overzicht van jurisprudentie inzake Wet openbaarheid van bestuur (Wob) uit 2009 en 2010

1. I
i
BESTUURSRECHTELIJK TIJIDSCHRIFT
(I ~~
emeenteste: ,
Gst. 2010, 7334
li" Ii li Ii
zaterdag 24 april 2010
160e jaargang
INHOUD
Wet openbaarheid van bestuur: 32. Wet openbaarheid van
bestuur: Jurisprudentie 2009 tot
begin 2010 inzake de weige-
Jurisprudentie 2009 tot begin 2010 ringsgronden en beperkingen.
Mr. M.G.J. Maas-Cooymans mr.
inzake de weigeringsgronden en dr. C.N; van der Sluis
o beperkingen
33. De verruiming van het begrip
'rechtspersonen' bij strafrechte-
lijke vervolging van overheden:
lust of last? Prof. mr. T. Barkhuy-
Mr. M.G.l. Maas-Cooymans sen mr. E.A. Minderhoud
mr. dr. CN. van der Sluis!
34. ABRvS 12-8-10. Weigering
IE In dit artikel wordt ingegaan op de uitzonderingsgronden en openbaarmaking documenten.
Bescherming persoonlijke
beperkingen van de Wet openbaarheid van bestuur ('WOB'), in levenssfeer. Gevoelig karakter.
aanvullng op het eerdere artikel van auteurs over de WOB, dat Openbaarmaking persoonsge-
meer in het bijzonder inging op de (praktische) afhandeling van gevens ambtenaren. (Rheden)
verzoeken om informatie.2 Een aantal uitspraken is het afgelo- m.nt. redactie
pen jaar, voorzien van een noot, verschenen in dit tijdschrift. De 35.. Rb. Almelo 10-11-09. Weige-
auteurs hopen met dit overzicht die informatie aan te vullen met ring openbaarmaking informatie.
de - in hun ogen - meest relevante uitspraken uit het jaar 2009 Economische of financiële
en het begin van 2010.3 belangen van gemeente en pro-
vincie. Voorkomen onevenredige
bevoòrdeling of benadering
1. Algemeen ke van informatie waarvan openbaar- betrokkenen. (Enschede) m.nt.
making leidt tot een schending van redactie
Op grond van art. 3 lid i WOB kan een in dit artikellid genoemd belang,
een ieder een verzoek om informatie dan mág de informatie' riiet worden 36. ABRvS 13-1-10. M.e.r.-
neergelegd' in documenten over een verstrekt. In paragraaf 3 wordt alleen (beoordelings-)plicht. Milieuef-
o bestuurlijke aangelegenheid richten
tot een bestuursorgaan. Ingevolge art.
3 lid 5 wordt een verzoek om infor-
de absolute uitzonderingsgrond in-
zake de vertrouwelijk verstrekte be-
fectrapportage m.e.r.-
beoordeling. Drempelwaarden.
Onvolledige omzetting Richtlijn.
(Haarlemmermeer) m.nt. P.C.M.
matie ingewiligd met inachtneming Heinen
-
-
¡¡
van het bepaalde in art. i 0 en i i
WOB. Het bestuursorgaan kan of
. moet de openbaarmaking van de ge-
vraagde informatie achterwege laten
Maayke Maas-Cooymans en Coi'nelis
van der Sluis zijn beiden werkzaam als
advocaat in de sectie Bestuurs- en straf-
recht van Ploum Lodder Princen advo-
37. AB RvS 17-2-09. Huisverbod.
Beoordeling in hoger beroep. Ex
tune. Huiselijk geweld.
Risicotaxatie-instrument huise-
lijk geweld. Hulpverlening.
-
indien zich één (of meer) van de in caten en notarissen te Rotterdam. Deze (Moordrecht) m.nt. L.J.J. Rogier
¡¡ art. 10 en 11 WOB genoemde uitzon-
-
bijdrage is afgesloten op, 15 februari
(Vervolg iniioud op pagina 140.)
== deringen of beperkingen voordoen. 2010.
-
Deze uitzonderingsgronden en beper- Zie M.GJ. Maas-Cooymans en CN.
¡¡ kingen zijn dus van groot belang en van der Sluis, 'Wet openbaarheid van
bestuur in de praktijk. Een praktisch
zullen hierna - voor zover het jaar
-
overzicht van mogelijkheden, verplich-
2009 en het begin van 20 i 0 tot inte- tingen en valkuilen', Cst. 2010, 24. Nu beschikbaar:
Voor een algemene bespreking van de de Gemeentestem Online
== co ressante jurisprudentie heeft geleid -
~ worden besproken. uitzonderingsgronden en beperkingen
Meer informatie?
van de WOB wordt onder meer verwe-
5 Van belang is nog te weten dat de in zen naar. de dissertatie van Daalder Kijk op www.kluwershop.nl
~ art. i 0 lid i opgenomen uitzonde- over overheidsinformatie; ET Daalder, of bel met onze klantenservice,
ringsgronden zich kenmerken als ab- Toegang tot overlieidsùifOrl1atie, Den tel. 0570-673449
solute uitzonderingsgronden. Is spra- Haag: Boom Juridische uitgevers 2005.
G
No. 7334 139
l":~ Kl 'l~
~. uwer
a Wolters Kluwer business

2. de Gemeentestem
38. Vz. ABRvS 15-10-09. Sluiting
woning i.v.m. drugs. Bestuurs-
dat ook documenten afkomstig van Hierbij is van belang dat beraad tus-
derden, die niet tot de kring van de
dwang. Discretionaire bevoegd-
heid. Drugs. (Heerlen) m.nt.
L.J.J. Rogier
overheid behoren, worden aange-
merkt als documenten bedoeld voor
intern beraad, indien de documenten
sen externen en het bestuursorgaan
niet langer als intern wordt be-
schouwd, wanneer daaraan het karak-
ter van advisering of gestructureerd
.
39. ABRvS 9-12-09. Bestem-
mingsplan buitengebied. Pro
met dat oogmerk zijn opgesteld. Blij- overleg moet worden toegekend.
forma zienswijze. Pianvoor- kens de memorie van toelichting gaat Hiervan is sprake als een partij con-
schrift ter bestrijding van licht- de (toenmalige) WOB ervan uit dat ceptrapporten heeft opgesteld en met
hinder door kassen, dat verder externe personen of organen, die bij het bestuursorgaan heeft besproken
gaat eisen in mileuregelgeving. het interne beraad binnen de overheid
Archeologisch onderzoek.
teneinde informatie en advies te krij-
Nader afweegmoment bij beoor-
worden betrokken, aan dat beraad gen met behulp waarvan die partij tot
deling bouwaanvraag. Aanleg- kunnen deelnemen zonder dat dit af- een volwaardig milieueffectrapport
vergunningenstelseL. Verplich- breuk doet aan het interne karakter kan komen. De ABRvS meende in
ting overlegging archeologisch van het beraad. De memorie van toe- een dergelijk geval dat dan geen spra-
onderzoeksrapport bij aanvraag
bouw- en aanlegvergunning.
lichting vermeldt dat van intern be- ke is van uitwisseling van informatie
m.nt. J.M.H.F. Teunissen raad sprake kan zijn wanneer externe met een bestuursorgaan teneinde dat
personen of organen bij het verzame- in staat te stellen een standpunt in te
40. Centrale Raad van beroep len van gegevens, het ontwikkelen nemen betreffende een bestuurlijke
8-5-09. Argumentatieve fuik. van beleidsalternatieven enJof afron-
m.nt. mw. mr. drs. A.M.M.M.
aangelegenheid. Dan was, volgens de
Bots en mr. D.G.J. Sanderink
ding van het beraad binnen het over- ABRvS, sprake van vooroverleg ten
heidsorgaan worden betrokken.5 behoeve van die partij, gericht op de
41. Op-Recht Bekeken. 8-5- Toch bleek dit na de totstandkoming totstandkoming en indiening door die
2009. Gemeenteraadsverkiezin-
gen over veiligheid. H.Ph.J.A.M.
Hennekens
van de WOB nog geen uitgemaakte
zaak. Volgens vaste jurisprudentie van
de Afdeling kunnen opvattingen van
hen die van buiten de overheid be-
partij van een in de wet geregeld
stuk.
13 Hierbij is met name de gestruc-
tureerdheid van belang. Hoe de aan-
duiding 'advisering' moet worden ge-
.
trokken zijn bij het intern beraad bin- lezen is niet uitgemaakt. Wel kan op
nen de overheid onder de reikwijdte grond van jurisprudentie worden be-
drijfs- en fabricagegegevens bespro- van art. 11 WOB vallen.6 Was dit toogd dat advisering door advocaten
ken nu in de periode waar deze bij- eerst uitgemaakt met betrekkng tot (dus ad hoc) gewoon als intern beraad
drage op ziet alleen daarover interes- de adviezen van een advocaat,? daarna wordt beschouwd.
14
sante jurisprudentie is verschenen. In kwamen aan de orde een extern inge- Is nog sprake van intern beraad bij
lid 2 is sprake van relatieve uitzonde- huurde persoon, die in opdracht van verstrekking aan een derde, is een
ringsgronden. Hierbij dient. het be- een minister een rapport had geschre- vraag die geregeld speelt. In het geval
stuursorgaan een belangenafweging te ven8 of in opdracht van het college van openbaarmakng aan een ander
maken tussen het algemene belang van burgemeester en wethouders9 en onderzoeksbureau is niet. vanzelf spra-
van openbaarheid - dat zwaar moet een interim-bestuur van een school- ke van een situatie dat een document
wegen - en het in dit artikelld ge- stichting die een .notitie had geschre-
noemde belang (paragraaf 4). Tot slot ven op verzoek - maar verder geheel
is in ar. 11 een beperking van de onafankelijk - van het ministerie.lO
openbaarheid opgenomen die hierna Het kan zelfs zo ver gaan dat door 4 Zie uitgebreid S.AJ. Munneke, 'Intern
(paragraaf 2) wordt besproken. derden ingehuurde deskundigen een beraad: ramen open of deuren dicht?
De bescherming van persoonlijke be-
advies opstellen ten behoeve van een
leidsopvattingen in de Wet openbaar-
2. Intern beraad en
persoonlijke
beleidsopvattingen (art. 11)
vrijstellngsverzoek. Dat advies wordt
dan door de Afdeling ook al aange-
merkt als zijnde opgesteld ten be-
heid van bestuur en de Britse Preedom
of Information Act', Cst. 2008, 124 en
Daalder, a.w., p. 159-175.
c
hoeve van het interne beraad. Een Kamerstukken Il 1986/87, 19 859, nr.
De gedachtevorming binnen overhe- 3, p. 13; ABRvS 17 juli 2002, zaaknr.
aanzienlijke verbreding van de kring 200105029/1; Rb. Almelo 22 septem-
den moet worden beschermd.4 Dat is van betrokkenen. ii ber 2008, UN BF7575.
de centrale gedachte achter de beper- In beginsel lijkt een ieder die van bui- ABRvS 26 november 2008, AB 2009,
king die art. 11 WOB geeft. Persoon- ten de overheid een bijdrage aan een 25, ABRvS 9 juli 2008, AB 2008, 297
lijke beleidsopvattingen in documen- intern beraad binnen de overheid le- en ABRvS 14 mei 2008, AB 2008,215.
ten die zijn bestemd voor het interne ABRvS 17 juli 2002, AB 2002, 375,
vert, wat betreft zijn persoonlijke op- ABRvS 22 december 2004, AB 2005,
beraad verdienen geheimhouding. vattingen binnen de grenzen van art. 116 en 5 juli 2006, AB 2006, 306.
Aan het bestuursorgaan is het te over- 8 ABRvS 14 mei 2008.
I I WOB te vallen. 9 ABRvS 8 juli 2009, Cst. 2009, 96.
wegen om dergelijke opvattingen toch Het oogmerk van de opsteller(s) van IQ ABRvS 18 februari 2009, AB 2009,
openbaar te maken, maar dan in niet het stuk is dus bepalend. Om het oog-
160.
tot personen herleidbare vorm. Hoe merk van een stuk te bepalen is de ca- 11 ABRvS 16 december 2009, JB 20101
ogenschijnlijk eenvoudig, de jurispru- suïstiek van belang. In algemene zin
dentie leert dat deze beperking in de 12 31.
ABRvS 8 februari 2006, zaak.
volgt uit de jurisprudentie dat het
WOB tot veel discussie leidt. Hierna oogmerk aanwezig is als de opstellers 20050509811 en ABRvS 26 november
2003, UN AN8855.
volgt een korte ,bespreking. van het document de bedoeling heb- 13 Zie ABRvS 8 februari 2006, zaaknr.
Veel onderwerp van discussie, maar ben gehad dat het zou dienen voor ge- 20050509811.
in zijn algemeenheid geaccepteerd, is 12 14 ZieABRvS 17juli
375.
c
bruik binnen de overheid. 2002, AB 2002,
140 No. 7334

3. -
de Gemeentestem
daarmee het interne karakter heeft Onder persoonlijke beleidsopvatting de Gemeentestem ';i;
verloren. Met een dergelijke hande- wordt verstaan een opvatting, voor-
() ling is immers niet beoogd een besluit
tot openbaarmaking in de zin van de
stel, aanbeveling of conclusie van één
of meer personen over een bestuur-
Erevoorzitter:
mr. E?Brederveld l
WOB te nemen. Ook verstrekking lijke aangelegenheid en de daartoe Hoofdredactie: ~,
mr.D.E Bunschnten. prof. nir. DJ. ..
aan de advocaat doet, gelet op zijn re- door hen aangevoerde argumenten. Of Elzinga, mr. S.AJ. Munneke, prof. rrlr. 1
LJJ.Rogier.prof. mr.R.J.N. Schlössels,
latie tot de cliënt (bestuursorgaan) en iets als persoonlijke beleidsopvatting prof:'mr. J.M.H.F. Teunissen, drs. CJ.N.
de daarbij behorende vertrouwens- wordt aangemerkt is - wederom - Versteden (voorzitter), ..,
band, het interne karakter aan het stuk sterk casuïstisch. Denk aan waarderin- Redactieraad: ~
mr.
"
inl'. MA.C. van Egdom, prof.'
niet ontvallen.15 Wordt een document gen en meningen en niet zo zeer vast- H.PhJ.A.M.Hennekens, J.A.M'-van I
Hon)elen, prof.mr.WKonijnenbe1t; mr. ~
aan derden verzonden, zonder dat dui- stelling of mededeling van feiten. De J.B:' Mencke,tmr.'J..H. Pop, proL mr. ~
delijk is wat de achtergrond van deze door deskundigen opgestelde analyse r RJ.G.M. Widdershoven È
personen is en waarom zij het stuk achtte de Afdeling wel aan te merken & Annotatoren:,? I~
hebben ontvangen ten behoeve van als intern beraad maar zonder per- l mr. W.P. Adriaanse,..mr. P.P.A. Bodden, .,
ß prof. mr. A,H.M. Dolle. mr. J.A.E. van
het interne beraad, dan oordeelt de soonlijke beleidsopvattingen. De re- i¡ der Does, prof. mr. JW.M. i,ngels, iril' j
¡"AAJ. de. Gier, mr. J.L.A, Kessen, n1I.
Afdeling dat een dergelijk stuk niet den was dat de deskundigen de analy- iA'P'K.lap. mr. T.E.P.A. Lam, mr. S.AJ.
Munneke, mr. A:G.A. Nijmeijer, prof:
(meer) is opgesteld ten behoeve van ses opstelden na een beoordeling van I mi. L¡JJ. Rogiei, mr. LJ.M. Timmei-
¡
het interne beraad.16 Bewust nemen objectieve factoren. 19 Van persoonlijke i mans, prof. mr. PJJ. ZoonlJens
wij hier 'meer' op, omdat wij menen beleidsopvattingen is voorts geen I, Selecteurs:
ABRvS: mr. W.G. Timmerman, mr. ,
dat het oordeel anders zou zijn in het sprake bij korte kernwoorden (opge- R.H.L. Dallinga, mr. WS. vaÍÍ Helvoort, ~
geval dat dit stuk nog niet aan de be- nomen op zogeheten mindmaps) aan- mr. J. de Koning (coördinator), mr. J. i
wuste derden was toegezonden. In zo- gaande de 100 dagen dialoog die het ! Wieland. mr. W Vroegindewei~: CRvB: !
gCiteerwijze: I
i AJ.Th. Kok; CBB:"mr. R. MeIJel' 'M.'
o verre kan een stuk dus door verloop
van tijd het interne karakter verliezen.
Ter ondersteuning daarvan zij de -
kabinet Balkenende IV vlak na zijn
aantreden is aangegaan met burgers en
maatschappelijke organisaties. Van
J Gst. jaartal. publieatienummer; ~
L Aanwijzingen voor auteurs:j¡
g
Gst. 2010, 1 ~I
wat bijzondere - uitspraak van de opvattingen, voorstellen, aanbevelin- l Artikelen en reacties zijn welkom.
ä Uw bijdrage kunt u zend,enaan KluwerBV,
Rechtbank Amsterdam vermeld waar- gen of conclusies van een of meer per- I t.a.v. Mariëtte Bosch, ' 1
uit volgt dat, een jaarplan dat is vast- sonen over een bestuurlijke aangele- t mariettebosch0kluwer.nl, tel.,
i 0570-647240.
i Op iedere inzending van een bijdrage of informa-
gesteld door de directeur-generaal In- genheid en de daartoe door hen aan- ~ tie zijn van toepassing de Staiidaardpublicatie- _
;~~~~:~~~~l t:~ng;¡~~c~~;à~~~~~~~~iand BV, 4
ternationale Aangelegenheden en gevoerde argumenten, waarvan de
Vreemdelingenzaken niet worden openbaarmaking mag worden gewei- I Amstcrdam onder nr. 217/l999, een kopie kan I
kosteloos bij de uitgever worden aangevraagd. U
aangemerkt als een document opge- gerd omdat 'ambtenaren de vrijheid ~ kunt de Standaardpublicatievoorwaarden ook vin- ij
steld ten behoeve van intern beraad. dienen te hebben ongehinderd hun bij- Auteurs/Documenten.
I den op www.kluwer.nl onder I
g Advertentie~exploitatie:
Zonder dit nader te motiveren lijkt de drage te leveren aan de beleidsvoorbe- ~ Informatie over adverteren:
rechtbank gelet op de gekozen woor- reiding of -uitvoering, en daarover te ~ Ria Blokland, tel. 0172-46 65 68,
¡ rblokland0kluwer.nl
den - bij de beoordeling of sprake is studeren, te brainstormen, anderszins I Abonnementen:
van een stuk van intern beraad - te overleggen, nota' s te schrijven, ! Prijzen per i januari 20 I 0
I Tijdschrift: € 338,10 (incI. band, biw en
waarde te hechten aan de vaststelling etc',20 is geen sprake.21 Wel is sprake ¡ verzendkosten)
Studentenabonnementr €l,61,OO (incL.band, "
door de D_G.17 van persoonlijke beleidsopvattingen btw en verzendkosten) ,;" ~
Naast intern beraad is van belang dat als de documenten van opiniërende Losse nummers: € 19,50 §
Online: € 423,20 (excI. btw), prijs iedere ~
slechts de onderdelen die zijn aan te aard zijn?2 Merk op dat het niet nood- i ¡¡.volgende gebruiker: € 106,60 (excI. btw) ,
merken als persoonlijke beleidsopvat- zakelijk is dat opvattingen herleidbaar l Combinatieabonnement: 25% korting op
~'rprijs van tijdschrift + online
tingen aan de openbaarheid kunnen zijn tot een individueel persoon.23 ~' De Gemeentestem verschijnt 17 x per jaar.
o worden onthouden, tenzij deze der-
mate verweven zijn met de feiten dat
de feiten daarom ook achtergehouden
moment wotd,tnaangegaan voor dé duur
. van miiiimaaléén jaar, terekenen vanaf het
moment van eerste levering, en worden
I; Abonnementen 'kunnen op elk ge'ienst
,volledige ab2nne-
l gefactureerd voo,r, de
a mentsperiode, tenzij,uitdrukkelijk 'schrifte~
kunnen worden. Op grond van art. II :~ 1~~~~ 8 j~li 2j~~~' G~ôg~09, ;a~knr.
~ lijk anders ¡Çovereeligekomeny
lid I WOB wordt immers geen infor- 1,. Abonnementen kuniitmschriftelijk tot drie
200806313/1. ~ maanden voor de aanvang van het nieuwe
matie verstrekt over de in stukken van 17 Rb. Amsterdam 8 januari 2007, UH abonnementsjaarworden opgezegd; Bij
niet-tijdige opz~ggingwordt het abonn,ç- ~
intern beraad opgenomen persoon- BLl087. Anders lijkt de Afdeling te
lijke beleidsopvattingen. oordelen in geval van bedrijfs- en fa- Abonnementenadministratie enJl 'ii
bricagegegevens. De vertrouwelijkheid r.' productinformatie: 'een jaar verlengd. u
, mel,ltautomatisth 11iet
Uit de parlementaire geschiedenis en ¡",Kluwer Afd. Klanicontacten, Pb 878,7400
van een stuk wordt volgens de Afdeling i AW Deventer, ieL. 0570-673449, automati- j
jurisprudentie valt af te leiden dat het daarbij door de tijd niet weggenomen; ~ sehe bestellijn 0570-673511, fax 0570- ~
doel van de in art. II lid I WOB neer- ABRvS 21 januari 2009, zaaknr. i 691555, e,mail juridiscli0k1uwer.nl. Ook
~ adres-/naamswijzigingen d.m,v. verbeterd
gelegde bescherming van persoon- 20080502111.
18 Zie bijvoorbeeld ABRvS 24 november I adreslabel aan voornoemd adres.
lijke beleidsopvattingen is de bescher- ¡ Gebruik persoonsgegevens: I
ming van de vrije meningsvorming, 19 2004, zaaknr. 200308272/1. I. ,Kluwer BV iegtde"gcgcy,' ens yun abonneeS,,;ü.',t "', ~
voor de uitvoering van de (abonnements~h;
ABRvS 16 december 2009, JB 2010/31. h overeenkomst De gegevens kunnen door Kluver, :~
het belang om in vertrouwelijke sfeer Zie ook AB RvS 29 april 2008, AB 2008, p of zorgvuldig geselecteerde derden, worden iS
!i geblUikt on~ u te inforn~erenoyer relevante pro- ,~
te kunnen 'brainstormen' zonder vrees 209.
20 Kamerstukken 1I, 19 859, nr. 3, p. 13. f,. ductcn en diensten. indie.n u h"l.,er b.e, zwaar tegeii, 1.."
t heeft, kunt u contact met de Afd. Klantcontacten ,;
voor gezichtsverlies, en het kunnen 21 ABRvS 14 oktober 2009, zaaknr. ft opnemen. ¡jt ,
waarborgen dat ç:e betrokkenen bij de
_' I
~ Leveringsvoorwaarden: ~;
200900112/ i. G Op alle uitgaven van KIUver zijn de algemene le-
ontwikkeling v:Iri het beleid in alle 22 Rb. Amsterdam 4 december 2009, UH g' veringsvoorwaardeii van tqrpassing. Deze:~unt u)1
vrijheid hun gedachten en opvattin- BLl140.
23 AB
0570-673449.'"
t lezen
op www.Kluwer.nl 'oL opvragen via ,Jel. ';:1
gen kunnen uiten. IS RvS i juli 2009, AB 2009, 289.
ü
It;Dc Gemeentestcmis een uitgave van KluwerBY.
ISSN 0165-7895
I
i www.kluwer.nl
I
r. --
!.
i
--
Nede¡t¡itSg e ver 5 ver bon d
J
No. 7334 ~
l Groep uitgevers voor 1141
L vak en wetenschap "
_""ii .1

4. de Gemeentestem
Ingevolge art. 11 lid 2 WOB, kan 19 859, nr. 3, p. 38). In zo'n geval kan leid met betrekkng tot de technische
niettemin over persoonlijke beleids- het bestuursorgaan in redelijkheid af- bedrijfsvoering of het productiepro-
opvattingen informatie worden ver-
strekt in niet tot personen herleidbare
vorm. Het betreft dan bijvoorbeeld
zien van gebruikmakng van de be-
lid 2 WOB. Het
voegdheid van art. 11
ces dan wel met betrekkng tot de af-
zet van de producten of de kring van (
moet immers gaan om het dienen van afnemers en leveranciers.33 Ook ver-
puur feitelijke informatie en andere een goede en democratische bestuurs- trouwelijk gehouden gegevens inzake
objectieve gegevens zoals prognoses voering met openbaarmaking. In een de begroting met daarin de kosten
en beleidsopvattingen. De afweging dergelijk geval komt het bestuursor- voor verbouwing en aanpassing van
die bij deze bevoegdheid hoort dient gaan dan ook niet toe aan de in dit lid raffinaderijen om bepaalde typen Best
tot uitdrukkng te worden gebracht in bedoelde instemming.27 Beschikbare Technieken (BBT) toe te
de motivering van het besluit. Zonder Let op dat het niet overgaan tot ge- passen, de bijbehorende onderhouds-
blijk te geven van het onderzoeken deeltelijk verstrekken van de feite- kosten en proceskosten van onder an-
van de mogelijkheid om hier toepas- lijke gegevens uit een document van dere de implementatie van een be-
sing aan te geven, riskeert het be- intern beraad, snel zal leiden tot een paald type BBT, alsmede de energie-
stuursorgaan immers de constatering vernietiging van het bestreden be- kosten worden als zodanig aange-
van de rechtbank dat het besluit in sluit.28 merkt. Hierbij is van belang dat het
strijd met de vereiste zorgvuldigheid gaat om bedrijfsinterne financiële ge-
tot stand is gekomen. Dit klemt te 3. Absolute gevens waaruit voor concurenten, le-
meer indien blijkt dat informatie uit uitzonderingsgronden: veranciers en aannemers direct we-
dergelijke documenten in andere, wel Bedrijfs- en tenswaardigheden zijn af te leiden
openbare, documenten is verwerkt.24 fabricagegegevens (art. 10 over de kosten van de verbouwen
De Afdeling lijkt in sommige geval- lid 1 onder c) aanpassingen van installaties en pro-
len minder ver te wilen gaan met cessen.34
deze bevoegdheid en acht het toch
vooral een beslissing van het be-
Een veel besproken absolute uitzon-
deringsgrond is die van de vertrouwe-
Een ander geval bij raffinaderijen be-
treft de gegevens in de emissieversla-
.
stuursorgaan, waarbij de verzoeker lijk verstrekte bedrijfs- en fabricage- gen betreffen de hoeveelheden brand-
die meent dat ten onrechte geen ge- gegevens als bedoeld in art. 10 lid I stof die per installatie en per brand-
bruik is gemaakt van deze bevoegd- onder c WOB. Volgens vaste jurispru- stofsoort zijn verbruikt, alsmede in-
heid tot anonimiseren, moet aantonen dentie van de Afdeling dient dit arti- formatie over de kwaliteit van de
dat de goede en democratische be- kelonderdeel naar zijn aard restrictief onderscheiden brandstofstromen, te
stuursvoering gediend zou zijn met te worden uitgelegd. Van bedrijfs- en weten de (gemiddelde) verbrandings-
een dergelijke verstrekkng.25 Een der- fabricage gegevens is slechts sprake waarde, de (gemiddelde) emissiefac-
gelijke bewijsvoering lijkt, enkel van- indien en voor zover uit die gegevens tor en de (gemiddelde) oxidatiefactor.
wege het feit dat de verzoeker de in- wetenswaardigheden kunnen worden Ook deze geven, aldus de Afdeling, in
houd van het stuk niet kent, zeer gelezen of afgeleid met betrekkng tot vergaande mate inzicht in de interne
moeilijk - zo niet ondoenlijk. Een an- de technische bedrijfsvoering of het productieprocessen en kostenstruc-
dere keer oordeelt de Afdeling in lijn productieproces dan wel met betrek- tuur van de ondernemingen. Evenzo
met de hiervoor besproken uitspraak king tot de afzet van de producten of geldt het voor de gegevens van elek-
van de rechtbank en stelt eveneens dat de kring van afnemers en leveran- triciteitsproducenten betreffende de
het bestuursorgaan in ieder geval blijk ciers. verbruikte brandstoffen. Door gebruik
moet geven van een beoordeling van Hierop kan een gemeente zich niet be- te maken van de brandstof- en uit-
kunnen toepassen van
het wel of niet roepen in het geval van een samen- stootprijzen, kunnen per installatie de
de bevoegdheid als bedoeld in art. I I werkingsovereenkomst waarin voor-
lid 2 WOB.26 De Afdeling lijkt der- schotbedragen aan te vergoeden plan-
halve geen eenduidige koers te varen
op dit punt. De beslissing om over
schade worden genoemd. Voorschot- ti
bedragen zijn geen vertrouwelijk
persoonlijke beleidsopvattingen infor- verstrekte bedrijfs- en fabricagegege- 24
matie te verstrekken is aan het be- vens.29 Een verkoopadvies van een Rb. 's-Hertogenbosch 28 april 2009,
stuursorgaan. Indien het op basis van UNBK2792.
kunsthandelaar past eveneens niet in 25
ABRvS 8 juli 2009, Gst. 2009, 96.
zijn discretionaire bevoegdheid, met deze definiëring van het begrip.3o Ook 26
ABRvS 3 juni 2009, zaaknr.
het oog op een goede en democrati- de registratie van belangstellenden 200806313/1.
27
sche bestuursvoering, besluit om over voor vestiging op een bedrijven terrein ABRvS 14 oktober 2009, zaaknr.
2009001 12/1.
persoonlijke beleidsopvattingen infor- biedt geen inzicht in de afzet van de 28
matie te verstrekken, kan het dit ABRvS 3 juni 2009, zaak.
producten of de kring van afnemers en 20080631311.
29
slechts in tot personen herleidbare leveranciers van de belangstellenden.31 ABRvS 18 februari 2009, AB 2009,
vorm doen indien de betrokkene daar- Voorts bevat ook een huurovereen- 30
171.
mee heeft ingestemd. Dat neemt even- komst tussen twee private partijen Rb. Haarlem 17 september 2009, UN
BJ8008.
wel niet weg dat het bestuursorgaan, geen bedrijfs- en fabricage gegevens. 32 31
ABRvS 3 februari 2009, zaakn.
dat verantwoordelijk is voor de be- Wel als zodanig worden aangemerkt 200906190/1.
32
trokken bestuursvoering, bevoegd is de stukken, die betrekkng hebben op Rb. Middelburg 31 december 2009,
om, los van de bereidheid van betrok- eigen klinische onderzoeken en die UNBK8065.
33
kenen om in ttf stemmen met open- Rb. Utrecht 3 december 2009, UN
deel uitmaken van het registratiedos- BK8206.
baarmaking, de informatie niet te ver- sier, omdat daaruit wetenswaardighe- 34
Rb. Rotterdam 9 september 2009, UN
schaffen (Kamerstukken II 1986/87, den kunnen worden gelezen of afge- BJ7416.
()
142 No. 7334

5. -==¥lih il¥¥4A * 4I
de Gemeentestem
variabele kosten per opgewekte MWh Als het gaat om beroepshalve functio- den anders zou doen inkleuren. Dit
elektriciteit worden berekend. Indien, neren van ambtenaren, kan maar in lijkt in strijd met de (gedachte van de)
f) na openbaarmaking van de gegevens,
aldus inzicht kan worden verkregen in
beperkte mate een beroep worden ge-
daan op het belang van eerbiediging
WOB.
Het gaat er bij deze uitzonderings-
de onderlinge kostenstructuur en van de persoonlijke levenssfeer. Een grond om dat de informatie te herlei-
prijsstellng, ontvalt aan elektriciteits- uitzondering hierop wordt gemaakt den is tot een bepaalde persoon.47
producenten de stimulans om tegen waar het gaat om de vermelding van Emotionele uitlatingen en informatie
een zo laag mogelijke prijs per MWh namen van bereikbaarheidsgege- aangaande persoonlijke omstandighe-
elektriciteit aan TenneT aan te bieden. vens.43 In algemene zin lijkt evenwel den leiden ertoe dat dergelijke infor-
Ook hier geldt dat juist gegevens op te worden aanvaard dat namen van matie veelal op deze uitzonderings-
jaarbasis concurrentiegevoelig zijn. betrokken ambtenaren (en in dit geval grond niet verstrekt behoeft te wor-
Omdat bij jaargemiddelde cijfers re- namen en andere gegevens van direct den.48 Bedenk bij deze uitzonderings-
kening wordt gehouden met de mate omwonenden) met een beroep op art. grond wel dat beoordeeld moet
waarin een installatie over een lan- 10 lid 2 onder e aan de openbaarheid worden of deze grond nog aanwezig
gere en derhalve meer representatieve kunnen worden onthouden.44 Ook lijkt is na anonimiseren. Is dat niet het ge-
periode daadwerkelijk is ingezet, ge- er sinds kort een onderscheid te moe- val dan dient men over te gaan tot
ven dergelijke cijfers een betrouw- ten worden gemaakt tussen 'soort' anonimiseren en alsnog de overige in-
baarder beeld dan dag- of maandge- medewerkers. Openbaarmaking van formatie te verstrekken.49
middelde cijfers.35 namen van zogenoemde communica-
Merk op dat het van belang is dat de tiemedewerkers, dat wil zeggen dege- 4.2. Financiële belangen
verstrekker van de informatie in dit nen die zichzelf reeds uit hoofde van gemeente
kader de vertrouwelijkheid heeft be- hun functie in de openbaarheid pre- Het financiële belang van de Staat,
senteren, mag niet op grond van de
o oogd en dat dit ook blijkt uit het do-
cument.36 Hierbij is tevens van belang
dat de tijd het vertouwelijke karakter
privacy-weigeringsgrond in art. 10 lid
2 onder e WOB geweigerd worden.45
andere publiekrechtelijke lichamen of
de in art. la onder c en d WOB, be-
doelde bestuursorganen kan ook een
van een document, volgens de Afde- In deze laatste uitspraak is sprake van rol spelen bij de beoordeling of infor-
ling, niet kan aantasten.37 nog een ander thema dat aparte be- matie wel kan worden verstrekt.
spreking behoeft; het begrip 'het ge- Informatie betreffende exploitatiebe-
4.' Relatieve voelige karakter van de bestuurlijke rekeningen (grondprijzen, ontwikke-
uitzonderingsgronden (art. aangelegenheid waar het hier om lingskosten, bouwkosten, renteper-
10 lid 2) gaat'. De WOB kent dit begrip im- centages) mogen vertrouwelijk blij-
mers niet. Art. I aanhef en onder d de- ven gelet op dit belang.50 Dit arikel
4.1. Persoonlijke levenssfeer finieert het begrip bestuurlijke aange- wordt vaker gebruikt om de onder-
Het bepaalde in art. 10 lid 2 aanhef en legenheid als 'een aangelegenheid die
onder e WOB vereist een afweging betrekkng heeft op beleid van een be-
tussen het veronderstelde belang van stuursorgaan, daaronder begrepen de 35 ABRvS 28 oktober 2009, zaakr.
openbaarmakng en dat van de eerbie- voorbereiding en de uitvoering er-
2009010211 1.
diging van de persoonlijke levens- van'. Naar uit art. 3 lid I WOB blijkt, 36 Rb. Haarlem 17 september 2009, UN
sfeer. Onderzocht dient dan ook te fungeert dit begrip als afbakeningscri- BJ8008.
worden of het bestuursorgaan zich in terium en is het derhalve bepalend 37 ABRvS 21 januari 2009, zaaknr.
redelijkheid op het standpunt kan stel- voor de werkingssfeer van de WOB. 200805021/1.
38 ABR vS 25 april 2002, AB 2002, 210 en
len dat de verzochte openbaarmaking De Afdeling overweegt in deze zaak
zodanige inbreuk op de eerbiediging echter het volgende: 'Openbaarma- 39 ~~~~~ ~i~~~~e;0~~~3À:~ggS,33i~.8.
u van de persoonlijke levenssfeer ople-
vert, dat het belang van de eerbiedi-
ging daarvan groter gewicht toekomt.
king raakt de persoonlijke levenssfeer
van de indieners. Gelet op het gevoe-
lige karakter van de bestuurlijke aan-
40 ABRvS 18 juli 2007, AB 2007, 328.
41 ABRvS 3 juni 2009, zaaknr.
20080631311. De Afdeling lijkt overi-
Bij persoonlijke levenssfeer gaat het gelegenheid waar het hier om gaat, gens per abuis te spreken van art. 10 lid
2 onder d WOB (r.o. 2.16.2).
echt om privégegevens zoals bankre- heeft het college bij afweging van de 42 ABRvS 30 december 2009, zaak.
keningnummers, huisadressen,38 het betrokken belangen in redelijkheid 200904273/1/I-3 en ABRvS 6 januari
salaris, medische aandoeningen39 en openbaarmaking van deze brieven en 43 2010, zaaknr. 200904274/1.
de namen van ambtenaren.4o Er lijkt e-mailberichten kunnen weigeren.' De
ABRvS 4 juni 2008, AB 2008, 232 en
JB 2008/162.
op grond van jurisprudentie een ver- weigeringsgrond eerbiediging van de 44 Rb.' s-Gravenhage 31 maart 2009, UN
hoogde (rechts)bescherming te gel- persoonlijke levenssfeer in art. IO lid BK4208.
2 onder e WOB wordt nu zodoende 45 ABRvS 12 augustus 2009, JB 20091231
den ten aanzien van de zogenoemde
NAW-gegevens (naam- en adresgege- ingekleurd door de aard van het on- 46 ABRvSG. Overkleeft-Verburg).
(m.nt.
12 augustus 2009, JB 20091231
vens) als persoonsgegevens in de zin derwerp, de rechts-extremistische de-
van art. I onder a Wbp, zowel van monstratie als (gevoelige) bestuurlij- 47 (m.nt. G. Overkleeft-Verburg).
ABRvS 30 september 2009, zaakn.
burgers als van ambtenaren (mede- ke aangelegenheid.46 Wanneer sprake 2009001411 1.
48 ABRvS 12 augustus 2009, JB 20091231
werkers). Denk hierbij ook aan e- is van een gevoelige aangelegenheid
mailadres sen en namen van ontvan- is niet direct duidelijk. De vraag is (m.nt. G. Overkleeft-Verburg) enABRvS
gers van e-mails41 en ook de kenbaar- ook of een dergelijk criterium de af- 49 14 oktober 20 mei 2009, zaaknr.
ABRvS 2009, zaakn. 200900112/1.
heid van person~n op foto's ofvideo's weging van de andere relatieve uit- 200806362.
dan wel dvds of uitgesproken na- zonderingsgronden zou maken of 50 ABRvS 18 februari 2009, AB 2009,
men.42 zelfs de absolute uitzonderingsgron- 171.
(/
No. 7334 143

6. :=
de Gemeentestem
Openbaarmaking daarvan kan de ef- om de aard van de informatie en in worden als milieu-informatie die be-
fectiviteit en veiligheid van dat optre- welke relatie zij moet worden gezien trekking heeft op emissies in het mi-
() den bij toekomstige, vergelijkbare
soortgelijke acties ter handhaving van
tot de (mogelijke) milieugevolgen.70
Informatie betreffende het houden van
lieu. Bij onderliggende gegevens moet
in het bijzonder worden gedacht aan
de openbare orde in gevaar brengen. varkens, dat gepaard gaat met stank- energiegegevens die ten grondslag
Het gaat bij deze uitzonderingsgrond overlast en uitstoot van ammoniak, liggen aan de emissiegegevens en de
mede om de bescherming van de op- welke factoren elementen van het mi- methoden die zijn gebruikt bij het sa-
sporingsstrategie van de politie in het lieu aantasten of waarschijnlijk aan- menstellen van het emissieverslag.73
algemeen. Daaronder dienen ook de tasten, is dan wel aan te merken als Gelet hierop meent de Afdeling dan
middelen waarmee of de functionaris- milieu-informatie. Informatie als data ook dat gegevens over het brandstof-
sen door wie die strategie wordt uit- van aan- of aflevering van varkens en verbruik op installatie- en bronniveau
gevoerd te worden verstaan.68 aantallen aan- en afgeleverde varkens niet zijn aan te merken als milieu-in-
zijn op zichzelf geen gegevens over formatie die betrekkng heeft op emis-
5. Milieu-informatie deze factoren. Maar omdat deze data sies in het milieu.74
Tot slot verdient milieu-informatie en aantallen daarentegen wel gege-
bijzondere aandacht. In veel gevallen vens inhouden over een activiteit die 6. Afronding
vindt immers, als sprake is van mi- een uitwerking kan hebben op de ge- De toepassing van de uitzonderings-
lieu-informatie, sneller openbaarma- noemde factoren, is volgens de Afde- gronden en beperkingen in de WOB
Icing plaats omdat absolute uitzonde- ling toch sprake van milieu-informa- blijft afhankelijk van de casuïstiek.
ringsgronden worden gerelativeerd tie.71 Dat volgt ook maar weer uit het voor-
(denk aan art. 10 lid i onder c WOB Concentratiegegevens uit IPPC-docu- gaande overzicht van de jurispruden-
en (in zekere zin) art. 11 WOB) of re- menten zijn nogal eens onderwerp tie van het jaar 2009 en het begin van
van geschiL. De Rechtbank Rotterdam 2010. We hopen dat u weer bij bent.
() latieve uitzonderingsgronden zelfs
niet van toepassing zijn (bijvoorbeeld
ar. 10 lid 2 onder g WOB).
ziet dergelijke gegevens als emissie- De komende tijd zal in dit blad regel-
gegevens als bedoeld in art. 10 lid 4 matig aandacht worden besteed aan
Of sprake is van milieu-informatie, is WOB zodat deze per definitie open- voor de bestuurlijke praktijk relevante
veelal onderwerp van discussie. Dat baar dienen te worden gemaakt. 72 uitspraken.
is niet geheel verwonderlijk nu de de- Van belang is nog te wijzen op ar. 10
finitiebepaling van art. 19.1a Wm lid 4 WOB waarin een onderscheid
nogal omvangrijk is. In zekere zin wordt gemaalet tussen milieu-infor-
lijkt daardoor alles waar het woord matie die betrekking heeft op emis-
milieu maar in voorkomt te kwalifi- 68 ABRvS 20 januari 2010, zaakn.
sies in het milieu en overige milieu-
ceren als milieu-informatie. De juris- informatie. Voor milieu-informatie die 20090425211.
69 Zie Rb. Amsterdam 29 december 2008,
prudentie leert evenwel dat art. i 9. i a betrekkng heeft op emissies in het UN BI0890 en eerder al Rb. Utrecht
Wm strikt gelezen dient te worden.69 milieu geldt dat openbaarmaking niet 14 februari 2007, zaakn. SBR 0611569
Het moet dan immers wel gaan om in- mag worden geweigerd op grond van 70 n.n.g.
formatie die het milieu rechtstreeks de vertrouwelijkheid van commer- Rb. 's-Gravenhage 25 november 2009,
ciële of industriële gegevens, terwijl UNBL0767.
(kan) aantasten of beschermen. Niet 71 ABRvS 4 november 2009, zaaknr.
eIke persoonlijke beleidsopvatting die op die grond openbaarmakng van 200900317/1.
wordt ingebracht in een besluitvor- overige milieu-informatie achterwege 72 Rb. Rotterdam 9 september 2009, UN
mingstraject dat aan een project met kan blijven. Dit onderscheid zou zin- BJ7416.
73 Kal1erstukken IJ 2003/04, 29 565, nr.
milieuaspecten ten grondslag ligt, kan ledig zijn indien ook gegevens die ten
dan ook als milieu-informatie worden grondslag liggen aan emissies in het 74 3, p. 78. 28 oktober 2009, zaakn.
ABRvS
tJ aangemerkt. Het moet nog altijd gaan milieu aangemerkt zouden moeten 200901 02 1/1.
~
()
No. 7334 145