Ενότητα 5η, ο ρόλος, οι λειτουργίες και οι μορφές του ρήματος
1. ΕΝΟΣΗΣΑ 5Η, Ο ΡΟΛΟ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΙΣΟ ΤΡΓΙΕ ΣΟΤ ΡΗΜΑΣΟ
τισ προτάςεισ που ακολουκοφν θ ρθματικι φράςθ ζχει αναπτυγμζνθ μορφι:
να υπογραμμίςετε τθ ρθματικι φράςθ
να χαρακτθρίςετε τισ ονοματικζσ φράςεισ που περιζχονται (αντικείμενα ι κατθγοροφμενα)
να εντοπίςετε τισ επιρρθματικζσ ι/και προκετικζσ φράςεισ, που δίνουν επιπλζον πλθροφορίεσ ςχετικά
με τον τρόπο, τον τόπο, το χρόνο κ.λ.π τθσ ενζργειασ του ριματοσ.
1. Το αρχαίο κζατρο είναι υπαίκριο με αμφικεατρικζσ κερκίδεσ και ζναν θμικυκλικό χϊρο, τθν ορχιςτρα,
για το χορό.
2. Μια κεατρικι παράςταςθ προςφζρει ςτουσ κεατζσ αιςκθτικι απόλαυςθ με το ςυνδυαςμό λόγου,
κεάματοσ, δράςθσ και μουςικισ.
3. Το κζατρο ςκιϊν αποτελοφςε ςτα παλιά χρόνια τθν κυριότερθ διαςκζδαςθ μικρϊν και μεγάλων. Παιηόταν
όχι μόνο από επαγγελματίεσ αλλά και από παιδιά ςτισ αλάνεσ και ςτισ αυλζσ με αυτοςχζδιεσ φιγοφρεσ και
κείμενα.
4. Σιμερα οι παραςτάςεισ με Καραγκιόηθ, όλο και πιο ςπάνιεσ, γίνονται αφορμι για νοςταλγικζσ
αναμνιςεισ των παπποφδων από μια εποχι οριςτικά χαμζνθ.
5. Το πρόγραμμα μιασ κεατρικισ παράςταςθσ παρζχει ςτο κεατι πλθροφορίεσ για το ςυγγραφζα, το
ςκθνοκζτθ και τουσ θκοποιοφσ, τουσ καλλιτεχνικοφσ ςυντελεςτζσ, κακϊσ και κριτικζσ τθσ ςυγκεκριμζνθσ
παράςταςθσ.
6. Κάκε κεατρικι παράςταςθ αφινει πάντα ςτθν ψυχι μου άςβθςτα τα ίχνθ τθσ.
7. Ο εντυπωςιακόσ ςκθνικόσ διάκοςμοσ, τα προςεγμζνα ωσ τθν τελευταία λεπτομζρεια κοςτοφμια και θ
υποβλθτικι μουςικι υπόκρουςθ αναδεικνφουν τθ χκεςινι παράςταςθ ωσ το ςθμαντικότερο καλλιτεχνικό
γεγονόσ τθσ φετινισ χρονιάσ.
8. Τα κοςτοφμια τθσ παράςταςθσ και τα λιτά ςκθνικά αποτελοφςαν πιςτι αναπαράςταςθ τθσ εποχισ ςτθν
οποία διαδραματιηόταν το ζργο.
9. Το κεατρόφιλο κοινό αποκζωςε με το παρατεταμζνο, επαναλαμβανόμενο χειροκρότθμά του, τουσ
εξαιρετικοφσ θκοποιοφσ τθσ παράςταςθσ.
10. Ηκοποιοί και τεχνικοί δουλεφουν αςταμάτθτα κάτω από αντίξοεσ καιρικζσ ςυνκικεσ για το γφριςμα των
απαιτθτικϊν ςκθνϊν του ςεναρίου.
ΟΙ ΜΟΡΦΕ ΣΟΤ ΡΗΜΑΣΟ
1. Να ςυμπλθρώςετε τον πίνακα με τθ χρονικι βακμίδα, το χρόνο και το ποιόν ενζργειασ των ρθμάτων:
Ριμα Χρόνοσ Χρονικι βακμίδα Ποιόν ενζργειασ
χειροκροτοφςαν
αφιςαμε
είχαμε απογοθτευκεί
κα απευκυνκϊ
ζχετε κατορκϊςει
ειςακοφςτθκαν
χτυπικθκε
κα ζχουμε αποφαςίςει
βγαίνετε
κα κυμάμαι
ζχετε εναντιωκεί
περιεργαηόμουν
κα διαφωνιςω
ςυντάξαμε
2. 2. Να κατατάξετε τα ριματα που βρίςκονται ςτο πλαίςιο κατά φωνι και ςυηυγία/τάξθ μεταφζροντάσ τα
ςτο α' ενικό πρόςωπο τθσ οριςτικισ ενεςτώτα:
κοιμικθκεσ, κριαμβολογοφςαν, ζχουν διακθρφξει, ςυναντιόςαςτε, είχαμε δθμιουργιςει, φθμιηόταν,
ζχει κυνθγιςει, κα μετριςουν, ξεγελάςτθκαν, ςυνζταξε, διαμαρτυρικθκαν, ςκόνταψεσ, ζχεισ
αναρωτθκεί, είχε βαρεκεί, κα περιποιθκοφν, κρατάτε, λυπικθκα, ςυνεννοικθκαν, κυβζρνθςε,
εμπιςτεφονταν, κα διαφωνιςω, ιξερε, κα μελαγχολιςει, εκνευρίςτθκαν.
Ενεργθτικι φωνι Πακθτικι φωνι
αϋςυηυγία βϋςυηυγία αϋςυηυγία βϋςυηυγία
αϋτάξθ αϋτάξθ
βϋτάξθ βϋτάξθ
3. Να τοποκετιςετε τουσ υπογραμμιςμζνουσ ρθματικοφσ τφπουσ των προτάςεων που ακολουκοφν ςτθ
ςωςτι ςτιλθ ανάλογα με τθ διάκεςθ ςτθν οποία ανικουν:
Ο Αλζξθσ εκμεταλλεφεται ςτυγνά τον αδερφό του.
Στεκόταν για ϊρα ακίνθτοσ και ξαφνικά κατευκφνκθκε προσ τθν πόρτα, τθν άνοιξε και βγικε.
Ο διαρρικτθσ παραδόκθκε ςτθν αςτυνομία από τουσ γείτονεσ.
Αν και γνωρίηονται χρόνια δε χάνουν ευκαιρία να αλλθλοκατθγοροφνται.
Τα χαρτιά ςκορπίςτθκαν επίτθδεσ ςτο δωμάτιο, ϊςτε να δείχνει εγκαταλελειμμζνο.
Διψάςαμε πολφ με τζτοια ηζςτθ που κάνει!
Με περιποιικθκε ιδιαίτερα. Κανζνα παράπονο δεν ζχω!
Πάντα επθρεαηόταν από άλλουσ ςτισ αποφάςεισ του και απζφευγε να διατυπϊςει ανοιχτά τθν άποψι
του .
Σιμερα ο κακθγθτισ απουςιάηει λόγω αςκενείασ.
Πλιττω αφόρθτα κάκε φορά που ςυναντιόμαςτε.
Αναρριχικθκε με εντυπωςιακι επιδεξιότθτα.
Ένα νζο πολιτιςτικό ςτζκι δθμιουργικθκε από το Διμο ςτθν περιοχι μασ.
Περικυκλϊκθκε από τθν Αςτυνομία ενϊ κακόταν αμζριμνοσ ςτο αυτοκίνθτό του.
Διάκεςθ Ενεργθτικι Διάκεςθ Μζςθ Διάκεςθ Πακθτικι Διάκεςθ Ουδζτερθ