1. Αξιοποίηση πηγών του διαδικτύου στη διδασκαλία
Δημήτρης Μπαϊράμης, Ιστορικός,
Επιμορφωτής Β’ Επιπέδου στις ΤΠΕ,
1ο
ΓΕ.Λ. Αγίου Αθανάσιου

2. Παραδοσιακές προσεγγίσεις στο
μάθημα της Ιστορίας
 Τα γεγονότα ταξινομούνται ώστε να αποκτήσουν συνοχή
και να αναπλάσουν μια εικόνα του παρελθόντος, η οποία
και εκλαμβάνεται ως μοναδική, απλή και δεδομένη.
 Αφήγηση – απομνημόνευση (δηλωτική γνώση) –
αξιολόγηση, με βάση ένα και μοναδικό διδακτικό
εγχειρίδιο
 Ανάγνωση αφηγηματικών ιστορικών κειμένων ως
αδιαπραγμάτευτων πηγών. Οι μη αφηγηματικές πηγές
λειτουργούν ως εποπτικά στοιχεία εμπλουτισμού της
αφήγησης.
 Ιστορία ως παροχή πληροφοριών και το μάθημα της ιστορίας
ως διάλεξη (διδακτικός μονόλογος)
 Αναπαραγωγή της «μίας» και μοναδικής ιστορικής γνώσης

3. Σύγχρονες προσεγγίσεις στο μάθημα της
Ιστορίας
• Καλλιέργεια ιστορικής γνώσης μαθητών μέσα από την
καλλιέργεια ιστορικής σκέψης και δεξιοτήτων. Στόχος τα
παιδιά όχι να μετατραπούν σε ιστορικούς αλλά να είναι ικανά να
κατανοούν το παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον με
ιστορικούς όρους.
• Έμφαση στη διαδικαστική γνώση:
-μελέτη και ερμηνεία πολλαπλών και αντικρουόμενων ιστορικών
πηγών και εναλλακτικών ιστορικών κειμένων. Η ιστορική γνώση
είναι σύνθετη έννοια. Η ιστοριογραφία δεν αποτελεί εικόνα της
πραγματικότητας του παρελθόντος αλλά ανακατασκευή και
αναπαράσταση του παρελθόντος αυτού, με βάση μια σειρά
επιστημονικά ιστορικά δεδομένα.
-άρθρωση ιστορικού λόγου από τους μαθητές
• Εποικοδομιστικές θεωρίες μάθησης.

4. Σύγχρονες προσεγγίσεις στο μάθημα της
Ιστορίας. Έμφαση στη διδασκαλία ιστορικών
εννοιών
Κατηγορίες εννοιών:
•Γενικές έννοιες: τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας που συνθέτουν
το πεδίο της ιστορίας και εξελίσσονται ή διαφοροποιούνται στον χώρο και
τον χρόνο (πχ. οικονομία).
•Δομικές έννοιες: χώρος, χρόνος, αλλαγή, εξέλιξη, αιτιότητα
•Οργανωτικές έννοιες: εκφράζουν μια ιστορική πραγματικότητα και
βοηθούν στην κατανόηση και ανασύνθεσή της (π.χ. εθνικισμός).
•Ιστορικές έννοιες: όροι που συνδέονται άμεσα με το πλαίσιο μια
συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου (π.χ. κοτζαμπάσηδες)

5. Σύγχρονες προσεγγίσεις στο μάθημα
της Ιστορίας: έμφαση στην παραγωγή
λόγου
Γραπτές δραστηριότητες για παραγωγή ιστορικού κειμένου.
•Στάδια: συλλογή πληροφοριών, δεδομένων, εντυπώσεων, οργάνωση
υλικού γύρω από ένα ιστορικό ερώτημα, παρουσίαση ιστορικών ιδεών.
•Μορφές παρουσίασης: αφήγηση διαδικασιών, περιγραφή δομών και
μεταβολών, επιχειρηματολογία.
•Δραστηριότητες τύπου σχεδίων εργασίας: συνεχείς αναθεωρήσεις
σκοπού και περιεχομένου εργασιών, συλλογή πληροφοριών με
σημειώσεις, φύλλα εργασίας.
•Χρήση εννοιολογικών διαγραμμάτων (λογισμικά εννοιολογικών
χαρτών) για την οργάνωση και νοηματοδότηση των πληροφοριών.
•Δυνατότητα για διαθεματικές προσεγγίσεις και διασυνδέσεις
με γλωσσικό μάθημα (το γράψιμο ως διαδικασία, κειμενικά είδη
κ.λπ.)

6. Σύγχρονες προσεγγίσεις στο μάθημα
της Ιστορίας: έμφαση στην παραγωγή
λόγου
Γραπτές δραστηριότητες για παραγωγή ιστορικού κειμένου.
•Στάδια: συλλογή πληροφοριών, δεδομένων, εντυπώσεων, οργάνωση
υλικού γύρω από ένα ιστορικό ερώτημα, παρουσίαση ιστορικών ιδεών.
•Μορφές παρουσίασης: αφήγηση διαδικασιών, περιγραφή δομών και
μεταβολών, επιχειρηματολογία.
•Δραστηριότητες τύπου σχεδίων εργασίας: συνεχείς αναθεωρήσεις
σκοπού και περιεχομένου εργασιών, συλλογή πληροφοριών με
σημειώσεις, φύλλα εργασίας.
•Χρήση εννοιολογικών διαγραμμάτων (λογισμικά εννοιολογικών
χαρτών) για την οργάνωση και νοηματοδότηση των πληροφοριών.
•Δυνατότητα για διαθεματικές προσεγγίσεις και διασυνδέσεις
με γλωσσικό μάθημα (το γράψιμο ως διαδικασία, κειμενικά είδη
κ.λπ.)