SANAYİ BAKANLIĞI CIP PROJESİ KÜMELENME SUNUMU

1. T.C.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü
Mert Cihan TONKAL
Sanayi ve Teknoloji Uzman Yardımcısı
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

2. İçerik
• Kümelenmeye Genel Bakış
– Kamu Desteğinin Sebepleri
– Kamunun Küme ve Kümelenme Algısı
– Muhtemel Destek Çeşitleri
• Destek Programı
– Destek Programının Gerekçesi ve Nitelikleri
– Destek Programının Tasarımı ve Aşamaları
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

3. Kümelenme süreci temelde neden desteklenmelidir? Diğer
Yerel Yapılar
Küresel
Krizler
Küresel Ölçekte Markalaşmış Kamu
Üniversite
Ulusal Kümeler Desteği
Küresel
Rakipler
Sanayi ve
Ticaret Odaları
Küreselleşen dünya koşullarında sadece coğrafi yığın olarak vezamanda tedarikçi
Kümelenme; firmalar arası bağların sadece tedarik değil aynı birbiriyle değer
zincirinin her evresinde kuvvetli, çok fonksiyonlu ilişkileriyle bireysel davranış ağ
bağlantısından öteye geçemeyen basit ağ ve GÜVEN ile perçinlemiş bir
sergileyenolarak, kümelenen yapıları dalga dalga markalaşarakrüzgarlarında
bütünü firmalar; tek kutupluluğun koruyan ve ve sert esen geleceğe
taşıyan bir politikadır.
kaybolup gitmeye mahkumdur.

4. Küme Destek Yönetişimi nasıl olmalıdır?
Örneğin Yeşil ve mavi bölgelerAkademik
Kalkınma Valilik Belediye
birbirine komşu iki şehrimiz olsun.
Birimler
Ajansları Bir şehirde pek çok küme,
aday küme ya da
Nasıl noktada, yereldeki
Bu kümeleri keskin
yığınlar bulunabilir.
Kümeler, faaliyetlerinin içeriğine
bu aday kümeler
ve seviyesine göre ayırmak
çizgilerle evrelere öncelikle
Üniversiteler, Odalar,
mümkün değilse, kümelere verilecek
yereldeki kaynaklardan
OSB, dernekler vb. yapılarla teknik
Hatta yerel unsurlardan bağlantıda
faydalanmalıdırlar. Ancak bu
destekleri olabilirler.
de; her kümeye
ve/veya
özgü olmasından dolayı; direkt
durum, kümelerin merkezi
maliyerel-merkezi olarak dahi
destek alır noktada
desteğe başvurabilmelerine
olabiliriler.
engel olarak düşünülmemelidir.
ayırmak da mümkün değildir.
Hatta Ar-Ge
bazı kümeler şehirler arası
Diğer
OSB Derneklergüçlü ağlara da sahip olabilirler.
Üniteleri Kamu

5. Kamu, Kümeleri Neden Destekler?
Para Bilgi Para
Ar-Ge inovasyon
KÜMELENME
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

6. Kümeler Neden Kamu Desteğine
İhtiyaç Duyar?
• Uluslararasılaşma için Pusula
– Firmalar ülke sınırlarını aştı. Rehber ihtiyacı.
• Markalaşma-Uzmanlaşma
– Artık her ülke o ülkeye ait özel bir sanayi kolu,
teknoloji alanı veya özel ürün-marka ile anılıyor
• Coğrafi Yakınlık- Dışa karşı Yeklik
– Sınırların kalkması ile tek başına değil tüm değer
zinciriyle bütünleşme
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

7. Kamu, Hangi Kümeleri Destekler?
PROFESYONEL BİR KÜME YÖNETİMİ REHBERLİĞİNDE
• Kümelenme farkındalığı olan,
• Değer zinciriyle bütünsel bir görüntü çizen,
• Akademik ve bilimsel yapılarla iç içe olan ve
beraber hareket eden,
• İş birliklerini bilim çevreleriyle beraber ticari
ürün boyutuna aktarabilen,
• Dünyada kendi alanlarında rekabet edebilir
olan veya olmaya aday olan
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

8. Kamu Hangi Kümeleri Destekler?
Her küme Devlet için potansiyel desteklenebilir
kümedir. ANCAK….
Her Küme Devlet Desteği Alamaz.
Küreselleşme için rekabete paralel olarak
Kamunun küme desteği için de rekabet !
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

9. Kamunun Kümelenme Desteğinin
Çıktıları Nelerdir?
• Görünen Etkisi
– Kamu desteği alan kümeler için mali ve teknik
kaynaklık.
• Görünmeyen Etkisi
• Kamu desteği alamayan kümelerin kamu desteği
almak için verdikleri çaba
KAZANAN = TÜM KÜMELER !
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

10. Kümelenme Destek Programı Nedir?
• Destek Programı
– Destek Programının Gerekçesi ve Nitelikleri
– Destek Programının Tasarımı ve Aşamaları
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

11. Kümelenme Destek Programının
Gerekçesi
2009 YILI PROGRAMI
Tedbir 109.
SORUMLU KURULUŞ: DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI
Kümelenmeye yönelik yürütülen AB kaynaklı “ulusal kümelenme politikasının
geliştirilmesi” projesi tamamlanacaktır.
Tedbir 110.
SORUMLU KURULUŞ: SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI
Ulusal kümelenme destek politikası ve mekanizması geliştirilecektir.
2010 YILI PROGRAMI
Tedbir 236.
SORUMLU KURULUŞ: DPT
Kümelenme konusunda yerel ve merkezi düzeyde politika çerçevesini çizecek bir
yönetişim modeli oluşturulacaktır .
2011 YILI PROGRAMI
Tedbir 125.
SORUMLU KURULUŞ: SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI
Rekabet edebilirlik kümelenme destek programı hazırlanacaktır .
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

12. Kümelenme Destek Programının
Nitelikleri
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı rekabetçilik
alanında bir küme destek programı tasarlaması ve
uygulamasına yönelik kurumsal kapasitenin
geliştirilmesi.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
UNDP
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

13. Kümelenme Destek Programının
Nitelikleri
İhtiyaç duyulan kaynakların toplamı :361.298 ABD$
Tahsis edilen kaynakların toplamı :361.298 ABD$
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

14. Kümelenme Destek Programı Tasarım
Aşamaları
• Uluslararası örneklerin incelenmesi
– Fransa, İngiltere, İtalya, Almanya, Çek
Cumhuriyeti, İspanya, Finlandiya, Güney
Kore, Japonya ve Diğerleri
• Saha Analizleri
– Ankara, İzmir, Eskişehir, Konya, Bursa, Kocaeli ve
diğerleri ile beraber toplam 17 il
• Saha Analizlerinin Genel Değerlendirilmesi
• Sonuç Raporu ve Yönetmelik Çalışmaları
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

15. Saha Analizleri- Amaç
• Yukarıdan Aşağı değil de
Aşağıdan Yukarı süreci
anlamak
• Yerelin nabzını tutarak
merkezi desteği
şekillendirebilmek
• Yereldeki eksiklikleri
gözlemleyerek Program
vesilesiyle giderici önlemler
almak
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

16. Saha Analizleri
• Metodoloji belirlendi
• Bakanlık ve UNDP uzmanlarınca ekipler oluşturularak
Seçilen vilayetlerde toplantı ve anketler yapıldı.
• Anket ve toplantı sonuçları istatistiksel olarak
değerlendirildi.
• Uzmanların gözlemleri ve görüşler alındı.
• Gidilen bütün illerdeki bulgular Ankara’daki
Değerlendirilme Toplantısı’nda yerel ile paylaşıldı.
• Sonuç
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

17. Saha Çalışmaları Metodoloji
• Analiz çalışmalarının temel yaklaşımı
“hipotez” kurma ve bu hipotezin test edilerek
kabul edilmesi veya reddedilmesi
• “İlk Hipotez”, ana soruna yönelik olarak
çözüm önerisidir.
• ana hipotez, “Kümelenme, kümelerin küme
yaşam döngüsündeki konumları dikkate
alınarak desteklenmelidir” şeklinde
oluşturulmuştur.
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

18. Metodoloji-Küme Yaşam Döngüsü
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

19. Ankette Neler Soruldu?
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

20. Nereler?
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

21. Anketler ve Cevapları
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

22. Neticeler
• Yaklaşık 100 kişi ile birebir görüşme
• Yaklaşık 400 kişinin katılımıyla 11 çalışma toplantısı
• Toplamda 40.000 den fazla veri
İstatiksel olarak değerlendirildi.
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

23. Saha Analizleri Değerlendirme
Toplantısı Ankara
• Tüm saha illerinden;
– Üniversite Temsilcileri
– Özel Sektör Temsilcileri
– Kalkınma Ajansı Uzmanları
– Yerel Kamu Kurumları Temsilcileri
– OSB Temsilcileri
– Yerel Teknoloji Merkezleri ve KOSGEB Temsilcileri
– Danışmanlık Hizmeti Veren Uzmanlar
– DPT, DTM ve Diğer ilgili Bakanlık Temsilcileri
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

24. Neler Konuşuldu?
• Süreç Tasarımı nasıl olmalı?
• Uygulama öncesi dönem ve uygulama izleme ve
değerlendirme nasıl olmalı?
• Faaliyet Önceliklendirme, Eş Finansman ve Başvuru
Zorluğu nasıl olmalı?
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

25. Hangi Detaylar Tartışıldı?
• Örneğin;
– Başvurular için ön koşul (tüzel kişilik, yönetişim yapısı vb.)
belirlenmesi gerekir mi?
– Kademeli bir başvuru ve değerlendirme süreci
düşünülebilir mi?
– Bölge planlarında yer almayan, ancak yine de
desteklenmesinin uygun olacağı kümelenme girişimleri
olabilir mi?
vb.
Pek çok soru tartışıldı ve pek çok konuda mutabakat sağlandı.
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

26. Gelinen Son Durum
• Tüm raporlar sentezlenerek nihai rapor
hazırlandı.
• Bakanlığımız için yönetmelik çalışmaları
devam ediyor.
• Uygulama öncesi tanıtım programı ve
performans değerlendirme süreci tasarlanıyor.
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı

27. T.C.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü
Sanayi ve Teknoloji Uzman Yardımcısı
Mert Cihan TONKAL
Teşekkürler
Kümelenme Politikaları
06.02.2012 İZMİR
Destek Programı