Breve presentación sobre a vida e a obra de Uxío Novoneira, que inclúe unha selección de poemas d'Os Eidos e a "Letanía de Galicia" acompañados de fotografías do Courel.

1. Uxío Novoneyra

2. BIOGRAFÍA

3. - Uxío Novoneyra naceu o 19/01/1930 en
Parada de Moreda, unha aldea da Serra do
Courel (Lugo).
- Entre 1945-1948 estudou o Bacharelato
en Lugo, onde coñece ao poeta Manuel
María.
- De 1949 a 1951 residiu en Madrid, onde se
Casa de Uxío Novoneyra matriculou en Filosofía e Letras. Alí
comezou a escribir en castelán e deu os
primeiros recitais poéticos.
- En 1952, volta a Galiza, onde coincide de
novo con Manuel María e outros
galeguistas da época como Ramón Piñeiro
e Otero Pedrayo.
- Entre 1953-1962 permanece illado no
Caurel a causa dunha enfermidade, tempo
no que escribe Os eidos.
Con María Mariño, Saleta Goi e
Manuel María

4. - Entre 1962-1966 volta a Madrid, onde traballou
en programas de radio e televisión relacionados
coa poesía e asistiu a tertulias literarias. Alí
relacionouse tamén cos membros do grupo Brais
Pinto, entre os que destacan Bernardino Graña e
Ferrín, entre outros.
- En 1966 regresa ao Courel por enfermidade dos
pais.
- En 1968 coñeceu en Lugo a Elva Rei, con quen
Manuel María, Darío X. Cabana, casaría en 1973. Terían 3 fillos: Branca-Petra, Uxío
Ferrín e Novoneyra e Arturo.
- Até 1983 viviría a cabalo entre Lugo e O Courel.
- En 1983 estabeleceuse en Compostela,
exercendo como presidente da AELG até 1986.
- O 30/10/1999 finou en Compostela, sendo
velado no Panteón de Galegos Ilustres e
posteriormente soterrado no cemiterio lugués de
San Froilán.

5.  POESÍA  NARRATIVA
- 1955: Os Eidos - 1991: O cubil do xabarín
-1966: Elegías del Caurel y -1992:Gorgorín e cabezón
otros poemas.
- 1974: Os eidos-2
-1979:Poemas caligráficos
-1981: Os eidos. Libro do
Caurel
- 1986: Muller para lonxe
-1988: Do Courel a
Compostela
-1994: Poemas da doada
certeza i Este brillo premido
entre as pálpebras

6. Courel dos tesos cumes que ollan de lonxe!
Eiquí síntese ben o pouco que é un home…

7. Moreda das morodellas!
Nogueiras freixos da Barxa!
A Boca do Couto! As augas
i a Devesa da Rogueira!
Baixando terra fragosa
dende a fontiña da Rosa
hastr’o muiño das edras
peta a auga nas pedras
foza nas portas un touro
tecen as mozas na tea
un monte lonxe fumea
e vai muñando o boi louro…

8. Augas brancas da Rogueira!
Bouzas pechas d’uces e xestas!!
Abrairas teixos faias xardois e
[reboleiras!
Outo bosco calado!
Fontiñas do corzo!
Carrozos picafondo!
Non hai outro templo máis
[vasto
Nin outro credo
Que este silencio…

9. Cain as follas….
Sinto unha cousa
Que se apousa en min e no me toca…

10. Panos brancos
esfiañados
da nebra
ouveando polos vales
polos soutos
i as devesas marelas
en busca dun caborco
ou dunha valiña outa
que nos acolla
i os faga acougar!
Fiañas da nebra
rubindo
e baixando
á gaiola do aire
polas serras érmedas
e polos soutos despidos
do Nadal!

11. Neva e non leva.
Anque o ceo amoia
o silencio aboia.
Neva como eu poño
naquil poema neva.
Falopiña a falopiña
vai branqueando a cortiña.
Cada miniña o seu soño…
cada copo a súa flairiña…

12. Pacen as vacas
na nabarega.
Treme a pequena
Que vai co’elas.
Febreiro chove
Febreiro xea
Febreiro neva
Neve lixeira…

13. Cousos do lobo!
Caborcos do xabarín!
Eidos solos
onde ninguén foi nin ha d’ir!
O lobo! Os ollos o lombo do lobo!
Baixa o lobo polo ollo do bosco
Movendo nas flairas dos teixos
ruxindo na folla dos carreiros
en busca da vagoada máis sola e
[máis medosa…
Rastrexa
párase e venta
finca a pouta ergue a testa e oula
[cara o ceo
Con toda a sombra da noite na
[boca

14. GALICIA digo eu / ún di GALICIA
GALICIA decimos todos GALICIA
hastra os que calan din GALICIA
e saben sabemos
GALICIA da door chora á forza
GALICIA da tristura triste á forza
GALICIA do silencio calada á forza
GALICIA da fame emigrante á forza
GALICIA vendada cega á forza
GALICIA tapeada xorda á forza
GALICIA atrelada queda á forza
libre pra servir libre pra servir
libre pra non ser libre pra non ser
libre pra morrer libre pra morrer
libre pra fuxir libre pra fuxir
GALICIA labrega GALICIA nosa
GALICIA mariñeira GALICIA nosa
GALICIA obreira GALICIA nosa

15. GALICIA irmandiña
GALICIA viva aínda
recóllote da TERRA
recóllote do PUEBLO
recóllote da HISTORIA
recóllote i érgote no verbo enteiro
no verbo verdadeiro que fala o pueblo
recóllote pros novos que vein con forza
pros que inda non marcou a malla d’argola
pros que saben que ti podes ser outra cousa
pros que saben que o home pode ser outra cousa
sabemos que ti podes ser outra cousa
Sabemos que o home pode ser outra cousa