2. ΕΝΗΜΕΡΩΣΟΥ ΚΑΙ ΣΚΕΨΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ.
ΒΡΕΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΝΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΕΥΓΕΙΣ ΚΑΙ ΜΑΘΕ ΝΑ ΑΓΟΡΑΖΕΙΣ
ΚΑΙ ΝΑ ΤΡΩΣ ΣΩΣΤΑ.
Η ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΕΧΕΙ ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ
& ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ. ΠΕΡΙΟΡΙΣΕ ΤΗ ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ
ΣΩΣΕ ΦΥΣΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΖΩΕΣ.
3. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Η παγκόσμια ημέρα Περιβάλλοντος ορίσθηκε με απόφαση τουΗ παγκόσμια ημέρα Περιβάλλοντος ορίσθηκε με απόφαση του
Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το έτοςΟργανισμού Ηνωμένων Εθνών το έτος 19721972 καικαι καθιερώθηκεκαθιερώθηκε
να γιορτάζεται τηννα γιορτάζεται την 55ηη
ΙουνίουΙουνίου κάθε χρόνο.κάθε χρόνο.
Σκοπός του εορτασμού είναι η ευαισθητοποίηση του κόσμουΣκοπός του εορτασμού είναι η ευαισθητοποίηση του κόσμου
για την προστασία του πλανήτη και των φυσικώνγια την προστασία του πλανήτη και των φυσικών
οικοσυστημάτων αυτού.οικοσυστημάτων αυτού.
Η ημέρα αυτή εορτάζεται και από τη Δασοπονία μια και ταΗ ημέρα αυτή εορτάζεται και από τη Δασοπονία μια και τα
δάση συγκαταλέγονται στα χερσαία φυσικά οικοσυστήματαδάση συγκαταλέγονται στα χερσαία φυσικά οικοσυστήματα
και είναι χρέος όλων η προστασία τους.και είναι χρέος όλων η προστασία τους.
Η 5Η 5ηη
Ιουνίου εκτός από γιορτή πρέπει να είναι μιαΙουνίου εκτός από γιορτή πρέπει να είναι μια
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ένας ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ένας ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ μια ΘΥΜΗΣΗΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ μια ΘΥΜΗΣΗ για τογια το Δάσος και τοΔάσος και το
φυσικό περιβάλλον, για να μην γίνει θυσία στο όνομα τηςφυσικό περιβάλλον, για να μην γίνει θυσία στο όνομα της
οικονομικής ανάπτυξης και θύμα της κερδοσκοπίας και τουοικονομικής ανάπτυξης και θύμα της κερδοσκοπίας και του
ανταγωνιστικού πλουτισμού.ανταγωνιστικού πλουτισμού.
4. ΤΙΤΙ EIEIΝΑΙ ΔΑΣΟΣΝΑΙ ΔΑΣΟΣ;;
Δάσος είναι μια μικρή ή μεγάλη επιφάνεια τηςΔάσος είναι μια μικρή ή μεγάλη επιφάνεια της
γης, που καλύπτεται από ένα ή πολλά είδηγης, που καλύπτεται από ένα ή πολλά είδη
δέντρων, από θάμνους, διάφορα φυτά καιδέντρων, από θάμνους, διάφορα φυτά και
λουλούδια, μέσα στο οποίο ζουν πολλά είδηλουλούδια, μέσα στο οποίο ζουν πολλά είδη
ζώων και πουλιών.ζώων και πουλιών.
Όλα αυτά αποτελούν το δασικό οικοσύστημα,Όλα αυτά αποτελούν το δασικό οικοσύστημα,
που παίζει σημαντικό ρόλο στη βιολογικήπου παίζει σημαντικό ρόλο στη βιολογική
ισορροπία μέσα στη φύση.ισορροπία μέσα στη φύση.
67. ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ
Δασικές πυρκαγιέςΔασικές πυρκαγιές
Παράνομες εκχερσώσεις, καταλήψεις καιΠαράνομες εκχερσώσεις, καταλήψεις και
οικοπεδοποιήσεις.οικοπεδοποιήσεις.
Ρίψεις μπαζών και σκουπιδιώνΡίψεις μπαζών και σκουπιδιών
Καταστροφή χωρίς έλεγχο της χλωρίδας καιΚαταστροφή χωρίς έλεγχο της χλωρίδας και
της πανίδαςτης πανίδας
Ασθένειες των δασικών ειδώνΑσθένειες των δασικών ειδών
Η υπερβόσκηση και η παράνομη βοσκήΗ υπερβόσκηση και η παράνομη βοσκή
128. Δέλτα Νέστου
Μέσα στο δέλτα
του ποταμού
συναντώνται
διάφοροι βιότοποι
όπως
λιμνοθάλλασες,
λίμνες,
υγροτοπικές
εκτάσεις καθώς
και το
παραποτάμιο
δάσος του Νέστου
το οποίο
εκτείνεται δεξιά
και αριστερά της
κοίτης του
ποταμού
131. Το παραποτάμιο δάσος είναι ένα μωσαϊκό οικοτύπων,
οι οποίοι μπορούν να διακριθούν κύρια σε τρεις
μορφές:
υπολείμματα του αρχέγονου δάσους,
δευτερογενές παρόχθιο δάσος κατά μήκος της
τεχνητής κοίτης και
τεχνητές συστάδες δάσους (καλλιέργειες υβριδίων
λεύκης) που συνδέονται μαζί με γυμνές ή
θαμνώδεις εκτάσεις πρώην λευκοφυτειών και τις
ανενεργές κοίτες του ποταμού
138. ΚΑΙ ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ.ΚΑΙ ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ.
ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΤΟ ΔΑΝΕΙΣΤΗΚΑΜΕΤΟ ΔΑΣΟΣ ΤΟ ΔΑΝΕΙΣΤΗΚΑΜΕ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ
ΝΑ ΤΟΥΣ ΤΟ ΕΠΙΣΤΡΕΨΟΥΜΕ.ΝΑ ΤΟΥΣ ΤΟ ΕΠΙΣΤΡΕΨΟΥΜΕ.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ .ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ .
ΑΣ ΦΡΟΝΤΙΣΟΥΜΕ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ.ΑΣ ΦΡΟΝΤΙΣΟΥΜΕ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ.
Notas del editor
Δάσος είναι μια μικρή ή μεγάλη επιφάνεια της γης, που καλύπτεται από ένα ή πολλά είδη δέντρων, από θάμνους, διάφορα φυτά και λουλούδια, μέσα στο οποίο ζουν πολλά είδη ζώων και πουλιών. Όλα αυτά μαζί αποτελούν το δασικό οικοσύστημα, που παίζει σημαντικό ρόλο στη βιολογική ισορροπία μέσα στη φύση.
Γι’ αυτόν το λόγο η χώρα μας είναι προικισμένη με μια τεράστια ποικιλία δασικών και φυσικών οικοσυστημάτων, που την κατατάσσουν στις σπουδαιότερες από πλευράς φυσικού περιβάλλοντος, τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
στους μεσογειακούς οικότοπους, όπως είναι τα φρύγανα, οι αείφυλλες και σκληρόφυλλες θαμνώδεις διαπλάσεις, που απλώνονται από τα παράλια στο εσωτερικό της χώρας,
τα μεσογειακά πευκοδάση και φυλλοβόλα δάση, μέχρι τα δάση της ορεινής Ελλάδας με κεντροευρωπαϊκό χαρακτήρα,
Τα διαχειριστικά σχέδια και η οποιαδήποτε «ενεργός» διαχείριση των δασών, αναφέρονται στα παραγωγικά δάση, που διαχειρίζεται η υπηρεσία μας. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ότι μεγάλες δασικές περιοχές, επειδή διαχειρίζονται από άλλες υπηρεσίες θεωρούνται απλά ως «εκτός διαχείρισης».
Η ίδια αυτή μοίρα συνοδεύει και τα δάση, τους δασικούς πόρους, που επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή του ανθρώπου, ακόμα και την επιβίωσή του στον πλανήτη.
Με βάση λοιπόν τον παραγωγικό ρόλο, που είναι ασφαλώς πολύ σημαντικός, ο χαρακτήρας και η αξία των δασών εκτιμάται από τα προϊόντα που μπορούν να παραχθούν και η διαχείρισή τους βασίζεται κυρίως στην αύξηση των παραγωγικών δυνατοτήτων και στη μέριμνα, για την ανανέωσή τους, ώστε να μπορούν συνεχώς να παράγουν. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα δασικά είδη με μεγάλη εμπορική αξία, και προς το στόχο αυτό πρέπει να κατευθυνόμαστε, για τη διαχείριση των δασών και των φυσικών οικοσυστημάτων γενικότερα.
Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε καλύτερα και να ρυθμίσουμε ορθολογικότερα τις σχέσεις μεταξύ του δάσους και της ανθρώπινης κοινωνίας, που είναι το ζητούμενο στην εποχή μας, είναι αναγκαίο να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε με μεγαλύτερη προσοχή την έννοια του δάσους, καθώς και τις μεταβολές, που έχει υποστεί η έννοια αυτή στη διάρκεια της ιστορίας.
Για να κατανοήσουμε το δάσος, ιδιαίτερα σήμερα που οι ανάγκες του ανθρώπου δεν περιορίζονται μόνο στα αγαθά από την εκμετάλλευση των δέντρων, πρέπει να το αντιληφθούμε ,
Είναι ανάγκη δηλαδή, να κατανοήσουμε σήμερα το δάσος, με το σύνθετο όρο «δασικό οικοσύστημα», που αποτελεί την κορωνίδα των χερσαίων οικοσυστημάτων και βρίσκεται σε άμεση σχέση και με τα υπόλοιπα στοιχεία τους, τους θαμνώνες, τους φρυγανότοπους, τα λιβάδια, τις βραχώδεις εξάρσεις,
Η τεράστια αυτή βιοποικιλότητα και η μοναδική αξία της ελληνικής φύσης, όπως αποτυπώνεται κυρίως στα δασικά οικοσυστήματα, δημιουργούν ασφαλώς πρόσθετες υποχρεώσεις για την προστασία, τη διατήρηση και την ορθολογική διαχείρισή τους, τόσο για την παρούσα όσο και για τις μελλοντικές γενιές.
καθώς και τους αλπικούς οικότοπους και τα ψηλά βουνά, που αποτελούν σημαντικούς χώρους προστασίας, ως καταφύγιο της άγριας χλωρίδας και πανίδας.
Ένας σημαντικός αριθμός από αυτά είναι ενδημικά, απαντούν δηλαδή μόνο μέσα στα γεωγραφικά όριά της και πουθενά αλλού στον κόσμο.
Δημιούργησε επίσης μια μεγάλη ποικιλία φυσικών οικοσυστημάτων, που εκτείνονται από τα υποτροπικά, όπως είναι τα φοινικοδάση της Κρήτης,
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
Τα δάση ενεργούν σαν τα σφουγγάρια, αφού απορροφούν και εξουδετερώνουν τις διάφορες μορφές ρύπανσης, που προκαλούνται κυρίως από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Επίσης δρουν και σαν αποθήκες του διοξειδίου του άνθρακα ( CO 2) της ατμόσφαιρας, ενός αερίου που είναι υπεύθυνο για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για περιοχές, που βρίσκονται κοντά σε βιομηχανίες, εργοστάσια, όπου το δάσος ενεργώντας σαν φίλτρο, κρατάει πολλές βλαβερές ουσίες και έτσι οι κάτοικοι αναπνέουν όσο είναι δυνατόν καθαρότερο αέρα.
Παράλληλα όμως τα δένδρα δρουν σαν καταλύτες και πνεύμονες της πόλης, με την αφαίρεση του άνθρακα ( C ) από το διοξείδιο του άνθρακα ( CO 2) και την αποθήκευσή του με τη μορφή της κυτταρίνης στον κορμό τους, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα πίσω στον αέρα το πολύτιμο για τη ζωή οξυγόνο ( O 2).
Τα δένδρα ιδιαίτερα τα φυλλοβόλα έχουν την ικανότητα να εξομαλύνουν τις ακραίες θερμοκρασίες συμβάλλοντας στη σταθερότητα του κλίματος. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού το φύλλωμά τους συγκρατεί την ηλιακή ακτινοβολία και έτσι προκαλείται μείωση της θερμοκρασίας. Αντίθετα το χειμώνα, όταν τα δένδρα ρίχνουν τα φύλλα τους η ηλιακή ακτινοβολία φθάνει μέχρι το έδαφος, δημιουργώντας ένα ευχάριστο αίσθημα Έτσι γίνονται καλύτερες οι συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων.
Πολλές φορές τα δένδρα χρησιμοποιούνται σαν αντιανεμικοί φράκτες, για να ελέγχουν την κίνηση και την ταχύτητα του ανέμου. Η ιδιότητα αυτή δεν επιδρά μόνο στη διατήρηση ενός εξισορροπημένου κλίματος μέσα στο δάσος, αλλά και στην προστασία του εδάφους από τη διάβρωση του ανέμου.
Ένα σημαντικό ζήτημα, που απασχολεί ιδιαίτερα το σύγχρονο άνθρωπο είναι η ηχορύπανση, που εμφανίζεται κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η ικανότητα των δένδρων να μειώνουν τα επίπεδα του θορύβου, απορροφώντας τον ήχο με το φύλλωμά τους είναι γνωστή. Η επίδραση αυτή είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο πιο κοντά βρίσκονται τα δένδρα στην πηγή των θορύβων.
Τα δένδρα με τη φυλλωσιά τους συγκρατούν το νερό της βροχής και ανακόπτουν την ταχύτητα της ροής του προς το έδαφος. Αυτό έχει ως συνέπεια: να μην πέφτει με δύναμη η βροχή στο έδαφος, να αυξάνεται η είσοδος του νερού σ’ αυτό και να μειώνεται η ροή του νερού πάνω στο έδαφος.
Ο ρόλος αυτός των δασών είναι ιδιαίτερα σημαντικός, γιατί: 1. η είσοδος του νερού στο έδαφος αφ’ ενός εμπλουτίζει και απαλλάσσει από τους ρύπους τα υπόγεια νερά, τα οποία είναι η κύρια πηγή ύδρευσης των οικισμών και άρδευσης των γεωργικών καλλιεργειών και αφ’ ετέρου ελαχιστοποιεί την απειλή της πλημμύρας.
2. Με την επιβράδυνση της επιφανειακής απορροής μειώνεται η διάβρωση του εδάφους.
Τα δάση παρέχουν τον αναγκαίο βιότοπο, για τη διατήρηση της πανίδας, που αποτελεί έναν απαραίτητο κρίκο του οικολογικού συστήματος. Τα δένδρα είναι μια σημαντική πηγή τροφής για τα πουλιά, ενώ συμβάλλουν και στην προστασία τους, αφού λειτουργούν ως καταφύγιο. Επιπλέον τα πουλιά, που φωλιάζουν στις πλούσιες φυλλωσιές των δένδρων αναπαράγουν ευχάριστους ήχους και δημιουργούν ψυχική ευφορία στους επισκέπτες.
Μας δίνει σημαντικές ποσότητες ξύλου και μας προσφέρει διάφορα δασικά προϊόντα και καρπούς. Και σ’ αυτό το σημείο δεν θα αναφέρουμε καμία άλλη προσφορά για τον άνθρωπο αυτής της πρώτης ύλης, παρά μόνο ένα βιομηχανικό προϊόν της, το χαρτί, που χρησιμοποιούμε όλοι μας στο σχολείο, στη δουλειά μας και με την κατανάλωση του οποίου μετριέται η στάθμη του μορφωτικού επιπέδου των λαών.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ Πηγή πρώτων υλών, που είναι εμπορεύσιμα, όπως το ξύλο και τα παράγωγά του, για παράδειγμα το χαρτί που αναφέρθηκε, ξύλινα δάπεδα, κόντρα πλακέ,
Ο ρόλος των δασών στην οικονομική, κοινωνική, αλλά πριν απ’ όλα στην ποιότητα ζωής μπορεί να αναζητηθεί σε τέσσερις κατευθύνσεις: Στην κατεύθυνση της παραγωγής, αφού καλείται να καλύψει βασικές ανάγκες της οικονομίας μας σε ξύλο και δασικά προϊόντα.
άλλα δασικά προϊόντα, όπως η ρητίνη, ο φλοιός, τα μανιτάρια, οι καρποί, οι λειχήνες,
βοσκήσιμη ύλη
θηράματα
Οι κυριότεροι από τους κινδύνους αυτούς αναφέρονται στις πυρκαγιές, αλλά και στις καταπατήσεις των δασικών εκτάσεων,
οι οποίες συνεπάγονται αποψιλώσεις, εκχερσώσεις, μετατοπίσεις ορίων,
Η δασοπονία, που ασχολείται με την ορθολογική χρησιμοποίηση των δασικών πόρων, για την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών, θα πρέπει να αναζητήσει νέους προσανατολισμούς στην πολιτική και τις μεθόδους διαχείρισης των δασών, προκειμένου να ανταποκριθεί πληρέστερα στην αποστολή της.
Οι λειτουργίες και οι αξίες των δασικών οικοσυστημάτων στην εποχή μας δε σταματούν εδώ. Οι αλλαγές στη ζωή του ανθρώπου, που επιβάλλει η σύγχρονη πραγματικότητα, δημιουργεί επίσης την ανάγκη σε πολλούς ανθρώπους, ιδίως των πόλεων και των βιομηχανικών περιοχών, για την έξοδό τους προς την ύπαιθρο και κυρίως στον ορεινό χώρο και το δάσος, όπου αναζητούν να ξεκουραστούν και να ηρεμήσουν απολαμβάνοντας το φυσικό περιβάλλον, το τοπίο, αλλά και
να συμμετάσχουν σε διάφορες δραστηριότητες υπαίθριας αναψυχής και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ενημέρωσης, που αποζητάει όλο και πιο πολύ ο σημερινός άνθρωπος. Το δασικό περιβάλλον, η φύση και το πράσινο, αποτελούν έναν ευεργετικό, αποτελεσματικό και πολύτιμο σύμμαχο στην προσπάθεια του ανθρώπου, για βελτίωση της ποιότητας της ζωής του.
Η λειτουργία των δασών και των φυσικών οικοσυστημάτων γενικότερα, ως πόλος έλξης επισκεπτών, δημιουργεί ασφαλώς σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης του τοπικού πληθυσμού και νέες οικονομικές δυνατότητες, με την ανάγκη παροχής ευκολιών εξυπηρέτησης των επισκεπτών, συμβάλλοντας επίσης σημαντικά και στην τόνωση της εθνικής οικονομίας, με την αναζωογόνηση συνήθως απομονωμένων δασόβιων περιοχών.
Ο άνθρωπος πολλές φορές στην καθημερινή του ζωή χρησιμοποιεί τη φράση « Βλέπουμε τα δέντρα και χάνουμε το δάσος … » . Πράγματι το δάσος δεν είναι μόνο ένα πλήθος δέντρων σε μια συγκεκριμένη έκταση. Ούτε αποτελείται μόνο από δέντρα.
τα ποτάμια και τις λίμνες, που όλα μαζί έχουν ένα κοινό και ιδιαίτερο χαρακτηριστικό.