1. Ο πολιτισμός της Αναγέννησης
Εργασία στην Ιστορία
Β΄Λυκείου / Μπουκάκη Δήμητρα
2. Αναγέννηση
Η Αναγέννηση ήταν ένα πνευματικό
κίνημα που απελευθέρωσε την σκέψη των
ανθρώπων και διεύρυνε τους ορίζοντές
τους. Ιδιαίτερη άνθηση παρατηρήθηκε στον
τομέα των Τεχνών και των Γραμμάτων.
3. Λογοτεχνία
Στην Ιταλία διακρίθηκαν:
Ο Αριόστο, συγγραφέας του έπους ‘Ρολάνδος
Μαινόμενος’, όπου περιγράφονται οι περιπέτειες
του ερωτοχτυπημένου ανιψιού του Καρλομάγνου
Ο Τορκουάτο Τάσσο, που έγραψε το έπος
‘Ελευθερωμένη Ιερουσαλήμ’ εμπνευσμένος από τις
Σταυροφορίες
Ο Νικολό Μακιαβέλι, με το βιβλίο του ‘Ηγεμόνας’
4. Νικολό Μακιαβέλι
Ο Νικολό Μακιαβέλι ήταν Ιταλός
διπλωμάτης, στοχαστής, πολιτικός και
συγγραφέας. Στο βιβλίο του ‘Ηγεμόνας’,
υποδεικνύει τι οφείλει να κάνει ένας
αρχηγός κράτους για να διατηρήσει την
εξουσία. Για τον σκοπό αυτό μπορεί να
χρησιμοποιήσει ακόμα και αθέμιτα μέσα
(Μακιαβελισμός)
5. Μερικές από τις πιο γνωστές φράσεις του είναι
οι:
Τους αντιπάλους σου ή πρέπει να τους
παίρνεις με το μέρος σου ή να τους
εκμηδενίζεις
Ο άνθρωπος είναι καλός μόνο όταν είναι
αδύναμος
Ποτέ μην προσπαθήσεις να κερδίσεις με βία
αυτό που μπορείς να κερδίσεις με πονηριά
Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα
Η αρετή και ο πλούτος σπάνια πηγαίνουν
στο ίδιο άτομο
6. Στη Γαλλία διακρίθηκαν:
Ο ελληνιστής Γουλιέλμος Μπυντέ, που
εξέδωσε πολλά έργα αρχαίων συγγραφέων
Ο Φραγκίσκος Ραμπελαί, συγγραφέας του
μυθιστορήματος ‘Γαργαντούας και
Πανταγκρουέλ’
Ο Μιχαήλ Μονταίνι, με τα Δοκίμιά του
7. Στην Ισπανία και στην Πορτογαλία διακρίθηκαν:
Ο Μιχαήλ Θερβάντες, με το γνωστό
μυθιστόρημά του ΄Δον Κιχώτης’, όπου
καυτηριάζεται ο ιπποτικός βίος και
φαίνεται ότι ο άνθρωπος αιωρείται μεταξύ
ονείρου και πραγματικότητας
Λόπε ντε Βέγκα και Πέδρο Καλντερόν δε λα
Μπάρκα (θεατρικοί συγγραφείς)
Ο Λουδοβίκος Καμόενς, με το έπος του
‘Λουζιτανοί’
8. Στην Αγγλία και στην Ολλανδία διακρίθηκαν:
Ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ (θεατρικός συγγραφέας), με
τα πολύ γνωστά έργα του ‘Άμλετ’, ‘Μάκβεθ’,
‘Ιούλιος Καίσαρας’, ‘Ρωμαίος και Ιουλιέτα’
Ο Τόμας Μουρ , με το έργο του ‘Ουτοπία’,
όπου προτείνει λύσεις σε διαχρονικά
κοινωνικά προβλήματα
Ο Έρασμος (εισηγητής της ερασμικής προφοράς
της αρχαίας ελληνικής γλώσσας), με το έργο
του ‘Μωρίας Εγκώμιον’
9. Επιστήμη
Παρόλο που η επιστήμη διαρκώς
αναπτύσσεται οι άνθρωποι συνεχίζουν να
πιστεύουν στη μαγεία ( η χημεία βασίζεται
στην αλχημεία και η αστρονομία στην
αστρολογία). Παράλληλα, οι επιστήμονες
αδυνατούν να καταρρίψουν τις καθιερωμένες
αντιλήψεις εξαιτίας της επιβίωσης του
μεσαιωνικού πνεύματος.
10. Κορυφαίοι επιστήμονες
Από τους επιστήμονες ξεχώρισαν ιδιαίτερα
τρεις:
i. Ο Νικόλαος Κοπέρνικος, που διατύπωσε
τη θεωρία του ηλιοκεντρικού συστήματος
ii. Ο Θεόφραστος Παράκελσος ο οποίος
διατύπωσε θεωρίες για τη χημεία, την
ιατρική και τη φαρμακευτική
iii. Ο Αντρέ Βεζάλ που ασχολήθηκε με την
ανατομία
11. Το έργο των μεγάλων αυτών επιστημόνων το
συνέχισαν μεταγενέστεροι, όπως ο Ιωάννης
Κέπλερ, ο Γαλιλαίος ,ο οποίος επιβεβαίωσε τις
θεωρίες του Κοπέρνικου αλλά οδηγήθηκε
στην Ιερά Εξέταση, και ο Φραγκίσκος Βάκων
(Γαλιλαίος)
12. Κουατροτσέντο
Κουατροτσέντο ονομάζεται ,στην ιστορία
της τέχνης , ο 15ος αιώνας και αναγγέλλει
την ιταλική Αναγέννηση.
Στην αρχιτεκτονική ο Αλμπέρτι έχτισε
ανάκτορα και ναούς στη Φλωρεντία ενώ ο
Μπρουνελέσκι σχεδίασε τον τρούλο του
ναού της Παναγίας των Λουλουδιών.
13. Παράλληλα στην γλυπτική ξεχώρισαν ο
Λορέντσο Γκιμπέρτι ,για τις ανάγλυφες
παραστάσεις του σε δύο πόρτες του
Βαπτιστηρίου της Φλωρεντίας, και ο
Ντονατέλλο , ο οποίος στα έργα του
συνδυάζει την απλότητα των Αρχαίων με
τη θρησκευτικότητα και το ρεαλισμό του
Μεσαίωνα.
14. Στον τομέα της ζωγραφικής διακρίθηκαν ο
Φρα Αντζέλικο (ιδιαίτερα στην απεικόνιση
θρησκευτικών θεμάτων) και ο Αλεσσάντρο
ντι Μαριάνο Φιλιπέπι (Σάντρο Μποτιτσέλι). Ο
Μποτιτσέλι αναδείχθηκε στον
σπουδαιότερο ζωγράφο της εποχής του.
Αντλεί τα θέματά του τόσο από την
θρησκεία όσο και από τη μυθολογία και
γίνεται εκφραστής του ανθρωπιστικού
πνεύματος . Μερικά από τα σημαντικότερα
έργα του είναι η ‘Γέννηση της Αφροδίτης ’
και η ‘Αλληγορία της Άνοιξης’.
15. Μποτιτσέλι και Δάντης
Ο Μποτιτσέλι ζωγράφισε ακόμη τον Χάρτη της
Κόλασης του Δάντη καθώς και την
προσωπογραφία του(Δάντης Αλιγκέρι: Ιταλός
ποιητής, συγγραφέας της ‘Θείας Κωμωδίας’) .
16. Αρχιτεκτονική
Η αναγεννησιακή αρχιτεκτονική
χαρακτηρίζεται από την ακρίβεια των
αναλογιών και από την αρμονία. Στην
Ιταλία ο Ανδρέας Παλλάντιο έδωσε λύσεις
σε αρχιτεκτονικά προβλήματα ενώ ο
Μπραμάντε σχεδίασε το ναό του Αγίου
Πέτρου στη Ρώμη, τον οποίο τελικά
αποπεράτωσε ο Μιχαήλ Άγγελος.
18. Ζωγραφική-Γλυπτική
Στη γλυπτική και στη ζωγραφική κυριαρχεί η
απεικόνιση του γυμνού σώματος και τα
θέματα αντλούνται από τη Βίβλο, την
ιστορία και τη μυθολογία. Επιπλέον
εξελίσσονται οι προσωπογραφίες ,τα έργα
γίνονται φωτεινότερα και αποδίδεται η
τρίτη διάσταση μέσα από την αξιοποίηση
της προοπτικής.
19. Μιχαήλ Άγγελος
Ο Μιχαήλ Άγγελος ήταν από τους
σπουδαιότερους καλλιτέχνες της εποχής
του και διακρίθηκε τόσο στον τομέα της
ζωγραφικής όσο και στον τομέα της
γλυπτικής. Από τα σημαντικότερα
δημιουργήματά του είναι η τοιχογραφική
σύνθεσή του στην οροφή του
παρεκκλησιού του Αγίου Σίξτου(Capella
Sixtina) στο Βατικανό.
21. Ραφαήλ Σάντι
Ο Ραφαήλ Σάντι διακρίθηκε στη ζωγραφική
και στην αρχιτεκτονική. Σημαντικά έργα του
μεταξύ άλλων είναι ‘Η Σχολή των Αθηνών’
και ‘Ο Παρνασσός’ (Βατικανό) , καθώς
επίσης και οι Μαντόνες του.
24. Τιτσιάνο Βετσέλλιο
Ο Τιτσιάνο αντλεί τα θέματά του από τη
Βίβλο και τη μυθολογία, ενώ παράλληλα
εξελίχθηκε σε σπουδαίο προσωπογράφο.
25. Μανιερισμός
Το ρεύμα του μανιερισμού εμφανίστηκε προς
το τέλος της Αναγέννησης και
χαρακτηρίζεται από στοιχεία εκζήτησης.
Κύριοι εκπρόσωποί του είναι ο Ιταλός
Τιντορέτο και ο Έλληνας Δομήνικος
Θεοτοκόπουλος , ή , όπως είναι πιο
γνωστός, El Greco.
26. Δομήνικος Θεοτοκόπουλος
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος έζησε στην
Ισπανία. Τα θέματά του είναι κατά βάση
θρησκευτικά αλλά μεταξύ αυτών
εντοπίζονται και τοπία και
προσωπογραφίες. Κύριο μέλημά του είναι
η έκφραση , γι'αυτό και θεωρείται
πρόδρομος του εξπρεσιονισμού. Πέθανε
στις 7 Απριλίου του 1614, σε ηλικία 73
ετών και τάφηκε στο ναό του Αγίου
Δομήνικου στο Τολέδο .
29. Στη Γερμανία ο Άλμπρεχτ Ντύρερ αποτελεί
τον μεγαλύτερο αναγεννησιακό καλλιτέχνη.
Από την άλλη, στις Κάτω Χώρες η
ζωγραφική υιοθετεί ρεαλιστικές τάσεις.
Στους πρωτότυπους ζωγράφους ανήκουν ο
Ιερώνυμος Μπος και Πήτερ Μπρέγκελ. Ο
πρώτος απεικονίζει θέματα φανταστικά και
ρεαλιστικά, ενώ ο τελευταίος σκηνές από
την καθημερινή ζωή των αγροτών.
30. Μουσική
Η γενέτειρα της σύγχρονης μουσικής είναι η
Ιταλία. Μέχρι και πριν από το 1500 η
μουσική ήταν μονοφωνική. Στην εξέλιξή της
συνέβαλε το εκκλησιαστικό μουσικό
όργανο. Παράλληλα το 1600 παρουσιάζεται
το πρώτο μελόδραμα, εγκαινιάζοντας το
λυρικό μουσικό θέατρο.
31. Λεονάρντο Ντα Βίντσι
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ενσαρκώνει το ιδανικό
της Αναγέννησης, τον καθολικό άνθρωπο. Ήταν
Ιταλός αρχιτέκτονας, ζωγράφος , γλύπτης,
μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος,
γεωμέτρης, παλαιοντολόγος και γιατρός που
έζησε την περίοδο της Αναγέννησης. Ανάμεσα
στα σημαντικότερα αριστουργήματά του
συγκαταλέγονται η ‘Τζοκόντα’, η ‘Παρθένος των
βράχων’, ‘Ο Μυστικός Δείπνος’ και ο ‘Ο
βιτρούβιος άνθρωπος’ . Ο Λεονάρντο Ντα
Βίντσι έχει εμπνεύσει πολλούς συγγραφείς,
όπως τον Dan Brown , συγγραφέα του
παγκόσμιου best seller ‘Κώδικας da Vinci’.