1. Spel in de Bib: Loewie en het mysterieuze boek
Voor 2de en 3de graad in de Bib
Dit jaar werken we vanuit een vervolgverhaal samen naar een climax toe! Klassen kunnen
het bijpassende spel spelen in de Bib. Maar ook individuele Bib-bezoekers en kinderen
thuis kunnen een handje toesteken. Het vervolgverhaal “Loewie en het mysterieuze boek”
werd geschreven door jeugdauteur Kristien Dieltiens en geïllustreerd door Benjamin Leroy.
De Werkgroep Leesplezier maakte bijpassende opdrachten en stelde ook dit jaar een
boekenlijst op rond het thema van de Jeugdboekenweek, als link naar de Bib-collectie en
ter inspiratie om het spel te stofferen. Nieuwe categorieën in de lijst: muziek en film.
1. Concept voor klassen én individuele bezoekers
Materiaal: De Bib kan het concept zowel gebruiken bij (klas)groepen op bezoek, als ermee
aan de slag in het vrijetijdsaanbod. Iedere bibliotheek ontvangt standaard één gratis set
van het gedrukte vervolgverhaal op 9 tweeluiken. De 9 tweeluiken zijn gedrukt op stevig
materiaal dat mooi rechtop blijft staan. Ieder tweeluik heeft volgend formaat: 2 x
rechtstaand A3 aan elkaar vast. Je kan de tweeluiken op verschillende manieren
aanwenden: opstellen als tentoonstelling in de jeugdafdeling, gebruiken in
voorleesgroepen, gebruiken als spelbord bij het opdrachtenspel dat klassen spelen in de
Bib of er een eigen bibliotheekuitdaging voor kinderen en families aan koppelen. Verwacht
je aan een spannend vervolgverhaal met ontwapenende illustraties, gek en feeëriek
tegelijk, en bijpassende opdrachten in de Bib.
Vervolgverhaal: In dit spannende historische vervolgverhaal ontdekt Loewie in de bib een
mysterieus boek en een amulet die hem meenemen in de tijd. Hij belandt eerst in de
prehistorie waar hij de opdracht krijgt om man te worden en naar het bos van de
holenbeer te gaan. Loewie wil dolgraag terug bij zijn opa en zusje Janne in 2013 geraken.
Maar doorvoor moet hij 7 tijdvakken (7 aparte verhaaldelen op tweeluiken) doorlopen,
door allerlei raadsels op te lossen en opdrachten uit te voeren. Zo komt hij terecht in de
1 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

2. prehistorie, in een piramide bij de Egyptenaren, bij Odysseus en de Grieken, op een
Vikingschip, moet hij ridder worden, daagt Christoffel Colombus hem uit, en moet hij
werken in een fabriek… De ontwapenende kijkprenten tonen telkens een landschap vol
historische details.
Spel: In uw bibliotheek brengen klassen en individuele bezoekers een opdrachtenspel tot
een goed einde om Loewie vooruit te helpen in de tijd. Door hun hulp schuift Loewie
vooruit op de paden en rivieren in de illustraties. Loewie doet dus een oproep en heeft de
hulp van alle klassen en individuele bibliotheekbezoekers nodig. De oproep kan de kick off
vormen van de jeugdboekenweek in uw Bib. We willen met dit gegeven graag het
gemeenschapsgevoel aanwakkeren zodat iedereen wil meewerken aan dit
gemeenschappelijke doel. De Bib bepaalt zelf welke opdrachten de leerlingen in groep
uitvoeren tijdens het klasbezoek en welke uitdagingen individuele bezoekers kunnen
aangaan. Telkens met hetzelfde doel: Loewie stukje voor stukje vooruit helpen in de tijd.
Tegen het einde van de Jeugdboekenweek zou Loewie in 2013 terecht moeten komen.
Kies uit welke opdrachten je de individuele bezoekers of de klas wilt laten doen. We
grijpen in de spelformule minder terug naar de klassieke specifieke boekenopdrachten.
Uiteraard staan boeken, taal, bibliotheekbeleving en het thema van de Jeugdboekenweek
nog steeds centraal. Dit jaar bieden we meer vrijere opdrachten aan, zodat je niet al te
veel specifieke boeken nodig hebt.
2. Voorbereiding in de Bib
Tweeluiken
Je kan ervoor kiezen om de tweeluiken van het verhaal in 1 keer volledig op te stellen in
de Bib of om telkens (bvb. om de 2 dagen) een stukje van het vervolgverhaal met
bijpassend beeld ‘vrij te geven’. Je voegt dan telkens een tweeluik toe. Je ziet op de
tweeluiken waar het uitgeknipte figuurtje Loewie zich die dag bevindt en je kan Loewie
ook meermaals per dag of na elke geslaagde opdracht een klein stukje vooruit schuiven in
de tijd, op de paden en rivieren van de tweeluiken. Je kan de tweeluiken opstellen op een
tafel, mooi naast elkaar of net in accordeonvorm, in een cirkel, op een lage kast…
Figuurtje Loewie
Print het figuurtje Loewie in kleur af, knip het uit en kleef het op stevig karton (zie bij
materialen online). Haal in de dichtstbijzijnde knutselwinkel of papierwinkel magneetjes
of zelfklevende gom waarmee je het figuurtje aan een tweeluik bevestigt (magneten aan
voor- en achterzijde) en zo kan verschuiven.
Briefje
Stuur een briefje rond met de oproep van Loewie en Janne om hen te helpen. Op de recto-
zijde plaats je de oproep van Janne/Loewie aan de kinderen om Loewie vooruit te helpen
in de tijd, om het opdrachtenspel te spelen in de Bib en zijn avonturen te volgen via het
verhaal. Op de verso-zijde zorg je zelf voor wat meer praktische informatie vanuit jouw
Bib. Bezorg dit briefje aan de scholen en leerkrachten. Je kan de tekst ook gebruiken op
jouw site of verspreiden via andere kanalen (gemeentelijk infoblad,flyer,… ). Verwijs naar
het verhaal online op www.jeugdboekenweek.be of nog beter: op je eigen website/blog.
2 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

3. Verhaal op jouw website of blog
Plaats het verhaal en beeld (in jpeg als aparte beelden of in pdf formaat) op je eigen
website en pak ermee uit. Je kan het downloaden op
www.jeugdboekenweek.be/2013/bibliotheek.html.
3. Voorbereiding en naverwerking in de klas
Verhaal gedeeltelijk laten lezen
Het spel wordt veel rijker wanneer de leerkrachten en de leerlingen alvast de proloog, het
eerste deel van het verhaal, gelezen hebben in de klas. Bekijk met de leerkrachten welke
delen van het verhaal best al op voorhand gelezen worden. Indien er in de Bib al meerdere
panelen opgesteld zijn, kan het handig zijn dat de leerlingen de voorgaande panelen al
gelezen hebben. De Bib kan in het spel dan verder borduren op het verhaal dat ze al
kennen. Indien dit niet gebeurd is, kan je het voorgaande kort zelf vertellen of een deel
van het verhaal voorlezen bij de start van het spel.
Het verhaal met illustraties is digitaal beschikbaar via www.jeugboekenweek.be (zie bij
het onderdeel ‘In de bibliotheek’), zodat je het op jouw eigen site kan gebruiken, maar
waar leerkrachten/kinderen het ook kunnen downloaden of online kunnen lezen in de klas
of thuis. Klassen kunnen ter voorbereiding van hun klasbezoek aan de Bib bijvoorbeeld het
eerste deel van het verhaal (1. Het kleine kamertje in de Bib) al lezen of tot waar je het
zelf wenst. Nadien kunnen ze het vervolgverhaal verder lezen tot het einde van de
Jeugdboekenweek.
Verwijzing naar Lestips
Op www.jeugdboekenweek.be/2013/lestips.html staan heel wat lestips rond verschillende
boeken uit het boekenpakket van Stichting Lezen. Er wordt ook een specifieke lestip
uitgewerkt bij het vervolgverhaal van Kristien Dieltiens. Zo kunnen leerkrachten zich
voorbereiden en naverwerking voorzien in de klas, aan de hand van de tijdvakken een link
uitwerken naar hun lessen, tijdbeleving behandelen in de klas, het vervolgverhaal
voorlezen in de klas,… Het verhaal zit boordevol aanknopingspunten om in de klas te
werken rond verschillende aspecten doorheen de tijd: mode, voedsel, speelgoed, tijd
meten, wapens, myhologie, geloof en gewoontes…
Kom verkleed naar de Bib
De verschillende tijdvakken geven voldoende inspiratie om de kinderen verkleed naar de
Bib te laten komen. Gebruik elementen uit het verhaal!
Bezorg de klas al een opdracht op voorhand of achteraf
Bezorg de klas een reeks woordpuzzels of raadsels over dieren die ze in de klas moeten
oplossen. Ze kunnen bvb. het spel pas spelen in de Bib wanneer ze de juiste centrale code
gevonden hebben uit de verschillende raadsels. Of laat je inspireren door de opdrachten
voor het spel in de Bib. En geef nadien nog een extra opdracht mee.
Schrijf een vervolg op de avonturen van Loewie. Of maak een toneeltje over Loewie…
3 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

4. 4. Het spel en de opdrachten voor individuele bezoekers
Wil je individuele bezoekers laten meespelen, dan bedenk je best een vaste formule:
opdrachten die niet voortdurend wisselen, maar waaraan iedereen tijdens de
jeugdboekenweek kan meehelpen. Je kan ook de opdrachtenlijst voor de klassen gebruiken
ter inspiratie en geschikte opdrachten uitkiezen.
Enkele voorbeelden van uitdagingen voor individuele bezoekers:
- Leg met de bezoekers van de Bib tijdens de Jeugdboekenweek een tijdcapsule aan
met voorwerpen uit 2013 die ze belangrijk vinden om te bewaren voor de toekomst,
open de tijdcapsule binnen x aantal jaar.
- Vraag de bezoekertjes om een ‘elfje’ te schrijven over het thema van de
Jeugdboekenweek: ‘Tijd’? Zet een heuse een elfjes- verzameling op in de Bib en
maak ze mooi zichtbaar. Hang de elfjesverzameling bijvoorbeeld aan de ramen van
je Bib. Een elfje is een gedichtje van elf woorden in vijf zinnen. De eerste zin bevat
één woord, de tweede twee, de derde drie, de vierde zin vier en de vijfde weer
maar één.
Voorbeeld-elfje:
Als Je
je één bent weer
bent dan duurt wat ouder als
een jaar je hele je dit Elfje gelezen
leven hebt
- De Bib schenkt een gedicht over het thema Tijd uit de gedichtentrommel (zie ter
inspiratie: Boekenlijst, onderdeel Poëzie) en vraagt aan de bezoekers om een (zelf
geschreven) gedicht terug te schenken. Maak een gedichtenmuur in de Bib.
- …
5. Het spel en de opdrachten voor individuele bezoekers
Wil je graag een race tegen de tijd, of een spel met specifieke opdrachten voor jouw Bib?
Dat kan. Wij bieden een conceptsuggestie en enkele opdrachten aan om mee te werken,
maar ga gerust je eigen gang. Verdeel de klas vooraf of ter plaatse in groepjes.
Opdrachten:
Kies uit welke opdrachten je ieder groepje wilt laten doen en print ze op een apart blad of
op opdrachtenkaartjes. Ieder groepje krijgt bvb. een paar opdrachten rond een specifiek
tijdvak of rond verschillende tijdvakken, of enkele opdrachten rond Bib en boeken, rond
tijdbeleving. Ieder groepje heeft eigen opdrachten en legt die in eigen tempo af. Het spel
wordt niet tegen elkaar gespeeld, op het eind komen alle groepjes samen. Kies opdrachten
volgens de tijd die je hebt met de groep. Kies voor voldoende variatie. In de
opdrachtenlijst worden er waar mogelijk linken gelegd met de verschillende talenten van
kinderen. Zo is er voor iedereen wat wils, is het spel gevarieerd en spreken we
4 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

5. verschillende vaardigheden, interesses en intelligenties van kinderen aan. De
spelbegeleiders (Bibmedewerker en leerkracht) controleren de opdrachten en plaatsen een
stempel of markering bij een goed uitgevoerde opdracht.
Verloop van het spel:
Jij bepaalt zelf de duur van het spel (een 50tal minuten is ideaal).
Voorzie tijd voor een korte prikkelende inleiding met een stukje muziek rond het thema
tijd (zie suggesties in boekenlijst). Lees als inleiding een stukje voor uit het verhaal en
vertel dat Loewie hun hulp nodig heeft om vooruit te geraken in de tijd. In het verhaal
zelf zie je ‘zandlopertjes’ verwerkt: symbolen om een rustpauze in te lassen wanneer je
het verhaal voorleest. Hier volgt een raadsel dat opgelost moet worden en waarover je de
kinderen al eens kan laten nadenken.
Na elke opdracht of op het einde van het spel mag Loewie vooruit geschoven worden op de
panelen. Maak hen kort wegwijs in de Bib zodat ze hun opdrachten makkelijk kunnen
uitvoeren. Neem voldoende tijd voor het spel zelf (50 minuten is ideaal). Vertel ieder
groepje hoeveel tijd ze hebben en laat ze van start gaan. Toon de resterende tijd aan de
boekentafel met een wekker, klok, stopwatch, zandloper…
Zorg voor een symbolisch slotmoment om na het spel even tot rust te komen. Geef hen de
deurhanger mee die zelf kunnen knutselen.
Bespreking:
Neem op het einde even de tijd om per groepje kort stil te staan bij de opdrachten die ze
gedaan hebben. Wat viel op? Hebben ze door dat ze rond een tijdvak hebben gewerkt?
Hadden ze graag in die tijd geleefd? Wie waren ze graag geweest, wat hadden ze graag
gedaan, welk beroep vonden ze leuk,….
Verzet samen het figuurtje Loewie op de panelen en neem eventueel nog even de tijd om
een stukje van het vervolgverhaal voor te lezen. Moedig de kinderen aan om het vervolg
van het verhaal te lezen online of in de Bib.
Materiaal:
• Stel de panelen op een centrale plek op in de Bib.
• Opdrachten per groepje
• Opdrachtenlijst met antwoorden voor spelbegeleider
• Wekker, kookwekker, klok, stopwatch… om de tijd aan te geven.
• Boekentafel.
• Materialen die je nodig hebt om de opdrachten uit te voeren (zie opdrachten).
• Figuurtje Loewie en magneten of plakgom om hem te bevestigen aan de panelen en
vooruit te kunnen schuiven.
• Geef als beloning kopies mee van de deurhanger van Loewie/Janne. De kinderen
kunnen het knutselen tijdens het spel of nadien in de klas of thuis.
• Geef op het einde voor ieder kind een briefje mee voor de ouders om hen te
herinneren aan de Bib en aan Jeugdboekenweek. Maximaliseer het effect van het
klasbezoek aan de Bib.
• Geef een extra opdracht of Lestip mee aan de leerkracht.
5 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

6. Briefje voor de ouders:
Als Bib moeten we proberen dat klasbezoek maximaal te benutten. Wanneer de kinderen
het fijn vonden in de Bib is de kans groot dat ze ’s avonds aan de ouders vertellen wat ze
meegemaakt hebben. Dat is belangrijk, want het zijn de ouders die beslissen of ze naar de
Bib gaan met de kinderen of niet. Als Bib kan je daar handig op inspelen door met de
leerkracht een briefje van de Bib mee te geven. Je vraagt aan de leerkracht om dat briefje
in de schoolagenda te stoppen. Je vertelt kort over hun avontuur, je geeft eventueel een
(voor-)leestips (van het vervolgverhaal) mee en vertelt over de dienstverlening in jouw Bib
voor gezinnen. Bij de downloads op de website van de Jeugdboekenweek vind je een
voorbeeldbrief die je kan personaliseren met eigen Bib-info. Doen!
6. Laat van je horen!
Werk je voor jouw Bib een variant op dit spelconcept uit, andere opdrachten, heb je fijne
tips, leuke activiteiten of een interessante invalshoek voor een creatieve aanpak van een
klasbezoek aan de Bib,… laat het ons snel weten. Mooie voorbeelden werken prikkelend
voor de collega’s en kunnen jou ook inspiratie opleveren. Op de website van LOCUS worden
alle tips en praktijken verzameld naar aanloop van de Jeugdboekenweek.
Graag een mailtje of telefoontje!
Met dank aan de Werkgroep Leesplezier voor de vele ideeën en inspiratie bij de uitwerking
van dit concept.
Veel succes!
Herlinde De Vos
Stafmedewerker Team Publiekswerking
LOCUS vzw
Priemstraat 51 ~ B-1000 Brussel
T: 02/213.10.51 ~ F: 02/213.10.39
E: herlinde.devos@locusnet.be ~ W: www.locusnet.be/
6 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013