Spreker: Jürgen Vanhoutte (Stafmedewerker behoud & beheer), Anne-Cathérine Olbrechts (Depotconsulent Provincie Oost-Vlaanderen) Als erfgoedhouder probeer je een collectie zo goed en zo lang mogelijk te bewaren. Jammer genoeg zijn er heel wat factoren die schade kunnen berokkenen. Denk maar aan vocht, insecten, schimmels, wateroverlast of brand. Bovendien zijn sommige materialen van zichzelf onstabiel en verouderen snel. Hoe beperk je zoveel mogelijk het risico op schade aan je collectie? Hoe pas je richtlijnen over bewaring van papier, foto’s en films toe in de alledaagse praktijk, waar de centen beperkt zijn? En wat doe je als je toch problemen tegenkomt?

1. De 10 schadefactoren
DE TIEN GEBODEN VOOR EEN
ERFGOEDHOUDER

2. •Preservation Framework : 10 Agents of
Deterioration door Canadian Conservation
Institute
•Kapstok: alle vormen van schade en aftakeling
om rekening mee te houden bij instandhouding
De 10 schadefactoren: wat?

3. De 10 schadefactoren
•Fysische krachten
•Dieven en vandalen
•Brand
•Water
•Ongedierte en
schimmel
•Verontreinigingen
•Licht en straling
•Verkeerde
temperatuur
•Verkeerde relatieve
vochtigheid
•Informatieverlies

4. Fysische krachten
•Plots: breuk door val bij
hanteren, maar ook bij
verplaatsen
•Langzaam: slijtage door
verkeerd onderhoud,
vervorming door verkeerd
opbergen

5. Dieven en vandalen
• Alarminstallatie voor
hele gebouw
•Waardevolle objecten:
extra beveiligen
•Verantwoord
sleutelbeheer

6. Brand
•Brandstichting!
•Evenementen
•Restauratie- of andere
werken met vuur
brandbaar materiaal

7. Water
•Wateroverlast door
noodweer
•Defect aan leidingen
•Rondgang!
•Raadpleeg
depotconsulenten voor
eerste hulp: binnen 48
uur: anders schimmel!

8. Ongedierte en schimmel
•Gebrek aan onderhoud
belangrijkste oorzaak,
maar ook klimaat
•Onderhoud meer gericht
en frequenter als
insecten-of
schimmelplaag

9. Verontreinigingen
• Vergeling, verzuring van
papier (zuurvrij opbergen)

10. Verontreinigingen
•Aanslag van zilver door
zwavel beschermen door
gesloten minigripzakjes

11. Verontreinigingen
•Verzuring textiel door
houten ladenkast,
beschermen met zuurvrij
materiaal, vernis kasten,
nieuwe kast

12. Licht en straling
•licht verkleurt
materialen en kan de
aftakeling ervan
versnellen
•Vooral papier,
fotografisch materiaal
en textiel gevoelig:
•Bewaren in donker
(kast, doos)

13. Verkeerde t° en verkeerde RV
Losse polychromie Blaasvorming fineerhout

14. Verkeerde relatieve vochtigheid
klimaat beheersen is
maatwerk

15. Informatieverlies
registratie: basis voor
goed beheer

16. De 10 schadefactoren
•Concrete vragen?