Thailand Industry Roadmap 2020

1. 1
ทิศทางอุตสาหกรรมไทย 2020 : มองไกลเกินอาเซียน (2)
ดร.ดนัย เทียนพุฒ ผูอํานวยการดี.เอ็น.ที.เน็ต
ในคราวกอนไดสรุปในสวนแรกของ “อุตสาหกรรมการผลิตโลก 2020” วามีทัศนภาพของ
“อุตสาหกรรมแบบยั่งยืน (Sustainable Manufacturing) ดวยพืนฐานองคประกอบของนวัตกรรม 6Rs คือ
้
การปรับอุตสาหกรรมการผลิตใหม (Remanufacturing) การใชใหม (Reuse) การออกแบบใหม
(Redesign) การนํากลับมาใช (Recycle) การฟนกลับใหม (Recover) และการลด (Reduce) เพื่อ
คุณคาของผลิตภัณฑอยางสูงสุด” พรอมทังใหจบตามองจีนที่จะกาวขึนมาเปนมหาอํานาจทางเศรษฐกิจ
้ ั ้
โลกกับอินโดนีเซียที่จะกาวแซงหนาไทย
เหลียวหนา มองหลังอุตสาหกรรมไทย
กอนที่จะบอกถึง ทิศทางอุตสาหกรรมไทย 2020 ขอ “เหลียวหนามองหลังอุตสาหกรรม
ไทย” สักหนอย
1) การพัฒนาอุตสาหกรรมไทย เริ่มจากอุตสาหกรรมในครัวเรือน (Cottage Industry)
แลวคอยพัฒนาเปนไปตามรูปแบบ “Flying Geese Pattern” ของญี่ปนคือ การไปตั้งโรงงานในที่แรงงาน
ุ
ราคาถูก
ในป 2012 ทิศทางอุตสาหกรรมอิเลคทรอนิกสโดยเฉพาะตลาดสมารทโฟนและโมบาย
พบวาญี่ปุนแพเกาหลีใตโดยชัดเจน อีกทังไมมีโอกาสกาวขึ้นมาติด 1 ใน 5 ของโลก
้
สิ่งนี้เปนบทเรียน....ที่อุตสาหกรรมไทย ไมยอมเรียนรู ความลมเหลวของญี่ปุนที่ไม
สามารถเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมเพื่อตอบสนองโลกที่เปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วได...
 เกาหลีใตปรับแบรนดของสินคาใหเปน “World Class”
 ใชกลยุทธการตลาดที่รุกหนัก
 ปจจัยหลักที่ฆาอุตสาหกรรมอิเลคทรอนิกสของญี่ปนคือ “Bad Product Design”
 ุ
หมายถึง “การออกแบบผลิตภัณฑที่ไมดีไดกลายเปนสิงทีฆาอุตสาหกรรมอิเลคทรอนิกสของญี่ปน”
่ ่ ุ
 ปจจุบันผลิตภัณฑระดับแนวหนาตองมี “ศิลปะแหงเทคโนโลยีกับดีไซดที่ผูใชใชได
อยางงายๆ”
การเสวนา”ทิศทางอุตสาหกรรมไทย 2020” สถาบันพระปกเกลา ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2555

2. 2
2) ผูเขียนไดสังเคราะหขอมูลมาจากรายงานการศึกษาทิศทางอุตสาหกรรมของประเทศที่
สภาพัฒนฯ จัดทําในชวงป 2550-2554 ลักษณะพัฒนาการของอุตสาหกรรมไทย สามารถจัดไดเปน 3
กลุมคือ
กลุม Survival Industries เปนอุตสาหกรรมการผลิต การคาและความตองการใน
ตลาดโลกต่ํา เชน เครื่องจักร ผลิตภัณฑเหล็ก ขนสง ทาเรือ ทางรถไฟและเครื่องบิน แรอโลหะ กระดาษ
และสิ่งพิมพ ยาสูบ ผลิตภัณฑนมและอาหารสัตว
ตามความสามารถในการแขงขัน (Competitiveness) และการดึงดูดของอุตสาหกรรม
(Attractiveness)
กลุม Improving Industries เปนอุตสาหกรรมการผลิตและการคาที่มความตองการใน
ี
ตลาดโลกปานกลาง เชน เฟอรนิเจอร เครื่องดื่ม ยา สิ่งทอแฟชั่น เครื่องใชไฟฟา เครื่องใชในบานและ
สํานักงาน ผลิตภัณฑอาหาร น้าตาล เนือสัตวและสัตวปก
ํ ้
กลุม Potential Industries เปนอุตสาหกรรมที่มีความตองการสูงในตลาดโลก เชน
อุตสาหกรรมยานยนตและชินสวน ปโตรเคมีและพลาสติก เคมี เอทานอล อุตสาหกรรมเหล็กและ
้
เหล็กกลา อิเลคทรอนิกสและเครื่องใชไฟฟา ไบโอพลาสติก ผลิตภัณฑยาง อาหาร(ปลาและอาหารทะเล
กระปอง) แปรรูปผักและผลไม กระดาษ
3) ในป 2554-2559 ทิศทางอุตสาหกรรมไทยควรสงเสริมในกลุม New Wave Industries
โดยเปนการเชือมโยงทั้งการเกษตร อุตสาหกรรมและการบริการ เพื่อเพิ่มมูลคา เชน
่
Green Industries พลังงานทดแทน สิงแวดลอม ภูมิปญญาทองถิ่น สินคาที่ใชความคิดสรางสรรค
่ 
ขณะที่กระทรวงอุตสาหกรรม (ป 2554-2559) มองยุทธศาสตรในอุตสาหกรรมตอไปนี้
เกษตรและการเกษตรแปรรูป อุตสาหกรรม เชน ชินสวนยานยนต โรงสีขาว/ไซโล เครื่องจักรกล บรรจุ
้
ภัณฑโลหะ เครื่องหนัง อัญมณีและเครื่องประดับ เซรามิก หัตถกรรม ผาทอพืนเมือง ผาไหม/ผลิตภัณฑ
้
จากไหม ไมยางพารา/ผลิตภัณฑยางพารา ดังรูปที่ 1 การดาดการณอุตสาหกรรมไทยสู 2020
การเสวนา”ทิศทางอุตสาหกรรมไทย 2020” สถาบันพระปกเกลา ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2555

3. 3
รูปที่ 1 การคาดการณทิศทางอุตสาหกรรมไทยสู 2020
**สังเคราะหมาจากรายงานการศึกษาทิศทางอุตสาหกรรมของสภาพัฒนฯ
ทิศทางอนาคต : อุตสาหกรรมไทย 2020
ในระดับโลกอุตสาหกรรมไทยควรมุงที่ทงการประหยัดและความเร็ว (Economic &
ั้
Speed) เปนทั้ง Mass-customization และอุตสาหกรรมไซสเล็ก (S-Size Manufacturing) ที่เขาไปตั้ง
ใกลชิดกับลูกคา
ในกลุม AEC ไดกําหนดความรวมมือระหวางสมาชิกในความเกงของแตละประเทศ
สําหรับการพัฒนาอุตสาหกรรม เชน เกษตร การบิน ยานยนต อิเลคทรอนิกส ไอซีที ประมง บริการ
สุขภาพ ทองเที่ยว โลจิสติกส ยาง เฟอรนิเจอร
และนายเกา เหวนกวน อัครราชทูตฝายพาณิชยจนมี “มุมมองตอทิศทางอุตสาหกรรมไทย
ี
หลังป 2015” ใน 2 ลักษณะคือ
การเสวนา”ทิศทางอุตสาหกรรมไทย 2020” สถาบันพระปกเกลา ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2555

4. 4
(1) ไมมุง 3 แนวทางในอุตสาหกรรมตอไปนี้
- การพัฒนาอุตสาหกรรมที่สนเปลืองพลังงานเพราะไทยพึ่งพาการนําเขา
ิ้
- ไมควรจะพัฒนาอุตสาหกรรมที่ทาลายมลภาวะสูง เพราะไทยเปนประเทศ
ํ
เกษตรกรรม มลภาวะทําลายภาคการเกษตร
- ไมควรจะพัฒนาอุตสาหกรรมที่ใชแรงงานมาก
(2) พัฒนา 3 แนวทางในอุตสาหกรรมตอไปนี้
- ขยายหวงโซการผลิตใหยาวขึ้น เพื่อทําใหไทยสูการเปนศูนยกลางใน AEC
- การพัฒนาหวงโซอุตสาหกรรมใหมีเอกลักษณความเปนไทยมากขึ้น เพื่อเพิ่ม
มูลคาไปสูสินคากึ่งสําเร็จรูปและสําเร็จรูป เชน ยางพารา ไมแปรรูปและมัน
สําปะหลัง
- พัฒนาพลังงานทดแทน
รูปที่ 2 ทิศทางอุตสาหกรรมไทยในระดับโลก ระดับภูมภาค และประเทศ ป 2020
ิ
การเสวนา”ทิศทางอุตสาหกรรมไทย 2020” สถาบันพระปกเกลา ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2555

5. 5
Industry Roadmap สําหรับประเทศไทย สูป 2020
ผูเขียนมองวา ทัศนภาพอุตสาหกรรมไทยป 2020 เราควรมุงเปน “ ผูนําอุตสาหกรรม
สนับสนุนระดับโลก(Global Supporting Industries)”
โดยการเชื่อมโยงการเกษตร (Agriculture : A) อุตสาหกรรม (Industry: I) และการบริการ
(Services: S) เขาดวยกัน เชน การสรางเขตเศรษฐกิจพิเศษ (Special Economic Zone : SEZ) ใน
อุตสาหกรรมหลัก (Key Industries) ทีมองจากอุตสาหกรรมของประเทศจีน เกาหลีใตและผูนําในอาเซียน
่
กับกลุมอุตสาหกรรมในตลาดเกิดใหม (Key Emerging Market)
ระดับยุทธศาสตรตองปรับระบบอุตสาหกรรมการผลิตใหมในโซคุณคา (Value Chain) ที่

ขยายเขาสู AEC หรือปรับเปน Hybrid Value Chain เชน สราง Social Entrepreneurs และ การปรับการ
ผลิตในดานวัตถุดิบ (Materials) กับเครื่องมือ (Tools) โดยใชนวัตกรรม 6Rs (ReManufacturing,
Redesign, Recover, Reuse, Recycle และ Reduce)
และสิ่งที่สาคัญมากที่สดคือ ReMindset (การปรับเปลียนทัศนคติใหม) วาตองที่จะมุงสู
ํ ุ ่
การเปน “Global Supporting Industries” เพราะเรายังไมสามารถสรางเทคโนโลยีระดับโลกขึ้นใชเองได
แตเราเกงและเชี่ยวชาญในการ เปน OEM เปนอุตสาหกรรมสนับสนุนการผลิต อีกทั้งยังนาคิดตอที่จะใช
ความเชียวชาญในดานเกษตรกรรม (ดานการพัฒนาพันธุ การปลูก) ไปเปนผูผลิตการเกษตรในระดับโลก
่
โดย วิจยและพัฒนาพันธุทบานเรา ไปทําการเพราะปลูกที่ประเทศอื่น เมื่อมีผลผลิตแลวคอยกลับมาบรรจุ
ั  ี่
ภัณฑและทําการตลาดโดยการสงออกจากประเทศไทย
สําหรับผลิตภัณฑไทยสิงทีทาไดในทันทีก็คือการมุงที่ตลาดเฉพาะ (Niche Market) และ
่ ่ ํ
สวนที่ยงแขงขันไดดวยแรงงานราคาถูก แตสวนไหนแขงขันไมไดใหเลิกหรือหยุดการสงเสริม
ั
การเสวนา”ทิศทางอุตสาหกรรมไทย 2020” สถาบันพระปกเกลา ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2555

6. 6
รูปที่ 3 Thailand Industries 2020 : Industry Roadmap
ทั้งหมดนี้คือ ทัศนภาพอุตสาหกรรมไทย 2020 ในมุมมองของผูเขียนครับ
การเสวนา”ทิศทางอุตสาหกรรมไทย 2020” สถาบันพระปกเกลา ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2555