Μία διδακτική απόπειρα για τη διδασκαλία του Πειρασμού με μαθητές/τριες του Εσπερινού

1. Ο πειρασμός του
Σολωμού
Μια προσπάθεια ανάλυσης με τους μαθητές/τριες του
Εσπερινού Λυκείου Λαυρίου

2. Μετά την πρώτη ανάγνωση, ας σκεφτούμε τι
μπορεί να σημαίνει για σας ο πειρασμός και τι
στο ποίημα (brainstorming)

3. Έστησ’ ο Έρωτας
χορό µε τον ξανθόν
Απρίλη,
• Τι συμβολίζει ο έρωτας;
• Τι συμβολίζει ο
Απρίλης; Γιατί ξανθός;
• Τι δηλώνεται με τον
χορό;
• Συνομιλεί η εικόνα με
τον στίχο;

4. Η φύση ως μητέρα. Πώς; Υπογραμμίστε.
Ανάκουστος κιλαϊδισµός και λιποθυµισµένος.
Νερά καθάρια και γλυκά, νερά χαριτωµένα,
Χύνονται µες στην άβυσσο τη µοσχοβοληµένη,
Και παίρνουνε το µόσχο της, κι αφήνουν τη δροσιά τους,
Κι ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούτια της πηγής τους
Τρέχουν εδώ, τρέχουν εκεί, και κάνουν σαν αηδόνια.

5. Ας σκεφτούμε..
• Ποια η σχέση του νερού
με τη ζωή;
• Πώς το νερό συνδέεται
με την αναγέννηση της
φύσης;

7. Ποιες ιδιότητες έχουν αυτά τα νερά;
«καθάρια και γλυκά»|(
καθαρότητα/διαύγεια και
γλυκύτητα)
«χαριτωμένα» (ιδιότητα των
ζωντανών οργανισμών)=
φέρνουν χαρά, δίνουν ζωή
«Χύνονται μὲς στὴν ἄβυσσο (
αέναη κίνηση) τη
μοσχοβολισμένη»
«Καὶ παίρνουνε τὸ μόσχο της,
|| κι' ἀφήνουν τὴ δροσιά
τους,»= ανταλλαγή που
επεκτείνει την επίδραση των
νερών σε όλες τις αισθήσεις
«Κι' οὗλα στὸν ἥλιο
δείχνοντας || τὰ πλούτια τῆς
πηγῆς τους,»: οι πηγές
αναδύονται από την άβυσσο
και φωτίζονται από το φως.
«Τρέχουν ἐδῶ, τρέχουν ἐκεῖ,
|| καὶ κάνουν σὰν ἀηδόνια.»:
τα νερά έγιναν αηδόνια που
τραγουδούν

8. Ας σκεφτούμε:
• Ποιος ο ρόλος των εικόνων του νερού;
• Πώς συνδέονται αυτές με την κατάσταση στο Μεσολόγγι;
• Έχει ειπωθεί πως η δύναμη των νερών που αναπτύσσεται έξω από το Μεσολόγγι
αντισταθμίζεται από τη δύναμη της ψυχής των πολιορκημένων. Συμφωνείτε;
Μπορείτε να σκεφτείτε επιμέρους αντιθέσεις;

9. Οι
Μεσολογγίτες
περνούν μια
δοκιμασία
Ο ποιητής μας δείχνει πως οι πολιορκημένοι
καταφέρνουν να την ξεπεράσουν και να μείνουν πιστοί
στο χρέος και στην απόφαση να πεθάνουν. Πώς το
δηλώνει αυτό; Ας ψάξουμε στους στίχους.
Αλαφροΐσκιωτε καλέ, για πες απόψε τι ’δες.
Νύχτα γιοµάτη θαύµατα, νύχτα σπαρµένη µάγια!
Χωρίς ποσώς γης, ουρανός και θάλασσα να πνένε,
Ουδ’ όσο κάν’ η µέλισσα κοντά στο λουλουδάκι,
Γύρου σε κάτι ατάραχο π’ ασπρίζει µες στη λίµνη,
Μονάχο ανακατώθηκε το στρογγυλό φεγγάρι,
Κι όµορφη βγαίνει κορασιά ντυµένη µε το φως
του

10. Η
φεγγαροντυμένη
• Η ηθική, το χρέος, η
Ελευθερία…
• Ποιος ο ρόλος της;

11. Μια κρυμμένη αντίθεση (που όμως
εντοπίσατε)…
• Η φύση συμβολίζει τη ζωή με όλες τις αισθήσεις, την επίγεια ζωή
• Η Φεγγαροντυμένη που αποτελεί μία υπέρβαση της πραγματικότητας ( παρόλο
που γεννιέται μέσα από τη φύση) συμβολίζει τις ηθικές αξίες που υπάρχουν
πέρα από την επίγεια ζωή, πέρα από τις αισθήσεις και είναι αυτές που
υπηρετούν οι πολιορκημένοι. Θα μπορούσε να είναι η πνευματική ζωή.

12. Αν σας καλούσαν να διαλέξετε έναν στίχο και
μόνο, ποιος θα ήταν αυτός; (Γράψτε στο Chat)
Νύχτα γιοµάτη θαύµατα, νύχτα σπαρµένη µάγια (8 μαθητές)
Τρέχουν εδώ, τρέχουν εκεί, και κάνουν σαν αηδόνια (5 μαθητές).
Έστησ’ ο Έρωτας χορό µε τον ξανθόν Απρίλη (5 μαθητές)

13. Ανεβάστε δικές σας φωτογραφίες από την περιοχή
σας που πιστεύετε πως οπτικοποιούν τους στίχους

14. Ας γίνουμε ποιητές/τριες
• Από το απόσπασμα 2 του β σχεδιάσματος λείπει
ένας στίχος. Τώρα που έχετε διαβάσει τον
πειρασμό θα μπορούσατε να τον συμπληρώσετε;
(Tips: Θέλουμε ομοιοκαταληξία με το «βελάζει»
και ιαμβικό 15σύλλαβο).

15. Οι προσπάθειες (όσων κατέληξαν σε
αποτέλεσμα)
• Μες τη σκιά που φούντωσε μόλο που αυγή χαράζει ( Αντώνης)
• Δροσίζει πέρα στο βουνό και την ψυχή ταράζει (Βάσω)
• Δροσιές και μόσχους έκλεισε μα στην ψυχή μαράζι (Ρούλα)
• Φεγγάρι ανασηκώθηκε και στα νερά ησυχάζει ( Μάγδα)
• Όμορφη φύση και γλυκιά τον ύπνο ευωδιάζει (Δημήτρης)
• Βροντές ακούγονται σιμά και η γη ανατριχιάζει (από άλλο ποίημα, αλλά δεν
πειράζει, Σπύρο)

16. Δικαιολογείτε τελικά τον τίτλο Πειρασμός;
Γιατί;

17. Ευχαριστούμε!
Οι μαθητές/τριες Α Λυκείου Εσπερινού Λαυρίου
Ελευθερία Παπαμανώλη