1. Kokoshout, het nieuwe
wonderhout voor
terrasvloeren
Esthetiek, hardheid, ecologie, slijtvastheid: kokoshout heeft het allemaal
Kokoshout maakt binnenkort zijn entree op de Europese markt van tropisch hardhout
voor buitenvloeren. Een aantal tests voor buitentoepassingen bewezen dat kokoshout uit-
stekend scoort op alle essentiële criteria. De introductie van dit mooie hout is erg veelbe-
lovend: het pronkt met een hardheidsklasse 1, heeft een interessante prijs,en is ook nog
ecologisch meer dan verantwoord.
Project Lime (B)
Het gebruik van kokospalmbomen in de hout- en bouwindustrie is nog Nederlands toch palmbomen. De kokospalmen worden hoofdzakelijk in
vrij jong en weinig bekend in Europa. Sinds enige tijd is kokoshout wel Indonesië, Maleisië, de Filippijnen en Thailand geteeld en dat uiteraard voor
al verkrijgbaar als houtsoort voor binnenparket. Een aantal tests in de kokosnoten en het kokosvet. Deze producten zijn erg gevraagd door
samenwerking met houten buitenvloeren specialist B-Fix bevestigen de voedingsindustrie en de cosmeticasector. Het gebruik van kokospalmen
dat kokoshout ook uiterst geschikt is voor de tuinen in West-Europa en inde houtindustrie werd lang als onmogelijk beschouwd en het was eigen-
een uitstekende stabiliteit vertoont op lange termijn, zelfs onder zware lijk een ernstig teeltprobleem dat aan de basis ligt van de ontdekking van
klimatologische omstandigheden. In Indonesië en Maleisië wordt het de uitzonderlijke mogelijkheden en kwaliteiten van dit hout voor de bouw.
kokoshout al langer met succes voor buitentoepassingen gebruikt. Het Om dit te kunnen begrijpen verdiepen we ons even in de botanische
hout vertoont tevens uitstekende antislipeigenschappen en is makkelijk te eigenschappen en teeltomstandigheden van deze bomen.
onderhouden met een aangepaste onderhoudsolie. Qua plaatsing is een
schroefloos systeem zoals B-Fix sterk aan te raden. De densiteit van het 45 jaar vruchtbaar
hout maakt het doorboren van de planken op de werf moeilijk haalbaar. Tussen zijn vijfde en vijftigste levensjaar schenkt een kokospalm 2 tot
Het uiterlijk van kokoshout die aan wengé en zebranohout herinnert, 3 maal per jaar zijn oogst. Na zijn vijftigste vermindert het rendement
maakt een terras met kokoshout bovendien tot een aantrekkelijk geheel van de boom snel. Tussen zijn zeventigste en tachtigste levensjaar stopt
Floor Forum 74
met de nodige exclusiviteit. Echter de prijs van het kokoshout voor bui- de productie van kokosnoten volledig. Deze natuurlijke gang van zaken
tenvloeren bevindt zich op een toegankelijk en interessant niveau. leidde in de jaren ’80 van de vorige eeuw tot een ernstig probleem voor
de kokosnootteelt. Heel wat kokosplantages telden immers oude kokos-
‘Nieuwe’ houtsoort palmen die hun vijftigste levensjaar bereikt en overschreden hadden. Als
De kokospalm (Cocos Nucifera) behoort tot de familie van de palmbo- gevolg viel de productie van kokosnoten terug. Vooral op de Filippijnen
men en wordt door botanisten niet eens aanzien als echte bomen, maar was de situatie zorgwekkend: men constateerde rond 1985 dat 20% van
eerder als een soort gigantische plant. Ondanks dat noemt men ze in het de plantages hoofdzakelijk oude kokospalmen bevatten. In totaal ging
38
www.floor-forum.com

2. het om 84 miljoen kokospalmen in de Filip-
pijnen alleen. Ook in India, Indonesië, Maleisië,
Sri Lanka en Thailand waren op dat moment
ruim 96 miljoen oude kokospalmen met een
erg laag rendement door de gemiddelde leeftijd
van de palmen.
Gebruik als hout redt oude plantages
In deze landen besefte men dan ook dat het
noodzakelijk was om nieuwe kokospalmen te
planten of nieuwe plantages aan te bouwen.
Toevallig zakte op dat moment ook de prijs van
kokosnoten op de wereldmarkt terug. Alleen al
om hun inkomen op peil te houden diende men
dus tegelijkertijd meer kokosnoten te verkopen.
Omdat het vernieuwen van oude plantages
een duurdere oplossing was dan het aanleggen
van nieuwe plantages betekende dit een reële
bedreiging van de primaire regenwouden in de
vermelde landen.
Een oplossing voor dit probleem bestond erin
Project Lime (B)
de oude kokospalmen te gebruiken als hout
voor de bouwindustrie of andere toepassingen.
Het was toen trouwens al duidelijk dat kokos-
hout mogelijkheden bood. Op een moment dat
het nog door veel specialisten als waardeloos
‘hout’ beschouwd werd trof men de stammen
van de kokospalm al aan in lokale bouwwerken
als steunbalk, gebinte, zuil..etc.
Met steun van de Verenigde Naties onder-
zocht men hoe men het kokoshout kon laten
verwerken door de houtindustrie. Daardoor zou
het rendabeler zijn om de oude plantages te
verjongen en kon men vermijden dat er teveel
primair regenwoud moest sneuvelen voor
nieuwe kokosplantages.
Uitgebreide studies ( o.a. naar de anatomie van totaal is 30% van de kokosstam bruikbaar als bestaande kokospalmplantages zonder extra
de boom, de mechanische eigenschappen van hardhout. (De zachte kern wordt als brandstof CO2-uitstoot. Vandaag wordt het vervangen
het hout, de zaagtechniek, de droging, de be- gebruikt voor het drogen van de noten) van oude kokospalmen door nieuwe aanplan-
waring, de carbonisatie, bouwtoepassingen…) ten dus gefinancierd door de verkoop van het
leerden hoe het kokoshout gepast te gebruiken Houtsoort Hardheid kokoshout. Daardoor ontstaat een kringloop
in de houtindustrie. Kokospalm 2200 psi die maakt dat de zowel kokoshout als de teelt
Chengal 2130 psi van kokosnoten hernieuwbaar is en meer eco-
Ongekend hard Merbau 1712 psi logisch dan ooit. De verkoop van het kokoshout
Een volwassen kokospalm wordt tot 25 meter Kempas 1710 psi gaat dus niet ten koste van de kokosnootteelt,
hoog en heeft een diameter tussen 25 en maxi- Teak 1000 psi maar verhoogt ze eerder.
maal 40 cm. De eerste vijftien meter van de Hardheid van kokoshout in vergelijking met andere
stam zijn bruikbaar voor de houtverwerkende ‘harde houtsoorten’ Ook de verwerking van de stam van de kokos-
industrie. palm is milieuvriendelijk. Het volstaat de stam-
Het probleem bij het gebruik van kokoshout Het kokoshout is bovendien ook zeer brandver- men op gepaste wijze te zagen en verder komt
in die jaren lag vooral in de foute benadering. tragend en voldoet uitstekend aan de Europese er geen persing met gebruik van lijmen aan te
Uit onderzoek bleek dat de stam een heel brandbestendigheidstest EN 14342. pas zoals dit wel het geval is met bamboe of
zachte kern heeft (die vezelvormige kanaaltjes andere composietmaterialen.
bevat waarlangs het water voor de vruchten Volwaardig ecologisch alternatief
passeert). Tussen de zachte kern en de zachte Op een moment dat de wereld zich meer en Singapore Greenlabel
buitenkant zit echter een heel harde en uitzon- meer vragen stelt omtrent de houdbaarheid Tot slot: het spreekt voor zich dat kokoshout in
derlijk dichte laag die een hout oplevert met van het gebruik van tropische houtsoorten aanmerking komt voor een milieucertificering.
Floor Forum 74
hardheidsklasse 1. De cijfers spreken voor zich: biedt kokoshout een uitstekend alternatief. Het hout kreeg dan ook recent het Greenla-
een dichtheid tussen 800 en 1160 kg/m³, en Dat de stammen van oude kokospalmen in bel in Singapore (waar het kokoshout reeds
de Brinell hardheidstest levert een waarde van vroegere jaren verbrand werden en nu een gebruikt wordt). Dit label garandeert dat het
5.9 op voor kokoshout (ter vergelijking: teak nieuwe toepassing als hout krijgen is een eerste kokoshout afkomstig is van de recyclage van
scoort 3.2, eik 3.4, wengé 4.3, ipé 5.3). Voor unieke troef. Kokoshout is dus feitelijk een oude kokospalmen en dat de plantages door
het kokoshout wordt de stam verzaagt zodat recyclageproduct van de kokosnootteelt en de verkoop van kokoshout duurzaam beheerd
men enkel de harde tussenlaag behoudt. In draagt daarenboven bij aan de vernieuwing van worden.
www.floor-forum.com 39