3. Felin məlum növündə iş görən olur və bu növü düzəltmək
üçün heç bir xüsusi şəkilçidən istifadə olunmur. Məsələn:
yaz, oxu, gör, iç və s.
Məlum növ Fellər həm təsirli (ye, aç və s.), həm də təsirsiz
(dur, bax və s.) olurlar
4. Məchul növ fellərdə iş görən qrammatik cəhətdən məlum
olmur. Məchul növ felləri düzəltmək üçün təsirli Fellərə –ıl, -il,
-ul, -ül, -ın, -in, -un, -ün, -n, -nil, -yil şəkilçilərindən biri
artırılır. Məsələn: Kağız yaz-ıl-dı. Tarla şumla-n-dı. Zəng vur-uldu. Düşmən izlə-nil-ir və s.
Məchul növ fellər qrammatik formasına görə qayıdış fellərə
çox yaxındır (hər iki növ –ın, -in, -un, -ün, -n, -ıl, -il, -ul, -ül
şə-kil-çiləri ilə yaranır), lakin məchul növ fellərdə iş görən
məlum ol-madığı halda, qayıdış Fellərdə iş görən məlum olur,
yəni işi öz üzərində icra edir
5. Qayıdış fellər iş görənin işi öz üzərində icra etdiyini bildirir.
Qayıdış növ fellər –ın, -in, -un, -ün, -ıl, -il, -ul, -ül, -n
şəkilçiləri vasitəsilə təsirli Fellərdən düzəlir, amma təsirsiz
olur. Məsələn: Gül aç-ıl-dı. Qızlar yu-yun-dular. Sevda dara-ndı. Azad gey-in-di və s
Qeyd. Geyindi, soyundu felləri müstəsnadır. Bu qayıdış felləri
təsirli (gey, soy) feillərdən əmələ gəlsə də, yenə də təsirli
olaraq qalır. (Paltarını geyindi; çəkməsini soyundu).
Bəzən başqa nitq hissələrindən əmələ gələn qanad-lan(maq), ruh-lan(maq), şikayət-lən(mək) və s. kimi fellər də
qayıdış növ mənasını bildirir
6. -ıl, -il, -ul, -ül, -ın, -in, -un, -ün şəkilçilər təsirli Fellərə
artırıldıqda məchul növ, təsirsiz Fellərə artırıldıqda şəxssiz
növ əmələ gətirir. Məsələn: Məktuba bax-ıl-dı, diqqət ed-ildi, yanaş-ıl-dı və s
Qeyd: Məchul fellərlə şəxssiz felləri ayırmaq üçün aşağıdakı
cəhətlərə diqqət etmək lazımdır:
Məchul fellər təsirli fellərdən (böl-ün-dü, yaz-ıl-dı), şəxssiz
fellər isə təsirsiz Fellərdən (ged-il-di və s.) əmələ gəlir.
Məchul Fellər –ın4, -n, -ıl4 şəkilçisi ilə yarana bildiyi halda,
şəxssiz fellər, əsasən, –ıl4 şəkilçisi ilə əmələ gəlir.
Məchul Felli cümlələrdə mübtəda olur (Məktub yazıldı),
şəxs-siz Felli cümlələrdə isə mübtəda olmur
7. 6. İcbar növ. İcbar növ fellərdə hərəkəti danışan və ya
haqqında danışılan şəxs deyil, başqası icra edir. İcbar növ
fellər təsirli fellərin sonuna –dır, -dir, -dur, -dür, bəzən də –t
şəkilçisi artırmaqla düzəlir. Məsələn: yaz-dır, sil-dir, bil-dir,
düzəlt-dir və s.
Qeyd: Yuxarıdakı şəkilçiləri təsirsiz fellərə artırdıqda icbar
növ deyil, sadəcə təsirli Fel əmələ gəlir. Məsələn: gül-gül-dür,
otur-otur-t. Bu Felləri icbar növə çevirmək üçün onlara
yenidən icbar növün şəkilçilərini artırmaq lazımdır. Məsələn:
güldür-t, oturt-dur.
Qeyd: Vuruş, görüş tipli qarşılıq-birgəlik bildirən fellər isim də
ola bilər. Məsələn: Görüş maraqlı keçdi. Vuruş baş tutmadı
8. Qarşılıq-birgəlik növ. Bu növdə olan fellər hərəkətin qarşıqarşıya, ya da şərikli, müştərək icra edildiyini bildirir.
Qarşılıq bildirən fellər əsasən təsirli (yaz-ış-maq, vur-uş-maq,
de-yiş-mək), birgəlik (müştərək) bildirən fellər isə təsirsiz
Fellərdən (gül-üş-mək, ağla-ş-maq, hür-üş-mək) əmələ gəlir.
Qarşılıq-birgəlik növdə olan fellər nəticə etibarilə təsirsiz
olur.
Qarşılıq-birgəlik növü yaratmaq üçün aşağıdakı şəkilçilərdən
istifadə olunur: -ış, -iş, –uş, -üş, -aş, -əş, -ş, -laş, -ləş