2. Ç’jane keto dy sisteme?Ç’jane keto dy sisteme?
Sistemet politikeSistemet politike demokratikedemokratike dhedhe komunistekomuniste janë të bazuara nëjanë të bazuara në
parime të ndryshme ideologjike. Edhe pse sipërfaqësisht atoparime të ndryshme ideologjike. Edhe pse sipërfaqësisht ato
filozofia e tyre për "pushtetin i takon popullit“ është i njëjtë, nëfilozofia e tyre për "pushtetin i takon popullit“ është i njëjtë, në
praktikë të dy sistemet në të dy aspektet, ekonomik dhe politik janëpraktikë të dy sistemet në të dy aspektet, ekonomik dhe politik janë
në mënyra shumë të ndryshme.në mënyra shumë të ndryshme.
Në sferën ekonomike,Në sferën ekonomike, komunizmikomunizmi bën thirrje për qeverinë që tëbën thirrje për qeverinë që të
marrë kontrollin e të gjithë kapitalit dhe industrive në vend nëmarrë kontrollin e të gjithë kapitalit dhe industrive në vend në
përpjekje për të hequr qafe pabarazinë ekonomike. Nga ana tjetër,përpjekje për të hequr qafe pabarazinë ekonomike. Nga ana tjetër,
demokraciademokracia respekton të drejtën e individëve për të patur pasurirespekton të drejtën e individëve për të patur pasuri
dhe mjetet prodhimi.dhe mjetet prodhimi.
Peizazhi politik është gjithashtu shumë e ndryshPeizazhi politik është gjithashtu shumë e ndryshëëm në demokracim në demokraci
dhedhe komunizëm. Në një shoqëri demokratike njerëzit janë të lirë tëkomunizëm. Në një shoqëri demokratike njerëzit janë të lirë të
krijojnë partitë e tyre politike dhekrijojnë partitë e tyre politike dhe tëtë gargarojnëojnë në zgjedhje, të cilatnë zgjedhje, të cilat
janë pa detyrim dhejanë pa detyrim dhe tëtë drejtdrejtaa për të gjithë garuesit. Në një shoqëripër të gjithë garuesit. Në një shoqëri
komuniste, megjithatë, qeveria është e kontrolluar nga një partikomuniste, megjithatë, qeveria është e kontrolluar nga një parti
politike dhe disidentët politikë nuk tolerohepolitike dhe disidentët politikë nuk tolerohenn
4. Fillojmë me krahasimetFillojmë me krahasimet
FilozofiaFilozofia
KomunizmiKomunizmi
Secili sipas mundësiveSecili sipas mundësive
të tij, secili sipastë tij, secili sipas
nevojave të tij. Aksesinevojave të tij. Aksesi
i lirë është mundësuari lirë është mundësuar
nga përparimet nënga përparimet në
teknologji që lejojnëteknologji që lejojnë
për super-shumicë.për super-shumicë.
DemokraciaDemokracia
Të gjithë qytetarët tëTë gjithë qytetarët të
drejtë të marrë fjalëndrejtë të marrë fjalën
e të barabartë nëe të barabartë në
vendimet.vendimet.
5. PërcaktimiPërcaktimi
KomunizmiKomunizmi
Është teoriaËshtë teoria
ndërkombëtare ose sistemindërkombëtare ose sistemi
i organizimit shoqëror ii organizimit shoqëror i
bazuar në mbajtjen e tëbazuar në mbajtjen e të
gjitha pronave tëgjitha pronave të
përbashkëtpërbashkëtaa, me, me
pronësinë aktualepronësinë aktuale që iqë i
jepej komunitetit apojepej komunitetit apo
shtetit.Refuzimi i tregjeveshtetit.Refuzimi i tregjeve
të lira dhe mosbesimitë lira dhe mosbesimi derideri
nënë ekstrem të kapitalizmitekstrem të kapitalizmit
në çdo formë.në çdo formë.
DemokraciaDemokracia
ËËshtë e sunduar ngashtë e sunduar nga
shumicashumica ee plotfuqishmplotfuqishmee. Në. Në
demokraci, një individ, dhedemokraci, një individ, dhe
çdo grup individëshçdo grup individësh qëqë
përbëjnë një minoritet, nukpërbëjnë një minoritet, nuk
kanë asnjë mbrojtje kundërkanë asnjë mbrojtje kundër
pushtetit të pakufizuar tëpushtetit të pakufizuar të
shumicës. Është një rast ishumicës. Është një rast i
SShumicëhumicëss-mbi--mbi-NjeriunNjeriun..
6. Sistemi politikSistemi politik
KomunizmiKomunizmi
Zakonisht merrZakonisht merr
formën e totalitarizmitformën e totalitarizmit
siç e përshkruansiç e përshkruan
Marksi në “ManifestimiMarksi në “Manifestimi
Komunist”.Komunist”.
DemokraciaDemokracia
DemokratikeDemokratike
(Jo Partia Demorkratike)(Jo Partia Demorkratike)
7. Sistemi ekonomikSistemi ekonomik
KomunizmiKomunizmi
Mjetet e prodhimit janëMjetet e prodhimit janë
të përbashkëta, duketë përbashkëta, duke
mohuar konceptin emohuar konceptin e
pronësisë në mallratpronësisë në mallrat
kapitale. Prodhimi ështëkapitale. Prodhimi është
organizuar për tëorganizuar për të
siguruar nevojat e njeriutsiguruar nevojat e njeriut
direkt pa asnjë përdorimdirekt pa asnjë përdorim
të parave. Komunizmitë parave. Komunizmi
presupozohet në njëpresupozohet në një
gjendje të bollëkut tëgjendje të bollëkut të
materialeve.materialeve.
DemokraciaDemokracia
I zgjedhur nga votuesitI zgjedhur nga votuesit
ose nga përfaqësuesit eose nga përfaqësuesit e
tyre të zgjedhur.tyre të zgjedhur.
Zakonisht kapitalist oseZakonisht kapitalist ose
Kejsjanist .Kejsjanist .
8. FejaFeja
KomunizmiKomunizmi
Shfuqizohen - të gjithaShfuqizohen - të gjitha
fetë dhe besimet.fetë dhe besimet.
DemokraciaDemokracia
Në përgjithësi, liria eNë përgjithësi, liria e
fesë është e lejuar, edhefesë është e lejuar, edhe
pse ndonjëherë mund tëpse ndonjëherë mund të
kufizojë lirinë fetare përkufizojë lirinë fetare për
një fraksion të pakicave.një fraksion të pakicave.
9. Liria e zgjedhjesLiria e zgjedhjes
KomunizmiKomunizmi
Ose "vota" kolektive oseOse "vota" kolektive ose
sunduesit e shtetitsunduesit e shtetit
marrin vendimemarrin vendime
ekonomike dhe politikeekonomike dhe politike
për të gjithë të tjerët.për të gjithë të tjerët.
DemokraciaDemokracia
Individët mund të marrinIndividët mund të marrin
vendime për veten evendime për veten e
tyre përveç kur shumicatyre përveç kur shumica
ka kufizuar individët.ka kufizuar individët.
10. Struktura shoqëroreStruktura shoqërore
KomunizmiKomunizmi
Të gjitha dallimet eTë gjitha dallimet e
klasës janë eliminuar.klasës janë eliminuar.
DemokraciaDemokracia
Dallimet klasore mund tëDallimet klasore mund të
bëhen të theksuara përbëhen të theksuara për
shkak të shoqërisëshkak të shoqërisë
kapitaliste. Ndryshonkapitaliste. Ndryshon
nga shteti në shtet.nga shteti në shtet.
11. Prona privateProna private
KomunizmiKomunizmi
Hequr. Koncepti i pronësHequr. Koncepti i pronës
është mohuar dheështë mohuar dhe
zëvendësohet mezëvendësohet me
konceptin e gjërave tëkonceptin e gjërave të
përbashkëta dhepërbashkëta dhe
pronësisë mepronësisë me
“bashkëpunim".“bashkëpunim".
DemokraciaDemokracia
Në përgjithësi, pronaNë përgjithësi, prona
private është e lejuar,private është e lejuar,
edhe pse shumica mundedhe pse shumica mund
të vendosë kufizime mbitë vendosë kufizime mbi
të drejtat e pronës.të drejtat e pronës.
12. Elementet kyçeElementet kyçe
KomunizmiKomunizmi
Qeveria e centralizuar,Qeveria e centralizuar,
ekonomia e planifikuar,ekonomia e planifikuar,
diktatura e "proletariatit",diktatura e "proletariatit",
pronësi të përbashkët tëpronësi të përbashkët të
mjeteve të prodhimit, jomjeteve të prodhimit, jo
pronë private.Baraziapronë private.Barazia
mes gjinive dhe të tëmes gjinive dhe të të
gjithë njerëzve, fokusgjithë njerëzve, fokus
ndërkombëtar. anti-ndërkombëtar. anti-
demokratike. Sistem njëdemokratike. Sistem një
partiak.partiak.
DemokraciaDemokracia
Zgjedhje të liraZgjedhje të lira
13. DiskriminimiDiskriminimi
KomunizmiKomunizmi
Në teori, të gjithëNë teori, të gjithë
anëtarët e shtetit janëanëtarët e shtetit janë
konsideruar të barabartë.konsideruar të barabartë.
DemokraciaDemokracia
Në teori, të gjithëNë teori, të gjithë
qytetarët kanë të drejtaqytetarët kanë të drejta
të njëjta dhe kështu tëtë njëjta dhe kështu të
trajtohen në mënyrë tëtrajtohen në mënyrë të
barabartë. Megjithatë,barabartë. Megjithatë,
shpeshherë lejonshpeshherë lejon
tiraninë e shumicës mbitiraninë e shumicës mbi
pakicën.pakicën.
14. Mënyra e NdryshimitMënyra e Ndryshimit
KomunizmiKomunizmi
Qeveria në një shtet-Qeveria në një shtet-
komunist është agjentkomunist është agjentee ee
ndryshimit në vendndryshimit në vend mëmë
shumë se nevojatshumë se nevojat eetreguttregut
apo dëshirapo dëshiraa nga ana enga ana e
konsumatorëve. Ndryshimikonsumatorëve. Ndryshimi
nga qeveria mund të jetë inga qeveria mund të jetë i
shpejtë apo i ngadalshëm,shpejtë apo i ngadalshëm,
në varësi të ndryshimit tënë varësi të ndryshimit të
ideologjisë apo edheideologjisë apo edhe
tekatekaveve..
DemokraciaDemokracia
VotimVotim
17. NATONATO
Organizata e Traktatit të Atlantikut tëOrganizata e Traktatit të Atlantikut të
Veriut. U krijua më 4 Prill 1949.Veriut. U krijua më 4 Prill 1949.
Antarët e parë ishin:Antarët e parë ishin: Belgjika, Britania,Belgjika, Britania,
Kanadaja, Danimarka, Franca, Islanda,Kanadaja, Danimarka, Franca, Islanda,
Italia, Luksemburgu, Hollanda,Italia, Luksemburgu, Hollanda,
Norvegjia, Portugalia dhe SHBA-ja.Norvegjia, Portugalia dhe SHBA-ja.
18.
19. Traktati i VarshavësTraktati i Varshavës
U krijua më 14 maj 1955. AntarëtU krijua më 14 maj 1955. Antarët
ishin:ishin: Shqipëria, Bullgaria,Shqipëria, Bullgaria,
Çekosllovakia, Republika DemokratikeÇekosllovakia, Republika Demokratike
Gjermane (Gjermania Lindore),Gjermane (Gjermania Lindore),
Hungaria, Polonia dhe RumaniaHungaria, Polonia dhe Rumania