw®è CxÀªÁ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀÅ ¥ÀÆtðUÉƼÀÄîªÀªÀgÉUÉ ±Á¯É¬ÄAzÀ
ºÉÆgÀºÁPÀvÀÌPÀzÀÝ®è.
* ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀÆgÉʸÀ®Ä ¥ÀæªÉñÀ ¥ÀqÉzÀ
* zÁR¯ÁzÀ J¯Áè ªÀÄPÀ̼ÀÄ ¤gÀAvÀgÀ ºÁdgÁw
±Á¯ÉAiÀÄ°è CªÀPÁ±À«®èzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄUÀÄ ªÀUÁðªÀuÉ
vÉÆÃgÀĪÀAvÉ CAvÀºÀ ¸Ë®¨sÀå«gÀĪÀ UÉÊgÀÄ
¥ÀvÀæ ¥ÀqÉzÀÄ £ÉÆÃrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. ¨ÉÃgÉ ±Á¯ÉUÉ
ºÁdgÁUÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ¥ÉÆõÀPÀgÉÆqÀ£ÉÉ ZÀað¸ÀĪÀ
¸ÉÃgÀ®Ä CªÀPÁ±À«zÉ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ªÀUÁðªÀuÉ ºÉÆA¢zÁUÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄÄRå ²PÀëPÀgÀÄ PÀÆqÀ¯Éà ªÀUÁðªÀuÉ ¥ÀvÀæ
¸ÀܽÃAiÀÄ ¥Áæ¢üPÁgÀ ºÁUÀÆ J¸ï.r.JA.¹ AiÀĪÀgÀ
¤ÃqÀvÀPÀÌzÀÄÝ. eÉÆvÉUÉ ªÀUÁðªÀuÉ ¥ÀvÀæ vÀgÀ¢gÀĪÀ
¸ÀºÀPÁgÀzÉÆA¢UÉ ±ÉÃPÀqÁ 100 gÀµÀÄÖ ºÁdgÁw
PÁgÀtPÁÌV ¥ÀæªÉñÀªÀ£ÀÄß ¤gÁPÀj¸ÀĪÀÅzÁUÀ° CxÀªÁ
EgÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
¤zsÁ£À
ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÝ®è.

14. * 90 ±Á¯Á ¢£ÀUÀ½AzÀ ºÉZÀÄÑ UÉÊgÀĺÁdgÁUÀĪÀ
ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á¯É vÉÆgÉzÀ ªÀÄPÀ̼À UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀzÀj ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á¯ÉUÉ »AwgÀÄV vÀgÀ®Ä CUÀvÀå
¥ÀjºÁgÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
* IÄvÀĪÀiÁ£À ªÀ®¸É UÀÄA¦£À ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀĪÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è C°è£À ±Á¯ÉUÉ ¸ÉÃgÀ®Ä
ªÀÄÆ®±Á¯É¬ÄAzÀ ªÀUÁðªÀuÉ ¥ÀvÀæ ¥ÀqÉAiÀÄzÉà EzÀÝ°è,
CªÀgÀ£ÀÄß ±Á¯É vÉÆgÉzÀ ªÀÄPÀ̼ÉAzÀÄ UÀÄwð¸À¨ÉÃPÀÄ. F
ªÀÄPÀ̼ÀÄ »AwgÀÄVzÁUÀ ªÀÄPÀ̼À PÀ°PÁ ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß
UÀÄwð¹, CUÀvÀå vÀgÀ¨ÉÃw PÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CªÀgÀ
PÀ°PÉAiÀÄ ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¹, ¤ÃjQëvÀ ªÀÄlÖPÉÌ
vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ.
* ±Á¯ÉAiÀÄÄ ªÀÄPÀ̽UÉ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw ªÀÄUÀĪÀÅ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «µÀAiÀÄPÉÌ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ
PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸Á°£À°è ¸Á¢ü¸ÀĪÀAvÉ
PÀæªÀÄPÉÊUÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
* ªÀÄÄRå²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀºÀ²PÀëPÀgÀÄ ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀªÀgÉÆA¢UÉ ²PÀëPÀgÀÄUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀÄ

15. * ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀªÁðAVÃt ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ¥ÀÆgÀPÀªÁzÀ
ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀ°à¸À®Ä PÀæªÀÄPÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
* vÀgÀUÀw PÀ°PÉ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄUÀÄ«UÉ ¨sÀAiÀÄ,
DWÁvÀ, DvÀAPÀ ºÉÆÃUÀ¯Ár¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄUÀĪÀÄÄPÀÛªÁV vÀ£Àß C©ü¥ÁæAiÀĪÀ£ÀÄß
ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À PÀ°à¸ÀĪÀÅzÀÄ.
* ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß ²PÀëuÉÃvÀgÀ GzÉÝñÀUÀ½UÁV
¤AiÉÆÃd£É ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÝ®è. (zÀ±ÀªÁ¶ðPÀ d£ÀUÀtw,
«¥ÀvÀÄÛ¥ÀjºÁgÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ, ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹)
6. SDMC ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
(¸ÉPÀë£ï 21gÀAvÉ)
* SDMC AiÀÄÄ ±Á¯Á C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£É ¹zÀÞ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
* ±Á¯ÉAiÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.

16. * vÀAzÉ/vÁ¬Ä CxÀªÁ ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß
±Á¯ÉUÉ ¸ÉÃj¸À®Ä «¥sÀ®ªÁzÀgÉ, CªÀjUÉ £ÉÆÃnøï eÁj ªÀiÁr
ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß ±Á¯ÉUÉ ¸ÉÃj¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
* ²PÀëPÀgÀ PÀÄAzÀÄ-PÉÆgÀvÉUÀ¼À£ÀÄß D°¸ÀĪÀÅzÀÄ.
* ªÀÄUÀÄ«£À ºÀPÀÄÌ G®èAWÀ£ÉAiÀiÁzÀAvÀºÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è
¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥Áæ¢üPÁgÀzÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀĪÀÅzÀÄ.
* «±ÉõÀ CUÀvÀåªÀżÀî ªÀÄPÀ̼À ¥ÀæªÉñÀ, CªÀgÀ ²PÀët,
CªÀjUÉ zÉÆgÉAiÀĨÉÃPÁzÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À PÀÄjvÀÄ
G¸ÀÄÛªÁjAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
* ªÀÄzsÁåºÀß G¥ÀºÁgÀ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ
¥ÉÆæÃvÁìºÀzÁAiÀÄPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À G¸ÀÄÛªÁj
ªÀiÁqÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
* ªÁ¶ðPÀ ¯ÉPÀÌ ¥ÀvÀæzÀ dªÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ RaðUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
«ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀðd¤PÀjUÉ ®¨sÀåªÁUÀĪÀAvÉ
£ÉÆÃrPÉƼÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.
* eÁw/zsÀªÀÄð/°AUÀ/vÀgÀUÀw DzsÁgÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ªÀÄPÀ̼À
£ÀqÀÄªÉ AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ vÁgÀvÀªÀÄå GAmÁUÀzÀAvÉ
£ÉÆÃrPÉƼÀîvÀPÀÌzÀÄÝ.

17. 7. ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀ :
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À zÉñÀzÀ J¯Áè £ÀUÀjÃPÀgÀ
ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß ¸AaμAOªÁV JwÛ »rAiÀÄÄvÀÛzÉ. EzÀPÉÌ
ªÀÄPÀ̼ÀÄ,À ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ, CªÀÅUÀ¼À gÀPÀëuÉAiÀÄÆ
ºÉÆgÀvÁV®è JA§ÄzÀÄ £ÉÊd ¸ÀAUÀw. F »£É߯ÉAiÀÄ°è
gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ DAiÉÆÃUÀªÉà (NCPCR-The National Commision For
Protection of Child Rights) gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ
DAiÉÆÃUÀ, F DAiÉÆÃUÀzÀ PÀtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ Q«UÀ¼ÀAvÉ
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À®Ä ¥Àæw gÁdåzÀ°èAiÀÄÆ MAzÉÆAzÀÄ
WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ. EzÀgÀ ¥sÀ®±ÀÈwAiÀÄÄ £ÀªÀÄä
gÁdåzÀ°è 2009 gÀ dįÉÊ£À°è (NCPCRThe National Commision For
Protection of Child Rights) PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À
* RTE 2009gÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj eÁjUÉ CUÀvÀå PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁVzÉ.
²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
¥ÀæªÀÄÄRPÀqÁØAiÀÄ ²PÀët ºÉÆAzÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀQÌUÉ
PÁgÀåUÀ¼ÀÄ:* GavÀ ºÁUÀÆ
* 2005gÀ PÁ¬ÄzÉAiÀÄ C¢ü¤AiÀĪÀÄzÀrAiÀÄ°è£À J¯Áè
¸ÀA§A¢ü¹zÀ zÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀ¤SÉ £ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ.
ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß gÀPÀëuÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÉÆA¢UÉ GavÀ
ºÁUÀÆ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß

18. zÀÆgÀÄ ¸À°è¸ÀÄ«PÉ:gÁdåzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ ºÀPÀÄÌUÀ¼À
G®èAWÀ£ÉAiÀiÁzÀgÀÆ CzÀgÀ «gÀÄzÀÞ, PÀ£ÁðlPÀzÀ°ègÀĪÀ
J¯Áè
ªÀÄÌPÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ªÀÄPÀ̼À ¥ÀgÀªÁV ªÀAiÀĸÀÌgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
eÁw, ªÀÄvÀ, zsÀªÀÄð, °AUÀ, DyðPÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À EvÁå¢UÀ¼À
¨ÉÃzsÀ¨sÁªÀ«®èzÉ gÁdå ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À DAiÉÆÃUÀPÉÌ
zÀÆgÀÄ ¸À°è¸À§ºÀÄzÀÄ.
* zÀÆgÀÄ PÉÆqÀĪÀªÀjUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¨sÁµÉAiÀÄ°è zÀÆgÀÄ ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.
* zÀÆgÀÄ ¤ÃqÀ®Ä AiÀiÁªÀÅzÉà ±ÀĮ̫®è.
UÀªÀĤ¹:* ¤ÃªÀÅ ¤ÃqÀĪÀ zÀÆgÀÄ £ÁåAiÀÄ ¸ÀªÀÄävÀªÁVgÀ°. DzÀgÉ
C¥ÀæAiÉÆÃdPÀ CxÀªÁ wÃgÁ aPÀÌ¥ÀÄlÖ
«ZÁgÀUÀ¼ÁUÀ¢gÀ°.
* PÁ£ÀƤ£À CrAiÀÄ°è gÀa¸À¯ÁzÀ E¤ßvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
DAiÉÆÃUÀ CxÀªÁ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ ªÀÄÄAzÉ

19. Dgï.n.E. 2009 ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ UÀÄtªÀÄlÖ
²PÀëtzÀ°è UÀÄuÁvÀäPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä
EA¢£À
DzÀåvÉAiÀiÁVzÉ.
ºÀ®ªÀÅ
¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ,
ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀÄ Dgï.n.E.-2009gÀ°è UÀÄuÁvÀäPÀ
²PÀët PÀÄjvÀÄ ºÉZÀÄÑ ¥Áæ±À¸ÀÛöå ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. zÁR¯Áw
ºÁUÀÆ ºÁdgÁw ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtzÀ eÉÆvÉUÉ UÀÄuÁvÀäPÀ
²PÀëtzÀ
¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtªÀÇ
PÀÆqÀ
DVzÉ.
²PÀëtzÀ
¸ÁªÀðwæÃPÀgÀt CAzÀgÉ,
UÀÄuÁvÀäPÀvÉ
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV UÀÄuÁvÀäPÀvÉ (Quality) JA§ ±À§ÝªÀÅ MAzÀÄ
ªÀåªÀ¸ÉÜ CxÀªÁ ªÀ¸ÀÄÛ«£À UÀÄt, AiÉÆÃUÀå CxÀªÁ GvÀÌøµÀÖvÉ
JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ²PÀëtzÀ UÀÄuÁvÀäPÀvÉ
ªÁåSÁå£ÀPÉÌ ²PÀët vÀdëgÀÄ, zÁ±Àð¤PÀgÀÄ, CxÀð±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ,
¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ,
vÀªÀÄäzÉÃ
DzÀ
ªÁåSÁå£ÀªÀ£ÀÄß
¤ÃrzÁÝgÉ. ²PÀët DAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ DAiÀiÁPÁ®PÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV
ªÁåSÁ夹ªÉ.
DzÀÝjAzÀ
UÀÄuÁvÀäPÀvÉAiÀÄ
CxÀðªÀÅ

20. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ vÀvÀéeÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁ£ï aAvÀPÀgÀÄ
¥ÀæeÁÕªÀAvÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ²Ã® £ÁUÀjÃPÀgÀ£ÀÄß ¤ªÀiÁðt
ªÀiÁqÀĪÀ ²PÀëtzÀ PÀÄjvÀÄ MwÛ ºÉýzÁÝgÉ.
CAvÀgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ qɯÁgïì Delors (1996) DAiÉÆÃUÀªÀÅ
¥ÀæwAiÉƧâ
PÀ°PÁzÁgÀjUÀÆ
fêÀ£ÀzÀ
GzÀÝPÀÆÌ
PÀ°AiÀÄĪÀ CªÀPÁ±À MzÀV¸ÀĪÀÅzÁVzÀÄÝ, CªÀgÀ eÁÕ£À,
P˱À®å,
ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉaѸÀĪÀ
ºÁUÀÆ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ, ¸ÀAQÃtðzÀ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀgï
CªÀ®A©vÀ ¥Àæ¥ÀAZÀPÉÌ C¼ÀªÀr¹PÉƼÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÉÃ
UÀÄuÁvÀäPÀ ²PÀët JAzÀÄ C©ü¥Áæ¬Ä¹zÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ £É®UÀlÄÖ (NCF-2005) ¥ÀæPÁgÀ
ªÀÄPÀ̽UÉ fêÀ£ÀzÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸À®Ä
¹zÀÞUÉƽ¸ÀĪÀ ²PÀëtPÉÌ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ ¤ÃrzÉ.
¨sÁgÀvÀªÀÅ ªÀå«zsÀåªÀÄAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøw, ¨sËUÉÆýPÀ ¸À¤ßªÉñÀ,
DyðPÀ-¸ÁªÀiÁfPÀ ¹Üw EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß

21. UÀÄuÁvÀäPÀ ²PÀëtzÀ PÉ®ªÀÅ ªÁåSÉåUÀ¼ÀÄ:
* ‚AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ¥ÀgÀªÀÄ UÀÄjAiÀÄÄ
ªÉÆÃPÀëªÁVgÀÄvÀÛzÉAiÉÆà CzÀĪÉà ²PÀët‛ – G¥À¤µÀvÀÄÛ
* ‚DvÀä¥ÀæPÁ±À, ¥ÉæêÀÄUÀ¼ÉA§ ¹ÜgÀ ¸ÀA¥ÀvÀÛ£ÀÄß
vÀAzÀÄPÉÆlÖ, ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÄAzÀgÀ
AiÉÆÃUÀåªÀAvÀ£À£ÁßV,
¸ÀvÀåªÀAvÀ£À£ÁßV ªÀiÁqÀĪÀÅzÉà ²PÀët‛ - gÀ«ÃAzÀæ£ÁxÀ
mÁåUÉÆÃgï
* ‚¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄUÀÄ«£À°è ¸ÀÄ¥ÀÛªÁV CqÀPÀªÁVgÀĪÀ
ZÉÃvÀ£ÀªÀ£ÀÄß «PÀ¹¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀdªÁV
¥ÀqÉ¢gÀĪÀ ¸ÀvÀé, ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß
§»gÀAUÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÉà ²PÀët.‛ – gÁµÀÖç¦vÀ UÁA¢üÃf
* "ªÀåQÛAiÀÄ°è ¸ÀÄ¥ÀÛªÁVgÀĪÀ zÉʪÀvÀéªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀ¸É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÉà ²PÀët‛ - ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀ
•‚ªÀÄ£À¹ì£À ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©Ãj C°è AiÀiÁjUÀÆ w½AiÀÄzÉÃ
* ‚AiÀiÁªÀÅzÀjAzÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ, ºÉÆgÀ¸É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÉà ²PÀët‛
CqÀVzÀÝ «µÉøÀ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄƺÀUÀ¼ÀÄ, ¨sÀÆvÀ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®UÀ¼À°è£À EvÀgÀgÀ
- Jr¸À£ï
C£ÀĨsÀªÀUÀ½AzÀ ¯Á¨sÀ ¥ÀqÉzÀÄ vÀªÀÄä C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÉÄîÌAqÀ CA±ÀUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è UÀÄuÁvÀäPÀ ²PÀët
C©üªÀÈ¢Þ ªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÆà CzÀĪÉÃ
¸ÀÆZÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV ºÀÆrPÉ, ¥ÀæQæAiÉÄ ªÀÄvÀÄÛ

22. UÀÄuÁvÀäPÀ ²PÀëtzÀ DAiÀiÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
* ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸Ë®¨sÀå ºÁUÀÆ EvÀgÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ
* PÀ°PÁ ¥Àj¸ÀgÀ
* ²PÀëPÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ¥ÀƪÀð ¹zÀÞvÉ
* ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ
* ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄ
* ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÉ, PÀ°PÉUÉ ®¨sÀåªÁUÀĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
* ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À, ªÉÄîĸÀÄÛªÁj ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄðéZÁgÀuÉ
* ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ºÁUÀÆ MvÁÛ¸É
ªÉÄîÌAqÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¹PÉÆAqÀÄ ²PÀëtzÀ
UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸ÀĪÀ ¢¸ÉAiÀÄ°è ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ
¨sÁVzÁgÀgÀÄ PÀæªÀĪÀ»¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ.
F ªÉÄîÌAqÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹AiÉÄà Dgï.n.E.-2009 vÀ£Àß
¸ÉPÀë£ï 19gÀ C£ÀéAiÀÄ ¥Àæw gÁdåªÀÇ vÀªÀÄä ²PÀëtzÀ
UÀÄuÁvÀäPÀvÉUÉ ªÀiÁ¥ÀPÀ/¸ÀÆZÀPÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹PÉÆAqÀÄ
CzÀgÀ£ÀéAiÀÄ PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸À®Ä ¸ÀÆa¹zÉ.

23. ¤AzÀ£É (²PÉë)
ªÀÄUÀÄ zÉÊ»PÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£À¹PÀªÁV «PÁ¸À
ºÉÆAzÀÄwÛgÀĪÀ ªÀåQÛ. CzÀgÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ UÀjõÀÖ
¥ÀæªÀiÁtPÉÌ ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ vÀ£Àß
¥ÉÆõÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. zÉÊ»PÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁ£À¹P DWÁvÀUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉzÀÄPÉƼÀî¯ÁgÀzÀ
¹ÜwAiÀÄ°è ªÀÄUÀÄ EgÀÄvÀÛzÉ. EAvÀºÀ DWÁvÀUÀ½UÉ
M¼ÀUÁzÀ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀåQÛvÀézÀ°è CgÉPÉÆgÉUÀ¼ÀÄ,
ªÉÊgÀÄzsÀåUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. CªÀÅ ªÀÄUÀÄ«£À
ªÀåQÛvÀéPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ ºÁ¤AiÀÄÄAlÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
ªÀÄUÀÄ«£À zÉÊ»PÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£À¹PÀ DWÁvÀUÀ½UÉ
ªÀÄUÀÄ«£À ªÉÄÃ¯É £ÀqÉAiÀÄĪÀ zÉÊ»PÀ zÀAqÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁ£À¹PÀ QgÀÄPÀļÀ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘¤AzÀ£É’ (Child abuse) JA§ ¥ÀzÀ §¼À¹
ZÀað¸À¯ÁVzÉ.

24. ªÀÄUÀÄ«£À ¤AzÀ£É (Child abuse) CAzÀgÉãÀÄ?
‘¤AzÀ£É’ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E°èè ªÁå¥ÀPÀ CxÀðzÀ è ¼À¸À¯ÁVzÉ.
PÉêÀ®¨ÉÊUÀļÀ JA§CxÀðzÀ°è
ªÀiÁvÀæªÉÃ
¥ÀæAiÉÆÃV¹®è.
ªÀÄUÀÄ«£À
¤AzÀ£ÉAiÀÄ
¸ÀAzÀ sÀðUÀ¼ÁzÀ PÀtÂÚ£À è ºÉzÀj¸ÀĪÀÅzÀÆ/zÉÆqÀØzÁV
PÀtÄÚ
©qÀĪÀÅzÀÆ,
zÉÆqÀØ
zsÀ餬ÄAzÀ
ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅzÀÆ, UÀzÀgÀÄ«PÉAiÀÄAvÀºÀ ªÀvÀð£ÉUÀ½AzÀ
»rzÀÄ, zÉÊ»PÀ ²PÉë, ªÀiÁ£À¹PÀ »A¸É, vÁgÀvÀªÀÄå ªÀiÁqÀÄ«PÉ,
¯ÉÊAVPÀ
¤AzÀ£É
ªÀÄvÀÄÛ
¯ÉÊAVPÀ
zËdð£ÀåªÉ¸ÀUÀÄ«PÉAiÀÄAvÀºÀ WÉÆÃgÀ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÆß
M¼ÀUÉÆArzÉ. ¤AzÀ£ÉAiÀÄÄ-¤AzÀ£ÉUÉƼÀ¥ÀqÀĪÀ ªÀåQÛUÉ
zÉÊ»PÀ CxÀªÁ ªÀiÁ£À¹PÀ- s .¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀªÁzÀ £ÉÆêÀ£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
¤AzÀ£ÉUÉƼÀ¥ÀlÖªÀgÀÄ
CAvÀºÀ
¸ÀAzÀ sÀðUÀ½AzÀ zÀÆgÀ«gÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÁÛgÉ. J£ï.¹.J¥sï
05 EAvÀºÁ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄUÀÄ«£À DvÀä UËgÀªÀ
PÀÄA¢¸ÀĪÀ ªÀvÀð£ÉUÀ¼É£ÀÄßvÀÛzÉ.
PÉ®ªÀÅ ¤AzÀ£ÉAiÀÄ ¥Àæ¸ÀAUÀUÀ¼À è ²PÉë ¤ÃqÀĪÀ ªÀåQÛ

25. £ÀªÀÄä ±Á¯Á ²PÀëtzÀ°è ²PÉë JA§ÄzÀÄ ºÉÃUÉ ºÁ¸ÀÄ ºÉÆPÁÌVzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä DAiÀÄÝ PÉ®ªÀÅ
gÁdåUÀ¼À (©ºÁgÀ, GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ, zɺÀ°, gÁeÁ¸ÁÜ£À,
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ) ±Á¯ÉUÀ¼À°è ¤ÃqÀĪÀ ²PÉëAiÀÄ PÀÄjvÀÄ
Plan India JA§ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÉ. EªÀgÀÄ
UÀªÀĤ¹gÀĪÀAvÉ J¯Áè vÀgÀUÀwUÀ¼À°è ²PÀëPÀgÀÄ
PÉÆî£ÀÄß »rzÉà ¥ÁoÀ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. EªÀgÀÄ
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 31 £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ ²PÉëUÀ¼À£ÀÄß ±Á¯ÉUÀ¼À°è
¤ÃqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹gÀÄvÁÛgÉ. (¨ÉAa£À ªÉÄïÉ
¤°è¸ÀĪÀÅzÀÄ, ºÀUÀÎUÀ½AzÀ §A¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ, §A¢¸ÀĪÀzÀÄ
¨sÀAVAiÀÄ°è PÀÆgÀĪÀAvÉ,¤®ÄèªÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ,
PÀÆzÀ¯É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ, ±Á¯Á DªÀgÀt ¸ÀéZÀÒUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ,
Hl, ¤ÃgÀÄ PÉÆqÀ¢gÀĪÀÅzÀÄ- EvÁå¢)¤A¢¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ
¤A¢¸À®àqÀĪÀ E§âgÀÆ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ¤AzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
vÀ¥ÀÄàQæAiÉÄ JAzÀÄ Jt¸ÀĪÀÅ¢®è.¤A¢¸ÀĪÀªÀ vÁ£ÀÄ
vÀ¥Àà£ÀÄß wzÀÄÝwÛzÉÝÃ£É JAzÀÆ, ¤A¢¸À®àqÀĪÀªÀ vÀ£Àß
vÀ¥Àà£ÀÄß wzÀÄÝwÛzÁÝgÉ JAzÀÆ w½AiÀÄÄvÁÛgÉ.
vÀ¥ÀÄà wzÀÄÝ«PÉAiÀÄ QæAiÉÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ, CzÀÄ ¸ÀºÀd.

26. CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ QæAiÉÄAiÀÄ ªÉÃUÀ
PÀÄApvÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. DvÀä UËgÀªÀ
PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ªÀÄUÀÄ
¸ÀªÀĸÁåvÀäPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.vÀ£ÀUÉ vÉÆAzÀgÉ EzÉAiÉÄAzÀÄ
UÀ滹zÁUÀ §¸ÀªÀ£ÀºÀļÀÄ vÀ£ÉßgÀqÀÄ
PÉÆÃqÀÄUÀ¼À£ÀÄß »A¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß
UÀªÀĤ¹gÀÄvÉÛêÉ. ºÁUÉAiÉÄà ªÀÄUÀÄ«£À ªÀvÀð£ÉAiÀÄÆ
»A¥ÀqÉAiÀÄĪÀ, vÀ£ÀßzÉà QýjªÉÄAiÉƼÀUÉ
§A¢üAiÀiÁUÀĪÀCxÀªÁ CwgÉÃPÀªÁUÀĪÀ ¨sÁªÀUÀ¼À°è
¥ÀæPÀlªÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁªÀÅzÉà ZÀlĪÀnPÉUÉ ¨sÀAUÀ
§AzÀgÉ CAvÀºÀ QæAiÉĬÄAzÀªÀÄUÀÄ «ªÀÄÄRªÁUÀÄvÀÛzÉ. D
«ªÀÄÄRvÉ ±Á±ÀévÀªÁV G½AiÀħºÀÄzÀÄ. ¨sÀAiÀÄ, DvÀAPÀ,
»AdjPÉ, dégÀ, ªÁPÀjPÉ,ªÁAw, ªÀÄÆbÉð, »A¸Á ¥ÀæªÀÈwÛ,
¥ÀgÀ¦ÃqÀ£É, DvÀäºÀvÉåUÀ¼ÀAvÀºÀ £ÀPÁgÁvÀäPÀ
¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄUÀÄ ªÀåPÀÛ¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ.ºÁUÁV CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀªÀgÀ°è ªÁå¥ÀPÀªÁzÀ eÁUÀÈwAiÀÄ£ÀÄß
GAlÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀCUÀvÀå«zÉ.

27. ªÀÄUÀÄ«£À ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸ÀĪÀ
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ MAzÀÄ «¸ÁÛgÀªÁzÀ PÉëÃvÀæ. CzÀgÀ°è
‘ªÀÄUÀÄ«£À ¤AzÀ£É’ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀºÀd ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À
¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ CrØAiÀiÁUÀĪÀ CA±ÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR
¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ. J°d¨Évï ©.ºÀgÁèPï JgÀqÀÄ
vÀgÀUÀwUÀ¼À°è MAzÀÄ ¸ÀgÀ¼À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ
£ÀqɹzÀgÀÄ. MAzÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß CªÀgÀÄ
ªÀÄÈzÀĪÀiÁw¤AzÀ
ºÀÄjzÀÄA©¸ÀÄvÁÛgÉ. M¼ÉîAiÀÄ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¹ ¥Àæ±ÀA¹¸ÀÄvÁÛgÉ. E£ÉÆßAzÀÄ
vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ªÀÄPÀ̼À
PÉlÖªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄßRAr¸ÀÄvÁÛgÉ, PÀptªÁV
ªÀwð¸ÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄPÀ̼À ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß DUÁUÉÎ
UÀÄgÀÄw¹PÉƼÀÄîvÁÛgÉ. F ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¢AzÀJgÀqÀÄ
¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀÄ PÀAqÀÄPÉƼÀÄîvÁÛgÉ.
* JgÀqÀÆ vÀgÀUÀwUÀ¼À°è ªÀÄPÀ̼À PÀ°PÉAiÀÄ°è
¤gÀAvÀgÀ ¥ÀæUÀwAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.

28. F ¸ÀAUÀwAiÀÄÄ ºÀ®ªÀÅ «ÄxÉåUÀ½UÉ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß
MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. CAvÀºÀªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ
¥ÀnÖªÀiÁrzÉ.
* ºÉÆqÉAiÀÄ¢zÀÝgÉ ªÀÄPÀ̼ÀÄ §Ä¢Þ
PÀ°AiÀÄĪÀÅ¢®è.
* ªÀÄÆgÀÄ ªÀµÀðzÀ ªÀgÉUÉ ªÀÄÄzÀÄÝ - DªÉÄïÉ
UÀÄzÀÄÝ.
* ²PÀët CAzÀgÉ ²PÉë EgÀ¨ÉÃPÀÄ.
* zÀAqÀA zÀ±ÀUÀÄtA
* Spare the rod, spoil the child
* ºÉÆqÉAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ AiÀiÁgÁzÀgÀÆ
ºÁ¼ÁUÀÄvÁÛgÉAiÉÄÃ?
* PÁjqÁgï£À°è £Á£ÀÄ §gÁÛ EzÀÝgÉ, ªÀÄPÀ̼ÀÄ CqÀV
PÀÆgÉâÃPÀÄ.
ªÀÄ£É ªÀÄvÀÄÛ ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄUÀÄ«£À
DvÀäUËgÀªÀªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀAvÀºÀ, vÀ£Àß §UÉÎ