SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 11
 Андре Мари
Ампер (фр. André-Marie
Ampère, 1775 оны 1
сарын 20 - 1836 оны 6
сарын 10) нь цахилгаан
соронзонг анх нээсэн.
 Тогтмол соронзон ба гүйдэлтэй
дамжуулагч нь орчин тойрондоо
үйлчлэл үзүүлдэг ба үүнийг соронзон
орон гэнэ. Соронзон орон нь бодитой
оршин байдаг материйн хэлбэр юм.
Соронзон орныг шугамаар дүрсэлдэг.
 Соронз нь төмөр, никель, кобальт зэргийг өөртөө татдаг
Соронз 2 туйлтай. Луужингийн соронзны хойд чигийг
заадаг туйлыг хойд туйл гэж нэрлээд N үсгээр тэмдэглэж
гол төлөв улаан өнгөөр, өмнөд чигийг заадаг туйлыг өмнөд
туйл гээд S үсгээр тэмдэглээд хөх өнгөөр буддаг.
 Луужин нь соронзон төмөр ялтсан бүхий гэртэй, зүг
чигийг заагч хэрэгсэл юм.
 Соронзыг хэлбэр дүрсээс хамааруулаад шулуун соронз,
тах соронз, дугуй соронз, соронзон зүү гэх мэт төрөлд
хуваадаг.
 Биесийн хооронд үйлчлэл илэрч байгаа орон зайг
физикт орон гэнэ. Соронзон харилцан үйлчлэл илэрч
байгаа орон зайг соронзон орон гэнэ. Соронзлогдсон биес
соронзон орноор дамжин харилцан үйлчлэлцэнэ.
Соронзны орчимд соронзон орон байна. Соронзон орон
соронзны туйл орчим хүчтэй, дунд хавьд сул байна.Орныг
шугамаар дүрслэн зурж болдог. Ийм шугамыг соронзон
орны шугам гэдэг.
 Соронзон орон нь хойд туйл (N)-аас
өмнөд туйл (S)-руугаа чиглэдэг.
 Эсрэг туйлууд таталцаж, ижил туйлууд
түлхэлцэнэ.
 N=>S
 S<=>S
 N<=>N
 Соронзонг хуглахад хэсэг тус бүр нь
хойт ба өмнөд туйлтай болдог. Ганц
туйлтай соронзон гэж байддаггүй.
Харин хоѐр туйлт соронзон буюу
соронзон диполь үргэлж байна.
 Гүйдэлтэй дамжуулагчийн эргэн
тойронд соронзон орон үүсдэг.
 Баруун гарын дүрмээр гүйдлийн чиг
болон соронзон орны чигиййг
тодорхойлдог.
 Шургын бариулыг соронзон орны
шугамын чигт эргүүлэхэд шураг
давших чиглэлд гүйдэл чиглэдэг.
Эсрэгээр шургын бариулыг гүйдлийн
чигт эргүүлэхэд эргүүлэхэд шургийн
давших чиглэлийн дагуу соронзон орон
чиглэдэг. Гүйдлийн хүрээ ба соронзон
орны шугам хоѐр бие биенээ бөгжилсөн
гархи хэлбэртэй байдаг.
Соронзон

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

цахилгаан ба соронзон
цахилгаан ба соронзонцахилгаан ба соронзон
цахилгаан ба соронзон
Баяраа Х.
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэл
gariunaa
 
хэрэглэгдэхүүн 3
хэрэглэгдэхүүн 3хэрэглэгдэхүүн 3
хэрэглэгдэхүүн 3
tsewegmed
 
конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсатор
bolor_chin
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэг
subdaa
 
Уусах чанар
Уусах чанарУусах чанар
Уусах чанар
dawaakhuu_od
 
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагаварДэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Baterdene Tserendash
 

La actualidad más candente (20)

цахилгаан ба соронзон
цахилгаан ба соронзонцахилгаан ба соронзон
цахилгаан ба соронзон
 
8анги
8анги8анги
8анги
 
Tsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oronTsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oron
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
 
Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэл
 
хэрэглэгдэхүүн 3
хэрэглэгдэхүүн 3хэрэглэгдэхүүн 3
хэрэглэгдэхүүн 3
 
семинар2
семинар2семинар2
семинар2
 
конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсатор
 
бодисын соронзон-шинж-чанар-1
бодисын соронзон-шинж-чанар-1бодисын соронзон-шинж-чанар-1
бодисын соронзон-шинж-чанар-1
 
Ximi 12 r angi angiin daalgavar
Ximi 12 r angi angiin daalgavarXimi 12 r angi angiin daalgavar
Ximi 12 r angi angiin daalgavar
 
атомын бүтэц
атомын бүтэцатомын бүтэц
атомын бүтэц
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэг
 
Уусах чанар
Уусах чанарУусах чанар
Уусах чанар
 
8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал
 
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
 
Tsho lekts 1
Tsho lekts  1Tsho lekts  1
Tsho lekts 1
 
ажил чадал энерги
ажил чадал энергиажил чадал энерги
ажил чадал энерги
 
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагаварДэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
 

Destacado (16)

соронзон%20хичээл.odp 1
соронзон%20хичээл.odp 1соронзон%20хичээл.odp 1
соронзон%20хичээл.odp 1
 
соронзон
соронзонсоронзон
соронзон
 
ХӨВСГӨЛ ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ЭРДМИЙН ДАЛАЙ” ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
ХӨВСГӨЛ ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ЭРДМИЙН ДАЛАЙ” ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬХӨВСГӨЛ ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ЭРДМИЙН ДАЛАЙ” ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
ХӨВСГӨЛ ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ЭРДМИЙН ДАЛАЙ” ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
 
соронзон 8р анги
соронзон  8р ангисоронзон  8р анги
соронзон 8р анги
 
Tsaxilgaan coronzon dolgoin
Tsaxilgaan coronzon dolgoinTsaxilgaan coronzon dolgoin
Tsaxilgaan coronzon dolgoin
 
Buleg
BulegBuleg
Buleg
 
электроник хичээл
электроник хичээлэлектроник хичээл
электроник хичээл
 
7
77
7
 
P ii lekts-2 b-s-l hvvl
P ii lekts-2 b-s-l hvvlP ii lekts-2 b-s-l hvvl
P ii lekts-2 b-s-l hvvl
 
Ph lekts-3
Ph lekts-3Ph lekts-3
Ph lekts-3
 
физик
физикфизик
физик
 
Hs teacher 201203_mon (30%)
Hs teacher 201203_mon (30%)Hs teacher 201203_mon (30%)
Hs teacher 201203_mon (30%)
 
Tusliin taniltsuulga
Tusliin taniltsuulgaTusliin taniltsuulga
Tusliin taniltsuulga
 
P ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronP ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oron
 
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
 
цахилгаан
цахилгаанцахилгаан
цахилгаан
 

Similar a Соронзон (10)

соронзон
соронзонсоронзон
соронзон
 
луужин
луужин луужин
луужин
 
атомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцатомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэц
 
Amperiin huuli
Amperiin huuliAmperiin huuli
Amperiin huuli
 
Lekts 12
Lekts 12Lekts 12
Lekts 12
 
туйлын туяа
туйлын туяатуйлын туяа
туйлын туяа
 
атом ба атомын бүтэц
атом ба атомын бүтэцатом ба атомын бүтэц
атом ба атомын бүтэц
 
Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3
 
Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3
 
Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1
 

Más de Bilguun Ochirbat

Más de Bilguun Ochirbat (8)

Реализм
РеализмРеализм
Реализм
 
Үүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ой
Үүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ойҮүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ой
Үүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ой
 
Оюуны өмч
Оюуны өмчОюуны өмч
Оюуны өмч
 
Бүх ертөнцийн таталцлийн хууль
Бүх ертөнцийн таталцлийн хуульБүх ертөнцийн таталцлийн хууль
Бүх ертөнцийн таталцлийн хууль
 
Веб технологи
Веб технологиВеб технологи
Веб технологи
 
Эсийн бодисын солилцоо
Эсийн бодисын солилцооЭсийн бодисын солилцоо
Эсийн бодисын солилцоо
 
Угсаатан ба хэл
Угсаатан ба хэлУгсаатан ба хэл
Угсаатан ба хэл
 
Цөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөл
Цөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөлЦөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөл
Цөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөл
 

Соронзон

  • 1.
  • 2.  Андре Мари Ампер (фр. André-Marie Ampère, 1775 оны 1 сарын 20 - 1836 оны 6 сарын 10) нь цахилгаан соронзонг анх нээсэн.
  • 3.  Тогтмол соронзон ба гүйдэлтэй дамжуулагч нь орчин тойрондоо үйлчлэл үзүүлдэг ба үүнийг соронзон орон гэнэ. Соронзон орон нь бодитой оршин байдаг материйн хэлбэр юм. Соронзон орныг шугамаар дүрсэлдэг.
  • 4.  Соронз нь төмөр, никель, кобальт зэргийг өөртөө татдаг Соронз 2 туйлтай. Луужингийн соронзны хойд чигийг заадаг туйлыг хойд туйл гэж нэрлээд N үсгээр тэмдэглэж гол төлөв улаан өнгөөр, өмнөд чигийг заадаг туйлыг өмнөд туйл гээд S үсгээр тэмдэглээд хөх өнгөөр буддаг.  Луужин нь соронзон төмөр ялтсан бүхий гэртэй, зүг чигийг заагч хэрэгсэл юм.  Соронзыг хэлбэр дүрсээс хамааруулаад шулуун соронз, тах соронз, дугуй соронз, соронзон зүү гэх мэт төрөлд хуваадаг.  Биесийн хооронд үйлчлэл илэрч байгаа орон зайг физикт орон гэнэ. Соронзон харилцан үйлчлэл илэрч байгаа орон зайг соронзон орон гэнэ. Соронзлогдсон биес соронзон орноор дамжин харилцан үйлчлэлцэнэ. Соронзны орчимд соронзон орон байна. Соронзон орон соронзны туйл орчим хүчтэй, дунд хавьд сул байна.Орныг шугамаар дүрслэн зурж болдог. Ийм шугамыг соронзон орны шугам гэдэг.
  • 5.
  • 6.  Соронзон орон нь хойд туйл (N)-аас өмнөд туйл (S)-руугаа чиглэдэг.
  • 7.  Эсрэг туйлууд таталцаж, ижил туйлууд түлхэлцэнэ.  N=>S  S<=>S  N<=>N
  • 8.  Соронзонг хуглахад хэсэг тус бүр нь хойт ба өмнөд туйлтай болдог. Ганц туйлтай соронзон гэж байддаггүй. Харин хоѐр туйлт соронзон буюу соронзон диполь үргэлж байна.
  • 9.  Гүйдэлтэй дамжуулагчийн эргэн тойронд соронзон орон үүсдэг.  Баруун гарын дүрмээр гүйдлийн чиг болон соронзон орны чигиййг тодорхойлдог.
  • 10.  Шургын бариулыг соронзон орны шугамын чигт эргүүлэхэд шураг давших чиглэлд гүйдэл чиглэдэг. Эсрэгээр шургын бариулыг гүйдлийн чигт эргүүлэхэд эргүүлэхэд шургийн давших чиглэлийн дагуу соронзон орон чиглэдэг. Гүйдлийн хүрээ ба соронзон орны шугам хоѐр бие биенээ бөгжилсөн гархи хэлбэртэй байдаг.