1. Bölüm Türk Tarihinde Yolculuk

1. III. ÜNİTE:TÜRK TARİHİNDE
YOLCULUK

3.  Türklerin anayurdu Orta Asya’dır.
Orta Asya;
 Doğuda Kingan Dağları ,
 Batıda Hazar Gölü ,
 Güneyde Hindikuş , Karanlık dağları
 Kuzeyde Sibirya düzlükleri ile çevrili
toprak parçasıdır.

6. Hiç bir millet sebep yokken göç etmez.
Peki Orta Asya’dan Türkleri göçe
zorlayan nedenler nelerdir?

7. 1) Nüfus artışı ve toprakların yetersiz kalışı,
2) Olumsuz iklim şartları (Kuraklık, şiddetli kışlar)
3)Kendi aralarında ve diğer kavimlerle olan
mücadeleler
4) Salgın hastalıklar
5) Türklerin Cihan hakimiyeti düşüncesi (Güneşin
doğduğu yerden, battığı yere kadar her yeri
fethetme arzusu)

9. • Orta Asya kültür ve medeniyeti dünyanın değişik
bölgelerine taşınmıştır.
• Göç eden Türk boyları gittikleri yerlerde yeni Türk
devletleri kurarlarken, oralardaki bazı devletleri de yıktılar.
• Türkler İran’a yerleştiler.
• Büyük Selçuklu Devleti kuruldu (1040).

11. İLK TÜRK
BEYLİKLERİ
DÖNEMİ
ANADOLU
SELÇUKLU
DEVLETİ
DÖNEMİ
ANADOLU
TÜRK
BEYLİKLERİ
DÖNEMİ
OSMANLI
DEVLETİ
DÖNEMİ
T.C
DÖNEMİ

14. 1015 yılında Çağrı Bey ilk akınları yapmıştır.
Nedenleri:
Anadolu’yu tanımak,
Bizans’ı yıpratmak,
Ganimet elde etmek,
İran’a gelen Türklere yeni otlak ve alanlar bulmak.
Sonucu:
1048 de Tuğrul Bey Bizans ile ilk savaş olan Pasinler
Savaşı’nı yaptı.

15. Önemli
Keşif niteliğindeki ilk akınlar
aslında Anadolu’yu yurt edinme
isteğinin bir göstergesidir.
Anadolu’ya gelirken ailelerini
yanlarında getirmeleri de
Anadolu’ya yerleşmek fikrine sahip
olduklarını göstermektedir.
Akınlar bölgede varlığını sürdüren
Bizans’ın direncini kırmış ve
Türklere vatanları olacak Anadolu
topraklarını tanıma fırsatını
vermiştir.
Çağrı Bey

17. ANADOLU’YA YAPILAN SİSTEMLİ AKINLAR;
TUĞRUL BEY DÖNEMİ’NDE
“PASİNLER SAVAŞI”NIN
KAZANILMASIYLA HIZ KAZANMIŞTIR.
& BİZANSBSD

18. Pasinler Savaşı

19. Türk ve Bizans ordusu Pasinler Ovası’nda
karşılaşmışlardır.Gürcü ve Ermeniler de
Bizans’a destek vermişlerdir.
• Bizans bozguna uğratılmıştır.
• Selçukluların Bizans’a karşı kazandığı ilk büyük zaferdir.
Anadolu’nun kapıları aralanmıştır.
Not:Pasinler, Erzurum yakınlarındadır..

21. Türklerin Anadolu’ya sürekli akınları
oluyordu. Bizans İmparatoru Romen
Diyojen Selçuklularla savaşmak için
Doğuya sefere çıkmıştır.

22. Savaşın Nedenleri
.Tuğrul Bey ve Alp Arslan’ın Anadolu’ya sürekli akınlar yaptırmaları ve
bunu devlet politikası haline getirmeleri
.Selçukluların göçebe Oğuzları Anadolu’ya sevketme düşüncesi
.Romen Diyojen’in Türkleri Anadolu’dan çıkarmayı daha sonra da İslam
ülkelerini ele geçirmeyi hedeflemesi
.Türklerin Anadolu’yu kendilerine yurt edinmek istemeleri
.Bizans’ın Pasinler Savaşı’nın intikamını almak istemesi
.Türkmen baskıları
BSD & BİZANS

25. Eğer geri
dönmezseniz
biz de
savaşırız.Şunu
unutmayın ki
kesinlikle
savaştan
korkmayız….

29. İki ordu arasındaki savaşta Alparslan Turan
taktiğini uygulayarak Bizans ordusunu tuzağa
düşürmüş ve akşama kadar süren savaşta
Bizans’ı yenmiştir.

31. geçmiştir.
Bu savaşta Bizans ordusu içindeki Kuman ve
Peçenekler savaştıkları ordunun Türk olduğunu
anlayınca Selçuklu tarafına geçmiştir.

33. Savaşı bitmiş sayan Alparslan çadırına çekilmişti.Sultan yorgunluğunu
gidermeye pek vakit bulamadan kumandanlarından biri huzuruna gelmiş ve Bizans
İmparatoru Diojen’in esir alındığını bildirmişti.
İnanmak istemeyen hükümdar,Diyojen’i esir alan askeri huzuruna getirterek,olayı
onun ağzından dinledi. Sultan bu askeri ödüllendirdi ve en yakın adamlarından biri
yaptı.Ardından da tutsak edilmiş olan Bizans İmparatoru Diojen’i huzuruna getirtti.
Emin olmak için tanıyanlara bu kişinin gerçekten Diojen olup olmadığını
sordu.Karşısındaki Diojen idi…
Diojen ile konuşmaya başladı;
ALPARSLAN:Dostluk kurmak için sana elçilerimi göndermedim mi?Fakat sen
dostluktan kaçındın.Sana düşmanlarımı bana teslim etmen için komutanlarımdan
Afşin’i elçi olarak göndermedim mi?Fakat sen reddettin.Daha dün akşam sana adam
göndererek geri dönmeni rica etmedim mi?

34. Fakat sen “Para sarfettim,büyük bir ordu topladım, buralara kadar geldim,aradığımı
yakaladım,nasıl dönerim?” dedin.Bana kafa tutmanın sonucunu nasıl buldun?
ROMEN DİOJEN:Ülkelerini almak için her türlü milletten
askerler topladım,paralar harcadım.Memleketim ve kaderim elindedir.Bu durumda
önündeyim.Azarlamayı bırak,ne istiyorsan onu yap.
ALPARSLAN:Zaferi sen kazansaydın ve beni esir etseydin ne yapardın?
ROMEN DİOJEN:Sen bu şekilde bana teslim olsaydın belki idam edilmeni
emreder,belki de sokaklarda sergilemek üzere İstanbul’a götürürdüm.
ALPARSLAN(İçinden):Doğru söyledi,başka türlü konuşmuş olsaydı yalan söylemiş
olurdu.Bu adam akıllı,mert bir adamdır.Öldürülmesi doğru değildir.(Sonra yüksek
sesle)Sana ne yapacağımı zannediyorsun?
ROMEN DİOJEN:Üç şık var.Birincisi beni öldürürsün.İkincisi,ülkelerinde beni
gezdirerek halkına teşhir edersin.Üçüncü şıkka gelince yapmayacağın için
söylenmesinde fayda yoktur.
ALPARSLAN:Bu nedir?
ROMEN DİOJEN:Beni affetmen ve dost olarak kabul etmendir.Çünkü beni öldürürsen
bunun sana bir faydası olmaz,yerime başka birini tahta geçirirler.
ALPARSLAN:Hakkında aftan başka bir şey düşünmedim.Serbestsin…

38. Anadolu’nun
kapıları
Türklere açıldı.
Türkler Anadolu’ya
yerleşmeye başlamış ve
Anadolu yurt olmaya
başlamıştır.

39. Türkiye Tarihi başladı.
Türklerin Anadolu’ya
yerleşmesi sonucunda Bizans
Avrupa’dan yardım isteyince
Haçlı Seferleri başladı.
Anadolu’da ilk Türk Beylikleri
ve Anadolu (Türkiye) Selçuklu
Devleti kuruldu.

42. SORU:Malazgirt Savaşının Sonuçları Nelerdir?
Yazınız.
CEVAP: Malazgirt Savaşı’nın sonuçları, Malazgirt
Savaşı sonucunda ben kan dökülmesin dedim
onlar pat küt girdiler savaşa ve malazgirtliler
savaşı kazandılar.

43. İŞTE Malazgirt
Savaşı’ndan
Sonra güzel
yurdumuz
Anadolu’da
kurulan Türk
Beylikleri…

45. Malazgirt savaşı sonrası Kurulan Beylikler ve
Anadolu Selçuklu Devleti

46. DANİŞMENTLİLER SALTUKLULAR
MENGÜCEKLİLER
ARTUKOĞULLARI
ÇAKA BEYLİĞİ
İlk denizci
Türk beyliğidir.

50.  Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili
olmuşlardır.
 Anadolu’nun fethini hızlandırmışlardır.
 Bölgelerinde kalıcı eserler
bırakmışlardır.
 Anadolu’da ilk Türk İslam eserlerini
yaparak
Anadolu’yu bayındır hale getirmişlerdir.

51. “Türkler Anadolu’da pek çok cami, medrese, hastahane,
kervansaray, köprü, kale yapmışlardır.”
Yağıbasan Medresesi:Tokat Niksar’da
Danişmentlilerden kalan Anadolu’nun ilk medresesidir.
Malabadi Köprüsü:Diyarbakır’da Artuklu’lardan kalan
dünyanın en büyük taş kemerli köprüsüdür.
Divriği Ulu Cami: Mengücekliler tarafından
yaptırılmıştır. Taş işçiliğinin örneklerindendir. UNESCO
tarafından koruma altına alınmıştır.
Mama Hatun Kümbeti (Anıt Mezarı) Saltuklular
tarafından yaptırılmıştır. Erzincan’ın Tercan
ilçesindedir.

53. Tokat Niksar’da Danişmentlilerden kalan Anadolu’nun ilk
medresesidir.

54. Diyarbakır’da Artuklular’dan kalan dünyanın en
büyük taş kemerli köprüsüdür.

55. Mengücekliler tarafından yaptırılmıştır. Taş işçiliğinin
örneklerindendir. UNESCO tarafından koruma altına
alınmıştır.

57. MAMA HATUN KÜLLİYESİ VE KÜMBETİ
Saltuklular tarafından yaptırılmıştır. Erzincan’ın Tercan ilçesindedir.
1192’de ölen Saltuklu Erzurum sâhibesi Mama Hâtun için yapıldığı
tahmin edilmektedir.

58. Külliye
Cami ile birlikte medrese, ibadet, imaret, türbe, kütüphane,
hamam, imaret (aşevi), darüşşifa veya şifahane (hastane) ,
kervansaray, bedesten (çarşı), okul,, tekke, zaviye
binalarından oluşan yapılar topluluğudur.
Külliye

59. Kümbet, Selçuklular zamanında yapılan
kendine özgü yapısı olan anıtmezarlardır.
Genellikle büyük devlet ve din adamları için
yapılmıştır.
Sanat tarihinde "kümbet" olarak adlandırılan
yapıların hemen hemen hepsinde mumyalık
adı verilen toprağın altı katlı olması önemli
özelliklerinden biridir ve anlamlı özelliklerden
birisi toprak yüzeyinin altındaki mezar
odasıdır.
İslam kültürü çerçevesinde 9. yüzyıla kadar
mezar anıtına rastlanılmaktadır.
Müslümanların ölülerini gömdükleri binalara
kümbet veya türbe denilir. Kümbetler
silindirik tabanlı ve üst kısımları konik yapılı
olan anıtmezarlardır.
Kayseri döner kümbet
Kayseri döner kümbet süslemeleri

61. Kayseri Gevher Nesibe Şifahanesi (Türkiye Selçuklu)

62. MAMA HATUN KÜLLİYESİ
Saltukoğulları Hükümdarı II. İzzettin Saltuk'un kızı olan Mama
Hatun, 1191 yılında Saltukoğulları Beyliği'nin hükümdarı olmuştur.
Yeğenlerine karşı kararlı ve güçlü bir şekilde mücadele ederek 10 yıl
hükümdarlığını sürdürmüştür. Mama Hatun Mısır ve Suriye Meliki El
Adil'den kendisine uygun soylu biriyle evlenmesi konusunda istekleri
gerçekleşememiş, kadın hükümdar olmanın güçlükleri nedeniyle
siyasi yaşamından ayrılmıştır. Onun daha sonraki yıllarda nasıl
yaşayıp, kaç yaşında öldüğü bilinmiyor. Ancak, hayatının son yıllarını
Tercan'da geçirmiş olması ve buradaki türbede defnedilmesi ile
Tercan, bir süre onun adıyla anılmıştır. Bu soylu kadın hükümdar,
Tercan'da Orta Çağ Türk mimarisinin en ilginç ve önemli eseri
kervansaray, hamam, mescit ve kendi türbesinden oluşan büyük
bir külliye inşa etmiştir...

63. Saltuklular’a aittir. Erzurum'da, Çifte Minareli Medresenin
arkasında, Üç Kümbetler diye anılan yapıların en büyüğü ve en
önemlisidir.
EMİR SALTUK KÜMBETİ

65. Saltuklular döneminde yapılmıştır.Üç Kümbetler ismi ile tanınan üç
kümbetten en büyüğün Emir Saltuk’a ait olduğu ve XII.yüzyılın
sonlarında veya XIV.yüzyılın başlarında yapıldığı sanılmaktadır.
Diğer kümbetlerin kime ait oldukları bilinmemektedir.

66. Yağıbasan
Medresesi
Tokat’ta Danişmentliler tarafından
yapılan Anadolu’nun ilk medresesi
Malabadi
Köprüsü
Diyarbakır’da Artuklular tarafından
yapılan Dünyanın en büyük taş kemerli
köprüsü
Mama Hatun
Külliyesi
Erzincan’da Saltuklular tarafından
yapılan bu külliyede kervansaray,
cami,hamam,mescit, bulunmaktadır.
Yukarıda verilen açıklamalara bakılarak aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılamaz?
A)Türkler Anadolu’da çok amaçlı mimari eserler yapmışlardır.
B)Medreselerde dini ve pozitif bilimler bir arada okutulmuştur.
C)Türkler yaptıkları eserlerle Anadolu’yu bayındır hale getirmişlerdir.
D)Türkler Anadolu’da Türk-İslam kültürünü yansıtan sanat eserleri
yapmışlardır.
Örnek

67. Örnek
Selçuklular Döneminde birçok hayır kuruluşu
oluşturulmuştur. Bu kuruluşlardan hangisi fakir insanlara
yemek dağıtmak amacıyla kurulmuştur?
A) Külliyeler
B) Kümbetler
C) Kervansaraylar
D)İmarethane

69. Türk-İslam devletlerinde Anadolu’da Darüşşifa ve
Şifahane adı verilen günümüz hastanelerinin işlevini
gören yapıtlar ortaya konulmuştur. Bunların
önemlilerinden birisi de Kayseri’deki Gevher Nesibe
Şifahanesi’dir. Bu şifahane hangi Türk-İslam devleti
tarafından yaptırılmıştır?
A) Danişmentler
B) Saltuklular
C) Anadolu Selçukluları
D) Osmanlılar
Örnek

70. I. Bitki ve hayvan figürleri
II. Geometrik şekiller
III. İnsan figürleri
Anadolu Selçukluları Dönemi’nin süsleme
sanatında yukarıdakilerden hangileri
kullanılmıştır?
A) Yalnız I
B ) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ,II ve III
Örnek

71. Etkinlik
Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’da;
1……………………..2……………………….
3……………………..4……………………….
5……………………...6……………...............
devletleri kurulmuştur.
Bu devletler Anadolu’da:
1………………………………………………………….
2………………………………………………………….
3………………………………………………………….
yaptıkları ile Anadolu’nun yaşanabilir bir Türk vatanı
haline gelmesini sağladılar.

73. Saltuklular tarafından yapılan ………………………..
külliyesi içinde kervansaray,hamam,mescit ve türbe
bulunmaktadır.
Mengücekliler tarafından yapılan …………………………………….
Taş işlemeleri ile ünlü bu eser UNESCO tarafından Dünya
miras listesine konularak koruma altına alınmıştır.
Danişmentliler tarafından yapılan …………………..
Anadolu’nun ilk medresesidir.
Artuklular döneminde inşa edilen Diyarbakır’daki
…………………………….dünyanın en büyük taş kemeri
köprüsüdür.

74. Harita üzerinde bulunan Beyliklere ait eserleri
ilgili beyliğin altına yazınız

75. ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ Başkent İznik daha sonra
Konya
Dil(ler) Farsça, Türkçe
Din İslam
Yönetim Monarşi
Hükümdar ünvanı Sultan
Kurucusu: Süleyman Şah (1077-1086)
Son sultanları II. Mesud (1303-1307)
Önemli dönüm noktaları
- Haçlılar'ın İznik’i işgali veDorileon Savaşı'nda
yenilmeleri ve Başkentin Konya’ya taşınması
1097
Miryokefelon Savaşı
Bizanslıları yenmesi ve Anadolu’nun
tapusunun alınması
1176
Yassı Çemen Savaşı Harzemşahları
Yenmesi ancak Moğollarla arasındaki tampon
bölgenin kalkması
1230
Kösedağ Savaşı Moğol İmparatorluğunca
yenilmesi ve yıkılış sürecinin başlaması ve 2.
Beyliklerin kurulması
1243

77. ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ 1075-1308

79. ANADOLU SELÇUKLU KÜLTÜR VE MEDENİYETİ
“Türkler Anadolu’da pek çok
cami, medrese, hastahane,
köprü, kale yapmışlardır.” Yani
Anadolu’yu bayındır hale
getirip, zenginleştirmişlerdir. Bu
zenginlikte Anadolu
Beylikleri’nin rolü elbette
büyüktür. Peki şu dev gibi
kervansaraylar Türkiye
Selçukluları döneminde hemen
hemen Anadolu’nun bir çok
yerinde yaptırılmıştır. Çok
ihtişamlı yapılar olduğu kesin.
Peki Türkler hangi amaçlarla bu
kervansarayları kullanmışlardır?

81. Kervansaray

82. Kervansarayın ( Han) iç bölümü

83. Fotoğraf 1: Sultan Han (Aksaray) Fotoğraf 2: Hanın giriş kapısı Fotoğraf 3: Kapıda taş
işlemeciliği örneği

85. Anadolu Selçuklu - Konya

87. Kervansaray kervanların
ticâret yolları üzerindeki
konaklama yeridir. Devlet
veya hayırsever kişiler
tarafından kurulan bu
binalarda kervan ihtiyaçları
ücretsiz karşılanırdı. Bunlar,
bir şehir içinde olurlarsa,
han adını alırdı.

89. İslamiyetin yayılış dönemlerinde
askeri amaçlı ve sınırları korumak
için kurulmuşken,sonraki
devirlerde ticari amaçla kullanıldı
ve bu binalara, kervansaray adı
verildi. Türklerin Müslüman
olmasından sonra, genişleyen
İslam toprakları üzerinde ortaya
çıkan kervansaraylar, Selçuklular
zamanında en gelişmiş şeklini aldı.
Anadolu'da bulunan çeşitli ticaret
yolları üzerinde yüze yakın
kervansaray yapıldı.

90. Uzaktan bakılınca bir kale gibi
görünen, içlerine girildiği zaman
kervan kafilelerinin her türlü
ihtiyaçlarını karşılayacak bir
teşkilata sahip olan bu binalar,
Selçuklu sultanları ve yüksek
devlet görevlileri tarafından büyük
ticaret yolları üzerinde her menzil
için, yani 30-40 kilometrelik
mesafede bir yaptırılmışlardı.

91. Anadolu'ya gelen yabancı
tüccarlara da büyük kolaylıklar
gösterdiler. Yollarda herhangi
bir şekilde zarar gören,
soyguna uğrayan ve malları
denizde batan tüccarların
zararlarını devlet hazinesinden
sağlayarak , bir nevi devlet
sigortası kurdular.

93. Güzel o halde “Anadolu
Selçuklu (Türkiye Selçuklu)
Devleti Anadolu’daki ilk
sigortacılık, devlet güvencesi
faaliyetlerini başlatmıştır”
diyebiliriz…

94. Barış zamanında ticaret
için kullanılan
kervansaraylar, savaş
zamanında insanların
korunmak için sığındığı veya
sefer sırasında ordunun
konakladığı yer olarak da
kullanılırdı. Bilhassa sınır
boylarına yakın
kervansaraylar, sınırların
kalesi görevini görürdü.

95. Şimdi çok daha iyi oldu zaten kervansaraylar
haritasına baktığımızda genellikle
kervansarayların sınır çevrelerinde yapıldığı göze
çarpıyor.
Biz daha önce bu ihtişamlı yapıların ticari
boyutunu biliyorduk.Oysa ticari boyutu ile
birlikte,sınır güvenliği ,yardım,can,mal güvenliği
ve sigorta boyutlarının olduğunu öğrendik…

97. Türkler’e Malazgirt Savaşı ile
Anadolu’nun kapıları açıldı. Beylikler
Dönemi’nde (Danişmentliler, Saltuklular,
Artuklular, Mengücekliler) Anadolu’da bir
çok hizmet verip, Anadolu’yu bayındır
hale getirdiklerini gördük,hele
kervansaraylardan çok etkilendik.Türkler
bu kadar çok hizmet verdiklerine göre
Anadolu’ya kesin olarak yerleştiler mi o
zaman?

98. Anadolu’nun kapıları
Malazgirt Savaşı ile
açılırken,Türklerin
Anadolu’ya kesin
olarak yerleşmeleri
Miryokefalon Savaşı
ile gerçekleşti…

99. MİRYOKEFALON SAVAŞI
Nedeni
Haçlıların Anadolu’da yarattığı huzursuzluktan
yararlanıp Türkleri Anadolu’dan atmak
istemeleridir.
Sonuçları
-Bizanslılar Türkleri Anadolu’dan atma
düşüncesinin hayal olduğunu anladılar.
-Bu zafer Anadolu’nun Türk yurdu olduğunu ve
hep böyle kalacağını kesinleştirdi.

101. Uyarı;
MALAZGİRT
SAVAŞI
ANADOLU’YA KESİN
OLARAK YERLEŞİLMESİ,
ANADOLU’NUN
TAPUSUNUN ALINMASI
ANADOLU’NUN
KAPILARININ
AÇILMASI
MİRYOKEFALO
N
SAVAŞI

102. Hep Anadolu Selçuklu Devleti’nin
başarılarından bahsettik.Eğer
Türkiye Selçukluları Dönemi hep
olumlu gelişmelerle dolu ise
neden yıkıldılar?

103. Olumsuzluklar olmaz mı hiç…
Anadolu Selçuklu Devleti’ne
en parlak devrini yaşatan
hükümdar Alaaddin Keykubat
öldükten sonra işler
karıştı,isyanlar çıktı,otorite
sarsıldı,Moğollar ile Kösedağ
Savaşı yapıldı ve Moğollar
kazandı.

105. Ve bizi geçmişten beri bitiren en
önemli sorun yine
başgösterdi.Taht kavgaları.Devlet
bizim ve ailemizin ortak malı
olduğu için herkes taht
peşinde,ve o tahta oturmak için
her türlü mücadele veriliyor
ancak kimse ülkenin elden
gittiğini farketmiyor bile…Bozuk
veraset sistemi …

106. 1- I. Alaaddin Keykubat’ın ölümünden sonra başa geçen
sultanların devleti iyi yönetememeleri.
2-Çıkan isyanlar (Baba İshak adında bir Derviş’in
çıkardığı isyan zorla bastırılmıştır.)
3-Devletin iyice zayıflaması ve taht kavgaları
4-Moğollarla Kösedağ Savaşı (1243) yapılması.

107. Eretna Devleti
Karasioğulları
Saruhanoğulları
Aydınoğulları
Germiyanoğulları
Anadolu Selçuklu Devleti’nin Kösedağ Savaşı sonucunda Moğol baskısıyla
dağılma dönemine girmesiyle sınırlardaki uç beyleri bağımsızlıklarını ilan
ettiler.Kurulan bu beyliklerin bazıları şunlardır:

109. I.ve II. Dönem Türk Beyliklerini
karşılaştırdığımızda ne gibi
benzerlik ve farklar ortaya
çıkıyor?

110. I.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ
Danişmentliler
Saltuklular
Artuklular
Mengücekliler
MALAZGİRT ZAFERİ
Sonunda kurulmuşlardır…

111. I.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ
*Anadolu’nun
Türkleşmesinde etkili
olmuşlardır.
*Anadolu’nun fethini
hızlandırmışlardır.
*Bölgelerinde kalıcı
eserler bırakmışlardır.

113. II.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ
Karamanoğulları
Karesioğulları
Saruhanoğulları
Menteşeoğulları
Hmitoğulları
Germiyanoğulları
Osmanoğulları
Candaroğulları
Ramazanoğulları
Dulkadiroğulları

114. II.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ
1-Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılması ve
Moğol egemenliğinin Anadolu’da sona
ermesiyle kurulmuştur.
2-Yıldırım Beyazıt döneminde bir çoğu
Osmanlı egemenliğine girmiş. Ancak Ankara
Savaşından sonra tekrar kurulmuşlardır.
3-Bu beyliklerin, yasal parçalanmaya neden
olmalarına rağmen Anadolu’da Türk kültür ve
uygarlığına olumlu katkıları olmuş
Anadolu’nun Türkleşmesine ve bulundukları
yörelerin bayındır hale gelmesi için
çalışmıştır.

115. 1-Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılması ve Moğol
egemenliğinin Anadolu’da sona ermesiyle kurulmuştur.
2-Yıldırım Beyazıt döneminde bir çoğu Osmanlı egemenliğine
girmiş. Ancak Ankara Savaşından sonra tekrar
kurulmuşlardır.
3-Bu beyliklerin, yasal parçalanmaya neden olmalarına
rağmen Anadolu’da Türk kültür ve uygarlığına olumlu
katkıları olmuş Anadolu’nun Türkleşmesine ve bulundukları
yörelerin bayındır hale gelmesi için çalışmıştır.

117. O HALDE HEMEN TÜM BEYLİKLERLE İLGİLİ BİR
GENELLEME YAPABİLİRİZ;
I.DÖNEM VE II.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ
OLARAK FARKLI DÖNEMLERDE,MALAZGİRT VE
MİRYOKEFALON SAVAŞLARI OLARAK FARKLI
SAVAŞLAR SONUCUNDA KURULMUŞ OLSALAR
DA İKİ DÖNEMDE KURULAN BEYLİKLERİN
ORTAK ÖZELLİĞİ SİZCE NEDİR???

118. Her iki dönem kurulmuş olan Türk
Beylikleri Anadolu’da Türk kültür ve
uygarlığına olumlu katkıları olmuş
Anadolu’nun Türkleşmesine ve
bulundukları yörelerin bayındır hale
gelmesi için çalışmıştır.

119. Örnek Sorular
1 - Türk-İslam mimarisinde medrese, cami, mescit, han,
saray, kümbet, külliye ve darüşşifa gibi önemli mimari
eserler yaratılmıştır. Bu eserlerden hangisi
“Anıtmezar” niteliğinde yapılmıştır?
A) Kümbetler B ) Külliyeler
C) Cami ve Medreseler D) Han ve Saraylar
2 - Aşağıdakilerden hangisi Anadolu Selçukluları
döneminde yapılmış mimari eserlerdendir?
A) Divriği Ulu Camii B ) İznik Yeşil Camii
C) Sultan Hanı D) Bayezid Külliyesi

121. TÜRKLERİN YENİ YURDU ANADOLU BOŞLUK DOLDURMA ETKİNLİĞİ
Orta Asya’da yaşayan Selçuklu Türklerinden…………………Bey Türklere yeni bir yurt
bulabilmek için …………….....İmparatorluğunun elindeki …………………..’ya sefer
düzenledi.
Anadolu üzerindeki egemenliğini kaybetmeye başlayan Bizans Türkleri buradan
çıkarmak istiyordu Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı……………………buradaki
Türklerin güvenliğini sağlamak ve ……………………kalıcı yurt yapmak için Muş’un
………………
ovasında ……………İmparatorluğu ile…………………………Savaşını yaptı.Bizans
ordusunda ………… ve…………………gibi Türk boyları vardı.Türk boylarınında savaş
sırasında saf değiştirmesiyle Selçuklu ordusu Bizans ordusunu………….yılında
yenilgiye uğrattı.
Bu Savaş sonucunda;
1-………………………………………………………………………
2-………………………………………………………………………
3-………………………………………………………………………

122. Malazgirt savaşı sonunda yapılan antlaşmaya Bizans
uymayınca Alparslan komutanlarına Anadolu’nun
fethedilmesi emrini vererek onları……………..ve ……………ile
görevlendirdi.Kısa sürede Anadolu fethedilerek Türk yurdu
haline getirildi. Avrupa’da
Anadolu’ya………………………..denilmeye başlandı.
Anadolu’nun vatan haline gelmesinde askeri başarıların
yanı sıra bu yeni vatana gelen
………...…………………………,………………………………gibi bilim
insanlarının,şeyh ve dervişlerin halkı eğitmeleri de etkili
olmuştur.

123. TÜRKİYE
SELÇUKLULARI’NDA
KÜLTÜR VE UYGARLIK
Hat
sanatı
Ebru sanatı
Minyatür
sanatı
Şifahane
kapısı

125. 1-Devletin başında Sultan ünvanı verilen bir hükümdar
bulunurdu.
2-Devlet ve ülke hükümdar ailesinin ortak malı
sayılırdı.

126. Ben yine geldim!!!Zor sorularda
yanınızdayım!!!Peki söyleyin
bakalım ülkenin hanedanın,
hükümdarın ortak malı olması,
nasıl etkiledi bu ülkelerin
geleceğini…

130. 3-Devlet işleri Divan denen kurulda
görüşülürdü. Divana vezir başkanlık
yapardı. Padişahtan sonraki en yetkili
kişiydi. Ancak divan olsa bile her
zaman son söz hükümdarda idi…

131. TÜRK DEVLETLERİ’NDE
SON SÖZ DAİMA
HÜKÜMDARDADIR!!!!
Sultanımız son sözü
söylemiştir…

133. 4-Ülke eyalet adı verilen bölümlere
ayrılmıştı.
Eyaletleri hükümdar ailesinden olan
Melikler yönetirdi. Eyaletlerde askerlik
işlerine Subaşılar , adalet işlerine ise
Kadılar bakardı.

134. 1-Anadolu Selçuklularda ordu, sultanın şahsına ait askerler
(hassa ordusu) Türkmenler ve ikta (toprak) sahiplerinin
besledikleri askerlerden oluşurdu.
2-Anadolu Selçukluları donanmaya önem verdiler. Akdeniz
ve Karadeniz kıyılarında tersaneler kuruldu.
3-Oluşturulan donanma ile hem deniz ticareti geliştirildi hem
de kıyıların güvenliği sağlandı.

135. 1-Türklerin Anadolu’yu yurt edinmeleriyle burada her
bakımdan gelişmeler oldu.Halk şehirli, köylü ve göçebe
olmak üzere üçe ayrılıyordu.
2-Şehirlerde ticaretle uğraşanlar tarafından kurulan Ahi
teşkilatları vardı. Bu teşkilatın içinde zanaatkarların iş
kollarına göre Loncaları olurdu. Ahi teşkilatı şehirlerin
güvenliğini sağlar yönetimde etkili olurdu.

137. 3-Ticaret yolları güvenceye alındı.Kervansaraylar yaptırıldı.
4-Anadolu Selçuklularında topraklar, devlet malı olarak kabul
edilir ve “Miri arazi” olarak adlandırıldı.
5-Venedik ve Ceneviz’le ticaret antlaşmaları yapıldı.

138. 1-Anadolu Selçuklu Devleti döneminde halkın
Türkçe konuşmasına karşı bilim dili Arapçaydı.
Edebiyat ve devletin resmi dili Farsça idi.
2-Karamanoğlu Mehmet Bey Anadolu Selçuklu
Devleti’nin veziri olduğu sırada devletin resmi
dilinin Türkçe olduğunu ilan etti.
3-Mevlana Celaleddin Rumi, Yunus Emre ve Hacı
Bektaş Veli’nin Türk düşünce ve edebiyat hayatında
önemli yerleri vardır.

139. 1-Anadolu Selçuklu sultanları bilim adamlarına, yazar ve
şairlere çok değer verirlerdi.
2-Medreselerde dini bilgilerin yanında matematik, tıp, felsefe
ve gökbilimiyle ilgili derslerde okutuldu.
3-Türkler Anadolu’nun her tarafında saraylar camiler,
mescitler, medreseler, imaretler, hastahaneler, kervansaraylar,
hamamlar, köprüler, surlar, kaleler ve tersaneler yaptırdılar. Bu
eserler çok güzel çiniler, taş ve tahta oymalar, kabartma
yazılar ve nakışlarla süslendi.
4-Halıcılık ve maden işçiliğinde de ileri gitmişlerdi.

142. “1095 yılı sonbaharında Papa II. Urban bir açık hava
toplantısında din adamlarından ve halktan oluşan büyük
kalabalığa Haçlı Seferi çağrısı yaptı. Bu çağrının pek çok
sebebi vardı.
Türkiye Selçuklularının Anadolu’da hızla ilerlemesi Bizans
Devletini rahatsız etmiş ve Bizans İmparatorları Avrupa’dan
Türklere karşı yardım istemişti.

143. Ortaçağ boyunca ekonomik açıdan sıkıntı içinde olan Avrupalılar
Doğunun zenginliklerinden de yararlanmak istiyordu.
Sosyal, ekonomik sebeplerin yanında, Müslümanların elinde
olan kutsal toprakların geri alınması esas amaç idi.
*Papa Urban’ın çağrısı ile Haçlı Seferleri resmen başlamış oldu.
Sefere katılmaya karar verenlerin Haçlı yemini etmeleri ve
üzerlerinde haç işareti taşımaları ön koşuldu.”

145. “Haçlı orduları hızla İstanbul’a gelerek Anadolu’ya geçti. İznik’te Haçlı
ordusu ile Türk ordusunun karşılaşması çetin bir mücadeleye sahne oldu.
Haçlı ordusu, güçlü silahlarla donanmış şövalyeleri ağır, sağlam atları
üzerinde tamamen zırhlı ve ellerinde uzun mızraklarıyla gruplar hâlinde
mücadele ediyorlardı.

146. Türkler ise hareket yeteneği fazla ve çok hızlı koşan atlara biniyorlar ve toplu
hâlde durmuyorlardı. Türk atlıları iyi nişan alabiliyor, oklarını fırlattıktan sonra
hızla uzaklaşıyorlardı. İnce zırh giyiyor, hafif kalkan kullanıyorlardı. Mücadele
sabaha kadar sürdü. Haçlılar ağır kayba uğramasına rağmen sayılarının çokluğu
Türklerin kuşatmayı yarmasına engel oldu. 18 Haziran 1097 günü Kılıç Arslan
İznik’i terk etmek zorunda kalarak başkenti Konya’ya taşıdı. Ancak daha sonra
Selçuklu Sultanları, Haçlı ordularını yenerek Anadolu topraklarını tamamen
Haçlılara kapattı.”

147. Haçlı Seferleri 11. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar devam etmiştir. 8
Haçlı Seferinden üçünde Haçlılar Türklerle de mücadele etmişler, Ve
yalnızca I.Haçlı Seferi’nde amaçlarına ulaşmışlardır. Bu üç sefer
doğrudan Türkler üzerine yapılmıştır.
IV.Haçlı Seferi’nde Eyyubilerle savaşırken, İstanbul’da karışıklık
çıktığını öğrenen haçlılar yollarını değiştirerek Bizans üzerine
yürüyüp,İstanbul’u ele geçirmişler ve bir Latin Krallığı kurmuşlardır.

149. Haçlılar Urfa, Antakya, Trablus ve Kudüs’te devlet kurmalarına
rağmen bu devletler hâkimiyetlerini sürdürememişlerdir.
Dördüncü Haçlı Seferi 1204’te Bizans üzerine yapılmıştır.Bizans
İmparatorluğu ortadan kaldırıldığı gibi, İstanbul’da
yağmalanmıştır.

150. Haçlı Seferleri Anadolu üzerinde başlangıçta olumsuz etki yaptı ve
Türkiye Selçuklularının Anadolu’daki ilerleyişini bir müddet durdurdu.
Fakat Haçlılarla yaptıkları mücadelelerde başarılı olan Türkler, daha
sonra Anadolu’ya tamamen yerleştiler. Özellikle 1176 Miryokefalon
Savaşı Türklerin Anadolu’ya yerleşmesini kesinleştirdi.

151. Haçlı Seferleri sadece siyasî ve askeri sonuçlar doğurmamıştır.
Sosyal sonuçları, Doğu ile Batı’nın kültürel ve sosyal açıdan
etkileşimine sebep olmuştur. Bu seferler sırasında Doğu ile Batı
arasındaki ilişkiler artmış özellikle doğudan batıya bilgi aktarılmış
(Yunanlı filozofların eserleri, pusula, barut bilgisi vb.) aynı zamanda
ticaret de gelişmiştir.
Özelikle Haçlı askerlerini taşıyan ve dönüşte de Orta Doğu'dan mal
getiren İtalyan denizciler, çok para kazanmışlardır.

154. Haçlı ordularının izlediği yollardan bazıları

155. Haçlı Seferlerinin Nedenleri:
A)Dini nedenler: Hıristiyanların başta Hz. İsa’nın
doğum yeri olan kutsal toprakları geri almak
istemeleri.
B)Ekonomik nedenler: İslam ülkelerine göre fakir olan
Avrupalıların zengin İslam ülkelerini ele geçirmek ve
rahat etmek istemeleri.
C)Siyasi neden: Selçuklu Türklerinin Anadolu’nun
büyük bir bölümünü ele geçirmesi üzerine Bizans
İmparatorunun Papa’ya başvurarak yardım istemesi
ve İstanbul’un Türklerin eline geçtiği takdirde
Avrupa’nın da tehlikeye gireceğini bildirmesi.

157. Karadan ve denizden sekiz Haçlı Seferi yapılmıştır. İlk
üçü Türkler üzerine yapılmıştır.

159. Haçlı Seferlerinin Sonuçları:
A)Siyasi Sonuçları:
• Avrupa’da derebeylik rejimi zayıfladı. Krallar
güçlendi.
• Anadolu’daki Türk ilerleyişi bir süre durdu.
B)Dini sonuçlar:
• Avrupa’da din adamlarına ve kiliseye güven
sarsıldı.
C) Ekonomik sonuçlar:
• Akdeniz’de ticaret gelişti. Akdeniz limanları
gelişti.
D) Teknik sonuçlar:
• Haçlı Seferleri sonunda matbaa, pusula, kağıt,
barut gibi birçok yenilikler Avrupalılar tarafından
öğrenildi.

161. Etkinlik
Türkiye Selçuklu
Devleti………………………..tarafından………yılında………………..te kuruldu.
1.Kılıçarslan döneminde başlayan………………………..seferleri Anadolu’
da siyasi birliği sağlama çalışmalarını engelledi. Türkiye Selçuklu
Devleti başkentini………………..taşımak zorunda kaldı.Haçlı ordusu
Türkiye Selçuklu Devleti ve Danişmentlilerin savunmalarına rağmen
Anadolu’dan geçerek…………………..ulaştılar ve şehri ele
geçirdiler.Haçlı seferlerinin nedenleri neler olabilir?
1…………………………………………………………………………………………………….
2……………………………………………………………………………………………………..
3……………………………………………………………………………………………………..
Haçlı seferlerinden destek alan Bizans İmparatorluğu
Türkleri…………….. atmak için saldırıya geçti.1176 yılında
yapılan……………………………savaşı ile Anadolu tamamen
bir………………………….haline geldi.

162. Anadolu Selçukluları tarafından tüccarların konaklamaları
için………………………….yapıldı.Akdeniz ve Karadeniz’de önemli liman
kentleri ele geçirildi.Böylece Anadolu zengin ve huzurlu bir yer haline
geldi. Türkiye Selçuklu Devleti en güçlü
dönemini………………………………………..’ın hükümdarlığı zamanında
yaşadı.Anadolu’da ticaret,bilim,sanat ve kültür merkezi olan şehirler
kuruldu.Bu şehirleri kale,………,……………,………,……………….ve
…………………gibi eserlerle donattılar.
Alaaddin Keykubat’ın ölümünden sonra ülkede karışıklıklar çıktı ve
Moğollarla yapılan ………………………..savaşını(1243) Türkiye Selçuklu
Devleti kaybetti.
Kösedağ savaşından sonra Anadolu’da ………………………..hakimiyeti
başladı.Moğollar Anadolu’ya gönderdikleri vali ve komutanlarla ülkeyi
yönetmeye başladılar.Selçuklu Devleti 1308 yılında yıkıldı.

163. Anadolu Anayurt Test soruları
1. Anadolu Selçuklu Devletinde ticareti geliştirmek için gerekli ana yollar üzerinde inşa
edilen mimari yapı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kervansaray B ) Bedesten C) Şifahane D) Külliye
2.Anadolu Selçukluları döneminde;
- Gümrük vergilerinin azaltılması,
- Devlet sigortacılığının uygulanması,
- Kervansarayların yapılması,
öncelikle aşağıdaki alanlardan hangisinde gelişme sağlamaya yöneliktir?
A-Eğitim B-Sanat C-Ticaret D-Mimari
3.Aşağıdakilerin hangisi, Anadolu Selçukluları’nın ikta Sistemini uygulamakla ulaşmak
istedikleri temel hedeflerden biri değildir?
A-Askeri işleri yürütmek
B-Üretimin sürekliliğini sağlamak
C-Devlet otoritesini her tarafa götürmek
D-Özel mülkiyeti özendirmek

165. 4. Hasankeyf,Harput ve Mardin olmak üzere üç kola ayrılan ve güneydoğu
Anadolu’nun Türkleşmesinde önemli bir rolü bulunan Türk Devleti aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Saltuklular
B) Artuklular
C) Danişmentliler
D) Mengücekliler
5. Ahmet Gazi tarafından Erzincan bölgesinde kurulan Türk devleti
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Saltuklular
B) Artuklular
C) Danişmentliler
D) Mengücekliler
6. Orta Asya’dan Anadolu’ya yapılan kitlesel Oğuz göçlerinde aşağıdakilerden
hangisi etkili olmamıştır?
A) Moğol İstilası
B) Anadolu’nun coğrafi özellikleri
C) Yeni vatan arayışı
D) Bizans’ın Hoşgörülü tutumu

166. 7. Çağrı Beyin Anadolu’ya düzenlediği Türk akınlarının temel
amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yıpratma
B) Keşif
C) Fetih
D) Sızma
8. Aşağıdakilerden hangisi Malazgirt Savaşından sonra
Anadolu’da kurulan ilk Türk devletlerinin sağladığı gelişmelerden
biri değildir?
A) Şehirlerin nüfusunun artması
B) Anadolu’nun imarı
C) Anadolu’nun Türkleşmesi
D) Bizans Devletinin otoritesinin artması

167. 9. Anadolu Selçuklu Devletinin kurucusu aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Artuk Bey
B) Ahmet Gazi
C) Alparslan
D) Süleyman Şah
10. Aşağıdakilerden hangisi haçlı Seferlerinin sebeplerinden biri
değildir?
A) Kudüs’ün Müslümanlardan alınmak istenmesi
B) Ekonomik nedenler
C) Siyasi nedenler
D) Türkleri Balkanlardan atmak

169. 11. Aşağıdakilerden hangisi Haçlı Seferleri’nin sonuçlarından biri değildir?
A) Anadolu’nun yıpranması
B) Anadolu’da Türk otoritesinin artması
C) Haçlıların Türkleri tanıması
D) Türklerin İslam dünyasındaki etkilerinin artması
12. Hangi haçlı Seferi sonucunda haçlılar İstanbul’u yağmalayarak burada
bir Latin Krallığı kurdular?
A) I.Haçlı Seferi
B) II.Haçlı Seferi
C) III.Haçlı Seferi
D) IV.Haçlı Seferi
13. Türkiye Selçuklu Devletinin Moğollarla yaptığı ve sonucunda yıkılma sürecine
girdiği savaş aşağıdakilerden hangidir?
A) Kösedağ Savaşı
B) Miryokefalon Savaşı
C) Dandanakan Savaşı
D) Yassı Çemen Savaşı

170. 14. Ayn-Calud Savaşında Moğolları tarihte ilk kez yenerek Suriye
ve Mısır’a ilerlemesini önleyen Türk devleti aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Türkiye Selçuklu Devleti
B) Memlüklüler
C) Gazneliler
D) Danişmentliler
15. Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’da kurulmuş uç beyliklerinden
birisidir?
A) Osmanoğulları
B) Danişmentliler
C) Artuklular
D) Saltuklular

171. 16. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye tarihi kapsamı içinde
sayılmaz?
A) Kösedağ Savaşı
B) Miryokefalon Savaşı
C) Dandanakan Savaşı
D) Pasinler Savaşı
17. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Selçuklu Devleti’nin
yıkılmasının sonuçlarından biri değildir?
A) Anadolu’da siyasi birliğin bozulması
B) Halkın refah seviyesinin düşmesi
C) Anadolu’da Moğol egemenliğinin başlaması
D)Anadolu’nun Bizans egemenliğine geçmesi

173. 18. Aşağıdakilerden hangisi Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’da
kurulan ilk Türk devletlerinden biri değildir?
A) Saltuklular B) Artuklular
C) Danişmentliler D) Germiyanoğulları
19. Malazgirt Savaşından sonra Ebulkasım tarafından Erzurum ve
çevresinde kurulan Türk beyliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Saltuklular B) Artuklular
C) Danişmentliler D) Mengücekliler
20. Divriği Ulu Camii ve Şifahanesi Türk sanatının hangi dönemine
aittir?
A) Saltuklular B) Artuklular
C) Danişmentliler D) Mengücekliler