1. Waal Bouw gooit Organisatie fundamenteel om
Gietbouwen is Lean Bouwen
De bouw staat niet bepaald te boek als de meest vooruitstrevende sector als het gaat waarvan wij uit ervaring weten dat ze bereid en door het toepassen van de leanprincipes drie
om innovatie en het toepassen van de modernste werkmethoden. Dat heeft zo zijn in staat zijn om, uitgaande van steeds dezelfde maanden eerder zou kunnen plaatsvinden dan
redenen. Bijvoorbeeld omdat er per project steeds met nieuwe, vaak andere partners procesorganisatie, met ons een echte bouwketen eerder gepland. Uiteindelijk is het project zelfs
moet worden gewerkt. Met het invoeren van Lean Bouwen denken de initiatiefnemers te vormen. Iedereen weet immers dat een groot vier maanden eerder gereed gekomen. Volgens
het ei van Columbus te hebben gevonden om ook het productieproces in de bouw te deel van de faalkosten en onnodig tijdverlies Ebert van der Wal is dat geheel te danken aan de
optimaliseren. De directie van gietbouwer Waal Bouw uit Vlaardingen, in de persoon ontstaan omdat per project steeds wordt gewisseld verbeterde communicatie en tussentijdse evalua
van Ebert van der Wal, is er inmiddelsvan overtuigd dat met lean Bouwen het rende- van bouwpartners.’ ties binnen het projectteam en met alle betrokken
ment van bouwbedrijven sterk verbeterd kan worden. partijen volgens de lean methode.
Volledige project organisatie
Om dit voor de bouwwereld ‘nieuwe werken’ Vertrouwen in de toekomst
succesvol te kunnen invoeren besloot Waal Bouw Waal Bouw zegt inmiddels niet meer terug te
de eigen organisatie flink aan te passen. De voor- willen naar de ‘oude’ manier van werken. Voor
beelden hiervan uit andere takken van industrie, 2010 stelde het bedrijf zich ten doel vier projecten
zoals de vrachtwagenfabrikant Scania in Zwolle, te realiseren met lean bouwen. Uiteindelijk werd
gaven aan dat de organisatie als het ware gekan op alle projecten de lean werkwijze toegepast.
teld moet worden naar een projectorganisatie op Eén van die projecten is de bouw van zestien
basis van verschillende teams. De puur functio eengezinswoningen en 29 appartementen in ‘Het
nele, afdelingsgewijze, organisatieopzet met vaak Delftse Goed’ in Delft. Oorspronkelijk stond de
strikt gescheiden afdelingen, zoals de werk- oplevering van de eerste eengezinswoningen
voorbereiding en calculatie, heeft afgedaan gepland na 21 weken, dit al met ervaring van
volgens Van der Wal. Na enige aanloopproblemen eerdere Lean projecten. Uiteindelijk werd de
werkt men binnen Waal Bouw inmiddels vanaf eerste gietbouwwoning opgeleverd na i6 weken.
2009 met vier vaste organisatieteams. Elk team Naast de veel snellere doorlooptijd resulteert het
heeft de volledige verantwoordelijkheid voor het lean bouwen in duidelijk minder verspi!ling en
gehele traject rond een project. Dat houdt in dat een hogere kwaliteit van het eindproduct. In ‘lean
de teamwerkzaamheden grofweg bestaan uit: het kringen’ wordt dat heel toepasselijk de verhoging
voorbereiden en maken van de aanbieding, de van de klantwaarde genoemd.
engineering, de uitvoering en de nazorg. Ebert van der Wal ziet de toekomst van zijn
. Project Berlagehof Binnen de teams blijken de verschillende bedrijf met vertrouwen tegemoet. ‘Het overgaan
functies in de loop van het proces in elkaar over op teams die werken op basis van het lean
‘Je kunt Waal Bouw het beste typeren als een te gaan vloeien. Ieder behoudt natuurlijk wel zijn bouwen heeft’ons geen windeieren gelegd.
all round woningbouwer met een gemiddelde eigen specialisatie maar gaandeweg neemt men Sterker nog. Onze omzet steeg, in een qua omzet
jaarproductie van ruim zeshonderd woningen, al taken van elkaar over. Ebert van der Wal: ‘Je zou dalende markt, met 32 procent in 2010. Hierbij
dan niet gecombineerd met winkels en andere onze projectteams het beste kunnen vergelijken konden we onze faalkosten met tenminste 15
voorzieningen. Daarbij beschouwenwij het met de sportwereld. Binnen een voetbalelftal procent reduceren. Ik durf nu al te stellen dat wij,
tunnelen als onze kerncompetentie.We zijn dus heeft iedere speler wel zijn eigen taak maar moet al doende en lerende, de komende jaren minimaal
een echte gietbouwer.’ Aan het woord is. Ebert bijvoorbeeld een aanvaller soms ook mee verde nog eens 20 procent kunnen afhalen van de kosten
van derWal, directeur Waal Bouw, die op zijn digen als dat zo uit komt. Net als in de sport gaat van het nu nog verspilde materiaal en tijd. Wat
visitekaartje overigens innovatief bouwer heeft dat natuurlijk niet vanzelf. Er moet hard getraind mij betreft is lean bouwen een aanbeveling voor
staan! Ter toelichting op die zelfgekozen titel worden om het team optimaal te laten samen- de collega’s.’ •
vertelt hij dat binnen Waal Bouw al in 2002 werd werken. Toen wij enige tijd geleden in contact
begonnen om op een fundamenteel andere . Directeur Ebert van der Wal van Waalbouw: kwamen metARPA leek het door hen gepropa
manier tegen het bouwproces aan te kijken.
Als basis voor een nieuwe werkwijze ontwik
‘Je zou onze projectteams het beste kunnen
vergelijken met de sportwereld. Binnen een
geerde lean bouwen concept mogelijkheden te Lean bouwen
bieden om onze teambuilding te verbeteren. We
kelde en implementeerde men een integraal voetbaleiftal heeft iedere speler wel zijn eigen zijn gestart met een door ARPA verzorgde training met betonmortel
procesprotocol, ‘neoHOTPLANTS’ genaamd. Dit is taak maar moet bijvoorbeeld een aanvaller soms voor een aantal medewerkers dieje een dwars-
een methodiek die alle fasen in het bouwproces ook mee verdedigen als dat zo uit komt.’ doorsnede van ons bedrijf zou kunnen noemen. Betonmortel is bij uitstek een materiaal
zo scherp mogelijk afbakent en de uit te voeren Deze aanpak bleek prima aan te sluiten bij onze dat past in de werkwijze van lean bouwen. Het
taken en verantwoordelijkheden van betrokken groot deel van de potentiële uitvoeringsproblemen behoefte om nog beter en efficiënter samen te materiaal wordt
partijen helder zichtbaar maakt. Daardoor kan opgespoord en dus voorkomen. Bovendien blijkt gaan werken in teamverband. Maarja, dat was
veel efficiënter worden gewerkt en zullen met het voor de meeste medewerkers op de bouw- natuurlijk de theorie van het lean bouwen en wij
name de faalkosten sterk worden verminderd. plaats veel duidelijker om met 3D afbeeldingen te wilden resultaat zien in de dagelijkse praktijk.’
Vervolgens werd het procesmatig werken door de werken naast de gebruikelijke plattegronden. ‘Om
gehele Organisatie ingevoerd en werd vooraf de optimaal gebruik te kunnen maken van deze wijze Lean bouwen in de praktijk
werkwijze zo veel mogelijk vastgelegd. In andere van voorbereiding moet je ook op een andere Inmiddels heeft Waal Bouw het lean principe
industrieën is het normaal om eerst een (schaal) manier naarje bouwpartners kijken,’ vervolgt toegepast in alle projecten die men onderhanden
model te maken om het product vervolgens echt Ebert van der Wal. ‘Er zijn veel partijen bij het of reeds opgeleverd heeft. Men start steeds met
te gaan produceren. bouwproces betrokken die allemaal hun eigen een bijeenkomst van alle partijen die bij een te
Vanuit die gedachte startte Waal Bouw vier datasystemen en werkwijze hebben. Wij hebben realiseren bouwproject betrokken zijn. Van
jaar geleden met het 3D modelleren op basis van er daarom voor gekozen om zoveel mogelijk met opdrachtgever/klant en eventuele eindgebruiker,
het Bouw Informatie Model. Zodoende kan men vaste partners samen te werken. We hebben architect, constructeur tot de betrokken onder-
een project eerst virtueel bouwen en wordt een inmiddels een aantal bedrijven geselecteerd aannemers, zoals stukadoor en tegelzetter.
Iedereen kan kennismaken met elkaar en inbreng
• hebben vanuit het eigen belang. Zodoende wordt
1 1 III E I Commercie
al in een vroeg stadium een grote betrokkenheid
. Planontwikkeling
i.. ... . Calculatie
van alle partijen verkregen en wordt het onder-
ling vertrouwen versterkt. Mede daardoor worden
a.. . .
Team A Tua’
0
.
mogelijke misverstanden en teleurstellingen over
het eindresultaat voorkomen.
Het eerste project dat Waal Bouw met behulp
van deze werkwijze realiseerde was Berlagehof in
Rotterdam. Maart 2010 startte de bouw van dit
project bestaande uit verschillende apparte
menten voor 55-plussers en commerciële ruimte
in Rotterdam. Het project omvat 109 appartemen
ten in negentien verschillende typen, allemaal
drempelloos en uitgerust met brede toegangs
deuren. De woningen hebben een eigen buiten-
ruimte in de vorm van balkon, dakterras of tuin.
Er werd gestart met een inspraakbijeenkomst
voor alle betrokkenen waarna in een paar weken
het project werd doorgenomen wat betreft het
oplossen van gesignaleerde knelpunten in de
uitvoering. Al in deze fase bleek dat de oplevering