1. Συμμορίες ανηλίκων
Η ενσωμάτωση της νεολαίας στην ήδη
υπάρχουσα κοινωνία αποτελούσε πάντα
αντικείμενο ειδικών τελετουργιών
(Απατούρια και λοιπά), για τον
απλούστατο λόγο ότι ο έφηβος ζει σε ένα
είδος περιφρουρούμενου έστω
πρωτογονισμού. Όποια σπίθα βρει
μπροστά του ο έφηβος την φυσάει, ως εκ
τούτου γίνεται εύκολο θύμα, δόλωμα, όργανο και άλλα παρεμφερή. Αν δεν τον
εισαγάγουν στις αξίες, το πιθανότερο είναι ότι θα γίνει ορκισμένος εχθρός τους.
Δεν είναι τυχαίο συνεπώς ότι οι μεγάλες μυήσεις – προς το καλό ή προς το κακό
– γίνονται σε πολύ τρυφερή ηλικία, όταν το πάθος περισσεύει και ο νους λείπει.
Εξάλλου, αν τα σχολεία πολιορκούνται πια, είναι γιατί ο υπόκοσμος γνωρίζει ότι
εκεί συρρέει η μελλοντική πελατεία. Το κάστρο είναι αφρούρητο και οι
πολιορκημένοι πειθήνιοι.
Συνάμα η ηλικία από τα δεκαπέντε έως τα δεκαοκτώ αποτελεί ένα επικίνδυνο
πέρασμα, όπου παραμονεύουν όλα τα στραβοπατήματα. Οι συμμορίες των
ανηλίκων, οι οποίες σχηματίζονται αυθόρμητα, δεν χρειάζονται να κάνουν ειδικά
μαθήματα στα μέλη τους. Εκεί κυριαρχεί το σύστημα της αλληλοδιδακτικής.
Από απλό μιμητισμό ο ένας γίνεται χειρότερος από τον άλλο.
Η πιο συνηθισμένη βιαιοπραγία από ανήλικους προς ανήλικους είναι πλέον η
κλοπή. Τρία τέσσερα παιδιά παγιδεύουν ένα δεκαπεντάχρονο και με απειλές
(μαχαίρι, σιδερένια γροθιά ή και μερικές σπρωξιές) του αφαιρούν τα παπούτσια,
το μπουφάν, τα χρήματα και ό,τι άλλο άξιο λόγου έχει στα θυλάκιά του. Η
«ληστεία» γίνεται στα γρήγορα και το αποτέλεσμα γεννάει μεγάλο ενθουσιασμό
στους μικροκακοποιούς, διότι διαπιστώνουν ιδίοις όμμασι και χερσί ότι εντέλει
το κακό δεν είναι δύσκολο, αφού μάλιστα κυκλοφορούν τόσα φοβισμένα
κορόιδα.
Όσο δε για τα φοβισμένα κορόιδα, ενδέχεται να κλειστούν στο σπίτι τους και
να τρέμουν τη μοναχική έξοδο. Συχνάκις όμως συμβαίνει το αντίθετο. Εφόσον ο
αντίπαλος είναι πάντα πρότυπο, δεν αποκλείεται να συγκροτήσουν και αυτά
ανάλογη ομάδα κρούσεως. Γενικά στις στρατιές των ανηλίκων κυκλοφορεί ένα
διάχυτο δυναμικής εξωστρέφειας. Ό,τι και αν καταφέρεις από μόνος σου, έστω
και ένα ποδήλατο να κλέψεις, είναι άθλος. Άρχισες να κολλάς ένσημα στη λέσχη
των δυνατών.Όσο για την καθαυτό δύναμη, το ζήτημα δεν είναι ατομικό. Ένας

2. ανήλικος από μόνος τους δεν είναι τίποτε. Δύο μαζί αποτελούν κιόλας μεγάλη
μαγιά. Τέσσερις ή πέντε αισθάνονται κανονικός στρατός.
Μπορεί να φαίνεται οξύμωρο, αλλά η τρυφερή εφηβική ηλικία είναι η πιο
επιρρεπής στην εξαχρείωση. Ο ανήλικος, όπως ξέρουμε, ακόμη δεν είναι τίποτε.
Παιδεύεται άγρια από τη μηδαμινότητα της προσωπικότητάς του και την
ανέχεια. Δεν έχει λεφτά, γυναίκα, εργασία, οργανωμένο χρόνο, σαφή σχέση με
τον εαυτό του και τους άλλους. Τα πάντα εξαρτώνται από τα μάτια των άλλων και
τη γνώμη της συντροφιάς. Και άνθρωπο μπορεί να σκοτώσει προκειμένου να
διακριθεί, να γίνει κάποιος.
Όλα αυτά τα εγκλήματα ανηλίκων που μας έρχονται από την Αμερική
ανάγονται τελικά σε κάτι σαθρές άμιλλες μαθητών, ασήμαντες για τους ενήλικες,
αλλά ζωτικές για τον μικρόκοσμο των προαλειφόμενων ψυχών. Οι μικρές ηλικίες
κατατρύχονται από το δέος του γεγονότος, ό,τι και αν είναι αυτό: κλοπή,
μολότοφ, καβγάς, επίθεση. Μόλις επιτευχθεί, αμέσως οι δράστες γίνονται
κακοποιοί.
Κατά συνέπεια η ανήλικη αλητεία ελάχιστα εξαρτάται από την περιφρούρηση
των κοινωνικών λειτουργών και την εποπτεία του νόμου ή της οικογένειας. Η
μεγάλη πόλη είναι φροντιστήριο παρανομίας. Η μικρή ηλικία επίσης. Ήδη ο
Φρόυντ έγραφε ότι «το βρέφος είναι ολοκληρωμένος διεστραμμένος». Ως
πειθαρχείο, η κοινωνία πράγματι δεν έχει τρόπο να καταλάβει τη νεανική
βιαιότητα. Και αυτό γιατί είναι απολύτως φυσική, απολύτως αυθόρμητη. Κάθε
μικροσυντροφιά ανηλίκων συγκροτείται ως μικροσυμμορία κι ας μην κάνει
τίποτε το φοβερό. Το κεντρικό φρόνημα που σφυρηλατείται καθημερινά με το
λέγε λέγε και το «μην κωλώνεις» είναι ένας κόσμος αφόρητων επιθυμιών και
συστηματικής παραβατικότητας, που είναι και η μόνη παιδαγωγική την οποία
θυμάται κανείς όταν μεγαλώσει. Αρκεί βέβαια να είναι τυχερός και να προλάβει
να μεγαλώσει.
(Κωστής Παπαγιώργης, «Κέντρο δηλητηριάσεων», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 185-188, ελαφρώς διασκευασμένο)
θέματα
Α.Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (120 λέξεις).
Β1.Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100-120 λέξεων το απόσπασμα: «Η μεγάλη πόλη
είναι φροντιστήριο παρανομίας. Η μικρή ηλικία επίσης».
Β2.α.Με ποια συλλογιστική πορεία οργανώνεται το υλικό της 3ης παραγράφου («Η πιο
συνηθισμένη … κορόιδα»). Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

3. β. Ποια τα δομικά στοιχεία και ο βασικός τρόπος ανάπτυξης της 5ης παραγράφου
(«Μπορεί να φαίνεται οξύμωρο … να γίνει κάποιος» ).
Β3.Να επισημάνετε τρεις διαφορετικούς τρόπους πειθούς και να γράψετε από ένα
παράδειγμα για τον καθένα.
Β4. α. Ποια σύνταξη ακολουθείται στις παρακάτω προτάσεις; Να τις ξαναγράψετε με την
αντίθετη σύνταξη.
- Κάθε μικροσυντροφιά ανηλίκων συγκροτείται ως μικροσυμμορία…
- δεν αποκλείεται να συγκροτήσουν και αυτά ανάλογη ομάδα κρούσεως…
β. Τι δηλώνουν οι υπογραμμισμένες διαρθρωτικές λέξεις του κειμένου: συνεπώς, συνάμα,
μάλιστα, εφόσον, βέβαια.
Β5.Να βρείτε πέντε (5) λέξεις/φράσεις του κειμένου που χρησιμοποιούνται
συνυποδηλωτικά.
Γ. Πού οφείλεται, κατά τη γνώμη σας, η αύξηση κρουσμάτων βίας με πρωταγωνιστές νέους,
τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας; Ποιος ο ρόλος του σχολείου στην ομαλή
κοινωνικοποίηση των νέων, ώστε να αποτρέπονται φαινόμενα όπως αυτό που περιγράφεται
στο κείμενο; Με άξονα τα παραπάνω ερωτήματα που υποβάλλονται σε πανελλήνια έρευνα,
απαντάτε σε ένα άρθρο που προορίζεται για το ιστολόγιο του σχολείου σας.