Sızma Testi ve Güvenlik Denetlemeleri - Temel Linux Bilgisi

Temel Linux Bilgisi
BGM 553 - Sızma Testleri ve Güvenlik Denetlemeleri-I
Bilgi Güvenli˘gi Mühendisli˘gi
Yüksek Lisans Programı
Dr. Ferhat Özgür Ç atak
ozgur.catak@tubitak.gov.tr
˙Istanbul S¸ ehir Üniversitesi
2016 - Güz
Dr. Ferhat Özgür Ç atak ozgur.catak@tubitak.gov.tr Temel Linux Bilgisi ˙Istanbul S¸ ehir Üniversitesi 2016 - Güz 1 / 57

˙Içindekiler
1 Temel Linux Komutları
Temel Linux Mimarisi
Temel Linux Komutları
2 Linux Dosya Sistemi
Giris¸
Dosya Sistemi Hiyerars¸i
Linux Dosya Güvenli˘gi
3 Dosya ˙Is¸lemleri
Giris¸
Eris¸im Modları
4 A˘g Ayarları
ifconfig
5 Linux Servisleri
init.d
6 Process
Giris¸
Süreç ˙Izleme
Süreç Sonlandırma
7 Paket Yönetimi
Giris¸
Kaynak Koddan Kurulum
8 Sistemin ˙Izlenmesi
Giris¸
Disk Durumu
RAM Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

˙Içindekiler
Giris¸
Giris¸
Eris¸im Modları
4 A˘g Ayarları
ifconfig
5 Linux Servisleri
init.d
6 Process
Giris¸
Süreç ˙Izleme
7 Paket Yönetimi
Giris¸
Giris¸
Disk Durumu
RAM Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

Linux Shell I
Unix kabuk (Unix shell), Kullanıcılar tarafından metin (text) olarak girilen komutları çalıs¸tırarak
bilgisayarın çalıs¸masını sa˘glayan komut satırı yorumlayıcısıdır.
Katmanlar: Kullanıcı (User), Kabuk (Shell), ˙Is¸letim sistemi (Ç ekirdek - Kernel), Donanım (Hardware)
S¸ ekil: Linux is¸letim sisteminde kernel, shell ve kullanıcı ilis¸kisi

Linux Shell II
En ilkelden en gelis¸mis¸e göre:1
sh (Shell ya da Bourne Shell): ˙Ilk UNIX kabu˘gu.
ksh (Korn Shell): sh uyumlu, birçok ek programlama özelli˘gi içeren
bir kabuk. Bu kabuk da yaygın bir kitle tarafından kullanılıyor.
bash(Bourne Again Shell): Kullanım kolaylı˘gı bakımından en çok
ra˘gbet gören bash, GNU tarafından kaynak kodu olarak da˘gıtılıyor.
bash sh ve ksh uyumlulu˘gunu korurken, özellikle etkiles¸imli kullanıma
yönelik (komut tamamlama, gibi) birçok yenilik de içerir.
csh (C shell): Berkeley Üniversitesi’nde gelis¸tirilen csh’in C diline
benzer bir programlama yapısı vardır.
tcsh: csh’ın biraz gelis¸tirilmis¸ hali.
1 $ echo $0
1Kabuk ˙Is¸lemleri - http://web.deu.edu.tr/doc/lis/lis-3.html

Linux komutları
Hemen hemen hers¸ey dosya olarak tanımlanmıs¸tır.
Dosyalar (Regular files)
Klasörler (Directories)
Klasörler, is¸letim
sistemi için dosyalar
içeren dosyalardır.
Symbolic links
bas¸ka bir dosyayı
adresleyen dosyalar.
1 $ ln -s target_path
link_path
Devices and Peripherals
Cihazlar giris¸ çıkıs¸ is¸lemi dosya
yazıp okuma s¸eklinde
yapılmaktadır.
Pipes ??
1 $ cat *.log|grep error
Sockets
Inter process communication

ls komutu
ls
Bir klasör içerisinde yer alan ve ”.” karakteri ile bas¸lamayan dosyaları
alfanumerik sırada gösteren komut. Windows dir komutu
ls -a (all)
”.” ile bas¸layan dosyalar
dahil bütün dosyalar
ls -l (long)
(type, date, size, owner,
permissions)
ls -t (time)
en güncel −→ en eski
ls -S (size)
dosya boyutu: büyük −→ küçük
ls -r (reverse)
ters sıralama
ls -ltr
opsiyonlar kombinasyon halinde
olabilir.
Örnekler:
1 $ ls *.txt

cd ve pwd
cd <dir>
shell’in bulundu˘gu klasörü de˘gis¸tirir.
cd -
bir önce bulunulan klasöre geri döner.
pwd
print working directory
s¸u an bulunulan klasörü gösterir.

cp ve mv
cp (copy) komutu
Kaynak dosyayı hedef dosyaya kopyalar.
1 $ cp [sourcefile] [targetfile]
Dosyaları hedef klasöre kopyalar.
1 $ cp file1 file2 file3 ... dir
Bütün dosyayı kopyalama.
1 $ cp -r [source_dir] [target_dir]
mv (move) komutu
Dosya tas¸ıma için kullanılır.
1 $ mv [sourcefile] [targetfile]

find komutu
Dosya arama için find komutu kullanılır.
Yetkiler, sahiplik, düzenlenme tarihi, boyut gibi kriterler kullanılarak
arama yapılabilir.
1 $ find location comparison-criteria search-term
Örnek:
1 $ find ˜/ -maxdepth 3 ( -type f -perm 644 ) -and ( -user ozgurcatak -group staff ) and (
-mtime +1 -mtime -10000 ) -and ( -size -5M ) -iname "*.py" -exec ls -lh "{}" ;|
sort -n | head -5
2 -rw-r--r-- 1 ozgurcatak staff 0B 2 Tem 10:22 /Users/ozgurcatak//.theano/compiledir_Darwin
-15.5.0-x86_64-i386-64bit-i386-2.7.11-64/__init__.py
3 -rw-r--r-- 1 ozgurcatak staff 67B 27 Agu 18:09 /Users/ozgurcatak//.spyder2/history_internal.
py
4 -rw-r--r-- 1 ozgurcatak staff 75B 27 Agu 17:16 /Users/ozgurcatak//.spyder2/template.py
5 -rw-r--r-- 1 ozgurcatak staff 81B 27 Agu 17:16 /Users/ozgurcatak//.spyder2/temp.py

awk komutu I
awk: Metin is¸lemleri ic¸in kullanılan bir uygulamadır.
1 awk [ -F fs ] [ -v var=value ] [ ’prog’ | -f progfile ] [
file ... ]
¨Ornek:
1 $ cat deneme.csv
2 a1 a2 a3 a4 a5
3 b1 b2 b3 b4 b5
4 c1 c2 c3 c4 c5
5 d1 d2 d3 d4 d5
6 e1 e2 e3 e4 e5
7 $ awk ’BEGIN {FS=" "};{print $1,$2}’ deneme.csv
8 a1 a2
9 b1 b2
10 c1 c2
11 d1 d2
12 e1 e2

awk komutu II
¨Ornek 2
1 $ ps aux|grep sbin|tail -n5|awk ’BEGIN {FS= "t"};{print $1,$2,$9
,$10}’
2 root 78 0,0 0,1 2503584 4340 ?? Ss Paz02PM
0:17.88 /usr/sbin/securityd -i
3 root 73 0,0 0,0 2505740 1396 ?? Ss Paz02PM
0:05.22 /usr/sbin/wirelessproxd
4 root 42 0,0 0,0 2474032 1076 ?? Us Paz02PM
0:37.19 /usr/sbin/syslogd
5 root 1 0,0 0,2 2478780 9340 ?? Ss Paz02PM
1:33.97 /sbin/launchd
6 ozgurcatak 5696 0,0 0,0 2434840 776 s000 S+ 1:50PM
0:00.00 grep sbin

mkdir ve rmdir
Klasör olus¸turma is¸lemi
1 $ mkdir dir1 dir2 dir3
Klasör silme is¸lemi
1 $ rmdir dir1 dir2 dir3
Sadece içeri˘gi bos¸ olan klasörleri siler.
rm -r ile klasörlerin bos¸ olması gerekmeden silinebilir.

Dosya ˙Içeri˘gi Görüntüleme I
Linux üzerinde dosya görüntülemek için çes¸itli yöntemler mevcuttur.
cat dosya1 dosya2 dosya3 ...
dosyaları birles¸tirerek içeri˘gini ekranda gösterir.
more dosya1 dosya2 dosya3 ...
her bir sayfada, kullanıcıdan devam etmek için bir tus¸a basmasını ister
less dosya1 dosya2 dosya3 ...
ekranda görüntülenen dosya içeri˘ginde, yön tus¸ları kullanılarak as¸a˘gı
yukarı gitmeyi sa˘glar.

Dosya ˙Içeri˘gi Görüntüleme II
head [− < n >] <dosya>
˙Ilk n satırı (varsayılan 10) gösterir.
tail [− < n >] <dosya>
Son n satırı (varsayılan 10) gösterir.
tail -f <dosya>
Son n satırı (varsayılan 10) gösterir. Ekran kapanmaz, dosyaya yeni
satır eklendi˘ginde, bunları gösteriri.
Örnek olarak log dosyalarının izlenmesinde kullanılır.

˙Içindekiler
Giris¸
Giris¸
Eris¸im Modları
4 A˘g Ayarları
ifconfig
5 Linux Servisleri
init.d
6 Process
Giris¸
Süreç ˙Izleme
7 Paket Yönetimi
Giris¸
Giris¸
Disk Durumu
RAM Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

Dosya Sistemi I
Mantıksal dosya sistemi, farklı fiziksel dosya sistemi içerebilir.
Fiziksel dosya sistemi, mount komutuyla mantıksal dosya sistemi
a˘gacına ba˘glanabilir.
Ba˘glı dosya sistemleri, ˙Is¸letim Sistemi üzerinde mount table ile
yönetilir.
Bu s¸ekilde, ba˘glı dosya sistemlerinin kök Inode bilgisine eris¸ilebilir.
S¸ ekil: Dosya sistemi

Dosya Sistemi II
S¸ ekil: Dosya sistemi2
2http://oracleappsdba-practicum.blogspot.com.tr/2015/05/logical-volume-management-
in-linux.html

Dosya Sistemi Hiyerars¸isi I
Table: Linux dosya sistemi hiyerars¸isi
Klasör Açıklama
/ Kök dizin (Root directory)
/home/ kullanıcıların ana dizini (home directory) içerir.
/root/ root kullanıcısının ana dizini
/usr/ Sistemde yer alan tüm kullanıcıların kul-
landı˘gı dosyalar (yazılımlar, kütüphaneler,
dokümantasyon v.s.)
/usr/bin/ : bütün kullanıcıların eris¸ti˘gi çalıs¸tırılabilir dosyalar
/usr/local/ : da˘gıtımla gelmeyen kullanıcıların yükledi˘gi dosyalar
/usr/sbin/ : da˘gıtımla beraber gelen sistem dosyaları
/usr/share/ : /usr/bin/ içinde bulunan programların paylas¸tı˘gı
veri

Dosya Sistemi Hiyerars¸isi II
/boot/ Bas¸langıç dosyaları, Linux Ç ekirde˘gi (Linux Ker-
nel), Bootloader
/boot/vmlinuz/ : Linux kernel image
/boot/grup/grup.conf : Bootlader
konfigurasyon dosyası
/boot/initrd/ : boot is¸lemi esnasında
kullanılan startup dosyaları
/bin/ Common programs, sistem, yönetici ve kul-
lanıcılar tarafından paylas¸ılan uygulamalar
/sbin/ sistem ve yöneticiler tarafından kullanılan uygula-
malar
/lib/ paylas¸ılan kütüphaneler
/opt/ opsiyonel yazılımlar, üçüncü parti uygulamalar

Dosya Sistemi Hiyerars¸isi III
/dev/ Device nodes, sistem yer alan her cihaz dosya
olarak tanımlıdır. Bir cihaz okuma/yazma is¸lemi
için burada bulunan dosya okunup/yazılır.
/etc/ sistem konfigurasyon dosyaları (windows dene-
tim masası)
/etc/fstab : storage devices and mount
points
/etc/passwd : kullanıcı hesaplarını içerir
/var/ log dosyaları, mail kuyru˘gu, print spooler, in-
ternetten indirilen dosyalar için geçici depolama
alanı, CD yazarken kullanılan geçici alan v.s.
/var/log/ : log dosyaları
/var/log/messages sistem log

Dosya Sistemi Hiyerars¸isi IV
/net/ uzak dosya sistemleri için stndart ba˘glantı noktası
(mount point)
/media/ USB, CD-ROM gibi tas¸ınabilir cihazlar için ba˘glantı
noktası. Otomatik olarak ba˘glanır (mount).
/mnt/ Dijital kamera, CD-Rom sürücüsü gibi dıs¸ cihazlar
için ba˘glantı noktası
/proc/ Sistem kaynakları hakkında bilgi okumak için kul-
lanılır.
/sys/ /proc/ ile aynı
/tmp/ sistem tarafından kullanılan geçici alan

Linux is¸letim sisteminin oldukça basit, kimlik do˘grulama
(authentication) ve yetkilendirme (authorization) mekanizmasına
sahiptir.
Standart Linux is¸letim sistemi güvenli˘gi
Kullanıcı ve s¸ifre do˘grulaması
Dosya ve Klasör eris¸im kontrolüne sahiptir.

Linux Kullanıcı Hesapları
Her bir kullanıcı tekil bir kimli˘ge sahiptir (Unique ID - UID)
Her bir kullanıcı en az bir grup üyesidir.
Her bir grub tekil bir kimli˘ge sahiptir (Group ID - GID)
Üç farklı tip kullanıcı mevcuttur.
Super User: ”root” kullanıcısı. Sistemde yer alan bütün kaynaklara kısıt
olmaksızın eris¸imi vardır. UID:0
Regular Users: Varsayılan olarak sadece ana dizinlerine (home
directory) eris¸im hakkı olan kullanıcılar. UID bilgileri 100’den yüksektir.
Pseudo Users: Sistem içerisinde varsayılan olarak gelen (built-into
accounts) ve gerçek bir kullanıcıyı yansıtmayan hesaplardır.
Kullanıcılar 16 farklı gruba üye olabilirler. Sadece 1 ana grupları
(primary group) olabilir.

/etc/passwd Dosyası
Sistem yer alan kullanıcılar /etc/passwd dosyasında yer alır.
1 $ more /etc/passwd
2 ##
3 # User Database
4 #
5 # Note that this file is consulted directly only when the system is running
6 # in single-user mode. At other times this information is provided by
7 # Open Directory.
8 #
9 # See the opendirectoryd(8) man page for additional information about
10 # Open Directory.
11 ##
12 root:*:0:0:System Administrator:/var/root:/bin/sh
13 daemon:*:1:1:System Services:/var/root:/usr/bin/false
Her bir satır bir kullanıcıya aittir.
kullanıcı adı
s¸ifre. Yeni sistemlerde bu /etc/shadow ic¸erisinde yer almaktadır.
UID
Birincil (primary) GID
Ac¸ıklama
Ana dizin (home directory)
Varsayılan kabuk (default shell)

/etc/shadow Dosyası
Kullanıcıların s¸ifreleri ve çes¸itli bilgiler yer alır.
1 $ more /etc/shadow
2 root:$6$JDSl49LA$81PceTwN/kwT/
DJDnjDiQUxvQs2pJ1hn3DVO2NdBuuP7vcMxbW0Oe6sY0jx6kPrCY9gJGQXniL.
QDXiZFIS5k0:17057:0:99999:7:::
Her bir satır bir kullanıcıya aittir.
Kullanıcı adı
Encrypted password
Son s¸ifre de˘gis¸is¸imi. 1 Ocak 1970 tarihinden itibaren geçen gün sayısı.
UNIX-time count’ın ilk günü.
Kullanıcının s¸ifresini de˘gis¸tirmesi için geçmesi gereken gün sayısı.
Sistemin kullanıcıyı s¸ifre de˘gis¸tirmesi için zorladı˘gı gün sayısı.
Kullanıcıya s¸ifresinin dolmak üzere oldu˘gunu uyarmak için gerekli olan
gün sayısı.
S¸ ifre geçersiz olduktan sonra kullanıcı hesabının dondurulaca˘gı gün
sayısı.
Kullanıcı hesabının kullanılmadı˘gı gün sayısını Unix-time count’a göre
farkı

/etc/group Dosyası
1 $ more /etc/group
2 nobody:*:-2:
3 nogroup:*:-1:
4 wheel:*:0:root
5 daemon:*:1:root
6 kmem:*:2:root
7 sys:*:3:root
8 tty:*:4:root
9 operator:*:5:root
10 certusers:*:29:root,_jabber,_postfix,_cyrus,_calendar,_dovecot
11 _keytabusers:*:30:_calendar,_jabber,_postfix
/etc/group dosyası, sistemde yer alan gruplar, GID bilgisi, üyeler gibi
bilgiler içermektedir.
Grup adı
S¸ ifre. Privileged group olus¸turuldu˘gu zaman kullanılır.
GID
üye kullanıcılar, vigülle ayrılmıs¸ olarak.
Normal kullanıcılar /etc/passwd ve /etc/group dosyaları içeri˘gi
görüntülenebilir ama de˘gis¸tiremez.

Kullanıcı ve Grup Düzenlemesi
Kullanıcıların olus¸turulması, düzenlenmesi ve kaldırılması için
kullanılan araçlar:
useradd: Yeni kullanıcı eklemek için kullanılır.
usermod: Varolan bir kullanıcı üzerinde de˘gis¸iklikler yapmak için
kullanılır.
userdel: Varolan bir kullanıcıyı silmek için kullanılır.
Gruplar üzerinde de˘gis¸iklik yapmak için benzer komutlar mevcuttur.
groupadd
groupmod
groupdel

˙Içindekiler
Giris¸
Giris¸
Eris¸im Modları
4 A˘g Ayarları
ifconfig
5 Linux Servisleri
init.d
6 Process
Giris¸
Süreç ˙Izleme
7 Paket Yönetimi
Giris¸
Giris¸
Disk Durumu
RAM Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

Dosya Sahipli˘gi
Linux is¸letim sisteminde yer alan her bir dosya/klas¨or bir kullanıcı ve
bir gruba aittir.
Sahiplik bilgileri dosya/klas¨or olus¸turuldu˘gu anda atama is¸lemi yapılır.
1 $ ls -lh
2 total 24
3 drwxr-xr-x 25309 ozgurcatak staff 5,1M 12 Haz 16:25 msg
4 drwxr-xr-x 12 ozgurcatak staff 408B 21 May 00:39 nltk_data

Dosya/Klasör Eris¸im Modları I
Üç farklı eris¸im modu mevcuttur.
Read, ”r”:
Write, ”w”
Execute, ”x”
Dosya ve klasör olmasına göre yukarıda yer alan modların anlamı
de˘gis¸mektedir:
Dosyalar:
Read: Dosya içeri˘gini görüntülemek için eris¸im
Write: Dosya içeri˘gini de˘gis¸tirmek için eris¸im
Execute: Dosyayı çalıs¸tırmak için eris¸im (binary veya kabuk beti˘gi - shell
script)
Klasörler:
Read: Klasör içeri˘gini görüntülemek için eris¸im.
Write: Dosya içeri˘gini de˘gis¸tirebilme (dosya olus¸turma/de˘gis¸tirme/silme)
Execute: Klasör içine girebilme (cd komutuyla)

Dosya/Klasör Eris¸im Modları II
Her bir dosya/klasör eris¸im mdoları için üç adet kümeden olus¸ur.
-rwxrwxrwx ozgurcatak staff 708B 1 Haz 21:17 pygmentize.spec
Kırmızı renkli eris¸im blo˘gu, kullanıcıyı ifade eder.
Yes¸il renkli eris¸im blo˘gu group’u ifade eder. staff grubuna ait eris¸im
hakları.
Mavi renkli eris¸im blo˘gu ise di˘ger kullanıcıları ifade eder.
Bu örnekte herkes dosyaya eris¸ebilir, de˘gis¸tirebilir ve çalıs¸tırabilir.

Yetki De˘gis¸iklikleri
Varsayılan olarak sadece super-user(root) kullanıcısı dosya/klas¨or
sahipli˘gini de˘gis¸trebilir.
Grup de˘gis¸ikli˘gi s¸u komut kullanılır:
1 $ chgrp [groupname] [filename(s)]
E˘ger hem kullanıcı hem de grup sahipli˘gi de˘gis¸tirilecekse:
1 $ chown [username]:[groupname] [filename(s)]

Eris¸im Modlarının De˘gis¸tirilmesi
Dosya/klasör sahipleri ve root kullanıcısı eris¸im modlarını (access
modes) de˘gis¸tirebilmektedir.
”chmod” komutu de˘gis¸iklik için kullanılmaktadır.
˙Iki farklı yöntemle kullanılmaktadır.
Symbolic mode: Eris¸im haklarının eklenmesi ve çıkarılması için harf ve
sembollerin kullanılması s¸eklinde.
1 $ chmod [who][operation][permission(s)][filename(s)]
who: a: all, u: user, g:group, o:other
operation:
+: yetki ekleme ⇒ $ chmod u+r /tmp/test/file.
-: yetki çıkarma ⇒ $ chmod g-x /tmp/test/file.
=: Yetki es¸itleme ⇒ $ chmod a=rw /tmp/test/*.
Octal Mode: $chmod [octal mode][filename(s)]
Read: 4 = 22
Write: 2 = 21
Execute: 1 = 20
Örnekler: 644 = rw-r–r–, 755 = rwxr-xr-x, 777 = rwxrwxrwx

Eris¸im Modları I
1 $ ls -lh
2 total 0
3 -rw-r--r--@ 1 ozgurcatak staff 0B 15 Eyl 11:58 deneme01.txt
5 -rw-r--r-- 1 ozgurcatak staff 0B 15 Eyl 11:58 deneme03.txt
6 $ chmod g+w deneme01.txt
7 $ ls -lh
8 total 0
9 -rw-rw-r--@ 1 ozgurcatak staff 0B 15 Eyl 11:58 deneme01.txt
12 $ chmod a-r deneme01.txt
13 $ ls -lh
14 total 0
15 --w--w---- 1 ozgurcatak staff 0B 15 Eyl 11:58 deneme01.txt
18 $ chmod g+r deneme01.txt

Eris¸im Modları II
19 $ ls -lh
20 total 0
21 --w-rw---- 1 ozgurcatak staff 0B 15 Eyl 11:58 deneme01.txt

˙Içindekiler
Giris¸
Giris¸
Eris¸im Modları
4 A˘g Ayarları
ifconfig
5 Linux Servisleri
init.d
6 Process
Giris¸
Süreç ˙Izleme
7 Paket Yönetimi
Giris¸
Giris¸
Disk Durumu
RAM Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

ifconfig
ifconfig sistem mevcut a˘g kartları ile ilgili detaylı bilgi verir.
1 $ ifconfig en1
2 en1: flags=8863<UP,BROADCAST,SMART,RUNNING,SIMPLEX,MULTICAST> mtu 1500
3 ether 28:cf:e9:65:5f:63
4 inet6 fe80::2acf:e9ff:fe65:5f63%en1 prefixlen 64 scopeid 0x5
5 inet 192.168.2.6 netmask 0xffffff00 broadcast 192.168.2.255
6 nd6 options=1<PERFORMNUD>
7 media: autoselect
8 status: active
IP adres atama is¸lemi yapılabilir.
1 $ ifconfig eth0 192.168.2.121 netmask 255.255.255.0
Bulundu˘gumuz a˘g üzerinde DHCP sunucusu olması durumunda IP adresleri otomatik olarak atanır.
A˘g kartını açıp/kapatmak için
1 $ sudo ifconfig en1 down
2 $ sudo ifconfig en1 up

˙Içindekiler
Giris¸
Giris¸
Eris¸im Modları
4 A˘g Ayarları
ifconfig
5 Linux Servisleri
init.d
6 Process
Giris¸
Süreç ˙Izleme
7 Paket Yönetimi
Giris¸
Giris¸
Disk Durumu
RAM Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

init.d
Linux is¸letim sisteminde yer alan servisler /etc/init.d/ klasöründe
bulunmaktadır.
Herhangi bir servisin durumunu ö˘grenmek için
1 $ service networking status
Servis bas¸latmak veya durdurmak için
1 $ service networking start
2 $ service networking stop

˙Içindekiler
Giris¸
Giris¸
Eris¸im Modları
4 A˘g Ayarları
ifconfig
5 Linux Servisleri
init.d
6 Process
Giris¸
Süreç ˙Izleme
7 Paket Yönetimi
Giris¸
Giris¸
Disk Durumu
RAM Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

Giris¸
Tanım: Linux is¸letim sisteminde çalıs¸an her bir örne˘ge(instance of
execution) süreç (process) denir.
Her bir sürecin tekil bir kimlik numarası (PID - Process ID) mevcuttur.
PID 15 bit sayıdan olus¸ur. 215
= 32768
1 $ cat /proc/sys/kernel/pid_max
2 32768

Ç alıs¸an Süreçleri ˙Izleme I
ps komutu kullanılarak çalıs¸an süreçler ve durumları izlenebilir.
1 $ ps
2 PID TTY TIME CMD
3 2233 ttys000 0:00.30 login -pf ozgurcatak
4 6631 ttys000 0:00.03 sudo ps
5 6632 ttys000 0:00.00 ps

Ç alıs¸an Süreçleri ˙Izleme II
Ç alıs¸an bütün süreçleri görmek için ps aux komutu kullanılır.
1 Ozgur-MacBook-Pro:test ozgurcatak$ ps aux
2 USER PID %CPU %MEM VSZ RSS TT STAT STARTED TIME COMMAND
3 ozgurcatak 6125 5,3 32,6 4310700 1367832 ?? S 2:29PM 8:02.97 /Applications/
VirtualBox.app/Contents/Resources/VirtualBoxVM.app/Contents/MacOS/VirtualBoxVM --comme
4 _windowserver 162 1,8 0,5 4037924 21124 ?? Rs Paz02PM 44:04.63 /System/Library/
Frameworks/ApplicationServices.framework/Frameworks/CoreGraphics.framework/Resources
5 ozgurcatak 2232 1,3 0,6 2800744 26288 ?? S Sal12PM 1:55.56 /Applications/
Utilities/Terminal.app/Contents/MacOS/Terminal
6 ozgurcatak 246 0,7 0,1 2475524 2788 ?? U Paz02PM 2:29.75 /usr/sbin/distnoted
agent
7 ozgurcatak 2087 0,3 0,2 3307856 9544 ?? S Sal09AM 1:36.30 /Applications/Adobe
Acrobat Reader DC.app/Contents/Frameworks/RdrCEF helper.app/Contents/MacOS/RdrCE
8 ozgurcatak 6499 0,1 0,2 2509444 10296 ?? S 7:36PM 0:00.44 /System/Library/
PrivateFrameworks/ViewBridge.framework/Versions/A/XPCServices/ViewBridgeAuxiliary.xp
9 _distnote 101 0,1 0,0 2473952 1104 ?? Ss Paz02PM 0:56.79 /usr/sbin/distnoted
daemon
10 ozgurcatak 772 0,1 1,1 3120332 44104 ?? S Pts11AM 4:11.82 /Applications/Adobe
Acrobat Reader DC.app/Contents/MacOS/AdobeReader -psn_0_421991
11 root 6595 0,0 0,2 2506660 6620 ?? Ss 7:52PM 0:00.10 /usr/libexec/amfid

Ç alıs¸an Süreçleri ˙Izleme III
Windows is¸letim sisteminde yer alan Task Manager’a benzer s¸ekilde
top komutu kullanılabilir.
1 Processes: 218 total, 2 running, 6 stuck, 210 sleeping, 1227 threads
20:07:40
2 Load Avg: 1.37, 1.45, 1.66 CPU usage: 5.10% user, 6.81% sys, 88.7% idle SharedLibs: 57M
resident, 11M data, 9224K linkedit.
3 MemRegions: 46296 total, 1834M resident, 29M private, 230M shared. PhysMem: 4075M used (2328M
wired), 19M unused.
4 VM: 626G vsize, 535M framework vsize, 6331546(0) swapins, 6810084(0) swapouts. Networks:
packets: 1810184/2098M in, 1328104/182M out. Disks: 3128446/69G read, 857566/46G written
.
5
6 PID COMMAND %CPU TIME #TH #WQ #PORT MEM PURG CMPRS PGRP PPID STATE BOOSTS
%CPU_ME %CPU_OTHRS UID FAULTS COW MSGSENT MSGRECV SYSBSD
7 6667 top 2.0 00:00.32 1/1 0 21 3136K 0B 0B 6667 2237 running *0[1]
0.00000 0.00000 0 2962+ 94 155172+ 77569+ 7278+
8 6663 AddressBookS 0.0 00:00.08 2 0 49 1052K 0B 2192K 6663 1 sleeping *1[1]
0.00000 0.00000 501 4963 536 329 118 1335
9 6657 ocspd 0.0 00:00.04 2 0 30 532K 0B 1532K 6657 1 sleeping *0[1]
0.00000 0.00000 0 2381 342 127 46 549
10 6656 RdrCEF helpe 0.0 00:01.64 10 0 101 1272K 0B 55M 774 774 sleeping *0[2]
0.00000 0.00000 501 29064 1414 971 465 8598

kill: süreç sonlandırma için kullanılan komuttur.
PID bilgisini kullanarak süreçleri kapatır.
Parametreler (Signals):
1 (SIGHUP): Servislerin konfigurasyon dosyalarını yeniden okuması için
kullanılır.
9 (SIGKILL): Süreci tamamen sonlandırılması için kullanılır.
1 $ kill -9 6743

˙Içindekiler
Giris¸
Giris¸
Eris¸im Modları
4 A˘g Ayarları
ifconfig
5 Linux Servisleri
init.d
6 Process
Giris¸
Süreç ˙Izleme
7 Paket Yönetimi
Giris¸
Giris¸
Disk Durumu
RAM Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

Paket Yönetimi
Paket yöneticisi (package manager), bilgisiyar programlarının
yüklenmesi, yükseltilmesi, kaldırılması için kullanılan araçlardır.
Her Linux da˘gıtımının farklı paket yöneticisi vardır.
˙Is¸letim sistemine kurulacak hale getirilmis¸, metadata içeren ars¸iv
dosyalarıdır (archive files).
En çok kullanılanlardan biri APT (Advance Packaging Tool).

APT
$ apt-get
$ apt-get install package-name(s): Paket yükler.
$ apt-get remove package-name(s): Paket kaldırır.
$ apt-get autoremove: ˙Ihtiyaç duyulmayan ba˘gımlılıkları kaldırır.
$ apt-get update: Sistemde yer alam /etc/apt/sources.list dosyasını
okur. Bu adreslerde yer alan paket bilgisini günceller.
$ apt-get upgrade: Paketler için bir güncelleme olması durumunda
güncellemeyi uygular.
$ apt-cache: Lokalde bulunan APT vt yer alan bilgileri görüntüler.
$ apt-cache search package-name(s): Kullanılacak paket adının sadece
bir kısmının bilindi˘gi durumlarda arama için kullanılır.
$ apt-cache show package-name(s): Paket hakkında ba˘gımlılık bilgisi,
versiyon numarası ve bazı temel bilgileri listeler
$ apt-cache depends package-name(s): Paketin ba˘gımlılı˘gı oldu˘gu di˘ger
paketleri listeler.
$ apt-cache rdepends package-name(s): (reverse depends) Bu pakete
ihtiyaç duyan paketleri listeler.

Linux üzerinde kaynak kod kullanılarak paket kurulumu yapılabilir.
Linux üzerinde derleme yapabilmek için gerekli paketlerin yüklenmesi
gerekmektedir. $ apt-get install build-essential
Sırasıyla as¸a˘gıda is¸lemler yapılmalıdır:
$ ./configure: Kurulacak olan yazılımın ihtiyaç duydu˘gu kütüphanelerin
sistemde olup olmadı˘gını denetler. Olmaması durumunda hata verir.
$ make: Program derlenir.
$ make install: Derlenmis¸ olan program, klasörde yer alan Makefile
dosyasına göre kurulur.

˙Içindekiler
Giris¸
Giris¸
Eris¸im Modları
4 A˘g Ayarları
ifconfig
5 Linux Servisleri
init.d
6 Process
Giris¸
Süreç ˙Izleme
7 Paket Yönetimi
Giris¸
Giris¸
Disk Durumu
RAM Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

Sistemin ˙Izlenmesi
Disk Durumu
Ram Durumu
CPU Durumu
A˘g Durumu

Disk Durumu
df: (display free disk space) bos¸ disk durumunu g¨osterir.
-h (human readible) parametresi ile daha okunaklı hale gelir.
1 $ df -h
2 Filesystem Size Used Avail Capacity iused ifree %iused Mounted on
3 /dev/disk1 222Gi 122Gi 100Gi 56% 32118805 26191849 55% /
4 devfs 185Ki 185Ki 0Bi 100% 640 0 100% /dev
5 map -hosts 0Bi 0Bi 0Bi 100% 0 0 100% /net
6 map auto_home 0Bi 0Bi 0Bi 100% 0 0 100% /home

RAM Durumu
top komutu ile kontrol edilebilir.
1 Processes: 197 total, 3 running, 4 stuck, 190 sleeping, 1092 threads
21:21:40
2 Load Avg: 1.00, 1.22, 1.46 CPU usage: 3.65% user, 5.85% sys, 90.48% idle SharedLibs: 71M resident, 15M data, 11M linkedit.
3 MemRegions: 40768 total, 2071M resident, 33M private, 240M shared. PhysMem: 4074M used (2291M wired), 19M unused.
4 VM: 566G vsize, 535M framework vsize, 6998942(0) swapins, 7437256(0) swapouts. Networks: packets: 1916630/2211M in,
1411371/198M out. Disks: 3863429/79G read, 943160/53G written.
5
6 PID COMMAND %CPU TIME #TH #WQ #PORT MEM PURG CMPRS PGRP PPID STATE BOOSTS %CPU_ME %CPU_OTHRS UID
FAULTS COW MSGSENT MSGRECV SYSBSD
7 7507 top 1.7 00:00.28 1/1 0 21 3104K 0B 0B 7507 2237 running *0[1] 0.00000 0.00000 0 2762+
99 139374+ 69670+ 6604+
/proc/meminfo dosyası ile kontrol edilebilir.

CPU Durumu
vmstat, top ve htop kullanılarak CPU hakkında bilgiler elde edilebilir.
/proc/cpuinfo doyasında CPU ile ilgili çes¸itli bilgiler yer almaktadır.
1 $ vmstat 2 3
2 procs -----------memory---------- ---swap-- -----io---- -system-- ------cpu-----
3 r b swpd free buff cache si so bi bo in cs us sy id wa st
4 0 0 0 2565728 34016 388852 0 0 261 49 62 125 1 1 98 0 0
5 0 0 0 2565752 34016 388852 0 0 0 0 81 115 0 0 100 0 0
6 0 0 0 2565752 34016 388852 0 0 0 0 86 123 0 0 100 0 0
Birinci parametre kaç saniyede bir yenilece˘gini gösterir.
˙Ikinci parametre kaç defa ekrana yazdırılaca˘gını gösterir.

A˘g Durumu
A˘g durumunun kontrolü için netstat kullanılır.
A˘g ba˘glantıları (hem gelen hem giden), yönlendirme tabloları ve a˘g
arayüzü istatistiklerini görüntüleyen bir komut satırı aracıdır.
-a : Tüm aktif ba˘glantıları ve bilgisayarın dinledi˘gi TCP ve UDP portları
görüntüler.
-s : Her bir protokol için istatistikleri görüntüler.
-r : Yönlendirme tablosunun içeri˘gini gösterir. (Windows altındaki
route print komutuna es¸de˘gerdir)

¨Ozet
Tes¸ekk¨urler

Sızma Testi ve Güvenlik Denetlemeleri - Temel Linux Bilgisi

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Destacado

Destacado (20)

Similar a Sızma Testi ve Güvenlik Denetlemeleri - Temel Linux Bilgisi

Similar a Sızma Testi ve Güvenlik Denetlemeleri - Temel Linux Bilgisi (20)

Más de Ferhat Ozgur Catak

Más de Ferhat Ozgur Catak (13)

Sızma Testi ve Güvenlik Denetlemeleri - Temel Linux Bilgisi