SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 16
Соѐлын
хэлбэрүүд
 Зонхилох соѐл
 Дэд соѐл
 Сөрөг соѐл
 Тодорхой цаг үед тухайн нийгмийн
гишүүдийн дийлэнхид нь зонхилж буй
амьдрах зан үйл, үйлдлийн загварыг
тодорхойлогч соѐл юм.
 Дэд соѐл гэдэг нь нийгмийн тодорхой
бүлгийг бусдаас нь ялгаж буй итгэл
үнэмшил, билэгдэл, зан үйлдлийн хэв
загвар, үнэт зүйлсийн цогц юм.
Нийгмийн анги давхраа, угсаа
гарал, шашин оршин суух нутаг зэрэг
хүчин зүйлийн нөлөөгөөр дэд соѐл
бүрэлдэнэ.
 Сөрөг соѐл гэдэг бол зонхилж буй
соѐлтой зөрчилдөж байдаг, Дэд соѐлын
нэгэн зүйл юм. Өрнөдөд нэрд гарсан
сөрөг соѐл бол богема ( задгай
сэхээтнүүд) бөгөөд үүний тод жишээ нь
60-70-аад оны хиппи юм. Өөрийгөө
илэрхийлэх хүсэл, зөвхөн өнөөдрөөр л
амьдрах эрмэлзэл, чамин зүйлийг
сонирхох энэ бүхэн нь богемийн үнэт
зүйлс юм
 Соёлыг хэн бүтээж байна соёлын түвшин
ямар байна гэдгээс хамааран
социологичид элитийн соёл, ардын
соёл, нийтийн соёл, соёл гэсэн 3 хэлбэрээр
ялган үзсэн байдаг
Соёлын
хэлбэрүүд
Элитийн
соёл
Нийтийн
соёл
Ардын
соёл
Нийгмийн цөөнх буюу
дээд
давхраа болох
язгууртан элит
эсвэл түүний
захиалгаар
мэргэжлийн хүмүүс бий
болгосон соѐлыг
элитийн соѐл гэнэ.
Элитийн соёлд
сонгодог хөгжим,
уран зохиол,
тансаг урлаг зэрэг
сонгодог соёл
багтана.
Элитийн соёл
Элитийн соёлын төлөөлөгчид нь нийгмийн
бусад хүрээлэлээс зохих утгаар ангил байж
тэдгээртэй ихэмсэгээр харьцан аж төрөх
нөхцөл тодорхой хэв маш чухалчлан үздэг
хүмүүсийн хүрээлэл юм.
 Элитийн соёлыг хэрэглэгчид нь утга зохиол
судлаач, шүүмжлэгч, музей үзэсгэлэнгийн
хорхойтон, театр судлаач, зураач, зохиолч
хөгжимчид гэсэн нийгмийн өндөр боловсролтой
хэсэг байдаг. Элитийн соёлын уриа нь
 Урлаг бол урлагийн төлөө байх ёстой
 Ардын соѐл бол хамгийн эртний төлөөлөл
мөн бөгөөд түүнээс хожим нь соѐлын бусад
хэлбэр үүссэн гэдэг. Ардын соѐлын онцлог нь
шашин хийгээд домгийн төсөөлөлтэй нягт
холбоотой байдаг. Ардын соѐлд шидэт домог
домог хууч тууль үлгэр дуу бүжиг зэргийг
оруулж болно
 Ардын соѐлын элементийг гүйцэтгэх
бүрэлдэхүүний байдлаар нь
Ардын соёлын элементийг гүйцэтгэх
бүрэлдэхүүний байдлаар нь
 Ганцаарчилсан буюу үлгэр хэлэх
домог ярих
 Бүлгийн буюу туйль хайлах дуу
дуулах бүжиг бүжиглэх
 Нийтийн буюу багт наадам галын
наадам зэрэг зохион байгуулдаг
гэж ялган үзэж болно
Ардын соѐл
 Нийтийн соѐл нь олон улсын болон
үндэсний хэмжээний чанартай байж
болно. Нийтийн соѐл нь нас оршин
суугаа газар болон боловсрол
түвшингээс үл хамааран бүх хүнд
хүртээмжтэй маш олон хэрэглэгчтэй
боловч тэдний хэрэгцээг багахан
хугацаанд хангаад ач холбогдлоо алдаж
болно
Нийтийн соёл
Нийтийн соѐл бол
язгууртны тансаг таашаал,
ард түмний оюуны
эрэл хайгуулын аль
алиныг нь илэрхийлдэггү
Эстрад хөгжим бол
нийтийн соѐлын тод
жишээ юм.
Энэ нь хүмүүсийн
боловсролын түвшинээс ү
л хамааран хэнд ч г
эсэн ойлгомжтой бөгөөд
хүртээмжтэй байдаг
Уран сайхан үнэ цэнийн
хувьд нийтийн соѐл нь
элит, ардын соѐлд
хүрэхгүй
Гэхдээ энэ нь
хамгийн олон үзэгч
сонсогчтой ба
зохиогч нь тодорхойгүй
Нийтийн соѐл, ардын соѐл, шилмэл соѐлоос
уран сайхны үнэлэмжээрээ доогуур байдаг.
 Нийтийн соѐл нь ардын соѐлто
харьцангүй ойр дөт боловч зарим
талаар ялгаатай
 Нийтийн соѐл ихэвчлэн зохиогчтой байх
бөгөөд зохиогч нь шан хөлс хүртдэг
 Ардын соѐлыг бодвол түүнийг тээгч
хэрэглэгчээсээ харьцангүй өндөр
боловсрол шаарддаг

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

ажилгүйдэл
ажилгүйдэл ажилгүйдэл
ажилгүйдэл Aska Ashka
 
нийгмийн институт
нийгмийн институт нийгмийн институт
нийгмийн институт Amgaa Amgalan
 
Эдийн засгийн өсөлт-1
Эдийн засгийн өсөлт-1 Эдийн засгийн өсөлт-1
Эдийн засгийн өсөлт-1 Adilbishiin Gelegjamts
 
Сэргэн мандалтын Философи
Сэргэн мандалтын ФилософиСэргэн мандалтын Философи
Сэргэн мандалтын ФилософиBaasansuren Naranbaatar
 
мэндчилгээ
мэндчилгээмэндчилгээ
мэндчилгээMunkh Orgil
 
Монголын уламжлалт ёс заншлыг хойч үедээ өвлүүлэх зарим арга зам
Монголын уламжлалт ёс заншлыг  хойч үедээ өвлүүлэх зарим арга замМонголын уламжлалт ёс заншлыг  хойч үедээ өвлүүлэх зарим арга зам
Монголын уламжлалт ёс заншлыг хойч үедээ өвлүүлэх зарим арга замAnkhbileg Luvsan
 
7 зан төлөвийн судалгаа)
7 зан төлөвийн судалгаа)7 зан төлөвийн судалгаа)
7 зан төлөвийн судалгаа)Tsuntsaga Ch
 
ядуурал
ядууралядуурал
ядууралsergelen97
 
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншилМонголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншилBatbaatar Everlastinghero
 

La actualidad más candente (20)

ажилгүйдэл
ажилгүйдэл ажилгүйдэл
ажилгүйдэл
 
нийгмийн институт
нийгмийн институт нийгмийн институт
нийгмийн институт
 
SSHS12
SSHS12SSHS12
SSHS12
 
сэтгэхүй ба хэл яриа
сэтгэхүй ба хэл яриасэтгэхүй ба хэл яриа
сэтгэхүй ба хэл яриа
 
Эдийн засгийн өсөлт-1
Эдийн засгийн өсөлт-1 Эдийн засгийн өсөлт-1
Эдийн засгийн өсөлт-1
 
Тууль
Тууль Тууль
Тууль
 
101 arga
101 arga101 arga
101 arga
 
Сэргэн мандалтын Философи
Сэргэн мандалтын ФилософиСэргэн мандалтын Философи
Сэргэн мандалтын Философи
 
мэндчилгээ
мэндчилгээмэндчилгээ
мэндчилгээ
 
Монголын уламжлалт ёс заншлыг хойч үедээ өвлүүлэх зарим арга зам
Монголын уламжлалт ёс заншлыг  хойч үедээ өвлүүлэх зарим арга замМонголын уламжлалт ёс заншлыг  хойч үедээ өвлүүлэх зарим арга зам
Монголын уламжлалт ёс заншлыг хойч үедээ өвлүүлэх зарим арга зам
 
7 зан төлөвийн судалгаа)
7 зан төлөвийн судалгаа)7 зан төлөвийн судалгаа)
7 зан төлөвийн судалгаа)
 
ядуурал
ядууралядуурал
ядуурал
 
илтгэл
илтгэлилтгэл
илтгэл
 
эдийн засгийн онол -1
эдийн засгийн онол -1эдийн засгийн онол -1
эдийн засгийн онол -1
 
хэлц үг
хэлц үгхэлц үг
хэлц үг
 
Лекц 8
Лекц 8Лекц 8
Лекц 8
 
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншилМонголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалт ёс заншил
 
лабугайн нулимс
лабугайн нулимслабугайн нулимс
лабугайн нулимс
 
гаж үзэгдэл хичээл
гаж үзэгдэл хичээлгаж үзэгдэл хичээл
гаж үзэгдэл хичээл
 
даяаршил
даяаршилдаяаршил
даяаршил
 

Similar a соёлын хэлбэрүүд

í-ü3 -+
 í-ü3 -+ í-ü3 -+
í-ü3 -+А. Aku
 
соёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдсоёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдdoljoo79
 
Ssh identity
Ssh identitySsh identity
Ssh identityUls Ulsaa
 
11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptx11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptxgansukhm2
 
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох ньхэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох ньА. Aku
 
хээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалхээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалts-tsetsee
 
язгуур урлаг 3 р баг №6
язгуур урлаг 3 р баг  №6язгуур урлаг 3 р баг  №6
язгуур урлаг 3 р баг №6Sainbuyn Baagii
 
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэгДорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэгErkhchuluuChimedregz
 
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёлLekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёлAriuntulga Byambadorj
 
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?enkhsaruulsukhochir
 
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science National of University Mongolia
 
нийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгнийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгtulgaa14
 
дэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р ангидэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р ангиBolopchimeg Bolopoo
 

Similar a соёлын хэлбэрүүд (20)

í-ü3 -+
 í-ü3 -+ í-ü3 -+
í-ü3 -+
 
Coiol
CoiolCoiol
Coiol
 
Coyol
CoyolCoyol
Coyol
 
соёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдсоёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүд
 
Ssh identity
Ssh identitySsh identity
Ssh identity
 
Ssh identity
Ssh identitySsh identity
Ssh identity
 
11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptx11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptx
 
Sem
SemSem
Sem
 
GLON303-Хичээл 11
GLON303-Хичээл 11GLON303-Хичээл 11
GLON303-Хичээл 11
 
Дорнын философи
Дорнын философиДорнын философи
Дорнын философи
 
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох ньхэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
 
хээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалхээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлал
 
язгуур урлаг 3 р баг №6
язгуур урлаг 3 р баг  №6язгуур урлаг 3 р баг  №6
язгуур урлаг 3 р баг №6
 
12
1212
12
 
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэгДорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
 
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёлLekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
 
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
 
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
 
нийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгнийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэг
 
дэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р ангидэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р анги
 

соёлын хэлбэрүүд

  • 2.  Зонхилох соѐл  Дэд соѐл  Сөрөг соѐл
  • 3.  Тодорхой цаг үед тухайн нийгмийн гишүүдийн дийлэнхид нь зонхилж буй амьдрах зан үйл, үйлдлийн загварыг тодорхойлогч соѐл юм.
  • 4.  Дэд соѐл гэдэг нь нийгмийн тодорхой бүлгийг бусдаас нь ялгаж буй итгэл үнэмшил, билэгдэл, зан үйлдлийн хэв загвар, үнэт зүйлсийн цогц юм. Нийгмийн анги давхраа, угсаа гарал, шашин оршин суух нутаг зэрэг хүчин зүйлийн нөлөөгөөр дэд соѐл бүрэлдэнэ.
  • 5.  Сөрөг соѐл гэдэг бол зонхилж буй соѐлтой зөрчилдөж байдаг, Дэд соѐлын нэгэн зүйл юм. Өрнөдөд нэрд гарсан сөрөг соѐл бол богема ( задгай сэхээтнүүд) бөгөөд үүний тод жишээ нь 60-70-аад оны хиппи юм. Өөрийгөө илэрхийлэх хүсэл, зөвхөн өнөөдрөөр л амьдрах эрмэлзэл, чамин зүйлийг сонирхох энэ бүхэн нь богемийн үнэт зүйлс юм
  • 6.  Соёлыг хэн бүтээж байна соёлын түвшин ямар байна гэдгээс хамааран социологичид элитийн соёл, ардын соёл, нийтийн соёл, соёл гэсэн 3 хэлбэрээр ялган үзсэн байдаг
  • 8. Нийгмийн цөөнх буюу дээд давхраа болох язгууртан элит эсвэл түүний захиалгаар мэргэжлийн хүмүүс бий болгосон соѐлыг элитийн соѐл гэнэ. Элитийн соёлд сонгодог хөгжим, уран зохиол, тансаг урлаг зэрэг сонгодог соёл багтана. Элитийн соёл
  • 9. Элитийн соёлын төлөөлөгчид нь нийгмийн бусад хүрээлэлээс зохих утгаар ангил байж тэдгээртэй ихэмсэгээр харьцан аж төрөх нөхцөл тодорхой хэв маш чухалчлан үздэг хүмүүсийн хүрээлэл юм.
  • 10.  Элитийн соёлыг хэрэглэгчид нь утга зохиол судлаач, шүүмжлэгч, музей үзэсгэлэнгийн хорхойтон, театр судлаач, зураач, зохиолч хөгжимчид гэсэн нийгмийн өндөр боловсролтой хэсэг байдаг. Элитийн соёлын уриа нь  Урлаг бол урлагийн төлөө байх ёстой
  • 11.  Ардын соѐл бол хамгийн эртний төлөөлөл мөн бөгөөд түүнээс хожим нь соѐлын бусад хэлбэр үүссэн гэдэг. Ардын соѐлын онцлог нь шашин хийгээд домгийн төсөөлөлтэй нягт холбоотой байдаг. Ардын соѐлд шидэт домог домог хууч тууль үлгэр дуу бүжиг зэргийг оруулж болно  Ардын соѐлын элементийг гүйцэтгэх бүрэлдэхүүний байдлаар нь
  • 12. Ардын соёлын элементийг гүйцэтгэх бүрэлдэхүүний байдлаар нь  Ганцаарчилсан буюу үлгэр хэлэх домог ярих  Бүлгийн буюу туйль хайлах дуу дуулах бүжиг бүжиглэх  Нийтийн буюу багт наадам галын наадам зэрэг зохион байгуулдаг гэж ялган үзэж болно
  • 14.  Нийтийн соѐл нь олон улсын болон үндэсний хэмжээний чанартай байж болно. Нийтийн соѐл нь нас оршин суугаа газар болон боловсрол түвшингээс үл хамааран бүх хүнд хүртээмжтэй маш олон хэрэглэгчтэй боловч тэдний хэрэгцээг багахан хугацаанд хангаад ач холбогдлоо алдаж болно
  • 15. Нийтийн соёл Нийтийн соѐл бол язгууртны тансаг таашаал, ард түмний оюуны эрэл хайгуулын аль алиныг нь илэрхийлдэггү Эстрад хөгжим бол нийтийн соѐлын тод жишээ юм. Энэ нь хүмүүсийн боловсролын түвшинээс ү л хамааран хэнд ч г эсэн ойлгомжтой бөгөөд хүртээмжтэй байдаг Уран сайхан үнэ цэнийн хувьд нийтийн соѐл нь элит, ардын соѐлд хүрэхгүй Гэхдээ энэ нь хамгийн олон үзэгч сонсогчтой ба зохиогч нь тодорхойгүй
  • 16. Нийтийн соѐл, ардын соѐл, шилмэл соѐлоос уран сайхны үнэлэмжээрээ доогуур байдаг.  Нийтийн соѐл нь ардын соѐлто харьцангүй ойр дөт боловч зарим талаар ялгаатай  Нийтийн соѐл ихэвчлэн зохиогчтой байх бөгөөд зохиогч нь шан хөлс хүртдэг  Ардын соѐлыг бодвол түүнийг тээгч хэрэглэгчээсээ харьцангүй өндөр боловсрол шаарддаг