Presented on May 24, 2018 during the G-Watch 2018 Learning Exchange on Movement Approach to Accountability held in Cebu City, Philippines

1. G-WATCH 2018
NATIONAL MEETING
AND
LEARNING EXCHANGE
Kilusan para sa Makatarungang Agraryo
Pagbabahagi ng KATARUNGAN
May 24, 2017
Cebu City

2. Daloy:
(1) Makatarungang Kilusang Agraryo
(2) Gawaing Adbokasiya
(3) Pagpapalakas ng Organisasyon

3. MAKATARUNGANG KILUSANG AGRARYO SA
KASAYSAYAN:
ILANG MAHAHALAGANG PUNTO
(1) Ang Kilusang Agraryo – lalo na yung nakaugat sa
mga pakikibaka para sa HUSTISYA na nakaugat sa
pagsasamantala sa kanayunan. Sentrong usapin
lupa, pero lagpas sa lupa ang hangad.
(1) Kilusang Agraryo ang nagtulak sa pagkakaroon ng
mga batas, halimbawa:
- Share tenancy law
- Leasehold system
- PD 27: Rice and Corn)
- Mas malawak na batas (CARP: Lahat ng lupaing
agrikultural)

4. (3) Ang Kilusang Agraryo na tumutugon sa interes ng
magsasaka ay maka-mahirap, makakalikasan,
nagsusulong ng pantay na relasyon ng kababaihan at
kalalakihan, at ibat-ibang isyu ng katarungan;
(4) Binubuo ng mga samahan ng magsasaka,
magsasakang-mangingisda, magsasakang-katutubo, at
mga ka-alyado.

5. (5) Makatarungang Kilusang Agraryo: Mga samahan ng
magsasaka na hindi lang para sa sarili, para sa mga
kasapi, kundi para sa uring magsasaka.
(6) Mahalaga na ang Makatarungang Kilusang Agraryo
na bahagi ng mas malawak na kilusan ng mga
mamamayan para sa katarungang panlipunan.

6. Pagsasarili at Kapasidad
Ang malakas na samahan ay susi sa tagumpay ng laban sa
repormang agraryo:
At ang lakas ay pwedeng tingnan sa dalawang magkaugnay
na dimension o katangian:
(a) Pagsasarili: impluwensya ng eksternal na actor sa
sariling pagdedesisyon
(b) Kapasidad: ang abilidad na maggawa ang gustong gawin
–-- kasanayan, lohistika, pampulitikang kapasidad, iba pa

7. # 1
Mataas na Awtonomiya,
Mataas na Kapasidad
# 2
Mataas na Awtonomiya,
Mababang Kapasidad
# 3
Mababang Awtonomiya,
Mataas na Kapasidad
# 4
Mababang Awtonomiya,
Mababang Kapasidad

8. Susi kung ganun na parating nakatuon ang gawain sa
patuloy na:
(a) Pagpapalakas ng awtonomiya
(b) Pagpapalakas ng kapasidad

9. 3 magkakaugnay na gawaing
nagpapatingkad ng awtonomiya at
kapasidad
(1) Pananaw sa lipunan at ang ating Alternatiba
(Perspectives & Alternatives)
Sa gawaing ito, mahalaga na malinaw ang pagsusuri natin
sa bakit mahihirap ang magsasaka, ano ang dahilan ng
kahirapan, at ano ang alternatiba natin sa ganitoong
kalagayan? Ibig sabihin, mahalaga na nagkakaisa ang
pananaw ng magsasaka sa pagsusuri sa problemang kanilang
kinakaharap.
Kalahati lang ito ng pinag-uusapan.

10. Ang kalahati ay, kung ayaw natin sa kasalukuyang
kalagayan, ano ang kalagayang gusto nating mangyari?
ANO ANG LIPUNANG GUSTO NATING ITAYO???
At paano natin ito gagawin? Ito ang tungkol sa Alternatiba.
Ang dalawang ito ang nagbibigay hugis sa ating ginagawa at
ang nagtatakda ng ating mga gustong mangyari.
Nagpapatingkad ng Awtonomiya
at Kapasidad (cont’d)

12. (2) Gawaing Adbokasiya/Kampanya
Ito ang pinagkakaisahan nating mga panawagan bilang
Makatarungang Kilusang Agraryo. Alam natin na ang lupa ay
sentrong usapin. Pero ito ba ay sapat?
Paano natin aabutin ang ating mithiiin? Makukuha ba natin ito
sa pamamagitan ng pag-upo upo lamang, follow-up lamang, o
petition letters lang? Kung hindi, bakit hindi? Kung ganun, ano
ang iba pang porma ng paggiit ng karapatan? Self-installation?
Bakit at paano?
Nagpapatingkad ng Awtonomiya
at Kapasidad (cont’d)

19. Ano ang ating minimum at maksimum na mga policy
demands? Bakit? Paano tutugunan ng ating kagyat na
panawagan ang ating kabuuang pananaw?
Hal.
u Kriminalisasyon ng magsasaka
u Reporma sa rehabilitasyon sa Yolanda
Ang gawaing adbokasiya ay palaging ginagabayan ng ating
pananaw at alternatiba.
Nagpapatingkad ng Awtonomiya
at Kapasidad (cont’d)

20. (3) Pagtatayo at Pagpapalakas ng Organisasyon
Magagawa natin ang ating Perspektiba at Alternatiba at maisusulong ang
malakas na adbokasiya kung may sapat tayong lakas sa ibat-ibang antas:
Ø Antas landholding, sityo, purok o barangay
Ø Munisipyo
Ø Probinsya
Ø Pambansa
Ø Community/sectoral organizing
Ø “Critical mass building”
Ø “pace-setting” area
Nagpapatingkad ng Awtonomiya
at Kapasidad (cont’d)

24. Ang porma ay maaring::
- Koalisyon
- Koordinasyon/Network
- Pederasyon
Maraming mga organisasyong local-national ang may ugnay din sa mga
Makatarungang Kilusang Agraryo sa antas internasyonal
Asan ang inyong lokal na grupo sa ngayon sa usapin ng perspektiba at
alternatiba, adbokasiya at kampanya, at pagpapalakas ng samahan?
Nagpapatingkad ng Awtonomiya
at Kapasidad (cont’d)

29. Estratehiya ng Rightful
Resistance
Kapag may karapatan/katwiran, ipaglaban mo.”
u Rights-based: KARAPATAN, NARARAPAT
- Ang aksyon ay batay sa kung ano ang makatwiran o
nararapat.
u Ginagamit ang pangako ng mga nasa kapangyarihan:
“Kapag ako ay naupo, isang paa ninyo ay nasa
Malacanang…”
u Operates near the boundary of official channels. Nililito
ang Sistema: Halimbawa, boycott of share payment;
“mass surrender”, self-installation, at iba pa

30. Elemento ng Rightful Resistance
• Malalim at malawak na kaalaman sa mga batas, patakaran at
ng umiiral nna sistemang legal – pag-aaral at pananaliksik.
• Malakas na kilusan ng mga maggsasaka
• Tuloy tuloy na “apoy” sa ilalim: Inisyatiba mula sa masa o
apektado
• Epektibong alyansa
• Komprehensibong legal-pulitikal a estratehiya (organizing,
education, legal, mass media, etc.)
• Mass media/propaganda

31. Ilang halimbawa ng mga naipanalong laban
• Sec. 19, RA 9700
• “Mass surrender” kung saan ang gobyerno mismo ang
nagpiyansa sa mga magsasaka ng higit sa 5 milyon piso
• Share payment boycott sa higit 5,000 ektarya
• Maraming kaso ng self-installations
• State-assisted installation
• Mga reporma sa Yolanda kasama na ang pagpapatigil sa
demolisyon
• Mga naipamahaging lupa na hawak na ng magsasaka

32. Land Occupation: Atis of
Boracay reclaiming their
ancestral lands/domains
Delsa Justo, Ati Chieftain who led the land
occupation of their ancestral lands in the
world famous island resort of Boracay

33. Self-installations: response to government’s failure
to make farmers rights as ARBs real

34. Land occupation of converted lands:
Boluntaryo-Katarungan, Mabalacat

35. Installation and collective harvesting

37. MARAMING
SALAMAT!
Rural Poor Institute for Land and Human Rights
Services, Inc. (RIGHTS) – Kilusan para sa Repormang
Agraryo at Katarungang Panlipunan (KATARUNGAN)