Voda-zadivljujući spoj kisika i vodika.

1. H20
V O D A
KLIKNI !

2. H20
• Mirjana Drmić-Malić prof.fizike

4. Voda je nešto čudnovato što je Bog darovao Zemlji i živom svijetu na
Zemlji
• Pokriva oko 70% Zemlje,
• a toliko je uglavnom ima i u
• živim organizmima.

5. Zemlja gledana iz svemira je
PLAVI DRAGULJ
Znate li zašto?
Zbog V O D E i atmosfere!

6. Prirodne vode
 Atmosferske padavine –
kiša,snijeg,tuča,slana,inje,magla
 Podzemne
 Izvorske
 Rječne
 Jezerske
 Morske

7. Teška voda D2O
 Ako se vodikovi atomi u molekuli vode zamijene s
deuterijevim atomima nastat će teška voda (D2O).
Deuterij se razlikuje od vodika po tome što ima jedan neutron
više u jezgri atoma. Udio teške vode u normalnoj vodi je
približno 1:5000 i može se koncentrirati elektrolizom.
Teška voda ima i višu tačku klučanja (101.4 °C) i više ledište
(3.6 °C) od normalne vode.
Teška voda je 1.11 puta (20/18=1.11) teža od obične vode.

9. Vodu čine dva atoma hidrogena-vodika i jedan atom oksigena –kisika.
Ovi atomi su povezani kovalentnom vezom.
(stvaraju se zajednički elektronski parovi)
1H1
8O16 2H+O=H2O
Veza izmađu atoma H i O u vodi je veoma čvrsta i zato
je voda jedan od najstabilnijih spojeva.
Ova veza se raskida tek upotrebom velike količine
energije (grijanjem do 20000C).

10. OSOBINE VODE
 Voda je prozirna tečnost bez okusa i mirisa.
 Dobar je rastvarač.
 Čista voda ne provodi struju, ali ako se u njoj rastvore soli,
baze ili kiseline postaje dobar provodnik.
(provodnik drugog reda)
Ovakve rastvore zovemo elektroliti.
 Ova svojstva voda ima zahvaljujući dielektričnoj konstanti
εr=81 (ovo je zadivljujuće).
( dielektrička konstanta je odnos kapaciteta kondenzatora ,kada je između njegovih
ploča unese neka tvar i kapaciteta u vazduhu(vakuumu) )

11. Elektroliti
Živi organizmi su
elektroliti
i dobro provode struju.

12. Agregatna stanja vode
ČVRSTO - LED
TEČNO
GASOVITO –PARA
(Naučnici su nedavno otkrili i četvrto stanje tvari, a rezultate objavili u
časopisu “Physical Reviw Letters”.)

14. Kružni tok vode

15. TROJNA TAČKA VODE
Na 00C voda može imati sva tri agregatna stanja.
-trojna tačka
Inje-led
VodaPara-magla

16. GUSTINA
 Led ρ=920 -pliva na vodi
 Voda ρ=1000
 Vodena para ρ= 0,88 - podiže se iznad leda i vode

17. TEMPERATURA
 točvrščavanja vode= ttopljenja leda=
 tključanja vode = ,p= 1,013 bar
 Kocka leda ubačena u vodu koja ključa zadržava temperaturu od 00C
sve dok se ne otopi.
 Led ima veću zapreminu od iste količine vode.
 Topla voda se prije zaledi nego hladna.

18. Ključanje nastaje u trenutku kada se izjednaći
vanjski i unutrašnji pritisak kod tečnosti
 Na većim visinama-npr. planini,voda ključa na nižoj
temperaturi,jer je atmosferski pritisak manji.
Tačka ključanja vode pri atmosferskom pritisku
od 1,013bar je 100°C,
- pri pritisku od 0,850 bar (što odgovara visini od oko
1500 m nadmorske visine) tačka ključanja 96°C,
- pri 0,750 bar (što odgovara visini od oko 3000 m)
oko 92°C, itd.

19. ANOMALIJA VODE
Pri p=1,013bar i t=+40C voda je najgušća,a zapremina
se smanjuje.
Rijeke i jezera zimi lede na površini,ali ispod leda je
voda u tečnom stanju ,pa je omogućen opstanak
živog svijeta.

20. Svojstva tečnosti - vode
Rastvarač-rastvara ostale tvari (brže ili sporije zavisno od strukture).
Površinski napon-površina tečnosti djeluje kao
zategnuta opna. Zbog djelovanja međumolekularnih
sila površina tečnosti teži da se smanji.
 σ=A/S[J/m2] σ-koeficijent površinskog napona
 σ=F/l [N/m]

21.  Adhezija-međumolekularna privlačna sila između molekula
različitih tvari-tečnost se „penje“ uz zidove suda –kapilarnost.
Konkavan menisk (H2O)
 Kohezija – međumolekularna privlačna sila između molekula
iste tvari- tečnost se „spušta“ niz zidove suda-kapilarnost.
Konveksni menisk (Hg)

22. Visina podizanja-spuštanja tečnosti u kapilari
h =(2σ cosθ)/(ρ gr) [ m]

23. Viskoznost
Viskoznost-sila trenja između pojedinih slojeva
tečnosti.
Vanjski slojevi su usporeni usljed sile trenja
između njih i zidova posude,a prema
unutrašnjosti se postepeno smanjuje.
Laminarno kretanje-slojevi tečnosti klize jedan
preko drugog-mala brzina.
 η(Pa s )-dinamički koeficijent viskoznosti
F=ηSv/x

24. Turbulentno kretanje-slojevi se miješaju usljed većih brzina
tečnosti.
k (1)-aero-hidrodinamički koeficijent , zavisi od oblika tijela
F=0,5kρSv na2

25. Poazjeov zakon-laminarno kretanje kroz horizontalnu cijev
F=8πηvl [ N]
 Stoksov zakon-kuglica se kreće kroz tečnost,kapljica kiše
F= 6πηvr[ N]

26. Fazni prijelazi

27. Isparavanje-prelazak iz tečnog u gasovito agregatno
stanje (a.s.)
Kondenzacija-prelazak iz gasovitog u tečno a.s.
Očvrščavanje-prelazak iz tečnog u čvrsto a.s.
Topljenje-prelazak iz čvrstog u tečno a.s.
Sublimacija-prelazak iz čvrstog u gasovito a.s.
Resublimacija-prelazak iz gasovitog u čvrsto a.s.
Q=qm (J)
q-specifična toplota ( isparavanja-kondenzacije,očvrščavanja-topljenja...)

28.  Koeficijent termičkog širenja vode – pri t=180C
γ=18x10-5 1/K
V=V0∙ ( 1+γ∆t )[m3]
( pri zagrijavanju voda se širi zapreminski )
Specifični toplotni kapacitet - vode c=4190 J/ kg K
- leda c=2093 J/ kg K
Q= mc∆t[ 1 J]

29. Pritisak je djelovanje sile okomito na površinu –naniže
BERNULIJEVA jednačina
ZBIR statičkog ,dinamičkog i visinskog pritiska je
jednak duž cijele strujne cijevi.
(Ova jednačina predstavlja zakon očuvanja energije )

30. Sila potiska je sila koja djeluje okomito naviše.
(Arhimedov zakon )
Svako tijelo uronjeno u tečnost gubi prividno na
svojoj težini onoliko koliko je teška njime istisnuta
tečnost.
Fp=ρtečnosti -gasa g Vtijela
G
Fp

31. Zakon plivanja (flotacije )
 G< Fp – tijelo pliva (diže se ka površini )
 G= Fp – tijelo lebdi
 G> Fp -tijelo tone

32. Mirna površina vode je ogledalo.
“Tvrda“ je kao beton.

33. Reflektuje –odbija svjetlost
Refraktuje-prelama svjetlost
Transmisija-propušta svjetlost
vazduh
voda
n= 1,33
n=1

34. Provodi toplotu
 Specifični toplotni kapacitet vode c=4190 J/ kg K

35. Vodena energija
 Energija kretanja vode usljed djelovanja
gravitacije sa veće visine na manju.

36. Zanimljivo
Ako voda ističe v=100m/s vodeni mlaz postaje
elastičan kao čelik i ne može se presjeći ni
mačem.
 Mlaz vode protiče kroz mjehur od sapunice i
ne razara ga.

37.  U kaščici vode ima toliko molekula koliko ima kaščica vode u
Atlantiku
 U periodu od 100 godina, molekul vode provede 98 godina u
okeanu, 20 mjeseci kao led, oko 2 sedmice u jezerima i
rijekama, a manje od sedmice u atmosferi.
 Voda regulira temperaturu Zemlje.
 Postoji i opasna voda- u Azerbejdžanu postoji voda u kojoj ima
mnogo metana i zato može gorjeti.
 Istа vodа kojа je postojаlа nа Zemlji pre više milionа godinа i
dаnаs je prisutаna u svom beskonačnom kruženju.

38. V o d e
Destilovana voda- voda oslobođena od rastvorenih
neisparljivih tvari-u aparatima za destilaciju.
Dezinfikovana –hemijski očišćena voda od hemijski
tvari,mikroorganizama i sl.
Hemijski čista-prirodna-oslobođena svih primjesa od
kojih potiču njena različita svojstva- postiže se
destilacijom.
Meka- kišnica – male količine rastvorenih minerala-
dobra je za pranje,dobro rastvara sapun.
Mineralna-sadrži veće količine rastvorenog gasa i
čvrstih tvari koje ljekovito djeluju.
Morska- specifičan miris i gorkasto slan okus.
U njoj su rastvorene razne soli.

39. Tvrdoča vode
 Privremena tvrdoča vode potiče od prisustva
kalcijum bikarbonata i magnezijum karbonata,
jer se pri zagrijavanju bikarbonat pretvaraju u
karbonat izdvajajući CO2 i tvrda voda prelazi u meku.
Stalna tvrdoča vode-potiče od Ca i Mg sulfata
Tvrda voda-sadrži velike količine rastvorenih
kalcijumovih soli Ca i Mg bikarbonata.
Pitka je.Loša za pranje.Loš je rastvarač.

40. Vodeni destilat -destilat koji se upotrebljava
za dobijanje amonijaka i njegovih soli.
Vodeni gas-smjesa H i CO-vodena para se
pušta preko užarenog koksa ili uglja.
Zapaljen gori vručim plamenom.
(služi za zavarivanje,hemijske sinteze..)
Vodeno staklo-jedinjenje silicijum kiseline s
K ,Na...Staklasta masa se rastvara u vodi.
Primjena-impregnacija drveta,tkanine,papira,ljepila za
porculan...

41. ULTRAČISTA VODA
Ukoliko se voda potpuno očisti ona postaje
nepodobna za konzumiranje. U svijetu elektronike,
proizvođači iz vode izvlače sve minerale, otopljeni gas
i čestice nečistoće. Rezultat je voda koja se naziva
ultračistom. Ova voda se koristi za čišćenje osjetljive
opreme, kao što su poluprovodnici koji se nalaze u
kompjuterskim mikročipovima.

42. Voda ima blago negativno naelektrisanje, što
znači da je dobra za otapanje ili razdvajanje
drugih molekula. Kada se voda nalazi u
ultračistom stanju, ona je onda čistač koji upija
i najmanje čestice nečistoče.
Ukoliko bi čovjek popio ultračistu vodu,
onog trenutka kada bi dotakla njegove usne,
ta voda bi počela izvlačiti minerale iz
pljuvačke.

43. Duga
 Duga nastaje kad zrake svjetlosti prolaze kroz kapljice
vode raspršene u zraku.
Pojavljuje se u vrijeme kiše ili poslije kiše, odnosno kad
svjetlost pada na kapljice vode.
Početak i kraj duge su na mjestu gdje pada kiša.
Da bismo vidjeli ovu lijepu prirodnu pojavu, trebamo
stajati tako da nam sunce bude iza leđa.
Duga se sastoji od sedam boja, i to: ljubičasta, modro-
plava, plava, zelena, žuta, narandžasta i crvena.
Mirjana Drmić-Malić
 prof. fizike

44. Čista voda –
zdravo srce
Dok tečem ja,
živječeš ti!

45. Mirjana drmić-Malić
prof.fizike
V
OD
A
Mirjana Drmić-Malić
prof.fizike