Samodzielnie rozwiązuj problemy z systemem Windows XP
* Rozwiązania najczęstszych problemów
* Optymalizacja działania systemu
* Zapewnianie bezpieczeństwa
Już od przeszło pięciu lat Windows XP gości w komputerach użytkowników domowych i obecnie jest najpopularniejszym systemem operacyjnym na świecie. W związku z tym nawet jeśli nie zajmujesz się zawodowo informatyką, a masz w domu komputer, warto, abyś potrafił samodzielnie obsługiwać system Windows XP.
Książka "Windows XP. Naprawa i optymalizacja. Ćwiczenia praktyczne" pomoże Ci poznać tajniki tego systemu. Dowiesz się z niej, jak rozwiązać standardowe problemy z instalacją i uruchamianiem systemu Windows XP, a także przywrócić poprawne działanie komputera. Czytając ją, poznasz tajniki prawidłowej konfiguracji Windows XP, a także nauczysz się zapewniać bezpieczeństwo komputera oraz zwiększać atrakcyjność wyglądu systemu.
Wszystkie ćwiczenia są opisane krok po kroku i poparte licznymi przejrzystymi ilustracjami. Dzięki temu nawet początkujący użytkownicy nie będą mieli problemu z poprawą wydajności i stabilności systemu oraz szybkim rozwiązaniem nawet najbardziej skomplikowanych problemów.
* Rozwiązania problemów z instalacją i uruchamianiem Windows XP
* Rozwiązania problemów związanych z niepoprawnym działaniem systemu
* Poprawne konfigurowanie Windows XP
* Zwiększanie wydajności i stabilności systemu
* Zapewnianie bezpieczeństwa komputera
* Zwiększanie atrakcyjności wyglądu systemu
Naucz się korzystać z możliwości Windows XP.
Windows XP. Naprawa i optymalizacja. Ćwiczenia praktyczne
1. IDZ DO
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£
Windows XP. Naprawa
SPIS TREœCI
i optymalizacja.
KATALOG KSI¥¯EK
Æwiczenia praktyczne
Autor: Bartosz Danowski
KATALOG ONLINE ISBN: 83-246-0702-1
Format: A5, stron: 224
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
TWÓJ KOSZYK
Samodzielnie rozwi¹zuj problemy z systemem Windows XP
DODAJ DO KOSZYKA • Rozwi¹zania najczêstszych problemów
• Optymalizacja dzia³ania systemu
• Zapewnianie bezpieczeñstwa
CENNIK I INFORMACJE Ju¿ od przesz³o piêciu lat Windows XP goœci w komputerach u¿ytkowników domowych
i obecnie jest najpopularniejszym systemem operacyjnym na œwiecie. W zwi¹zku z tym
ZAMÓW INFORMACJE nawet jeœli nie zajmujesz siê zawodowo informatyk¹, a masz w domu komputer, warto,
O NOWOœCIACH abyœ potrafi³ samodzielnie obs³ugiwaæ system Windows XP.
Ksi¹¿ka „Windows XP. Naprawa i optymalizacja. Æwiczenia praktyczne” pomo¿e Ci
ZAMÓW CENNIK poznaæ tajniki tego systemu. Dowiesz siê z niej, jak rozwi¹zaæ standardowe problemy
z instalacj¹ i uruchamianiem systemu Windows XP, a tak¿e przywróciæ poprawne
dzia³anie komputera. Czytaj¹c j¹, poznasz tajniki prawid³owej konfiguracji Windows XP,
CZYTELNIA a tak¿e nauczysz siê zapewniaæ bezpieczeñstwo komputera oraz zwiêkszaæ
atrakcyjnoœæ wygl¹du systemu.
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
Wszystkie æwiczenia s¹ opisane krok po kroku i poparte licznymi przejrzystymi
ilustracjami. Dziêki temu nawet pocz¹tkuj¹cy u¿ytkownicy nie bêd¹ mieli problemu
z popraw¹ wydajnoœci i stabilnoœci systemu oraz szybkim rozwi¹zaniem nawet
najbardziej skomplikowanych problemów.
• Rozwi¹zania problemów z instalacj¹ i uruchamianiem Windows XP
• Rozwi¹zania problemów zwi¹zanych z niepoprawnym dzia³aniem systemu
• Poprawne konfigurowanie Windows XP
• Zwiêkszanie wydajnoœci i stabilnoœci systemu
• Zapewnianie bezpieczeñstwa komputera
• Zwiêkszanie atrakcyjnoœci wygl¹du systemu
Naucz siê korzystaæ z mo¿liwoœci Windows XP
Wydawnictwo Helion
ul. Koœciuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
2. Spis treści
Wstęp 5
Rozdział 1. Przyczyny i rozwiązania najczęściej spotykanych problemów
związanych z instalacją i uruchamianiem systemu 7
Podczas instalacji systemu nie widać dysku 8
Czarny ekran podczas instalacji systemu 21
Zmiana rozmiaru partycji bez utraty danych 22
Odzyskiwanie skasowanego sektora startowego 30
Odzyskiwanie skasowanych partycji 32
Brak pliku hal.dll 37
Rozdział 2. Problemy z działaniem MS Windows XP 39
Jakość wyświetlanego obrazu 40
Aktywacja internetowa i telefoniczna 46
Kontrola automatycznie uruchamianych aplikacji 51
Usuwanie zbędnych programów 53
Czyszczenie, defragmentacja
i optymalizacja rejestru systemowego 55
Kopia bezpieczeństwa rejestru systemowego 61
Obejście zapomnianego hasła logowania 65
Odzyskiwanie zapomnianego hasła zapisanego w systemie 77
Zmiana numeru seryjnego 78
Odzyskiwanie skasowanych plików 80
3. 4 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rozdział 3. Problemy związane z błędną konfiguracją 83
Zamiast y pojawia się z 83
Problem z uzyskaniem niektórych polskich znaków 86
Niektóre programy nie widzą napędów optycznych 86
Wpływ sterowników na stabilność i wydajność systemu 88
Niska wydajność twardego dysku 90
Używaj punktów przywracania 91
Rozdział 4. Optymalizacja pracy systemu MS Windows XP 99
Przyśpieszanie startu i zamykania systemu 99
Przyśpieszanie codziennej pracy 128
Rozdział 5. Poprawa bezpieczeństwa systemu 147
Ochrona antywirusowa 147
Firewall 154
Ochrona przed oprogramowaniem szpiegującym 156
Wyłączanie systemowych kont 162
Zastępowanie systemowego klienta poczty e-mail
i przeglądarki stron WWW 164
Konwersja systemu plików z FAT32 na NTFS 167
Aktualizacja systemu 168
Archiwizacja danych 181
Rozdział 6. Tuning wizualny MS Windows XP,
czyli „Vista” bez wydatków 213
Podsumowanie 221
4. 5
Poprawa bezpieczeństwa
systemu
W dobie ogromnej popularności internetu odpowiednia poli-
tyka bezpieczeństwa jest sprawą bardzo ważną. Bezwzględ-
nie należy zadbać o ochronę systemu, instalując w nim pro-
gram antywirusowy, firewall i program do walki ze spyware, oraz
wprowadzić kilka zmian w domyślnych ustawieniach systemu i opro-
gramowaniu.
Lektura niniejszego podrozdziału jest obowiązkowa i zalecam, abyś
sumiennie zastosował się do wszelkich umieszczonych tutaj zaleceń.
Pamiętaj jednak, że w parze z instalacją oprogramowania powinna
jeszcze iść ostrożność podczas pracy z komputerem. Inaczej mówiąc,
nieważne, jaki mamy program antywirusowy i firewall, bo klikając
i uruchamiając wszystko, co popadnie, i tak możemy paść ofiarą wiru-
sa lub innego złośliwego oprogramowania.
Ochrona antywirusowa
Bezwzględnie zainstaluj w swoim systemie MS Windows XP program
antywirusowy. Możesz skorzystać z komercyjnych aplikacji, np. Nod32
lub Norton Antivirus, lub z ich darmowych odpowiedników, np. aVast
— http://www.avast.com — lub Active Virus Shield — http://www.
5. 148 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
activevirusshield.com. W dalszej części podrozdziału wybrałem i opi-
sałem darmowy program antywirusowy o nazwie Active Virus Shield,
który wykorzystuje silnik i bazy wirusów najlepszego na świecie
komercyjnego programu antywirusowego, jakim jest Kaspersky Anti-
Virus — http://www.kaspersky.pl.
Ć W I C Z E N I E
5.1 Instalacja, konfiguracja i praca z programem
Zainstaluj program antywirusowy w swoim systemie. Postępuj zgod-
nie z poleceniami zamieszczonymi w dalszej części ćwiczenia.
1. Ze strony http://www.activevirusshield.com pobierz program
Active Virus Shield i zapisz go na swoim dysku.
Otwórz stronę http://www.activevirusshield.com i kliknij
przycisk oznaczony strzałką na rysunku 5.1.
Rysunek 5.1. Pobieranie i rejestracja programu — etap pierwszy
6. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 149
Na następnej stronie, która jest widoczna na rysunku 5.2,
w polu oznaczonym za pomocą strzałki wpisz swój adres
e-mail. Bardzo ważne jest, abyś podał prawdziwy i działający
adres, bo na niego przesłany zostanie numer seryjny niezbędny
do instalacji aplikacji. Po wpisaniu adresu e-mail naciśnij
klawisz Enter.
Rysunek 5.2. Pobieranie i rejestracja programu — etap drugi
Na rysunku 5.3 zamieściłem następną stronę, na której
musisz kliknąć przycisk oznaczony za pomocą strzałki.
Rysunek 5.3. Pobieranie i rejestracja programu — etap trzeci
7. 150 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Po chwili na ekranie monitora pojawi się okienko z pytaniem
o to, czy zapisać plik na dysku komputera — rysunek 5.4.
Musisz kliknąć przycisk Zapisz plik, a następnie wskazać
miejsce, w którym plik ma zostać zachowany, i kliknąć Zapisz.
Teraz pozostaje już tylko spokojnie zaczekać, aż program
zostanie pobrany na twardy dysk.
Rysunek 5.4.
Pobieranie
i rejestracja
programu
— etap czwarty
2. Uruchom zapisany na dysku plik. Wystarczy, że klikniesz
w niego dwa razy lewym klawiszem myszy.
W oknie widocznym na rysunku 5.5 kliknij przycisk Next.
Rysunek 5.5.
Instalacja
programu
— etap pierwszy
W kolejnym oknie — rysunek 5.6 — zaznacz opcję I accept
the terms of the License Agreement i kliknij przycisk Next.
Po pojawieniu się następnego okna nic nie zmieniaj i kliknij
przycisk Next. Spokojnie zaczekaj, aż program zainstaluje się.
Po zakończeniu instalowania plików programu na ekranie
monitora pojawi się kolejne okno — rysunek 5.7. Odznacz
opcję Install Security Toolbar i kliknij przycisk Next.
8. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 151
Rysunek 5.6.
Instalacja
programu
— etap drugi
Rysunek 5.7.
Instalacja
programu
— etap trzeci
Zaznacz opcję Activate using the activation code i kliknij
przycisk Next — rysunek 5.8.
W kolejnym oknie, widocznym na rysunku 5.9, wpisz kod
aktywacyjny, który został wysłany na Twój adres e-mail,
i kliknij przycisk Next. Ponownie kliknij przycisk Next,
a następnie zaznacz opcję Restart computer i kliknij przycisk
Finish. Spokojnie zaczekaj, aż komputer zostanie ponownie
uruchomiony.
9. 152 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.8.
Instalacja
programu
— etap czwarty
Rysunek 5.9.
Instalacja
programu
— etap piąty
Po ponownym uruchomieniu komputera na ekranie monitora
może wyskoczyć monit firewalla (jeżeli masz zainstalowany
lub używasz systemowego rozwiązania). Musisz wyrazić
zgodę na to, aby program Active Virus Shield uzyskał dostęp
do internetu.
3. Przyszła pora, aby uaktualnić bazy wirusów i przeprowadzić
pierwsze skanowanie systemu.
10. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 153
Na pasku Start obok zegara powinna być widoczna nowa
ikona programu antywirusowego. Kliknij ją lewym przyciskiem
myszy i z podręcznego menu wybierz opcję Update. Na ekranie
monitora pojawi się nowe okno, w którym będziesz mógł
śledzić postęp aktualizacji, a po jej zakończeniu pojawi się
komunikat o treści Update finished — rysunek 5.10. Kliknij
przycisk Close, aby zamknąć okno.
Rysunek 5.10. Aktualizacja baz wirusów
Po uaktualnieniu baz wirusów konieczne jest pierwsze
dokładne skanowanie systemu. W tym celu kliknij lewym
klawiszem myszy ikonę programu antywirusowego, która
znajduje się obok systemowego zegara. Z podręcznego menu
wybierz opcję Scan My Computer. W oknie widocznym
na rysunku 5.11 możesz śledzić postęp sprawdzania
komputera. Po zakończeniu skanowania pojawi się
stosowny komunikat z podsumowaniem.
4. Opisywany program nie wymaga zmiany domyślnej konfiguracji.
Aktualizacje bazy wirusów odbywają się w sposób automatyczny
(jeżeli dysponujesz podłączeniem do internetu). Program
doskonale chroni pliki na dysku oraz pocztę e-mail.
11. 154 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.11. Pierwsze skanowanie całego systemu
5. Jeżeli podczas pracy program wykryje jakiegoś wirusa,
to zostaniesz o tym powiadomiony. Będziesz mógł usunąć
wirusa lub cały zainfekowany plik, a także przenieść go
do kwarantanny. Odpowiednie opcje będę pokazywane
w sytuacjach, które tego wymagają.
Firewall
W parze z programem antywirusowym w każdym systemie operacyj-
nym powinien działać firewall, który zabezpiecza Twoje połączenia
sieciowe. W większości przypadków wystarczy systemowy firewall.
Jeżeli jednak masz większe wymagania, to pragnę zwrócić Twoją uwa-
gę na bezpłatny i bardzo dobry program o nazwie Comodo Firewall
— http://www.personalfirewall.comodo.com.
12. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 155
Ć W I C Z E N I E
5.2 Aktywacja i praca z systemowym firewallem
MS Windows XP
Uaktywnij systemowy firewall i spróbuj za jego pomocą chronić swoje
połączenie sieciowe. Postępuj zgodnie z informacjami zamieszczony-
mi w dalszej części ćwiczenia.
1. Kliknij przycisk Start, a następnie Panel sterowania. W nowym
oknie odszukaj i dwukrotnie kliknij ikonę Zapora systemu
Windows.
2. W nowym oknie przejdź do zakładki Ogólne i zaznacz opcję
Włącz (zalecane) — rysunek 5.12.
Rysunek 5.12.
Aktywacja
i konfiguracja
systemowej
zapory
— etap pierwszy
3. Przejdź do zakładki Wyjątki — rysunek 5.13 — i na liście usuń
zaznaczenie opcji Architektura UPnP, Pomoc zdalna i Pulpit
zdalny. Kliknij przycisk OK, aby zamknąć okno konfiguracyjne
zapory systemowej.
13. 156 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.13.
Aktywacja
i konfiguracja
systemowej
zapory
— etap drugi
4. Jeżeli podczas pracy komputera jakiś program — np. Gadu Gadu
— będzie chciał uzyskać połączenie z internetem, na ekranie
monitora pojawi się stosowne okno z pytaniem o to, czy dopuścić
do połączenia, czy też zablokować dostęp do internetu. Musisz
kliknąć odpowiedni przycisk, a wybór zależy od tego, jaki program
wzbudził czujność zapory. Proponuję, abyś trzymał się prostej
zasady: programy, które znasz, dopuść do połączenia z siecią.
Natomiast bezwzględnie blokuj aplikacje, które nie są Ci znane.
Ochrona przed oprogramowaniem
szpiegującym
Wirusy i ataki ze strony internetu nie są jedynym zagrożeniem. Ko-
rzystając z internetu, musisz liczyć się z tym, że możesz stać się
obiektem ataku złośliwych programów — koni trojańskich, programów
szpiegujących i wyświetlających reklamy. Przed wieloma tego typu
aplikacjami skutecznie chronią programy antywirusowe, ale mimo to
warto zadbać o dodatkową ochronę.
14. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 157
Program opisany w ćwiczeniu 5.3 jest darmowy dla wszystkich posiadaczy
legalnej wersji systemu MS Windows XP. Do jego pobrania niezbędne jest
poddanie się sprawdzeniu legalności.
Ć W I C Z E N I E
5.3 Instalacja i konfiguracja programu do walki
ze złośliwym oprogramowaniem
Zainstaluj w swoim systemie program do ochrony komputera przed
złośliwym oprogramowaniem. Postępuj zgodnie z poleceniami za-
mieszczonymi w dalszej części niniejszego ćwiczenia.
1. Ze strony http://www.microsoft.com/athome/security/spyware/
software/default.mspx pobierz program o nazwie Windows
Defender.
Po otwarciu strony, której adres znajduje się powyżej, kliknij
przycisk oznaczony za pomocą strzałki na rysunku 5.14.
Rysunek 5.14. Pobieranie Windows Defender — etap pierwszy
Na stronie widocznej na rysunku 5.15 kliknij przycisk
Continue.
15. 158 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.15. Pobieranie Windows Defender — etap drugi
Spokojnie zaczekaj, aż pojawi się okno widoczne
na rysunku 5.16. Kliknij przycisk Install i zaczekaj,
aż pojawi się strona widoczna na rysunku 5.17.
Może to potrwać dłuższą chwilę.
Rysunek 5.16.
Pobieranie
Windows
Defender
— etap trzeci
Po pojawieniu się strony widocznej na rysunku 5.17 kliknij
przycisk Download. Po chwili na ekranie monitora pojawi się
okno z pytaniem o to, czy zapisać plik na dysku. Wyraź zgodę
i wskaż lokalizację, w której plik zostanie zachowany.
2. Po ściągnięciu programu Windows Defender przeprowadź jego
instalację w systemie.
Dwukrotnie kliknij lewym klawiszem myszy ikonę zapisanego
na dysku pliku programu. W pierwszym oknie instalatora
kliknij przycisk Next — rysunek 5.18.
16. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 159
Rysunek 5.17. Pobieranie Windows Defender — etap czwarty
Rysunek 5.18.
Instalacja
i konfiguracja
programu
— etap pierwszy
W kolejnym oknie instalatora kliknij przycisk Validate
i spokojnie poczekaj, aż program sprawdzi legalność
Twojego systemu.
Na rysunku 5.19 widać następny etap instalacji. Zaznacz
opcję I accept the terms in the license agreement i kliknij
przycisk Next.
17. 160 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.19.
Instalacja
i konfiguracja
programu
— etap drugi
Następny etap instalacji wymaga od Ciebie zaznaczenia
opcji Use recommended settings i kliknięcia przycisku Next
— rysunek 5.20.
Rysunek 5.20.
Instalacja
i konfiguracja
programu
— etap trzeci
W następnych oknach zaznacz opcję Complete i kliknij
przycisk Next, a później Install.
Po zakończeniu instalacji na ekranie monitora zobaczysz
stosowne podsumowanie i przycisk Finish, który musisz
kliknąć.
18. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 161
3. W tej chwili uruchomiony zostanie program Windows Defender,
który rozpocznie pobieranie z internetu aktualizacji bazy
szkodliwych programów — rysunek 5.21.
Rysunek 5.21. Aktualizacja bazy informacji o złośliwych programach
4. Po zakończeniu aktualizacji Windows Defender rozpocznie
automatyczne skanowanie komputera w celu likwidacji
szkodliwych programów — rysunek 5.22.
5. Domyślne ustawienia programu zapewniają należytą pracę.
Aplikacja automatycznie pobiera nowe aktualizacje bazy
z informacjami o złośliwych programach. Do tego chroni
komputer w czasie rzeczywistym.
6. W przypadku wykrycia zagrożenia jesteś o tym informowany za
pomocą stosownego komunikatu. Będziesz musiał zdecydować,
co zrobić z danym zagrożeniem. Zazwyczaj do wyboru masz
możliwość usunięcia lub pominięcia wątpliwego programu.
19. 162 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.22. Pierwsze skanowanie systemu
Jeżeli opisany powyżej program Ci nie odpowiada, pragnę zwrócić
Twoją uwagę na poniższe darmowe aplikacje:
Spybot Search & Destroy — http://www.safer-networking.org/pl
Ad-Aware SE Personal Edition — http://www.lavasoftusa.com
Wyłączanie systemowych kont
System MS Windows XP bezpośrednio po instalacji posiada założo-
nych kilka domyślnych kont użytkowników. Mam tutaj na myśli kon-
to o nazwie Administrator i Gość. Oba konta występują w każdym
systemie i co najważniejsze, domyślnie są aktywne. To potencjalna
luka w bezpieczeństwie, bo ewentualnemu agresorowi dajemy dwa
pewne konta, z których może skorzystać podczas ataku.
20. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 163
Aby poprawić bezpieczeństwo systemu, koniecznie wyłącz konta Ad-
ministrator i Gość. Jeżeli korzystasz z tych kont, to załóż nowe o innych,
mniej popularnych nazwach. To znacznie utrudni nieproszonemu go-
ściowi poszukiwania działających loginów.
Ć W I C Z E N I E
5.4 Wyłączanie systemowych kont
Bezwzględnie wyłącz konta Administrator i Gość oraz inne, których
nie używasz. Postępuj zgodnie z poleceniami zamieszczonymi w dal-
szej części ćwiczenia.
1. Kliknij przycisk Start, a następnie Panel sterowania. W nowym
oknie odszukaj i kliknij ikonę Narzędzia administracyjne,
a później Zarządzanie komputerem.
2. W oknie widocznym na rysunku 5.23 dwukrotnie kliknij lewym
klawiszem myszy nazwę konta, które chcesz wyłączyć. W nowym
oknie — rysunek 5.24 — w zakładce Ogólne zaznacz opcję Konto
jest wyłączone. Zmiany zatwierdź, klikając OK.
Rysunek 5.23. Wyłączanie kont systemowych — etap pierwszy
21. 164 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.24.
Wyłączanie
kont systemowych
— etap drugi
3. Korzystając z porad z punktu 2., wyłącz pozostałe nieużywane
konta. Przed wyłączeniem konta Administrator utwórz inne
konto mające takie uprawnienia.
4. Pozamykaj wszystkie otwarte okna.
Zastępowanie systemowego
klienta poczty e-mail
i przeglądarki stron WWW
Użytkownicy internetu narażeni są na przeróżne zagrożenia, ale głów-
nym ich źródłem może być poczta e-mail i strony WWW. Dlatego
bardzo ważnym elementem w polityce bezpieczeństwa jest zastąpie-
nie domyślnego klienta poczty i przeglądarki stron WWW innymi,
bezpieczniejszymi programami.
22. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 165
Ć W I C Z E N I E
5.5 Zastępowanie domyślnego klienta poczty
Zastąp program MS Outlook Express innym, bezpieczniejszym klien-
tem poczty — proponuję Mozilla Thunderbird. Postępuj zgodnie z in-
strukcjami zamieszczonymi w dalszej części niniejszego ćwiczenia.
1. Ze strony http://www.thunderbird.pl pobierz najnowszą wersję
klienta Mozilla Thunderbird, a następnie zainstaluj go w swoim
systemie.
2. Podczas pierwszego uruchomienia świeżo zainstalowanego
programu uruchomiony zostanie kreator, który pozwoli Ci
na przeniesienie wszystkich ustawień z MS Outlook Express.
Dzięki temu zachowasz historię korespondencji, książkę
adresową i ustawienia kont e-mail.
Ć W I C Z E N I E
5.6 Zastępowanie domyślnej przeglądarki stron WWW
Zastąp program MS Internet Explorer innym, bezpieczniejszym — pro-
ponuję Mozilla Firefox. Postępuj zgodnie z instrukcjami zamieszczo-
nymi w dalszej części niniejszego ćwiczenia.
1. Ze strony http://www.firefox.pl pobierz najnowszą wersję
przeglądarki Mozilla Firefox, a następnie zainstaluj ją w swoim
systemie.
2. Podczas pierwszego uruchomienia świeżo zainstalowanego
programu uruchomiony zostanie kreator, który pozwoli Ci
na przeniesienie wszystkich ustawień z MS Internet Explorer.
Dzięki temu zachowasz listę ulubionych stron i inne istotne dane.
Po zainstalowaniu alternatywnych programów do obsługi poczty e-mail
i stron WWW pora na zmianę ustawień systemu. Mam tutaj na myśli
ustawienie obu aplikacji jako domyślnych programów.
23. 166 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Ć W I C Z E N I E
5.7 Zmiana domyślnych aplikacji systemowych
Ustaw Mozilla Firefox i Mozilla Thunderbird jako domyślne programy
do obsługi stron WWW i poczty e-mail. Postępuj zgodnie z polece-
niami zamieszczonymi w dalszej części ćwiczenia.
1. Kliknij przycisk Start, a następnie Określ dostęp do programów
i ich ustawienia domyślne.
2. W nowym oknie, które jest widoczne na rysunku 5.25, zaznacz
opcję Niestandardowe. Następnie zaznacz Mozilla Firefox
i Mozilla Thunderbird i kliknij przycisk OK, aby zachować
wprowadzone zmiany.
Rysunek 5.25. Zmiana domyślnych programów do obsługi e-mail i WWW
3. O tym, że domyślne programy do obsługi WWW i poczty e-mail
zostały zmienione, możesz się przekonać, klikając przycisk Start.
W miejscu oznaczonym na rysunku 5.26 za pomocą strzałki
zobaczysz ikony i nazwy nowych domyślnych programów.
24. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 167
Rysunek 5.26.
Sprawdzanie
domyślnych
programów
Zdecydowanie nie zalecam usuwania przeglądarki MS Internet Explo-
rer. Działanie takie może jedynie negatywnie wpłynąć na stabilność
pracy MS Windows XP. Wystarczy, że nie będziesz używać tego pro-
gramu, będziesz natomiast regularnie aktualizować swój system za
pomocą łat dostępnych na stronie Windows Update.
Jeżeli obsługa programów Mozilla Thunderbird lub Mozilla Firefox jest
zbyt skomplikowana i sprawia Ci problemy, polecam poniższe książki:
Świat według Mozilli. Firefox — http://danowski.pl/ksiazki/
swiat-wedlug-mozilli-firefox
Świat według Mozilli. Thunderbird — http://danowski.pl/ksiazki/
swiat-wedlug-mozilli-thunderbird
Konwersja systemu plików
z FAT32 na NTFS
Jeżeli Twój system został zainstalowany na twardym dysku z systemem
plików FAT32, to zdecydowanie warto go zmienić na NTFS. Dzięki
temu poprawisz bezpieczeństwo pracy w systemie.
25. 168 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Ć W I C Z E N I E
5.8 Konwersja FAT32 na NTFS
Jeżeli zachodzi taka potrzeba, dokonaj konwersji systemu plików
FAT32 na NTFS. Postępuj zgodnie z zaleceniami zamieszczonymi
w dalszej części niniejszego ćwiczenia.
1. Kliknij przycisk Start, a następnie Uruchom. W nowym oknie
wpisz poniższe polecenie i kliknij przycisk OK. Uwaga: zamiast X
wpisz literę przypisaną do dysku, który chcesz poddać konwersji.
convert X: /fs:ntfs
2. Spokojnie zaczekaj, aż program dokona konwersji systemu
plików. Cała operacja przebiega w miarę szybko i nie powoduje
utraty danych.
3. Jeżeli posiadasz dodatkowe dyski, je również poddaj konwersji.
Aktualizacja systemu
Niestety, świeżo zainstalowany system MS Windows XP jest, jeśli moż-
na tak to ująć, dziurawy jak ser szwajcarski. W związku z tym ko-
nieczna jest jego aktualizacja i instalacja najważniejszych łat popra-
wiających dziesiątki błędów.
Firma Microsoft przewidziała dwa rodzaje aktualizacji. Mam tutaj na
myśli aktualizacje zbiorcze, wydawane raz na jakiś czas w postaci
jednej dużej paczki o nazwie Service Pack, oraz małe łatki wydawane
na bieżąco w miarę potrzeb. Musisz zapamiętać, że dodatki Service
Pack zawierają w sobie wszystkie łaty wydane do chwili publikacji
danego dodatku. Poza tym, instalując dodatek SP2, jednocześnie in-
stalujesz wszystkie łaty z dodatku SP1a.
W chwili obecnej dla systemu MS Windows XP wydano dwa do-
datki Service Pack oznaczone numerami 1a oraz 2. Większość płyt
CD z instalacyjnymi wersjami systemu MS Windows XP posiada już
zintegrowany dodatek Service Pack, ale możesz również spotkać się
z systemami bez dodatku.
26. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 169
Ć W I C Z E N I E
5.9 Instalacja Service Pack 2
Sprawdź, z jaką wersją systemu i dodatku Service Pack masz do czy-
nienia. Postępuj zgodnie z poleceniami zamieszczonymi poniżej.
1. Z menu Start wybierz Panel sterowania, a następnie w nowym
oknie kliknij ikonę System.
2. Kliknij zakładkę Ogólne i odczytaj, z jakim systemem masz
do czynienia — rysunek 5.27.
Rysunek 5.27.
Sprawdzanie
wersji
zainstalowanego
dodatku
Service Pack
3. Jeżeli we wskazanym miejscu nie masz informacji na temat
dodatku Service Pack lub widnieje tam informacja o dodatku
SP1a, oznacza to, że masz do czynienia z jedną z pierwszych
wersji systemu MS Windows XP i koniecznie musisz zainstalować
najnowszy dodatek oznaczony numerem 2. Odpowiedni plik
możesz pobrać ze strony http://www.microsoft.com/poland/
windowsxp/sp2.
4. W przypadku gdy po sprawdzeniu okaże się, że Twój system
ma już zainstalowany dodatek SP2, należy przeprowadzić
aktualizację systemu za pomocą usługi Microsoft Update,
która została dokładnie opisana w następnym ćwiczeniu.
27. 170 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Dodatek Service Pack oraz pojedyncze łatki można również zainsta-
lować bezpośrednio przez internet za pomocą witryny Microsoft Update.
Rozwiązanie to pozwala na wygodną i szybką aktualizację systemu;
sam proces aktualizacji będzie dokładnie opisany w ćwiczeniu 5.10.
Ć W I C Z E N I E
5.10 Aktualizacja systemu przez Windows Update
Korzystając z usługi Microsoft Update, przeprowadź aktualizację swo-
jego systemu operacyjnego. Pamiętaj, że konieczne jest połączenie
z internetem oraz trochę czasu. Postępuj zgodnie z poniższymi pole-
ceniami.
1. Upewnij się, czy masz połączenie z internetem. Jeżeli korzystasz
z modemu, to połącz się z siecią.
2. Kliknij menu Start, a następnie wybierz opcję Wszystkie programy
i Microsoft Update — rysunek 5.28.
Rysunek 5.28.
Aktualizacja
systemu
— etap pierwszy
3. Cierpliwie zaczekaj, aż zostanie uruchomiona przeglądarka
stron WWW — MS Internet Explorer. Wówczas w jej oknie
zobaczysz stronę usługi Microsoft Update — rysunek 5.29.
Zwróć uwagę na oznaczone na rysunku przyciski Ekspresowa
oraz Niestandardowa.
28. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 171
Rysunek 5.29. Aktualizacja systemu — etap drugi
Ekspresowa — kliknięcie tego przycisku spowoduje wyszukanie
aktualizacji, które mają przyznany status krytyczny, a co za tym
idzie, należy je bezwzględnie zainstalować, by zabezpieczyć
komputer.
Niestandardowa — wybór tej opcji pozwala na indywidualne
dobranie poszczególnych łatek, które zostaną zainstalowane
przez system Microsoft Update.
4. W tej chwili strona Microsoft Update sprawdzi, jakie aktualizację
są dostępne dla Twojego systemu operacyjnego. Procedura może
potrwać od kilku do kilkudziesięciu sekund, a jej postęp możesz
śledzić dzięki graficznemu wskaźnikowi widocznemu
na rysunku 5.30.
5. Jeżeli pierwszy raz korzystasz z witryny Microsoft Update,
w pierwszej kolejności musisz zainstalować specjalny dodatek
odpowiedzialny za dokładne sprawdzenie legalności posiadanego
systemu operacyjnego. Strona Microsoft Update sama poinformuje
Cię o konieczności instalacji dodatku. Na ekranie monitora
zobaczysz stronę podobną do tej z rysunku 5.31. Musisz
kliknąć przycisk Pobierz teraz i zainstaluj.
29. 172 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.30. Aktualizacja systemu — etap trzeci
Rysunek 5.31. Aktualizacja systemu — etap czwarty
6. Proces pobierania oraz instalacji będzie widoczny w nowym
oknie — rysunek 5.32.
30. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 173
Rysunek 5.32.
Aktualizacja
systemu
— etap piąty
7. Po zakończeniu pobierania i instalacji zobaczysz stosowny
komunikat — rysunek 5.33. Kliknij przycisk Zamknij.
Rysunek 5.33.
Aktualizacja
systemu
— etap szósty
8. Po pomyślnej instalacji dodatku odpowiedzialnego za sprawdzanie
legalności systemu operacyjnego zostaniesz automatycznie
przeniesiony na kolejną stronę, widoczną na rysunku 5.34.
Musisz kliknąć przycisk Kontynuuj, aby rozpocząć proces
sprawdzania legalności systemu operacyjnego.
9. Zaznacz opcję Tak, pomóż mi sprawdzić poprawność systemu
Windows i uzyskać wszystkie ważne aktualizacje dla mojego
komputera (Zalecane) i ponownie kliknij przycisk Kontynuuj
— rysunek 5.35.
31. 174 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.34. Aktualizacja systemu — etap siódmy
Rysunek 5.35. Aktualizacja systemu — etap ósmy
10. W oknie widocznym na rysunku 5.36 kliknij przycisk Kontynuuj
i spokojnie zaczekaj na zweryfikowanie posiadanej przez Ciebie
kopii systemu MS Windows XP.
32. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 175
Rysunek 5.36. Aktualizacja systemu — etap dziewiąty
11. Po dokonaniu pomyślnej weryfikacji legalności systemu zobaczysz
stosowny komunikat — rysunek 5.37. Kliknij przycisk Kontynuuj,
aby rozpocząć wyszukiwanie i instalację aktualizacji dla Twojego
systemu.
Rysunek 5.37. Aktualizacja systemu — etap dziesiąty
33. 176 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
12. Zostaniesz przeniesiony do dobrze Ci znanego okna widocznego
na rysunku 5.38. Musisz wybrać rodzaj aktualizacji. Tak się
składa, że jestem zwolennikiem aktualizacji Niestandardowych
i taką formę opisuję w dalszej części.
Rysunek 5.38. Aktualizacja systemu — etap jedenasty
13. Zaczekaj, aż system wyszuka aktualizacje dostępne dla Twojego
systemu — rysunek 5.39.
14. Po zakończeniu wyszukiwania w oknie przeglądarki zobaczysz
listę aktualizacji. Wystarczy, że zaznaczysz odpowiednie pola
z lewej strony danej łatki (patrz na strzałkę na rysunku 5.40).
Zwróć uwagę na menu z lewej strony. Znajdziesz tam aktualizacje
podzielone na kilka grup, a obok nazwy grupy będzie widoczny
numer, który mówi, ile aktualizacji dostępnych jest w ramach
danej grupy. Bezwzględnie zaznacz wszystkie aktualizacje z działu
Wysoki priorytet.
15. Po zaznaczeniu wszystkich potrzebnych aktualizacji kliknij
zielony przycisk Zainstaluj aktualizacje, widoczny w lewym
narożniku okna przeglądarki. Następnie kliknij szary przycisk
Zainstaluj aktualizacje — rysunek 5.41.
34. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 177
Rysunek 5.39. Aktualizacja systemu — etap dwunasty
Rysunek 5.40. Aktualizacja systemu — etap trzynasty
16. W tej chwili rozpocznie się pobieranie i instalacja wybranych
aktualizacji — rysunek 5.42.
35. 178 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.41. Aktualizacja systemu — etap czternasty
Rysunek 5.42.
Aktualizacja
systemu
— etap piętnasty
17. Po pomyślnym zainstalowaniu aktualizacji zobaczysz na ekranie
swojego monitora podsumowanie — rysunek 5.43.
18. W tej chwili możesz wyłączyć okno przeglądarki. W zależności
od typu zainstalowanych aktualizacji może się okazać,
że konieczny będzie restart komputera.
36. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 179
Rysunek 5.43. Aktualizacja systemu — etap szesnasty
Jak widzisz, witryna Microsoft Update pozwala łatwo aktualizować
system operacyjny, ale ma jedną wadę. Otóż musisz pamiętać o tym,
aby co jakiś czas odwiedzić stronę i sprawdzić aktualizacje. Niestety,
życie pokazuje, że często o tym zapominamy i dlatego znacznie lepiej
skorzystać z mechanizmów automatycznej aktualizacji wbudowanych
w system. Dzięki temu raz skonfigurowany system będzie sam spraw-
dzał, czy dostępne są aktualizacje, i instalował je zgodnie z Twoimi
wytycznymi.
Ć W I C Z E N I E
5.11 Konfiguracja aktualizacji automatycznych
Włącz i skonfiguruj mechanizm automatycznej aktualizacji systemu
operacyjnego. Postępuj zgodnie z poniższymi poleceniami.
1. Z menu Start wybierz opcję Panel sterowania, a następnie znajdź
i dwukrotnie kliknij ikonę System. W nowym oknie, które jest
widoczne na rysunku 5.44, przejdź do zakładki Aktualizacje
automatyczne.
37. 180 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.44.
Włączanie
i konfiguracja
aktualizacji
automatycznych
2. Włącz opcję Automatycznie, a następnie ustaw częstotliwość
sprawdzania aktualizacji. Na przykładowym rysunku widać,
że system będzie każdego dnia o godzinie 3 w nocy sprawdzać,
czy na stronach firmy Microsoft nie pojawiły się uaktualnienia
dla systemu. Oczywiście możesz ustawić inną częstotliwość
odpowiadającą sposobom pracy komputera. Ja zdecydowałem
się na godzinę 3 w nocy, ponieważ nigdy nie wyłączam komputera
i dzięki temu proces aktualizacji nie przeszkadza mi w czasie
codziennej pracy.
Aktualizacje automatyczne mają sens wtedy, gdy komputer jest cały
czas podłączony do internetu. W przeciwnym wypadku proponuję,
abyś zainteresował się specjalnym programem o nazwie Autopatcher,
który ukazuje się co miesiąc i zawiera wszystkie poprawki, jakie uka-
zały się do tej pory. Można powiedzieć, że Autopatcher jest czymś
w rodzaju nieoficjalnego Service Packa. Program można pobrać ze
strony http://autopatcher.pol.pl. Zapamiętaj, że co miesiąc ukazuje się
nowa wersja z aktualnymi poprawkami. Za pierwszym razem musisz
pobrać pełną wersję programu, a później możesz już tylko pobierać
aktualizacje.
38. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 181
Archiwizacja danych
W poprzednich podrozdziałach opisałem sposoby poprawy bezpieczeń-
stwa komputera. Niestety, nawet najlepsza polityka bezpieczeństwa
nie może obejść się bez archiwizacji danych. Temu ważnemu proble-
mowi postanowiłem poświęcić miejsce w niniejszym podrozdziale.
Kopia partycji systemowej
W kolejnych ćwiczeniach skorzystałem z komercyjnego programu
Acronis True Image, który w pełnej wersji był dołączany do popular-
nych gazet komputerowych, np. PC World Komputer 5/2006 (na stronie
gazety można zamówić archiwalny numer). Zaletami programu są pro-
stota obsługi, wiele możliwości, polski język oraz to, że komercyjny
program dostajemy w cenie gazety.
Za pomocą Acronis True Image możemy sporządzić kopię bezpie-
czeństwa całego dysku, partycji bądź wybranych plików. W dalszej
części podrozdziału opisałem tworzenie i przywracanie obrazu party-
cji systemowej. Natomiast pełną funkcjonalność programu możesz po-
znać dzięki polskojęzycznej pomocy.
Ć W I C Z E N I E
5.12 Tworzenie obrazu partycji
Korzystając z programu Acronis True Image, sporządź obraz partycji,
na której znajduje się zainstalowana i skonfigurowana wersja systemu
MS Windows XP. Postępuj zgodnie z poleceniami zamieszczonymi
w dalszej części ćwiczenia.
1. Uruchom program Acronis True Image, a następnie w głównym
oknie programu kliknij opcję Utwórz obraz — rysunek 5.45.
2. W tej chwili zostanie uruchomiony kreator, który pozwoli Ci
na szybkie i sprawne wykonanie kopii partycji. W oknie
widocznym na rysunku 5.46 kliknij przycisk Dalej.
3. Zaznacz opcję Pełna zawartość dysku twardego lub partycji
i kliknij przycisk Dalej — rysunek 5.47.
39. 182 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.45. Tworzenie kopii partycji systemowej — etap pierwszy
Rysunek 5.46.
Tworzenie
kopii partycji
systemowej
— etap drugi
40. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 183
Rysunek 5.47.
Tworzenie
kopii partycji
systemowej
— etap trzeci
4. W oknie widocznym na rysunku 5.48 zaznacz partycję, której
obraz chcesz wykonać, i kliknij przycisk Dalej. Możesz również
zaznaczyć cały dysk wraz ze wszystkimi znajdującymi się
na nim partycjami.
Rysunek 5.48.
Tworzenie
kopii partycji
systemowej
— etap czwarty
5. Kolejny etap, który jest widoczny na rysunku 5.49, wymaga
od Ciebie wskazania miejsca, w którym zostanie zapisany obraz
partycji. Musisz wskazać inny dysk lub napęd nagrywarki płyt
CD/DVD. Następnie w polu Nazwa pliku określ nazwę pliku
obrazu i kliknij przycisk Dalej.
41. 184 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.49.
Tworzenie
kopii partycji
systemowej
— etap piąty
6. W następnym oknie zaznacz opcję Użyj domyślnych ustawień
i kliknij przycisk Dalej — rysunek 5.50.
Rysunek 5.50.
Tworzenie
kopii partycji
systemowej
— etap szósty
7. Na rysunku 5.51 widać kolejne okno kreatora. Wpisz krótki opis
pozwalający łatwo zidentyfikować zawartość obrazu i kliknij
przycisk Dalej.
42. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 185
Rysunek 5.51.
Tworzenie
kopii partycji
systemowej
— etap siódmy
8. Rysunek 5.52 przedstawia podsumowanie dotychczasowych
ustawień. Po kliknięciu przycisku Wykonaj rozpocznie się
tworzenie obrazu partycji i zapisywanie go we wskazanym
miejscu.
Rysunek 5.52.
Tworzenie
kopii partycji
systemowej
— etap ósmy
9. Postęp tworzenia obrazu partycji będziesz mógł śledzić w oknie
widocznym na rysunku 5.53.
43. 186 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.53.
Tworzenie
kopii partycji
systemowej
— etap dziewiąty
10. Po zakończeniu tworzenia obrazu na ekranie monitora pojawi
się stosowny komunikat — rysunek 5.54. Kliknij przycisk OK,
aby zamknąć okno komunikatu.
Rysunek 5.54.
Tworzenie
kopii partycji
systemowej
— etap dziesiąty
Po wykonaniu ćwiczenia 5.12 we wskazanym miejscu powinieneś mieć
zachowany plik obrazu. Teraz przyszła pora na to, aby dowiedzieć się,
w jaki sposób można odtwarzać zawartość pliku obrazu w przypadku
awarii systemu lub utraty jego stabilności.
Ć W I C Z E N I E
5.13 Odtwarzanie obrazu partycji
Korzystając z programu Acronis True Image, odtwórz zawartość ob-
razu partycji systemowej. Postępuj zgodnie z poleceniami zamiesz-
czonymi w dalszej części ćwiczenia.
44. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 187
1. Uruchom program Acronis True Image i w głównym oknie
programu kliknij opcję Przywróć zawartość obrazu
— rysunek 5.55.
Rysunek 5.55. Odtwarzanie kopii partycji systemowej — etap pierwszy
2. W tej chwili na ekranie Twojego monitora pojawi się okno
specjalnego kreatora, który poprowadzi Cię krok po kroku przez
proces odtwarzania zawartości obrazu. W pierwszym oknie,
które jest widoczne na rysunku 5.56, kliknij przycisk Dalej.
3. Odszukaj lokalizację, w której zapisałeś wcześniej obraz partycji,
a następnie zaznacz go i kliknij przycisk Dalej — rysunek 5.57.
4. Zaznacz opcję Przywracanie dysków i partycji i kliknij przycisk
Dalej — rysunek 5.58.
5. Wskaż, co z posiadanego obrazu chcesz odzyskać. Dokładniej
mówiąc, musisz zaznaczyć partycję, która ma zostać odtworzona
— rysunek 5.59. Wystarczy, że klikniesz kwadracik umieszczony
przed nazwą partycji, a następnie przycisk Dalej.
45. 188 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.56.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap drugi
Rysunek 5.57.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap trzeci
6. W kolejnym oknie, widocznym na rysunku 5.60, wskaż partycję,
na którą ma zostać odtworzona zwartość obrazu. Wystarczy,
że klikniesz odpowiednią pozycję na liście, a następnie wybór
zatwierdzisz za pomocą przycisku Dalej.
46. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 189
Rysunek 5.58.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap czwarty
Rysunek 5.59.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap piąty
7. Jeżeli odtwarzasz partycję systemową ,to na ekranie monitora
pojawi się okno podobne do tego z rysunku 5.61. Musisz kliknąć
opcję Uruchom ponownie (zalecane), a następnie spokojnie
zaczekać, aż komputer zostanie ponownie uruchomiony
i na ekranie monitora pojawi się sam program Acronis
True Image.
47. 190 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.60.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap szósty
Rysunek 5.61.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap siódmy
8. Raz jeszcze wykonaj wszystkie czynności przedstawione
na rysunkach od 5.55 do 5.60.
9. Po wykonaniu czynności opisanych w poprzednim punkcie
na ekranie monitora zobaczysz następne okno, podobne do tego
z rysunku 5.62. Zaznacz opcję Aktywna i kliknij przycisk Dalej.
10. W następnym oknie możesz zmienić rozmiar odtwarzanej
partycji — rysunek 5.63. Uznałem jednak, że nie będziemy się
tym zajmować, i dlatego kliknij przycisk Dalej.
11. Zaznacz opcję Tak, chcę przydzielić literę dysku logicznego
dla przywracanej partycji i ustaw C — rysunek 5.64. Kliknij
przycisk Dalej, aby kontynuować przygotowania do odtworzenia
danych z obrazu.
48. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 191
Rysunek 5.62.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap ósmy
Rysunek 5.63.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap dziewiąty
12. W kolejnym oknie kliknij przycisk Dalej — rysunek 5.65.
13. Zaznacz opcję Nie, chcę zakończyć przywracanie i kliknij
przycisk Dalej — rysunek 5.66.
49. 192 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.64.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap dziesiąty
Rysunek 5.65.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap jedenasty
14. Rysunek 5.67 zawiera podsumowanie dotychczasowych
ustawień. Aby rozpocząć odtwarzanie obrazu partycji, kliknij
przycisk Wykonaj.
15. Postęp odzyskiwania danych z obrazu możesz śledzić w oknie
widocznym na rysunku 5.68.
50. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 193
Rysunek 5.66.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap dwunasty
Rysunek 5.67.
Odtwarzanie
kopii partycji
systemowej
— etap trzynasty
16. Po zakończeniu odzyskiwania danych z obrazu na ekranie
monitora pojawi się stosowny komunikat — rysunek 5.69.
Kliknij przycisk OK, aby zamknąć okno komunikatu.
17. W oknie widocznym na rysunku 5.70 kliknij opcję Operacje,
a następnie Zakończ. Spokojnie zaczekaj, aż komputer zostanie
ponownie uruchomiony. Oczywiście powinien uruchomić się
system odzyskany z obrazu partycji.
52. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 195
W tym miejscu pragnę zwrócić Twoją uwagę na fakt, że program
Acronis True Image potrafi utworzyć ukrytą partycję Acronis Secure
Zone i zapisać na niej obraz partycji. Dostęp do ukrytej partycji jest
możliwy wyłącznie z poziomu programu Acronis True Image. W przy-
padku awarii systemu podczas uruchamiania komputera wystarczy
nacisnąć klawisz F11 i po chwili zostanie uruchomiony specjalny sys-
tem operacyjny oraz program Acronis True Image. Dalsza procedura
odzyskiwania zawartości partycji z kopii przebiega w sposób opisany
w ćwiczeniu 5.13.
Systematyczna archiwizacja danych
Poza archiwizacją całej partycji, warto regularnie wykonywać kopie
bezpieczeństwa ważnych dokumentów oraz poczty e-mail czy adresów
ulubionych stron WWW. Czynność tę możesz realizować przez nagry-
wanie wybranych danych na płyty CD lub DVD za pomocą używane-
go przez siebie programu do zapisu krążków. Niestety, działanie takie
wymaga dużej samodyscypliny i świetnej pamięci o tym, co należy
zabezpieczyć. Dlatego na dłuższą metę metoda ta nie sprawdza się.
Na szczęście na rynku dostępne są programy, za pomocą których mo-
żemy tworzyć kopie bezpieczeństwa ważnych danych w sposób całko-
wicie automatyczny.
W następnych ćwiczeniach skorzystałem z programu Nero BackItUp
który jest częścią pakietu Nero 7 — http://www.nero.com. Testową wer-
sję pakietu można pobrać ze strony producenta.
Ć W I C Z E N I E
5.14 Tworzenie kopii bezpieczeństwa
Korzystając z programu Nero BackItUp, utwórz kopię bezpieczeństwa
ważnych danych. Postępuj zgodnie z poleceniami zamieszczonymi
w dalszej części ćwiczenia.
1. Uruchom program Nero BackItUp. Aby rozpocząć tworzenie
archiwum, kliknij przycisk Kreatory, a następnie opcję Utwórz
nową kopię zapasową pliku — rysunek 5.71.
2. Następne okno zawiera informacje o programie i typowy tekst
powitalny. Nie trzeba nic ustawiać, by przejść do kolejnego
etapu tworzenia archiwum, wystarczy kliknąć przycisk Dalej
— rysunek 5.72.
53. 196 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.71. Tworzenie kopii bezpieczeństwa — etap pierwszy
Rysunek 5.72. Tworzenie kopii bezpieczeństwa — etap drugi
54. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 197
3. Zaznacz opcję Wybierz pliki i foldery i kliknij przycisk Dalej,
by przejść do następnego etapu — rysunek 5.73 — który pozwoli
na określenie, jakie pliki i foldery mają podlegać archiwizacji.
Rysunek 5.73. Tworzenie kopii bezpieczeństwa — etap trzeci
4. W kolumnie z lewej strony wskaż foldery, które mają zostać
dodane do archiwum. Możesz również zaznaczyć konkretne
pliki w prawej części. Zwróć uwagę, że zaznaczenie folderu
w lewej kolumnie powoduje, że to samo dzieje się ze wszystkimi
plikami z prawej strony. Po określeniu zawartości archiwum
kliknij przycisk Dalej, by przejść do następnego etapu,
widocznego na rysunku 5.74.
W polu o nazwie Cel wybierz nagrywarkę, z której chcesz
skorzystać podczas tworzenia archiwum. Następnie w polu
Typ kopii zapasowej ustal, jaki typ kopii zapasowej chcesz
wykonać. Na początek proponuję wybranie opcji Pełna kopia
zapasowa. W polu Nazwa kopii zapasowej wpisz nazwę
opisującą zawartość archiwum. Dodatkowo możesz skorzystać
z przycisku Dodaj komentarz i w nowym oknie szerzej opisać
tworzone archiwum.
55. 198 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.74. Tworzenie kopii bezpieczeństwa — etap czwarty
Gdy klikniesz przycisk Więcej, w dolnej części okna pojawi
się kilka dodatkowych opcji. Włącz Kompresuj pliki przed
utworzeniem kopii zapasowej i za pomocą opcji dostępnych
po kliknięciu przycisku Ustawienia kompresji ustaw stopień
spakowania plików.
Jeżeli chcesz, tworzone archiwum może zostać zabezpieczone
hasłem — opcja Szyfruj pliki kopii zapasowej. Po zaznaczeniu
tej opcji uaktywniony zostanie przycisk Ustaw hasło,
za pomocą którego będziesz mógł przypisać hasło wymagane
do odzyskania danych z archiwum.
Na uwagę zasługuje również opcja Wykonaj test antywirusowy
przed utworzeniem kopii zapasowej. Myślę, że znaczenia tej
opcji nie muszę nikomu tłumaczyć — każdy dobrze wie,
że warto z niej skorzystać.
Kliknij przycisk Dalej, aby przejść do następnego etapu.
56. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 199
5. Okno widoczne na rysunku 5.75 jest swego rodzaju
podsumowaniem dotychczasowych ustawień. Warto sprawdzić,
czy nie ma potrzeby wprowadzenia poprawek i ewentualnych
zmian. Poza tym bezwzględnie włącz opcję Weryfikuj dane
po utworzeniu kopii zapasowej. Dzięki temu gotowe archiwum
zostanie sprawdzone pod kątem obecności ewentualnych błędów.
Rysunek 5.75. Tworzenie kopii bezpieczeństwa — etap piąty
6. Tworzenie archiwum rozpocznie się po kliknięciu przycisku
Kopia zapasowa — rysunek 5.76. Operacja będzie trwać od kilku
do kilkunastu minut, a jej dokładny czas zależy od ilości danych
i parametrów Twojej nagrywarki.
7. Postęp tworzenia i zapisywania archiwum jest przedstawiany
za pomocą graficznego wskaźnika. Dodatkowo w oknie
widocznym powyżej znajdziesz informacje o tym, jaka czynność
jest aktualnie wykonywana, ile miejsca zajmuje kopia zapasowa
po kompresji oraz ile czasu pozostało do zakończenia operacji.
57. 200 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.76. Tworzenie kopii bezpieczeństwa — etap szósty
8. Po zakończeniu tworzenia archiwum na ekranie monitora
pojawi się stosowny komunikat.
Gdy tworzysz archiwa ręcznie, pojawia się ciekawa możliwość do-
dawania danych do już istniejących projektów. Poniżej zamieszczam
krótki opis.
Zaczynamy dokładnie tak samo jak w przypadku opisu z ćwicze-
nia 5.14 — kliknij przycisk Utwórz nową kopię zapasową pliku, a w na-
stępnym oknie — Dalej. Pierwsze istotne zmiany będą miały miejsce
w oknie widocznym na rysunku 5.77.
Jeżeli chcesz dodać dane do istniejącego archiwum, zaznacz opcję Użyj
istniejącej kopii zapasowej, a następnie w dolnej części okna wybierz
z listy archiwum, które chcesz modyfikować, i kliknij przycisk Dalej,
by przejść do następnego etapu.
58. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 201
Rysunek 5.77. Dodawanie danych do istniejącego archiwum
— etap pierwszy
Następny etap wymaga zaznaczenia nowych plików i folderów, które
mają trafić do archiwum. Dane w archiwum, które chcesz aktualizo-
wać, będą domyślnie zaznaczone. Możesz wybrać nowe pliki i folde-
ry lub anulować zaznaczenie starych elementów, których nie chcesz
już archiwizować. Kliknij przycisk Dalej, by przejść do kolejnego okna
— rysunek 5.78 — w którym znowu musisz wprowadzić kilka zmian.
Jedyną zmianą w stosunku do tego, co robiłeś podczas wykonywania
ćwiczenia 5.14, jest inna wartość w polu Typ kopii zapasowej — wy-
bierz Przyrostowa kopia zapasowa, pozostałe opcje mają być ustawio-
ne tak samo. Teraz kliknij przycisk Dalej i postępuj tak, jak w przy-
padku nowego archiwum.
Równie ważne jak tworzenie kopii bezpieczeństwa jest nabycie umie-
jętności pozwalających na odzyskanie plików w sytuacji kryzysowej.
Dlatego po wykonaniu ćwiczenia 5.14 zapoznaj się z opisem zamiesz-
czonym w następnym ćwiczeniu i spróbuj przećwiczyć odtwarzanie
danych z posiadanej kopii.
59. 202 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.78. Dodawanie danych do istniejącego archiwum — etap drugi
Ć W I C Z E N I E
5.15 Odtwarzanie danych z kopii bezpieczeństwa
Korzystając z programu Nero BackItUp, postaraj się odzyskać dane
z uprzednio utworzonej kopii bezpieczeństwa. Postępuj zgodnie z po-
leceniami zamieszczonymi w dalszej części ćwiczenia.
1. Uruchom Nero BackItUp i w głównym oknie widocznym
na rysunku 5.79 kliknij przycisk Przywróć kopię zapasową,
by rozpocząć proces przywracania danych z obrazu.
2. Zapoznaj się z informacjami zawartymi w następnym oknie
i kliknij przycisk Dalej, by przejść do kolejnego okna widocznego
na rysunku 5.80.
3. Kliknij ikonę oznaczoną strzałką na rysunku 5.80. Następnie
w nowym oknie wskaż archiwum, z którego chcesz odzyskać
dane. Wystarczy, że na liście zaznaczysz odpowiedni wpis
i klikniesz przycisk OK — rysunek 5.81.
60. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 203
Rysunek 5.79. Odzyskiwanie danych z archiwum — etap pierwszy
Rysunek 5.80. Odzyskiwanie danych z archiwum — etap drugi
61. 204 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.81.
Odzyskiwanie
danych
z archiwum
— etap trzeci
4. Po powrocie do okna widocznego na rysunku 5.82 zaznacz opcję
Przywróć w pierwotnej ścieżce. Dzięki tej opcji dane zostaną
odzyskane i umieszczone w folderze, z którego je utraciłeś.
Możesz również skorzystać z opcji Przywróć w wybranej ścieżce
na dysku twardym. Pozwoli Ci ona wybrać inne miejsce
do zapisania odzyskanych plików.
5. Następnie kliknij przycisk Więcej i zaznacz opcję Zamień plik
lokalny na plik z kopii zapasowej, jeśli plik lokalny jest starszy.
Teraz kliknij przycisk Dalej, aby przejść do kolejnego etapu.
6. W oknie widocznym na rysunku 5.83 możesz zdecydować,
które pliki z archiwum chcesz odzyskać. Wystarczy,
że zaznaczysz tylko te dane, które są Ci potrzebne, a następnie
klikniesz przycisk Dalej.
7. Ostatnie okno widoczne na rysunku 5.84 zawiera podsumowanie
ustawień, jakie wprowadziłeś do tej pory. Odzyskiwanie danych
zacznie się po kliknięciu przycisku Przywracanie. Postęp operacji
będziesz mógł obserwować w oknie podobnym do tego, które
znasz z procesu tworzenia archiwum.
W ważnych komputerach, które zawierają istotne dane, archiwizacja
powinna być wykonywana regularnie, o zadanych porach i dniach mie-
siąca. Z tego powodu osoba tworząca kopie bezpieczeństwa ważnych
danych powinna być sumienna i obowiązkowa. W żadnym wypadku
nie można sobie pozwolić na to, by zapomnieć o wykonaniu archiwum,
gdyż potencjalna awaria to strata dużej ilości pieniędzy i czasu.
62. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 205
Rysunek 5.82. Odzyskiwanie danych z archiwum — etap czwarty
Niestety, ludzie są istotami omylnymi i zdarza się im o czymś zapo-
mnieć. Dlatego też znaczna część oprogramowania dla MS Windows
przeznaczona do tworzenia kopii zapasowych wyposażona jest w spe-
cjalne mechanizmy, które pozwalają na zaplanowanie wykonywania
zadań w określonym czasie. Poniżej pokażę, w jaki sposób skonfigu-
rować Nero BackItUp tak, by sam tworzył odpowiednie kopie istot-
nych dokumentów.
Ć W I C Z E N I E
5.16 Automatyzacja tworzenia kopii bezpieczeństwa
Skorzystaj z możliwości dostępnych w programie Nero BackItUp,
aby zautomatyzować proces tworzenia kopii bezpieczeństwa ważnych
danych. Postępuj zgodnie z poleceniami zamieszczonymi w dalszej
części ćwiczenia.
63. 206 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.83. Odzyskiwanie danych z archiwum — etap piąty
1. Po włączeniu Nero BackItUp w głównym oknie widocznym
na rysunku 5.85 kliknij przycisk Utwórz nowe zadanie kopii
zapasowej.
2. Następne okno kreatora zawiera informacje o programie;
po zapoznaniu się z nimi kliknij przycisk Dalej, by przejść
do następnego etapu — rysunek 5.86.
Tworząc regułę automatycznego wykonania zadania, możesz
zdefiniować ją zupełnie od nowa — Wybierz pliki i foldery
— lub skorzystać z uprzednio utworzonej kopii zapasowej
— Użyj istniejącej kopii zapasowej. W dalszej części
postanowiłem skorzystać z istniejącego projektu.
Kliknij przycisk Dalej, aby przejść do następnego okna,
w którym musisz zaznaczyć pliki i foldery mające trafić
do archiwum. Możesz dodać kolejne pliki lub zmodyfikować
zawartość archiwum.
64. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 207
Rysunek 5.84. Odzyskiwanie danych z archiwum — etap szósty
Rysunek 5.85. Programowanie automatycznej archiwizacji — etap pierwszy
65. 208 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.86. Programowanie automatycznej archiwizacji — etap drugi
Po skompletowaniu danych kliknij przycisk Dalej, aby przejść
do następnego etapu. W następnym oknie określ, gdzie ma
zostać wykonana kopia zapasowa. Jeżeli użyjesz nagrywarki,
pamiętaj, że w tym czasie, kiedy program będzie wykonywał
archiwum, powinna się w niej znajdować płyta.
3. Nie zapomnij ustawić trybu archiwizacji. Na początek radzę
wykonać pełną archiwizację — Pełna kopia zapasowa. Później
możesz zmienić tę opcję, ustawiając aktualizację istniejących
kopii zapasowych — Przyrostowa kopia zapasowa.
Włącz opcję Kompresuj pliki przed utworzeniem kopii zapasowej
i wprowadź niezbędne informacje ułatwiające identyfikację,
a następnie kliknij przycisk Dalej, by przejść do kolejnego
etapu, w którym musisz określić częstotliwość wykonywania
archiwizacji — rysunek 5.87.
W polu Nazwa zadania wpisz nazwę tworzonego zadania.
Natomiast w polu Typ zadania określ częstotliwość tworzenia
archiwów. Do wyboru masz następujące opcje:
66. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 209
Rysunek 5.87. Programowanie automatycznej archiwizacji — etap trzeci
Raz,
Codziennie,
Co tydzień,
Co miesiąc,
Podczas uruchamiania systemu,
Podczas logowania,
W trybie bezpiecznym.
W polu Data rozpoczęcia ustaw datę oraz godzinę wykonania
pierwszego archiwum. Jeśli tego nie zrobisz, program nie będzie
wiedział, kiedy ma zacząć tworzyć archiwum.
4. Po skonfigurowaniu programatora kliknij przycisk Dalej, aby
przejść do kolejnego etapu — rysunek 5.88. Tym razem okno
zawiera informacje o tym, co będzie archiwizowane oraz w jaki
sposób i gdzie zostanie wykonana ta operacja. To okno było już
opisywane przy okazji tworzenia archiwum.
5. Po zapoznaniu się ze statystykami kliknij przycisk Zakończ,
by zakończyć konfigurację automatycznego procesu tworzenia
archiwum.
67. 210 Windows XP. Naprawa i optymalizacja • Ćwiczenia praktyczne
Rysunek 5.88. Programowanie automatycznej archiwizacji — etap czwarty
6. Na pasku Start, w okolicy zegara systemowego pojawi się nowa
ikona o nazwie Nero BackItUp Scheduler — rysunek 5.89.
Informuje ona, że komputer „wie”, kiedy ma wykonać archiwum.
Do nas należy jedynie pamiętanie o tym, by w napędzie
znajdowała się płyta. Wygodnym rozwiązaniem jest używanie
płyty typu RW i pozostawienie jej stale w napędzie.
Rysunek 5.89.
Programowanie
automatycznej
archiwizacji
— etap piąty
7. Jeżeli chcesz podejrzeć, jakie zadania zostały zaplanowane,
to możesz to zrobić w głównym oknie programu. Wystarczy,
że klikniesz ikonę Zadania widoczną w menu z lewej strony
— rysunek 5.90.
68. Rozdział 5. • Poprawa bezpieczeństwa systemu 211
Rysunek 5.90. Programowanie automatycznej archiwizacji — etap szósty
8. Każde z zaplanowanych zadań możesz zmodyfikować, usunąć,
wykonać w dowolnej chwili lub wyłączyć. Wystarczy, że klikniesz
prawym klawiszem myszy odpowiedni wpis na liście.
9. Korzystając z opcji Kalendarz, możesz sprawdzić, jak mają się
zaplanowane zadania do kalendarza na następnie dni.