đáNh giá giá trị dinh dưỡng trong khô dầu đậu tương và đậu tương nguyên dầu khi sử dụng làm thức ăn gà thịt

1. H LÊ QUỲNH CHÂU – ðánh giá giá tr dinh dư ng trong khô d u ñ u tương...
ðÁNH GIÁ GIÁ TR DINH DƯ NG TRONG KHÔ D U ð U TƯƠNG VÀ
ð U TƯƠNG NGUYÊN D U KHI S D NG LÀM TH C ĂN NUÔI GÀ TH T
H Lê Quỳnh Châu1, H Trung Thông1, Vũ Chí Cương2 và ðàm Văn Ti n1
1
Khoa Chăn nuôi - Thú y, Trư ng ð i h c Nông Lâm, ð i h c Hu , 102 Phùng Hưng – Tp. Hu
2
Vi n Chăn nuôi – Th y Phương – T Liêm – Hà N i
*Tác gi liên h : H Trung Thông -1Khoa Chăn nuôi - Thú y, Trư ng ð i h c Nông Lâm,
ð i h c Hu , 102 Phùng Hưng – Tp. Hu
Tel: (054)3525439 / 0914285308, Fax: (054)3524923; Email: hotrungthong@yahoo.com
ABSTRACT
Nutritional evaluation of soybean meal and full-fat soybean for broiler
The aim of this study was to evaluate the nutritional value of soybean meal and full-fat soybean for broiler. Full-
fat soybeans were processed by roasting, boiling and extrusion to remove the anti-nutritional factors before they
can be used as feed ingredients. Luong Phuong chickens at 35 days of age were used in the trials. A total of 05
diets including 01 basal diet and 04 test diets were used in this study. The 04 test diets were obtained through
replacing 20% of basal diet by 04 kinds of soybean. The values of MEN and digestibility coefficients in soybeans
were calculated by difference method. Results of study showed that in despite of no significant variation in
chemical compositions, a remarkable difference on MEN values between roasted and boiled full-fat soybean
meals was observed. The MEN values varied from 11.95 MJ/kg as-fed basis in roasted batch to 17.30 MJ/kg as-
fed basis in extruded batch. Meanwhile, the MEN value of soybean meal was only 7.46 MJ/kg as-fed basis.
Besides, the apparent digestibility coefficients of nutrients in soybean meal and extruded full-fat soybean were
evaluated. The results showed that nutrients in the test ingredients were well digested. The ileal CP digestibility
coefficients of soybean meal and extruded full-fat soybean were 84.07% and 83.64%, respectively. With
regarding ether extractives, crude fiber and nitrogen-free extractives, the apparent digestibility coefficients
determined in ileum were lower than in excreta. The total digestibility coefficients of EE, CF and NfE of
extruded full-fat soybean were higher than those of soybean meal.
Key words: Soybean, broiler, nitrogen-corrected metabolizable energy (MEN), digestibility
ð TV Nð
Các kh u ph n cho gia c m ñư c xây d ng d a trên 2 y u t là giá tr dinh dư ng c a th c ăn
và nhu c u dinh dư ng c a con v t. Vi c ñánh giá chính xác giá tr năng lư ng trao ñ i và
hàm lư ng các ch t dinh dư ng trong th c ăn là r t quan tr ng, ph c v cho vi c thi t l p
kh u ph n t i ưu cho gia c m. T năm 1989, Furuya và Kaji ñã ch ra r ng vi c thi t l p kh u
ph n d a trên thành ph n các ch t dinh dư ng tiêu hóa s cho k t qu chính xác hơn so v i
thành ph n các ch t dinh dư ng t ng s . Thành ph n các ch t dinh dư ng tiêu hóa trong th c
ăn có th ñư c xác ñ nh b ng phương pháp in vivo. T l tiêu hóa bi u ki n các ch t dinh
dư ng c a th c ăn cho gia c m ñư c xác ñ nh b ng cách phân tích d ch h i tràng (t l tiêu
hóa h i tràng) ho c ch t th i (t l tiêu hóa toàn ph n). Tuy nhiên, ñ i v i protein và amino
acid, vi c ñánh giá t l tiêu hóa toàn ph n s không chính xác do ho t ñ ng lên men c a vi
sinh v t ru t già. Vì v y, phân tích d ch h i tràng là m t phương pháp ñáng tin c y nh m
ñánh giá tiêu hóa amino acid và protein gia c m (Ravindran và Bryden,1999).
V i hàm lư ng protein có giá tr sinh h c cao, ñ u tương là ngu n protein th c v t quan tr ng
trong chăn nuôi. ð u tương có th ñư c s d ng trong các kh u ph n cho gia súc, gia c m
d ng nguyên d u ho c khô d u. Do có ch a protein và lipid t ng s v i t l cao, ñ u tương
nguyên d u ñư c xem là lo i nguyên li u thích h p, có th s d ng thay th m t ph n cho ngũ
c c khi thi t l p các kh u ph n giàu năng lư ng (Varga-Visi và cs, 2006). Tuy nhiên, trong
h t ñ u tương có ch a các y u t kháng dinh dư ng làm gi m kh năng tiêu hóa và h p thu
amino acid ñ ng v t. Do ñó, vi c b t ho t các y u t kháng dinh dư ng là r t c n thi t trư c
khi s d ng ñ u tương nguyên d u làm th c ăn cho gia súc, gia c m. Theo Palić và cs (2008),
1

2. VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02-2011
các y u t kháng dinh dư ng trong ñ u tương có th b phá h y b ng phương pháp x lý nhi t
ho c tác ñ ng cơ h c. Nghiên c u này ñã ñư c th c hi n nh m xác ñ nh giá tr năng lư ng
trao ñ i có hi u ch nh nitơ và t l tiêu hóa các ch t dinh dư ng t ng s trong khô d u ñ u
tương và ñ u tương nguyên d u (ñã ñư c x lý các ch t kháng dinh dư ng theo 03 phương
pháp khác nhau) khi s d ng làm th c ăn cho gà, t ñó góp ph n ph c v cho vi c xây d ng
cơ s d li u th c ăn và l p kh u ph n t i ưu cho gia c m nư c ta.
V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
ð ng v t và th c ăn thí nghi m
T ng s 150 con gà Lương Phư ng 35 ngày tu i có tr ng lư ng ñ ng ñ u (trung bình: 514
g/con) ñư c b trí ng u nhiên vào 75 cũi trao ñ i ch t, t l tr ng/mái m i cũi là 1/1. Các
kh u ph n ñư c s d ng trong nghiên c u này bao g m 01 kh u ph n cơ s (KPCS) và 04
kh u ph n ch a th c ăn thí nghi m. M i thí nghi m ñư c ti n hành trên 30 con gà v i 5 l n
l p l i. Th c ăn thí nghi m bao g m 01 m u khô d u ñ u tương và 03 m u ñ u tương nguyên
d u. H t ñ u tương ñư c mua trên ñ a bàn t nh Th a Thiên Hu . Sau khi ñư c tr n ñ u, h t
ñ u tương ñư c x lý các ch t kháng dinh dư ng theo 02 phương pháp khác nhau (rang và
lu c). ð u tương nguyên d u ép ñùn ñư c mua Vi t Nam. Các thông tin v th c ăn thí
nghi m ñư c trình bày b ng 1.
B ng 1. Ngu n g c và phương pháp x lý các m u ñ u tương thí nghi m
TT M u ñ u tương Ký hi u Ngu n g c Phương pháp x lý
1 Khô d u ñ u tương SBM nð -
Rang th công b ng than cho
2 ð u tương 1 (nguyên d u) ðN1 Hu ñ n khi h t ñ u chuy n sang màu
vàng, giòn và có mùi thơm
Lu c 100oC trong 40 phút
3 ð u tương 2 (nguyên d u) ðN2 Hu
(Eheukwumere và cs, 2008)
4 ð u tương 3 (nguyên d u) ðN3 Vi t Nam Ép ñùn
Kh u ph n cơ s ñư c thi t k ñáp ng ñ y ñ nhu c u c a gà th t theo khuy n cáo c a NRC
(1994) và TCVN (1994) (Vi n Chăn nuôi, 2001) (b ng 2). Các kh u ph n ch a th c ăn thí
nghi m ñư c thi t l p b ng cách thay th 20% kh u ph n cơ s b ng th c ăn thí nghi m.
Celite (Celite® 545RVS, Nacalai Tesque, Japan) ñư c b sung vào các kh u ph n v i t l
1,5% ñ làm ch t ch th . Sau khi tr n ñ u các nguyên li u, các kh u ph n thí nghi m ñư c ép
viên và s y khô 60oC, sau ñó ñư c l y m u ñ phân tích thành ph n các ch t dinh dư ng
t ng s .
B ng 2. Thành ph n nguyên li u c a kh u ph n cơ s
TT Thành ph n nguyên li u T l (%) TT Thành ph n nguyên li u T l (%)
1 Cám g o 5,50 6 Premix vitamin* 0,20
2 B t ngô 60,27 7 Premix vi khoáng** 0,25
2

3. H LÊ QUỲNH CHÂU – ðánh giá giá tr dinh dư ng trong khô d u ñ u tương...
3 B t cá cơm 7,50 8 B t CaCO3 0,74
4 B ts n 2,00 9 Methionine 0,03
5 Khô d u ñ u tương 23,00 10 DCP 0,51
* Bio-pharmachemie (Bio-ADE+B.complex premix), 1kg ch a: 3.100.000 UI vitamine A, 1.100.000 UI vitamine
D3, 300 UI vitamine E, 320 mg B1, 140 mg B2 1.000 mg niacinamide, 600 mg B6, 1.200 mcg B12, 1.000 mg
vitamine C, 130 mg acid folic. ** Bio-pharmachemie (Bio-chicken minerals); 1 kg ch a: 10.800 mg Mn, 2.160
mg Fe, 7.200 mg Zn, 1.260 mg Cu, 144 mg Iodine, 21,6 mg Co, 14,4 mg Se, 40 mg acid folic, 4.800 mcg biotin,
20.000 mg Choline chloride
Nuôi gà và thu m u
Thí nghi m kéo dài trong 7 ngày, trong ñó 4 ngày ñ u tiên là giai ño n thích nghi và 3 ngày
sau là giai ño n thu m u. Ch ñ cho ăn ñư c áp d ng là cho ăn t do. Trong giai ño n thu
gom m u, ch t th i t ng cũi trao ñ i ch t ñư c thu 2 l n/ ngày, cho vào h p ñ ng b o qu n
m u, v n ch t n p và b o qu n nhi t ñ -20oC. Khi k t thúc giai ño n thu m u, tr n ñ u
m u ch t th i c a gà 3 cũi trao ñ i ch t (pooled m u) trong cùng 1 l n l p l i ñã thu ñư c
trong 3 ngày và b o qu n -20oC cho ñ n khi phân tích. Vào ngày th 8 c a thí nghi m, toàn
b gà ñư c gi t m . Xác ñ nh v trí h i tràng và thu m u h i tràng ñư c ti n hành theo
phương pháp ñư c mô t b i Bryden và Li (2004). H i tràng ñư c xác ñ nh t túi th a
Meckel ñ n ñi m cách van h i – manh tràng 4 cm. D ch tiêu hóa ph n n a sau h i tràng c a
6 con gà 3 cũi trao ñ i ch t trong cùng 1 l n l p l i (do pooled m u) ñư c cho vào cùng m t
h p ñ ng m u, v n ch t n p và gi -20oC ngay sau khi thu m u.
Phân tích hóa h c và tính k t qu
M u ch t th i và m u d ch h i tràng ñư c s y khô 60oC. M u th c ăn, m u ch t th i và d ch
h i tràng ñư c nghi n qua sàng 0,5 mm trư c khi ñem phân tích. T t c các phân tích ñ u
ñư c ti n hành t i Phòng Thí nghi m Trung tâm, Khoa Chăn nuôi – Thú y, Trư ng ð i h c
Nông Lâm Hu theo các tiêu chu n Vi t Nam (TCVN) và AOAC (1990). M u th c ăn, m u
d ch h i tràng và m u ch t th i ñư c phân tích v t ch t khô (DM), protein thô (CP), lipid t ng
s (EE), xơ thô (CF), khoáng t ng s (Ash), khoáng không tan trong acid (AIA). Năng lư ng
t ng s (GE) trong m u th c ăn và ch t th i ñư c xác ñ nh b ng h th ng bomb calorimeter
bán t ñ ng (Parr 6300). Do vi c xác ñ nh t l tiêu hóa toàn ph n NDF ch ñư c th c hi n
ñ i v i m u khô d u ñ u tương và m u ñ u tương nguyên d u ép ñùn, các m u th c ăn kh u
ph n cơ s , các kh u ph n ch a 20% ñ u tương (khô d u hay nguyên d u ép ñùn) và m u ch t
th i c a gà khi cho ăn b ng các kh u ph n tương ng ñư c s d ng ñ phân tích hàm lư ng
NDF. Hàm lư ng nitơ trong m u ch t th i và m u d ch h i tràng ñư c phân tích trên m u
tươi. Hàm lư ng AIA trong m u th c ăn, m u ch t th i và m u d ch h i tràng ñư c xác ñ nh
theo phương pháp c a Vogtmann và cs (1975).
Giá tr năng lư ng trao ñ i bi u ki n (ME) c a các kh u ph n thí nghi m ñư c tính theo các
công th c sau: MEd = GEd – GEe × AIAd/AIAe (Scott và Hall, 1998). Trong ñó, MEd là giá tr
năng lư ng trao ñ i bi u ki n c a kh u ph n (kcal/kg DM), GEd là năng lư ng t ng s c a
kh u ph n (kcal/kg DM), GEe là giá tr năng lư ng t ng s c a ch t th i (kcal/kg DM), AIAd
là hàm lư ng khoáng không tan trong acid trong kh u ph n (%DM), AIAe là hàm lư ng
khoáng không tan trong acid trong ch t th i (%DM).
Giá tr năng lư ng trao ñ i bi u ki n ñư c hi u ch nh b ng lư ng nitơ tích lũy v i h s f =
8,22 kcal/g theo công th c sau: MEN = ME - 8,22 × NR; v i NR = (Nd – Ne × AIAd/AIAe) ×
1000/100 (Lammers và cs, 2008). Trong ñó, MEN là năng lư ng trao ñ i ñư c tính b ng
kcal/kg DM; 8,22 là năng lư ng c a uric acid (kcal/g) (Hill và Anderson, 1958), NR là lư ng
3

4. VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02-2011
nitơ tích lũy (g/kg), Nd là lư ng nitơ trong kh u ph n (%DM), Ne là lư ng nitơ trong ch t th i
(%DM).
T l tiêu hóa các ch t dinh dư ng trong m t kh u ph n ñư c tính theo công th c: DD = (1 -
[(ID × AF) / [(IF × AD)] ) × 100 (Huang và cs, 2005). Trong ñó, DD là t l tiêu hóa h i tràng
(ho c toàn ph n) bi u ki n c a ch t dinh dư ng trong kh u ph n (%), ID là hàm lư ng AIA
trong kh u ph n (mg/kg), AF là hàm lư ng ch t dinh dư ng trong d ch h i tràng (ho c ch t
th i) (mg/kg), IF là hàm lư ng AIA trong d ch h i tràng (ho c ch t th i) (mg/kg), AD là hàm
lư ng ch t dinh dư ng trong kh u ph n (mg/kg).
Giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh nitơ (MEN) và t l tiêu hóa các ch t dinh dư ng
trong th c ăn thí nghi m ñư c tính theo phương pháp sai khác (Villamide và cs, 1997;
Robbins và Firman, 2005; Oryschak và cs, 2010).
X lý th ng kê
S li u thí nghi m ñư c x lý sơ b b ng Microsoft Excel và phân tích th ng kê theo phương
pháp th ng kê sinh v t h c trên ph n m m SPSS 15.0. K t qu thí nghi m ñư c trình bày
trong các b ng s li u là giá tr trung bình ± sai s c a s trung bình (SEM). Tukey test ñư c
s d ng ñ so sánh giá tr trung bình v i ñ tin c y 95%. Các giá tr trung bình ñư c coi là
khác nhau có ý nghĩa th ng kê khi p ≤ 0,05.
K T QU VÀ TH O LU N
Thành ph n các ch t dinh dư ng t ng s c a các m u ñ u tương thí nghi m
ð u tương là ngu n th c ăn protein th c v t quan tr ng trong dinh dư ng ñ ng v t. Ngoài
hàm lư ng protein cao có giá tr sinh h c, ch t béo t ñ u tương nguyên d u còn góp ph n
cung c p năng lư ng cho quá trình sinh t ng h p protein (Varga-Visi và cs, 2006). K t qu
phân tích b ng 3 cho th y vi c s d ng các phương pháp x lý các y u t kháng dinh dư ng
khác nhau (rang và lu c) không gây tác ñ ng l n ñ n thành ph n các ch t dinh dư ng t ng s
trong ñ u tương. Không có s bi n ñ ng ñáng k v hàm lư ng các ch t dinh dư ng t ng s
trong 03 m u ñ u tương nguyên d u thí nghi m. Hàm lư ng protein t ng s c a 03 m u ñ u
tương nguyên d u dao ñ ng t 37,45 - 38,34% DM. Hàm lư ng ch t béo trong ñ u tương
nguyên d u chi m t 20,96% DM ñ n 21,54% DM. Trong khi ñó hàm lư ng protein t ng s
và ch t béo trong khô d u ñ u tương l n lư t là 49,85% DM và 8,00% DM. Trong các m u
ñ u tương thí nghi m, giá tr năng lư ng t ng s th p nh t khô d u ñ u tương (4475,80
kcal/kg DM) và cao nh t ñ u tương nguyên d u x lý b ng cách lu c 100oC trong 40 phút
(5688,93 kcal/kg DM). Tuy nhiên, s chênh l ch v hàm lư ng năng lư ng t ng s trong 03
m u ñ u tương nguyên d u là r t th p.
B ng 3. Thành ph n dinh dư ng c a các m u ñ u tương thí nghi m
Thành ph n dinh dư ng
M uñ u
TT DM CP EE Ash CF NfE GE
tương
(%) (%DM) (%DM) (%DM) (%DM) (%DM) (kcal/kg DM)
1 SBM 92,25 49,85 8,00 1,48 6,35 34,32 4475,80
2 ðN1 90,68 37,45 20,96 5,46 6.83 29,29 5555,07
3 ðN2 88,68 37,77 21,35 5,40 6,77 28,70 5688,93
4 ðN3 93,12 38,34 21,54 5,44 6,58 28,11 5666,57
4

5. H LÊ QUỲNH CHÂU – ðánh giá giá tr dinh dư ng trong khô d u ñ u tương...
(SBM: khô d u ñ u tương; ðN1: ñ u tương rang; ðN2: ñ u tương lu c; ðN3: ñ u tương ép ñùn; DM: v t ch t
khô; CP: protein thô; EE: lipid t ng s ; Ash: khoáng t ng s ; CF: xơ thô; NfE: d n xu t không nitơ; GE: năng
lư ng t ng s )
B ng 4. Thành ph n dinh dư ng c a các kh u ph n thí nghi m
Thành ph n dinh dư ng
TT Kh u ph n DM CP EE Ash CF NDF GE AIA
(%) (%DM) (%DM) (%DM) (%DM) (%DM) (kcal/kg DM) (%DM)
1 KPCS 86,38 23,59 4,92 6,91 3,14 12,70 4512,88 2,10
2 KSBM 87,10 27,89 5,56 6,36 3,89 15,32 4530,93 2,17
3 KðN1 88,71 25,11 8,42 7,17 4,30 - 4690,98 2,12
4 KðN2 92,63 25,98 8,59 7,08 4,05 - 4732,59 1,97
5 KðN3 87,93 26,21 8,69 7,12 3,81 13,19 4750,68 1,91
(KPCS: kh u ph n cơ s ; KSBM: kh u ph n ch a 20% khô d u ñ u tương; KðN1: kh u ph n ch a 20% ñ u
tương rang; KðN2: kh u ph n ch a 20% ñ u tương lu c; KðN3: kh u ph n ch a 20% ñ u tương ép ñùn; DM:
v t ch t khô; CP: protein thô; EE: lipid t ng s ; Ash: khoáng t ng s ; CF: xơ thô; GE: năng lư ng t ng s ;
AIA: khoáng không tan trong acid; -: không phân tích)
Giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh nitơ trong ñ u tương
K t qu b ng 5 cho th y giá tr ME c a các kh u ph n ch a các lo i ñ u tương thí nghi m
bi n ñ ng t 2808,97 – 3300,76 kcal/kg DM. S sai khác v hàm lư ng nitơ tích lũy t các
kh u ph n thí nghi m là không có ý nghĩa th ng kê (p > 0,05). Giá tr năng lư ng trao ñ i có
hi u ch nh nitơ c a các kh u ph n ch a 20% ñ u tương dao ñ ng t 2675,09 kcal/kg DM
(KSBM) ñ n 3176,79 kcal/kg DM (KðN3).
B ng 5. Giá tr MEN c a các kh u ph n ch a ñ u tương
Ch s ðơn v tính KPCS KSBM KðN1 KðN2 KðN3
2974,87a 2808,97b 3032,36a 3228,42c 3300,76c
ME Kcal/kg DM
± 53,33 ± 21,66 ± 31,07 ± 19,95 ± 16,87
13,896a 16,287a 13,884a 14,196a 15,082a
Nitơ tích lũy g/kg DM
± 1,243 ± 1,449 ± 1,752 ± 0,243 ± 0,533
2860,65a 2675,09b 2918,23a 3111,73c 3176,79c
Kcal/kg DM
± 45,33 ± 11,28 ± 19,37 ± 18,44 ± 15,98
11,97a 11,19b 12,21a 13,02c 13,29c
MJ/kg DM
± 0,19 ± 0,05 ± 0,08 ± 0,08 ± 0,07
MEN
2471,04a 2330,02b 2588,64c 2882,41d 2793,36d
Kcal/kg NT
± 39,15 ± 9,83 ± 17,18 ± 17,08 ± 14,06
10,34a 9,75b 10,83c 12,06d 11,69d
MJ/kg NT
± 0,16 ± 0,04 ± 0,07 ± 0,07 ± 0,06
(KPCS: kh u ph n cơ s ; KSBM: kh u ph n ch a 20% khô d u ñ u tương; KðN1: kh u ph n ch a 20% ñ u
tương rang; KðN2: kh u ph n ch a 20% ñ u tương lu c; KðN3: kh u ph n ch a 20% ñ u tương ép ñùn; DM:
v t ch t khô, NT: nguyên tr ng; Các giá tr trung bình trong cùng m t hàng có ít nh t m t ch cái gi ng nhau
thì s sai khác không có ý nghĩa th ng kê v i p > 0,05)
B ng 6. Giá tr MEN c a khô d u ñ u tương và ñ u tương nguyên d u
Khô d u ð u tương ð u tương ð u tương
Ch s ðơn v tính
ñ u tương rang lu c ép ñùn
1932,87a 3148,56b 4116,05c 4441,36c
MEN Kcal/kg DM
± 56,41 ± 96,84 ± 92,22 ± 79,72
5

6. VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02-2011
8,09a 13,17b 17,22c 18,58c
MJ/kg DM
± 0,24 ± 0,41 ± 0,39 ± 0,33
1783,04a 2855,03b 3650,06c 4135,77d
Kcal/kg NT
± 52,04 ± 87,81 ± 81,78 ± 74,42
7,46a 11,95b 15,27c 17,30d
MJ/kg NT
± 0,22 ± 0,37 ± 0,34 ± 0,31
MEN* Kcal/kg DM 2913,43 - - -
MEN** Kcal/kg DM - 3666,73 3695,03 3718,12
DM: v t ch t khô, NT: nguyên tr ng; MEN* : giá tr MEN ư c tính t công th c c a Janssen và cs (1979)(tdt
NRC, 1994): MEN (kcal/kg DM) = 2702 – 57,4 × CF + 72,0 × EE; MEN** : giá tr MEN ư c tính t công th c
c a Janssen (1989) (tdt NRC, 1994): MEN (kcal/kg DM) = 2769 - 59,1 × CF + 62,1 × EE; Các giá tr trung bình
trong cùng m t hàng có ít nh t m t ch cái gi ng nhau thì s sai khác không có ý nghĩa th ng kê v i p > 0,05)
Giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh nitơ c a các m u ñ u tương thí nghi m ñư c tính
b ng phương pháp sai khác. K t qu b ng 6 cho th y giá tr MEN khô d u ñ u tương là
1932,87 kcal/kg DM hay 1783,04 kcal/kg nguyên tr ng (NT). Giá tr năng lư ng trao ñ i có
hi u ch nh nitơ trong 03 m u ñ u tương nguyên d u dao ñ ng t 3148,56 kcal/kg DM (ñ i v i
ñ u tương rang) ñ n 4441,36 kcal/kg DM (ñ i v i ñ u tương ép ñùn). Ngoài ra, k t qu
nghiên c u cũng cho th y ñ chênh l ch v giá tr MEN trong 02 m u ñ u tương nguyên d u
x lý b ng phương pháp rang và lu c lên ñ n 23,51% (3148,56 kcal/kg DM so v i 4116,05
kcal/kg DM). Trong khi ñó, xét theo tr ng thái v t ch t khô, s sai khác v giá tr MEN trong
m u ñ u tương nguyên d u ñư c x lý b ng phương pháp lu c 100oC trong 40 phút và m u
ñ u tương ñư c x lý b ng phương pháp ép ñùn là không có ý nghĩa v m t th ng kê (p =
0,059). Như v y, có th th y r ng vi c x lý các ch t kháng dinh dư ng b ng phương pháp
rang th công ñã làm gi m giá tr năng lư ng trao ñ i trong ñ u tương khi so v i phương pháp
lu c. ði u này có th là do vi c x lý nhi t b ng phương pháp rang ñã thúc ñ y ph n ng
Maillard gi a nhóm amino c a amio acid và ñư ng kh , t ñó làm gi m giá tr năng lư ng
trong th c ăn (Qin và cs, 1998). Ngư c l i, phương pháp ép ñùn v i nguyên lý s d ng nhi t
ñ cao trong th i gian ng n là phương pháp r t có hi u qu trong vi c gây bi n tính các ch t
kháng dinh dư ng trong th c ăn. Áp l c ñư c t o ra trong quá trình ép ñùn còn làm thay ñ i
k t c u c a th c ăn, tăng ñ n ñ nh c a ch t béo và giá tr sinh h c c a protein trong ñ u
tương (Loon, 1997). Trong khi ñó, theo Vi n Chăn nuôi (2001) và Lã Văn Kính (2003), giá tr
năng lư ng trao ñ i c a khô d u ñ u tương n ð là 2361,7 kcal/kg và 2534 kcal/kg tính theo
nguyên tr ng, cao hơn l n lư t là 32,45% và 42,12% so v i k t qu trong nghiên c u này.
Tương t ñ i v i ñ u tương rang, giá tr năng lư ng trao ñ i tham kh o t Vi n Chăn nuôi
(2001) và Lã Văn Kính (2003) cao hơn t 18,04 – 36,11% so v i k t qu c a chúng tôi.
Ngư c l i, theo Lã Văn Kính (2003), giá tr năng lư ng trao ñ i trong ñ u tương ép ñùn là
3484 kcal/kg nguyên tr ng, th p hơn 15,76% so v i k t qu trong nghiên c u này. ði u này
có th gi i thích là do s sai khác gi a k t qu xác ñ nh giá tr năng lư ng trao ñ i b ng
phương pháp thí nghi m in vivo và phương pháp ư c tính.
K t qu B ng 6 cũng ch ra s sai khác ñáng k gi a giá tr MEN ư c tính và giá tr MEN thu
ñư c t thí nghi m in vivo cũng như s sai khác gi a các k t qu MEN ư c tính khi s d ng
các công th c khác nhau. Kho ng chênh l ch gi a giá tr MEN trong nghiên c u này so v i
giá tr ư c tính t thành ph n các ch t dinh dư ng t ng s theo các công th c c a Janssen
(1989) (tdt NRC, 1994) dao ñ ng t -33,66% ñ n +19,45%. M t khác, ngay c trong trư ng
h p cùng s d ng phương pháp in vivo ñ xác ñ nh giá tr năng lư ng trao ñ i c a th c ăn
cũng cho k t qu khác nhau gi a các nhóm tác gi . Theo Longo và cs (2004), giá tr MEN c a
6

7. H LÊ QUỲNH CHÂU – ðánh giá giá tr dinh dư ng trong khô d u ñ u tương...
khô d u ñ u tương là 2085 kcal/kg NT (hay 8,72 MJ/kg NT), cao hơn so v i k t qu trong
nghiên c u này (7,46 MJ/kg NT). M t s nhóm nghiên c u khác như De Avila và cs (2006),
Nouri-Emamzadeh và cs (2008), Donkoh và Attoh-Kotoku (2009) thông báo r ng, giá tr năng
lư ng trao ñ i trong khô d u ñ u tương lên ñ n 8,91 – 10,05 MJ/kg NT. ð i v i ñ u tương
nguyên d u, k t qu nghiên c u Zonta và cs (2004) cho th y giá tr MEN c a ñ u tương rang
là 4296 kcal/kg DM, cao hơn k t qu trong nghiên c u này (3148,56 kcal/kg DM). Ngư c l i,
theo nhóm tác gi trên, năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh nitơ trong ñ u tương ép ñùn ch
kho ng 3674 kcal/kg DM, th p hơn so v i k t qu nghiên c u c a chúng tôi (4441,36 kcal/kg
NT). K t qu nghiên c u c a Kan và cs (1988) trên gà broiler cũng ch ra r ng giá tr năng
lư ng trao ñ i c a ñ u tương nguyên d u trong kho ng t 3251 - 3692 kcal/kg DM hay t
13,60 – 15,45 MJ/kg DM.
T l tiêu hóa các ch t dinh dư ng c a khô d u ñ u tương và ñ u tương ép ñùn
B ng 7. T l tiêu hóa bi u ki n các ch t dinh dư ng c a các kh u ph n thí nghi m
Khô d u ð u tương ép
Ch s KPCS KSBM KðN3
ñ u tương ñùn
CP (%) 62,25 ± 0,69 66,61 ± 0,31 65,53 ± 0,20 84,07 ± 1,55 83,64 ± 1,02
TLTH EE (%) 63,00 ± 1,22 63,96 ± 0,09 64,91 ± 0,47 67,81 ± 0,43 72,56 ± 2,33
h i
tràng CF (%) 6,65 ± 0,42 17,93 ± 0,24 18,10 ± 0,32 63,05 ± 1,24 63,93 ± 1,62
NfE (%) 74,09 ± 0,60 73,47 ± 0,67 77,65 ± 0,15 71,01 ± 1,25 91,90 ± 0,77
EE (%) 69,22 ± 3,90 69,28 ± 0,10 71,30 ± 0,45 69,49 ± 0,52 79,64 ± 2,23
TLTH
CF (%) 13,85 ± 0,31 25,56 ± 0,26 25,95 ± 0,30 72,43 ± 1,28 74,36 ± 1,51
toàn
ph n NDF (%) 27,63 ± 0,90 40,46 ± 0,20 38,68 ± 0,38 91,77 ± 1,01 82,86 ± 1,92
NfE (%) 81,94 ± 0,66 83,63 ± 0,36 84,79 ± 0,21 90,40 ± 1,79 96,20 ± 1,07
(KPCS: kh u ph n cơ s ; KSBM: kh u ph n ch a 20% khô d u ñ u tương; KðN3: kh u ph n ch a 20% ñ u
tương ép ñùn; CP: protein thô; EE: lipid t ng s ; CF: xơ thô; NfE: d n xuât không nitơ)
T l tiêu hóa ch t dinh dư ng t ng s c a khô d u ñ u tương và ñ u tương ép ñùn ñư c xác
ñ nh 2 m c ñ là h i tràng (t l tiêu hóa h i tràng) và toàn b ñư ng tiêu hóa (t l tiêu hóa
toàn ph n) b ng phương pháp sai khác. Do ho t ñ ng c a vi sinh v t t p trung ru t sau và
các v trí h p thu chính c a amino acid là không tràng và h i tràng, t năm 1968, Payne và
cs ñã cho r ng phân tích h i tràng là phương pháp ñáng tin c y hơn so v i phân tích ch t th i
khi ñánh giá tiêu hóa protein và amino acid (tdt Bryden và Li, 2004). K t qu b ng 7 cho
th y s chênh l ch v t l tiêu hóa CP h i tràng trong khô d u ñ u tương và ñ u tương
nguyên d u ép ñùn là không ñáng k (84,07% so v i 83,64%). K t qu này tương t v i k t
qu nghiên c u c a Bryden và Li (2004), Huang và cs (2007). Theo các nhóm tác gi trên t
l tiêu hóa bi u ki n CP h i tràng trong khô d u ñ u tương gà broiler là kho ng 85 – 86%.
Tuy nhiên, k t qu nghiên c u c a Kan và cs (1988) cho th y t l tiêu hóa CP trong ñ u
tương nguyên d u gà broiler dao ñ ng t 87 – 91%, cao hơn k t qu trong nghiên c u này.
K t qu b ng 7 cũng cho th y t l tiêu hóa h i tràng các ch t dinh dư ng t ng s trong các
th c ăn thí nghi m có xu hư ng th p hơn so v i t l tiêu hóa toàn ph n. ði u này hoàn toàn
h p lý do các ch t dinh dư ng ñư c ti p t c tiêu hóa và h p thu ru t già nh ho t ñ ng c a
vi sinh v t. Tuy nhiên, m c ñ tiêu hóa các ch t dinh dư ng ru t già là không gi ng nhau.
Lipid ch y u ñư c tiêu hóa và h p thu ru t non. Chính vì v y, không có s chênh l ch l n
gi a t l tiêu hóa lipid t ng s khi ñánh giá h i tràng so v i t l tiêu hóa toàn ph n c
hai lo i th c ăn thí nghi m (b ng 7). Ngư c l i, do s phân gi i xơ x y ra ch y u manh
7

8. VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02-2011
tràng nh ho t ñ ng c a các vi sinh v t nên t l tiêu hóa xơ trong các th c ăn thí nghi m
h i tràng th p hơn ñáng k so v i t l tiêu hóa toàn ph n. T l tiêu hóa xơ thô toàn ph n
trong 02 lo i ñ u tương thí nghi m chênh l ch không ñáng k (72,43% ñ i v i khô d u ñ u
tương và 74,36% ñ i v i ñ u tương ép ñùn). Trong khi ñó, t l tiêu hóa NDF toàn ph n
khô d u ñ u tương cao hơn so v i ñ u tương nguyên d u ép ñùn (91,77% so v i 82,86%).
T l tiêu hóa NfE toàn ph n ñ u tương nguyên d u ép ñùn là kho ng 96,20%, cao hơn so
v i h s tiêu hóa NfE toàn ph n trong khô d u ñ u tương (90,40%).
K T LU N VÀ ð NGH
Giá tr MEN c a ñ u tương nguyên d u ñ t cao nh t ñ u tương ép ñùn (17,30 MJ/kg NT) và
th p nh t ñ u tương rang (11,95 MJ/kg NT). Trong khi ñó, giá tr MEN trong khô d u ñ u
tương ch ñ t 7,46 MJ/kg NT. Tính chung cho c 04 m u ñ u tương thí nghi m, kho ng chênh
l ch gi a giá tr MEN trong nghiên c u này so v i giá tr ư c tính t thành ph n các ch t dinh
dư ng t ng s dao ñ ng t -33,66% ñ n +19,45% (khi áp d ng các công th c c a Janssen,
1989). Các ch t dinh dư ng trong khô d u ñ u tương và ñ u tương ép ñùn ñư c tiêu hóa t t.
T l tiêu hóa bi u ki n CP h i tràng c a khô d u ñ u tương và ñ u tương ép ñùn l n lư t là
84,07% và 83,64%. T l tiêu hóa toàn ph n ñ i v i lipid t ng s , xơ t ng s và d n xu t
không nitơ trong ñ u tương nguyên d u ép ñùn cao hơn so v i trong khô d u ñ u tương.
TÀI LI U THAM KH O
AOAC, (1990). Official methods of analysis. Fifteenth edition. Published by the Association of Official
Analytical Chemists, Inc., Arlington-Virginia-USA.
Bryden WL and Li X, (2004). Utilisation of digestible amino acids by broilers. RIRDC Publication No 04/030.
De Avila VS, Paula A, De Brum PAR, Júnior WB, Maier JC, (2006). Uso da metodologia de coleta total de
excretas na determinação da energia metabolizável em rações para frangos de corte ajustadas ou não
quanto aos níveis de vitaminas e minerais. R Bras Zootec. 35(4): pp.1691-1695 (supl.)
Donkoh A and Attoh-Kotobu V, (2009). Nutritive value of feedstuffs for poultry in Ghana: chemical
composition, aparent metabolizable energy and ileal amino acid digestibility. Livestock Res Rural Dev.
21(3): http://www.lrrd.org/lrrd21/3/donk21032.htm.
Eheukwumere FC, Ndubisi EC, Mazi FA, and Etusim PE, (2008). Growth, carcass and gut morphology of
broiler finisher chickens fed raw and processed soybean seed meal. Res J Poult Sci. 2(3): pp. 49-52.
Furuya S and Kaji Y, (1989). Estimation of the true ileal digestibility of amino acids and nitrogen from the
apparent values for growing pigs. Anim Feed Sci Technol. 26: pp. 271 – 285.
Hill FW and Anderson DL, (1958). Comparison of metabolizable energy and productive determinations with
growing chicks. J Nutr. 64: pp. 587–603.
Huang KH, Ravindran V, Li X, Ravindran G, and L Bryden W, (2007). Apparent ileal digestibility of amino
acids in feed ingredients determined with broilers and layers. J Sci Food Agric. 87: pp. 47–53.
Huang RL, Yin YL, Wu GY, Zhang YG, Li TJ, Li LL, Li MX, Tang ZR, Zhang J, Wang B, He JH, and Nie XZ,
(2005). Effect of dietary oligochitosan supplementation on ileal digestibility of nutrients and
performance in broilers. Poult Sci. 84: pp.1383-1388.
Kan CA, Scheele CW and Janssen WMMA, (1988). The energy content of full-fat soya beans in meal and
pelleted feeds for adult cocks and broilers. Anim Feed Sci Technol. 19: pp. 97-104.
Lã Văn Kính, (2003). Thành ph n hóa h c và giá tr dinh dư ng c a các lo i th c ăn gia súc Vi t Nam. NXB
Nông nghi p TPHCM.
Lammers PJ, Kerr BJ, Honeyman MS, Stalder K, Dozier III WA, Weber TE, Kidd MT, and Bregendahl K,
(2008). Nitrogen-corrected apparent metabolizable energy value of crude glycerol for laying hens. Poult
Sci. 87: pp.104-107.
8

9. H LÊ QUỲNH CHÂU – ðánh giá giá tr dinh dư ng trong khô d u ñ u tương...
Longo FA, Menten JFM, Pedroso AA, Figueiredo AN, Racanicci AMC, Gaiotto JB, and Sorbara JOB, (2004).
Determination of the energetic value of corn, soybean meal and micronized full fat soybean for newly
hatched chicks. Braz J Poult Sci. 6(3): pp. 147-151.
Loon CY, (1997). Fullfat soybean meal production and utilization. In: Proceedings: 5th Regional ASA feed
technology and nutrition workshop, 25-29 May 1997, The Westin Chiangmai, Thailand. MITA (P) No.
044/11/96.
Nouri-Emamzadeh A, Yaghobfar A, Sadeghi AA, Mirhadi SA, and Chamani M, (2008). Determination of
metabolizable energy in soybean, sunflower and canola meals using caecectomised and intact adult
cockerels. J Anim Vet Adv. 7(3): pp. 235-238.
NRC, (1994). Nutrition requirements of poultry. Ninth revised edition. National Academy Press, Washington
D.C.
Oryschak M, Korver D, Zuidhof M, Meng X, and Beltranena E, (2010). Comparative feeding value of extruded
and nonextruded wheat and corn distillers dried grains with solubles for broilers. Poult Sci. 89: pp.2183-
2196.
Palić DV, Lević JD, Sredanović SA and ðuragić OM, (2008). Quality control of full-fat soybean using urease
activity: Critical assessment of the method. APTEFF. 39: pp.47-53.
Qin GX, Verstegen MWA, and Van der Poel AFB, (1998). Effect of temperature and time during steam
treatment on the protein quality of full-fat soybean from different origins. J. Sci. Food Agric. 77:
pp.393–398.
Ravindran V and Bryden WL, (1999). Amino acid availability in poultry - in vitro and in vivo measurements.
Aust J Agric Res. 50(5): pp.889 – 908.
Robbins DH and Firman JD, (2005). Evaluation of the metabolizable energy of meat and bone meal for chickens
and turkeys by various methods. Int J Poult Sci. 4 (9): pp.633-638.
Scott TA and Hall JW, (1998). Using acid insoluble ash marker ratio (diet:digesta) to predict digestibility of
wheat and barley metabolizable energy and nitrogen retention in broiler chicks. Poult Sci. 77: pp.674-
679.
Varga-Visi É, Albert Cs, Lóki K, and Csapó J, (2006). Evaluation of the inactivation of heat sensitive
antinutritive factors in fullfat soybean. Krmiva. 48(4): pp. 201-205.
Vi n Chăn nuôi, (2001). Thành ph n và giá tr dinh dư ng th c ăn gia súc - gia c m Vi t Nam. NXB Nông
nghi p Hà N i.
Villamide MJ, Fuente JM, Perez de Ayala P, and Flores A, (1997). Energy evaluation of eight barley cultivars
for poultry: Effect of dietary enzyme addition. Poult Sci. 76: pp.834-840.
Vogtmann H, Pfirter HP, and Prabucki AL (1975). A new method of determining metabolisability of energy and
digestibility of fatty acids in broiler diets. Br Poult Sci. 16(5): pp.531-534.
Zonta MCM, Rodrigues PB, Zonta A, De Freitas RTF , Bertechini AG, Fialho ET, Pereira CR, (2004). Energia
metabolizável de ingredientes protéicos determinada pelo método de coleta total e por equações de
predição. Ciênc. agrotec., Lavras. 28(6): pp. 1400-1407.
*Ngư i ph n bi n : TS. Tr n Qu c Vi t ; TS. ð Th Thanh Vân
9