1. - INFORMATIKË -
1. Çka është Informatika?
- Informatika është shkencë e cila merret me përpunimin, ruajtjen, shfrytëzimin dhe transmetimin e
informative duke e përdorur kompjuterin.
2. Çka kuptojmë me termin “e dhënë”?
- E dhënë është çdo lloj shkronje, numri, simboli, apo kombinim shkronjash, numrash, simbolesh pa ndonjë
dhomethënie të veçant.
3. Çka është informata?
- Informata paraqet një bashkësi të të dhënave, kuptimeve ose shenjave të cilat pranuesit ia zvoglojnë ose ia
eleminojnë papritshmërinë dhe përcaktueshmërinë dhe e cila mundëson veprimin duke bërë zgjedhjen më
optimale.
4. Kur u paraqit për herë të parë fjala informatikë?
- Paraqitet për herë të parë në francë në vitin 1960, ndërsa më vonë e përvetësojnë edhe vendet tjera në
europë dhe në botë.
5. Në sa mënyra mund të bëhet përpunimi i të dhënave?
- Përpunimi manual, mekanik, mekanografik, elektronik.
6. Cilat janë elementet kryesore dhe fizike të sistemit informativ?
- Hardware, software, lifeware, orgware.
7. Çka përfshin hardware?
- Përfshin të gjitha pajisjet për mbledhje, përpunim dhe ruajtje të informacioneve si dhe pajisjet për
komunikim me të parat.
8. Çka përfshin software?
- Përfshin programet dhe instruksionet për udhëheqje me vetë sistemin kompjuterik dhe kryerje të
aplikacioneve të ndryshme.
9. Çka përfshin lifeware?
- Përfshinë njerëzit ekspert: shfrytëzuesit, operatorët kompjuterik, programerët, organizatorët dhe analitikët
e sistemit.
10. Çka përfshinë orgware?
- Përfshinë veprimet organizative, metodat dhe mënyrat e përshtatjes dhe të ndërlidhjes së tri komponentave
të para në një tërsi harmonike funksionale dhe ekonomike.
11. Cili është mekanizmi i parë digjital?
- Abakusi, që është zbuluar në vitin 3000 para epokës sonë, abakusi shërbente për kryerjen e këtyre katër
funksioneve elementare: mbledhjen, zbritjen, shumëzimin dhe pjestimin.
12. Në sa gjenerata ndahët zhvillimi i kompjuterëve?
- në 6 gjenerata.
Ermon Cervadiku
2. 13. Gjenerata e parë e kompjuterit?
- Përdorte gypa elektronik, dhe lidhjet me tela si komponente themelore ku bëhej përpunimi i të dhënave.
Ishin shumë të mëdha dhe hargjonin shumë energji elektrike.
14. Gjenerata e dytë e kompjuterit?
- Ishte e mbështetur tek teknologja gjysmë përquese, tranzistorët dhe qarqet elektronike ishin komponentet
kryesore. Gjuha kryesore ishte me simbole.
15. Gjenerata e tretë e kompjuterit?
- Karakterizohet me komponente të mbështetura në qarqe të integruara si tip i ri i organizimit të elementeve
gjysmë përçuese. Madhësia e kompjuterëve ishte më e vogël, ndërsa është rritur kapaciteti i memorieve si
dhe shpejtësia e përpunimit.
16. Gjenerata e katërt e kompjuterit?
- Përbëhet nga gjysmë përçues por të integruar edhe në çipe elektronike. Kjo teknologji mundëson shkallë të
lartë të integrimit të komponenteve elektronike. Përfaqësues tipi i kësaj gjenerate është kompjuteri personal.
17. Gjenerata e pestë e kompjuterit?
- Konsiderohet se përpos llogaritjeve është i aftë që të përpunojë edhe bazat e të dhënave, njef shkrimin,
zërin, mund ti përpunojë figurat apo vizatimet e ndryshme.
18. Gjenerata e gjashtë e kompjuterit?
- është gjeneratë e fundit e kompjuterit, cilësohet si biokompjuter, që bazohet në të ashtuquajturën biochip.
19. Sipas performancave të përgjithshme kompjuterët ndahën në?
- Kompjuterë të mëdhenjë, të vegjël, mikrokompjuterë.
20. Karakteristikat e Kompjuterëve të mëdhenjë?
- Janë më të mëdhenjtë, karakterizohen me dimensione të mëdha dhe fuçi shumë të mëdha procesorike.
21. Karakteristikat e Kompjuterëve të vegjël?
- Janë të vegjël, karakterizohen me fuçi të lartë procesorike dhe zakonisht shfrytëzohen si server rrjeti.
22. Karakteristikat e Mikrokompjuterëve?
- Përfaqësues kryesorë i mikrokompjuterëve është kompjuteri personal. Me zhvillimin dinamik të tyre
mikrokompjuterët më të fuçishëm i kanë arritur performancat e grupeve të kompjuterëve të lartë.
23. Cilat janë njësitë kryesore që përmban një Kompjuter?
- Procesori qëndror, njësia aritmetiko-logjike, njësia dirixhuese, memoria punuese, pjesët hyrëse dhe pjesët
dalëse.
24. Çka është Procesori?
- është pjesa qëndrore e kompjuterit në të cilën kryhet përpunimi i të dhënave nga njësia qëndrore
(procesori) varet më së shumti karakteristikat e përgjithshme të kompjuterit.
25. Nga sa komponente përbëhet njësia qëndrore (procesori)?
- Njësia dirigjuese (udhëheqëse), njësia aritmetiko-logjike, memoria punuese.
3. 26. Cilat janë njësitë hyrëse të kompjuterit?
- Njësitë hyrëse janë njësi përmes së cilave futen të dhënat në kompjuter të cilat duhet të përpunohen, siç
janë: tastatura, miu, skaneri, lexuesi i barkodeve, kamera, etj.
27. Cilat janë njësitë dalëse të kompjuterit?
- Janë njësi përmes së cilave kompjuteri i jep rezultatet e përpunimit të të dhënave dhe ato janë: monitori,
printeri, ploteri, etj.
28. Cilat janë njësitë hyrëse dhe dalëse të kompjuterit?
- Janë: modemi, kartela e rrjetit, audio kartela, etj.
29. Cilat janë njësitë për memorie të jashtme?
- Janë: Floppy Disc, Hard Disc, shiritat magnetic (streamer),CD, DVD.
30. Cilat janë njësitë për memorie të brendshme?
- Janë: Rom Memoria dhe RAM Memoria.
31. Sa lloje të shtëpizave kemi?
- Kemi disa lloje të shtëpizave: të mëdha që përdorën për super kompjuter të mesëm që është kompjuteri
personal, si dhe shtëpiza laptop.
32. Çka është pllaka amë (motherboard)?
- është pjesa qëndrore e çdo kompjuteri, në të cilën është vendosur, procesori, memorja, lidhjet
komunikuese dhe komponente tjera që janë të lidhura në mes vete.
33. Cili është funksioni i procesorit (CPU)?
- CPU paraqet një qark elektronik me madhësi të vogël, e cila është truri i kompjuterit, me të cilin kryhen
kalkulimet si dhe merren vendimet, aty zhvillohen operacione aritmetike, logjike, dhe kontrolluese.
34. Me se matet shpejtësia e procesorit (CPU)?
- Shpejtësia e procesorit matet me Herc (Hz), pasi kjo frekuencë matet me miliona herz (Mhz), ose me
miliarda herc (Ghz).
35. Çka është memoria?
- është hapsira punuese në kompjuter, të gjitha të dhënat dhe programet që i ekzekuton procesori duhet të
jenë në memorie. Memorja e places amë është në formë të çipeve elektronike.
36. Me çka matet memoria?
- matet me: bajt, kilobajt, megabajt, gigabajt, terabajt.
37. Çka janë portat (Ports) cilat janë ato?
- janë konektorë përmes të cilave në kompjuter mund të lidhën pajisje tjera, kemi porte paralele, serike, usb,
etj.
38. Sa taste i ka tastatura standarde?
- Tastatura standarde i ka 105 taste.
39. Me çka matet madhësia e monitorit?
- Matet me inça (INC).
4. 40. Sa lloje të printerëve kemi?
- Kemi: printerë matricorë, inkjet, laserik, termik, etj.
41. Çka është Software?
- Paraqet bashkësinë e programeve, të cilët shërbejnë për kontroll dhe punë të hardwarit si dhe programeve.
42. Në sa grupe ndahët software?
- Software sistemor, aplikativ, software me programet testuese teknike (beta).
43. Njësia e kujtesës është?
- Binary digit – njësia themelore e kujtesës.