1. lÞch sö thÕ giíi
Bµi 1: liªn x« vµ c¸c níc ®«ng ©u sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai.
I/ liªn x«:
1/ nh÷ng thµnh tùu trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë Liªn X« tõ n¨m
1945 ®Õn nöa ®Çu nh÷ng n¨m 70.
a/ Bèi c¶nh khi Liªn X« tiÕn hµnh c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi:
_ Nh©n d©n Liªn X« ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng hy sinh vµ tæn thÊt hÕt søc to lín
: H¬n 20 triÖu ngêi chÕt ,1710 thµnh phè vµ h¬n 70.000 lµng m¹c bÞ thiªu
huû,3200 xÝ nghiÖp bÞ tµn ph¸.
_ C¸c níc ph¬ng T©y do MÜ cÇm ®Çu, tiÕn hµnh bao v©y kinh tÕ, ch¹y dua
vò trang, chuÈn bÞ chiÕn tranh tæng lùc nh»m tiªu diÖt Liªn X« vµ c¸c níc
XHCN.
Trong bèi c¶nh ®ã, nh©n d©n Liªn X« võa ra søc x©y dùng l¹i ®Êt níc, cñng
cè quèc phßng, võa tÝch cùc gióp ®ì phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi.
b/ Thµnh tùu:
_ Hoµn thµnh th¾ng lîi kÕ ho¹ch 5 n¨m kh«i phôc kinh tÕ (1946- 1950) trong
thêi gian 4 n¨m 3 th¸ng .N¨m 1950, tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp t¨ng 72% so víi tr-
íc chiÕn tranh.
_ Trong thËp kû 50,60 vµ nöa ®Çu 70, Liªn X« lµ cêng quèc c«ng nghiÖp thø
hai thÕ giíi (sau MÜ) gi÷a thËp kû 70 chiÕm gÇn 20% tæng s¶n lîng c«ng
nghiÖp toµn thÕ giíi .
N¨m 1972so víi 1922, s¶n lîng c«ng nghiÖp t¨ng 321 lÇn, thu nhËp quèc d©n
t¨ng 112 lÇn. §i ®Çu trong mét sè nghµnh c«ng nghiÖp míi: c«ng nghiÖp vò trô,
c«ng nghiÖp ®iÖn nguyªn tö.
_ §¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu rùc rì trong lÜnh vùc khoa häc- kü thuËt: N¨m 1957,
lµ níc ®Çu tiªn phãng thµnh c«ng vÖ tinh nh©n t¹o cña tr¸i ®Êt ; n¨m 1961
phãng tµu vò trô ®a nhµ du hµnh vò trô Ga-ga- rin bay vßng quanh tr¸i ®Êt,më
®Çu kû nguyªn chinh phôc vò trô cña loµi ngêi.
_ VÒ qu©n sù: §Çu thËp kû 70, Liªn X« ®¹t ®îc thÕ c©n b»ng chiÕn lîc vÒ søc
m¹nh qu©n sù nãi chung vµ sùc m¹nh lùc lîng h¹t nh©n nãi riªng víi c¸c níc ph-
¬ng T©y. Lµm ®¶o lén toµn bé chiÕn lîc cña mÜ vµ ®ång minh MÜ.
2/ T×nh h×nh chÝnh trÞ vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Liªn X«:
a/ T×nh h×nh chÝnh trÞ :
Trong vßng 30 n¨m sau chiÕn tranh t×nh h×nh chÝnh trÞ Liªn X« æn ®Þnh.
Bªn c¹nh nh÷ng c«ng lao trong viÖc thóc ®Èy c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ vµ
x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña CNXH, c¸c nhµ l·nh ®¹o X« ViÕt tiÕp tôc
m¾c ph¶i nh÷ng thiÕu sãt sai lÇm: chñ quan, nãng véi , thùc hiÖn chÕ ®é Nhµ
níc bao cÊp vÒ kinh tÕ, thiÕu d©n chñ vµ c«ng b»ng x· héi ... nh÷ng sai lÇm

2. thiÕu sãt nµy Ýt nhiÒu ®· ®îc ph¸t hiÖn vµ ®· diÔn ra nh÷ng cuéc ®Êu tranh
trong néi bé §¶ng céng s¶n vµ néi bé giíi l·nh ®¹o X« ViÕt.
b/ ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i :
Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i hoµ b×nh vµ tÝch cùc ñng hé c¸ch m¹ng thÕ
giíi.
_ Gióp ®ì c¸c níc XHCN anh em vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn.
_ Lu«n lu«n ñng hé sù nghiÖp ®Êu tranh v× ®éc lËp d©n téc d©n chñ vµ tiÕn
bé x· héi cña nh©n d©n c¸c níc trªn thÕ giíi.
_ §i ®Çu vµ ®Êu tranh kh«ng mÖt mái cho nÒn hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi.
Lµ níc XHCN lín nhÊt, hïng m¹nh nhÊt, Liªn X« ®îc coi lµ thµnh tr× cña hoµ
b×nh thÕ giíi vµ chç dùa cña phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi.
II/ c¸c níc ®«ng ©u
1/ c¸c níc d©n chñ nh©n d©n §«ng ¢u thµnh lËp:
_ nh÷ng n¨m 1944 – 1945, trªn ®êng truy kÝch qu©n ®éi ph¸t xÝt §øc, hång
qu©n Liªn X« tiÕn qua vïng §«ng ¢u, nh©n d©n vµ lùc lîng vò trang c¸c níc §«ng
¢u ®· næi dËy phèi hîp víi Hång qu©n , tiªu diÖt bän ph¸t xÝt giµnh chÝnh
quyÒn , thµnh lËp c¸c níc d©n chñ nh©n d©n.
_ Riªng ë §øc, qu©n ®éi 4 níc Liªn X«, MÜ, Anh, Ph¸p ph©n chia khu vùc t¹m
chiÕm ®ãng nh»m tiªu diÖt triÖt ®Ó chñ nghÜa ph¸t xÝt, lµm cho níc nµy trë
thµnh mét níc thèng nhÊt, hoµ b×nh, d©n chñ.
_ Trªn ba vïng chiÕm ®ãng cña MÜ, Anh, Ph¸p, c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng thµnh
lËp níc céng hoµ Liªn bang §øc ( T©y §øc –th¸ng 9/ 1949) ; ngµy 7/10/1949, trªn
khu vùc Liªn X« cai qu¶n, níc céng hoµ D©n chñ §øc ra ®êi (§«ng §øc).
_ Sù ra ®êi cña c¸c níc d©n chñ nh©n d©n §«ng ¢u lµ mét biÕn ®æi to lín
trong côc diÖn Ch©u ¢u s©u chiÕn tranh thÕ giíi thø hai.
_ C¸c níc d©n chñ nh©n d©n §«ng ¢u lµ: Céng hoµ nh©n d©n Ba lan, céng hoµ
nh©n d©n Rumani, céng hoµ nh©n d©n Hunggari, céng hoµ nh©n d©n TiÖp
Kh¾c, céng hoµ nh©n d©n Nam T, céng hoµ nh©n d©n Anbani, céng hoµ nh©n
d©n Bungari, céng hoµ d©n chñ §øc.
2/ Hoµn thµnh c¸ch m¹ng d©n chñ nh©n d©n:
Hoµn thµnh c¸ch m¹ng d©n chñ nh©n d©n ë c¸c níc §«ng ¢u ph¶i tr¶i qua mét
cuéc ®Êu tranh giai cÊp gay g¾t, phøc t¹p.
_ Sau khi lËt ®æ chÝnh quyÒn ph¸t xÝt, chÝnh quyÒn ë c¸c níc §«ng ¢u lµ
chÝnh quyÒn liªn hiÖp gåm ®¹i biÓu c¸c giai cÊp, c¸c ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ trong
MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt chèng ph¸t xÝt, trong ®ã giai cÊp t s¶n vµ c¸c
chÝnh ®¶ng cña hä gi÷ vai trß kh¸ quan träng.
_ Nhng n¨m 1947 -1948, giai cÊp t s¶n nhiÒu níc §«ng ¢u ®îc sù hç trî cña c¸c
thÕ lùc ph¶n ®éng trong vµ ngoµi níc ®· tiÕn hµnh hµng lo¹t ©m mu ®¶o chÝnh

3. nh»m g¹t bá nh÷ng ngêi céng s¶n ra khái chÝnh quyÒn liªn hiÖp ,giµnh toµn bé
chÝnh quyÒn (tiªu biÓu lµ sù kiÖn th¸ng 2/ 1948 ë TiÖp Kh¾c).
Nhê sù gióp ®ì cña Liªn X«, giai cÊp v« s¶n vµ nh©n d©n c¸c níc §«ng ¢u ®·
®¸nh b¹i mäi ho¹t ®éng ph¶n c¸ch m¹ng ,cñng cè chÝnh quyÒn d©n chñ nh©n
d©n.
_ TiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch d©n chñ quan träng : c¶i c¸ch ruéng ®Êt ,quèc
h÷u ho¸ xis nghiÖp t b¶n lín trong vµ ngoµi níc ,thùc hiÖn réng r·i c¸c quyÒn tù
do d©n chñ,ban hµnh chÕ ®é nghØ ng¬i l¬ng bæng.....
Nh÷ng nhiÖm vô nµy ®îc hoµn thµnh vµo nh÷ng n¨m 1948-1949
* ý nghÜa cña th¾ng lîi ®ã :
- Cñng cè chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n , t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó chuyÓn sang
c¸ch m¹ng XHCN.
- Cïng víi th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng Trung Quèc vµ sù ra ®êi cña níc cäng hoµ
nh©n d©n Trung Hoa (10/1949) ®Ênh dÊu CNXH ®· vît ra khái ph¹m vi mét níc
(Liªn X«) vµ bíc ®Çu trë thµnh hÖ thèng thÕ giíi.
3/ C¸c níc §«ng ¢u x©y dùng CNXH tõ 1950 ®Õn nöa ®Çu nh÷ng n¨m 70:
a/ thµnh tùu:
_ Bé mÆt ®Êt níc ngµy cµng thay ®æi ,®êi sèng vËt chÊt ,tinh thÇn cña nh©n
d©n ngµy cµng t¨ng lªn .
_ TÊt c¶ mäi ©m mu chèng ph¸ do bän ®Õ quèc vµ c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng
trong níc g©y ra ®Òu bÞ dËp t¾t.
b/ Sai lÇm thiÕu sãt:
RËp khu«n theo m« h×nh x©y dùng CNXH ë Liªn X« thiÕu d©n chñ vµ c«ng
b»ng x· héi ,vi ph¹m ph¸p chÕ XHCN.
III/quan hÖ hîp t¸c gi÷a Liªn X« ,c¸c níc §«ng ¢u vµ c¸c níc XHCN kh¸c
1/ Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ (sev):
_ Hoµn c¶nh ra ®êi : Sau khi c¸c níc §«ng ¢u hoµn thµnh c¸ch m¹ng d©n téc
d©n chñ ,bíc vµo thêi kú x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
Thµnh lËp ngµy 8-1-1949.
_ Môc ®Ých : Thóc ®Èy sù hîp t¸c gióp ®ì lÉn nhauveef kinh tÕ ,v¨n ho¸ ,
khoa häc –kü thuËt gi÷a Liªn X« vµ c¸c níc XHCN.
_ C¸c thµnh viªn : Liªn X«, Anbani, Ba lan , Bungari, Hunggari, Rumani, TiÖp
Kh¾c, céng hoµ d©n chñ §øc ,M«ng cæ, Cu Ba , ViÖt Nam
_ Vai trß vµ t¸c dông : §Èy m¹nh quan hÖ hîp t¸c, gióp ®ì lÉn nhau vÒ kinh tÕ
b»ng c¸ch phèi hîp gi÷a c¸c níc XHCN trong c¸c kÕ ho¹ch kinh tÕ dµi h¹n ,nh
ph©n c«ng s¶n xuÊt,theo híng chuyªn ngµnh trong ph¹m vi c¸c níc XHCN , ®Èy
m¹nh trao ®æi vµ bu«n b¸n hµng ho¸ , ph¸t triÓn c«ng- n«ng nghiÖp ,giao th«ng
vËn t¶i , khoa häc- kÜ thuËt.....

4. 2/ Tæ chøc liªn minh phßng thñ V¸c xa va:
- Hoµn c¶nh ra ®êi : N¨m 1955,c¸c níc thµnh viªn khèi qu©n sù B¾c §¹i T©y
D¬ng (Na T«) phª chuÈn hiÖp íc Pari n¨m 1954, vò trng l¹i cho T©y §øc ®a
T©y §øc gia nhËp NaT« ,biÕn T©y §øc thµnh lùc lîng xung kÝch chèng
Liªn X« , céng hoµ d©n chñ §øc vµ c¸c níc XHCN ,uy hiÕp hoµ b×nh vµ an
ninh cña c¸c níc Ch©u ¢u.
Ra ®êi ngµy 14-5-1955 ë Vac xa va gåm c¸c thµnh viªn : Liªn X«, Anbani, Ba
lan, Bungari, céng hoµ d©n chñ §øc , Hunggari ,Rumani, TiÖp Kh¾c.
_ Môc ®Ých : gi÷ g×n an ninh cña c¸c níc thµnh viªn duy tr× hoµ b×nh ë Ch©u
¢u vµ cñng cè h¬n n÷a t×nh h÷u nghÞ , hîp t¸c gi÷a c¸c níc thµnh viªn XHCN
anh em.
_ Vai trß vµ t¸c dông: T¨ng cêng søc m¹nh qu©n sù , gi÷ ginf hoµ b×nh vµ an
ninh cña Liªn X« vµ c¸c níc XHCN §«ng ¢u ,nh»m ®èi phã tríc ©m mu g©y
chiÕn cña c¸c níc ®Õ quèc.
Bµi 2: c¸c níc ¸, phi, mÜ la tinh sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai
i/ cuéc néi chiÕn 1946 – 1949 ë trung quèc.
1/ Hoµn c¶nh dÉn ®Õn néi chiÕn: Tríc sù lín m¹nh cña c¸ch m¹ng Trung quèc
( vïng gi¶i phãng ®îc më réng – chiÕm 1/4 ®Êt ®ai vµ 1/3 d©n sè c¶ níc; lùc l-
îng qu©n chñ lùc ph¸t triÓn , c¬ së c¸ch m¹ng ngµy cµng v÷ng ch¾c nhê ®îc
Liªn X« chuyÓn giao vïng §«ng B¾c Trung Quèc vµ toµn bé vò khÝ tíc ®îc cña
h¬n 1 triÖu qu©n NhËt ....), tËp ®oµn Tëng Giíi Th¹ch – dùa vµo sù gióp ®ì cña
MÜ – muèn ph¸t ®éng cuéc néi chiÕn nh»m tiªu diÖt §ng céng s¶n vµ phong
trµo c¸ch m¹ng Trung Quèc. VÒ phÝa MÜ , sau khi chiÕn tranh thÕ giíi thø hai
kÕt thóc ,MÜ ra søc gióp ®ì Tëng Giíi Th¹ch ph¸t ®éng néi chiÕn , ©m mu biÕn
Trung Quèc thµnh thuéc ®Þa kiÓu míi cña MÜ.
2/ DiÔn biÕn : Hai giai ®o¹n
_ Giai ®o¹n phßng ngù vÒ chiÕn lîc : ( 7/ 1946 ®Õn 6/1947) nh»m tiªu diÖt
sinh lùc ®Þch ,x©y dùng lùc lîng qu©n c¸ch m¹ng .
KÕt qu¶ : Sau 1 n¨m chiÕn ®Êu ,qu©n gi¶i phãng tiªu diÖt h¬n 1 triÖu qu©n
Tëng vµ ph¸t triÓn lùc lîng chñ lùc cña m×nh tíi 2 triÖu ngêi.
_ Giai ®o¹n ph¶n c«ng: (6/1947 ®Õn 10/1949) Qu©n c¸ch m¹ng gi¶i phãng
c¸c vïng do Quèc d©n §¶ng thèng trÞ .
+ 23/4/1949 nÒn thèng trÞ cña Tëng Giíi Th¹ch bÞ sôp ®æ.
+ 1/10/1949 níc céng hoµ nh©nd ©nTrung Hoa thµnh lËp .C¸ch m¹ng d©n téc
d©n chñ Trung Quèc hoµn thµnh.

5. Y nghÜa : KÕt thóc 100 n¨m Trung Quèc bÞ ®Õ quèc ,phong kiÕn vµ t s¶n
m¹i b¶n thèng trÞ ; ®a nh©n d©n Trung Quèc vµo kû nguyªn ®éc lËp tù do vµ
tiÕn lªn CNXH.
II/ c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc lµo tõ 1945 ®Õn 1975.
1/ Tõ 1945 ®Õn 1954:
_ Th¸ng 8 /1945 lîi dông thêi c¬ NhËt ®Çu hµng , nh©n d©n Lµo næi dËy
khëi nghÜa ,thµnh lËp chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng ë nhiÒu n¬i.
_ Ngµy 12/10/1945 chÝnh phñ Lµo ra m¾t quèc d©n ,tuyªn bè nÒn ®éc lËp
cña Lµo.
_ Th¸ng 3/1946 Thùc d©n ph¸p quay trë l¹i x©m lîc Lµo. Nh©n d©n Lµo tiÕp
tôc kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc.
_ Ngµy 13/8/1950 MÆt trËn Lµo tù do vµ chÝnh phñ kh¸ng chiÕn Lµo ra ®êi
do hoµng th©n Xuphanuv«ng ®øng ®Çu . Phèi hîp víi chiÕn trêng ViÖt Nam vµ
Campuchia ,®îc sù gióp dì cña qu©n t×nh nguyenj ViÖt Nam , qu©n d©n Lµo ®·
giµnh dîc nhiÒu th¾ng lîi trong nh÷ng n¨m 1953,1954 .
_ Th¸ng 7/1954 buéc ph¶i ký hiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ,c«ng nhËn ®éc lËp ,chñ
quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ Lµo.
2/Tõ 1954 ®Õn 1975:
_ Sau khi Ph¸p thÊt b¹i , MÜ t×m c¸ch thay ch©n Ph¸p. Th«ng qua viÖn trî
kinh tÕ vµ qu©n sù ,MÜ dùng lªn chÝnh quyÒn,qu©n ®äi tay sai , n¾m quyÒn
chi phèi mäi mÆt ë Lµo, nh»m biÕn lµo trë thµnh thuéc ®Þa kiÓu míi cña MÜ.
_ Díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo (thµnh lËp th¸ng
3/1955) nh©n d©n Lµo ®· tõng bíc ®¸nh b¹i c¸c kÕ ho¹ch leo thang chiÕn tranh
cña MÜ .§Õn ®Çu nh÷ng n¨m 60 vung gi¶i phãng chiÕm 2/3 diÖn tÝch ,1/3 d©n
sè trong c¶ níc. Tõ 1964 ®Õn 1973 nh©n d©n Lµo ®· ®¸nh b¹i cuéc chiÕn tranh
®Æc biÖt cña MÜ ,buéc MÜ vµ tay sai ph¶i ký hiÖp ®Þnh Viªng ch¨n
(21/2/1973) lËp l¹i nÒn hoµ b×nh, thùc hiÖn hoµ hîp d©n téc ë Lµo.
_ Th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam 30/4/1975 ®· cæ vò vµ t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho c¸ch m¹ng Lµo tiÕn lªn giµnh th¾ng lîi hoµn toµn. Díi sù l·nh ®¹o
cña §¶ng nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 12/1975 nh©n d©n
Lµo næi dËy giµnh chÝnh quyÒn trong c¶ níc.
_ Ngµy 2/12/1975 níc céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo ra ®êi . C¸ch m¹ng
Lµo bíc sang thêi kú míi ,x©y dùng chÕ ®ä d©n chñ nh©n d©n ,tiÕn lªn theo
®Þnh híng XHCN.
III/ qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ph¸t triÓn cña hiÖp héi c¸c níc ®«ng nam ¸(asean).
C¬ héi th¸ch thøc ViÖt Nam khi gia nhËp tæ chøc nµy.
1/ Qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ph¸t triÓn cña hiÖp héi c¸c níc A SEAN
*Sù thµnh lËp a sean:

6. _ Thµnh lËp th¸ng 8/1967 t¹i b¨ng cèc ( Th¸i lan) víi sù tham gia cña 5 níc
In®«nª xia, Ma lai xia, Th¸i lan, Xin ga po, Philippin. Tªn gäi “ HiÖp héi c¸c níc
®«ng nam ¸” ( viÕt t¾t lµ a sean).
*Môc tiªu cña A SEAN :
_ X©y dùng nh÷ng mèi quan hÖ hoµ b×nh, h÷u nghÞ hîp t¸c gi÷a c¸c níc
trong khu vùc , t¹o nªn 1 céng ®ång §«ng Nam ¸ hïng m¹nh trªn c¬ së tù c-
êng khu vùc.
_ ThiÕt lËp 1 khu vùc hoµ b×nh, tù do, trung lËp ë §«ng Nam ¸.
Nh vËy A SEAN lµ 1 tæ chøc liªn minh chÝnh trÞ _ kinh tÕ cña khu vùc §«ng
Nam ¸ .
*Qu¸ tr×nh trë thµnh ASEAN toµn §«ng Nam ¸:
_ Khi míi thµnh lËp A SEAN cã 5 thµnh viªn: In®«nª xia, Ma lai xia, Th¸i lan,
Xingapo, Philippin. Ngµy 7/1/1984 A SEAN kÕt n¹p thªm Brun©y.Th¸ng 2/1976 ,
t¹i héi nghÞ cÊp cao ë Bali (In®«nª xia) A SEAN tuyªn bè më réng sù hîp t¸c
gi÷a c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸....
_ Ngµy 28/7/1995 ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc thø 7 cña A
SEAN. Ngµy 23/7/1997 A SEAN kÕt n¹p thªm Lµo vµ Mi an ma. Ngµy 30/4/1999
Cam pu chia trë thµnh thµnh viªn thø 10 cña A SEAN. TRong t¬ng lai, §«ng timo
còng sÏ lµ thµnh viªn cña “ HiÖp héi c¸c níc §«ng Nam ¸” . Nh vËy , A SEAN sÏ
trë thµnh A SEAN toµn §«ng Nam ¸.
2/ c¬ héi vµ th¸ch thøc ViÖt Nam khi gia nhËp tæ chøc nµy:
_ Thêi c¬: T¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam ®îc hoµ nhËp vµo céng ®ång khu vùc,
vµo thÞ trêng c¸c níc §«ng Nam ¸.Thu hót vèn ®Çu t , më ra c¬ héi giao lu häc
tËp, tiÕp thu tr×nh ®é khoa häc- kÜ thuËt, c«ng nghÖ vµ v¨n ho¸.... ®Ó ph¸t
triÓn ®Êt níc ta.
_ Th¸ch thøc: ViÖt Nam ph¶i chÞu sù c¹ch tranh quyÕt liÖt, nhÊt lµ vÒ kinh tÕ.
Hoµ nhËp nÕu kh«ng ®øng v÷ng th× dÔ bÞ tôt hËu vÒ kinh tÕ vµ bÞ hoµ tan
vÒ chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi.
Iv/ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn vµ th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë
ch©u phi tõ 1945 ®Õn nay.
Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai phong trµo gi¶i phãng dan téc bïng næ ë
Ch©u phi vµ Ch©u Phi trë thµnh “ Lôc ®Þa míi trçi dËy” trong cuéc ®Êu tranh
chèng chñ nghÜa thùc d©n,qua c¸c giai ®o¹n:
_ Giai ®o¹n 1945 - 1954: Phong trµo bïng næ ®Çu tiªn ë B¾c Phi cuéc chÝnh
biÕn cña sÜ quan vµ binh lÝnh Ai CËp (7/1952) th¾ng lîi, lËt ®æ chÕ ®é qu©n
chñ vµ nÒn thèng trÞ thùc d©n Anh .Níc céng hoµ Ai CËp ra ®êi (6/1953).
_ Giai ®o¹n 1954 -1960: ChiÕn th¾ng DiÖn Biªn Phñ cña ViÖt Nam n¨m 1954
lµm rung chuyÓn hÖ thèng thuéc ®Þa cña Ph¸p ë Ch©u Phi. Nh©n d©n Ch©u

7. Phi tiÕn hµnh ®Êu tranh víi nhiÒu h×nh thøc phong phó, ®Õn 1960 hÇu hÕt c¸c
níc B¾c Phi vµ T©y Phi ®· giµnh ®îc ®éc lËp.
_ Giai ®o¹n 1960 – 1975: N¨m 1960 17 níc Ch©u phi giµnh ®îc ®éc lËp vµ
lÞch sö ghi nhËn lµ “ N¨m Ch©u Phi”. Nh÷ng th¾ng lîi cã ý nghÜa to lín vµ ¶nh
hëng s©u réng lµ th¾ng lîi cña An giª ri (1962), £ tioopia ( 1974) ,M«d¨mbÝch
(1975), ¡ng g« la (1975).
_ Giai ®o¹n 1975 ®Õn nay : Hoµn thµnh ®Êu tranh ®¸nh ®æ ¸ch thèng trÞ
thùc d©n cò giµnh ®éc lËp d©n téc víi sù ra ®êi cña níc céng hoµ Namibia
(3/1991).
• Nh÷ng khã kh¨n hiÖn nay cña Ch©u phi: Sù x©m nhËp cña chñ nghÜa
thùc d©n míi, nî níc ngoµi, ®ãi rÐt vµ mï ch÷,sù bïng næ vÒ d©n sè, t×nh
h×nh chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh do xung ®ét gi÷a c¸c phe ph¸i bé téc....
V/ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn vµ th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë c¸c
níc MÜ la tinh tõ 1945 cho ®Õn nay.
Tríc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai vÒ h×nh thøc h¬n 20 níc céng hoµ lµ nh÷ng
quèc gia ®éc lËp, nhng trªn thùc tÕ lµ thuéc ®Þa kiÓu míi cña MÜ.
Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc diÔn
ra s«i næi vµ Mi la tinh ®îc mÖnh danh lµ “ §¹i lôc nói löa” .
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë khu vùc MÜ la tinh tõ
1945 ®Õn nay tr¶i qua 3 giai ®o¹n:
_ Giai ®o¹n tõ 1945 ®Õn 1959: Cao trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc bïng
næ ë hÇu kh¾p c¸c níc trong khu vùc díi nh÷ng h×nh thøc: b·i c«ng cña c«ng
nh©n(Chilª) , næi dËy cña n«ng d©n ( Pª ru, £ cua ®o, Bra zin...) , khëi nghÜa
vò trang ( Panama, B«livia..)
®Êu tranh nghÞ viÖn ( Goatªma la, Ac hentina...).
_ Giai ®o¹n tõ 1959 ®Õn nh÷ng n¨m 80 : N¨m 1959 c¸ch m¹ng Cu ba th¾ng lîi,
®¸nh dÊu bíc ph¸t triÓn míi cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë khu vùc MÜ la
tinh phong trµo ®Êu tranh bïng næ m¹nh mÏ ë nhiÒu níc, MÜ la tinh trë thµnh ‘
Lôc ®Þa bïng ch¸y’ , c¸c chÝnh quyÒn ph¶n ®éng tay sai MÜ lÇn lît bÞ sôp ®æ,
c¸c chÝnh phñ d©n téc d©n chñ ®îc thµnh lËp.
_ Giai ®o¹n tõ cuèi nh÷ng n¨m 80 cho ®Õn nay : Do nh÷ng biÕn ®éng ë Liªn
X« vµ §«ng ¢u, MÜ ph¶n kÝch chèng l¹i phong trµo c¸ch m¹ng ë MÜ la tinh,
nh»m tíc ®o¹t nh÷ng thµnh qu¶ mµ phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ®·
®¹t ®îc. Phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë khu vùc MÜ la tinh ®ang ®øng tríc
nhiÒu khã kh¨n vµ thö th¸ch.
Bµi 3: MÜ ,nhËt b¶n,t©y ©u sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai.
I/ T×nh h×nh níc mÜ tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay:
1/ Sù ph¸t triÓn kinh tÕ mÜ sau chiÐn tranh thÕ giíi thø hai:

8. Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, trong khi c¸c níc ®ång minh ch©u ©u cña
mÜ bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ th× mÜ cã ®iÒu kiÖn hoµ b×nh ®Ó ph¸t triÓn kinh
tÕ vµ cã bíc nh¶y vät.
+ C«ng nghiÖp: S¶n lîng c«ng nghiÖp trung b×nh hµng n¨m t¨ng 15%. Trong
nh÷ng n¨m 1945 – 1949 s¶n lîng c«ng nghiÖp mÜ chiÕm h¬n 1 nöa s¶n lîng
c«ng nghÖp thÕ giíi( 56,4%)
+ N«ng nghiÖp: S¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¨ng 27% so víi thêi kú 1935 -1939.
+ Tµi chÝnh: N¾m ¾ tr÷ lîng vµng toµn thÕ giíi, cã h¬n 50% tµu bÌ ®i l¹i trªn
biÓn lµ cña mÜ. Trong hai thËp niªn ®Çu sau chiÕn tranh, MÜ lµ trung t©m
kinh tÕ tµi chÝnh duy nhÊt trªn thÕ giíi.
+ Khoa häc kü thuËt : MÜ lµ níc khëi ®Çu cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt
lÇn thø hai cña nh©n lo¹i vµ ¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu kú diÖu: ®i ®Çu trong viÖc
s¸ng t¹o ra c«ng cô s¶n xuÊt míi( m¸y tÝnh , m¸y t]j ®éng, hÖ thèng m¸y tù
®éng....) , nguån n¨ng lîng míi ( nguyªn tö, nhiÖt h¹ch, mÆt trêi....) nh÷ng vËt
liÖu míi( chÊt P«lime, vËt liÖu tæng hîp....). Cuéc c¸ch m¹ng xanh trong n«ng
nghiÖp, c¸ch m¹ng trong giao th«ng vËn t¶i,th«ng tin liªn l¹c, trong khoa häc
chinh phôc vò trô vµ trong s¶n xuÊt vò khÝ hiÖn ®¹i.
* nguyªn nh©n cña sù ph¸t triÓn ®ã:
_ MÜ cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi mµ Ýt níc nµo trªn thÕ giíi cã ®îc nh vËy:
+ §Êt níc kh«ng bÞ chiÕn tranh tµn ph¸, MÜ cã hµng tr¨m n¨m hoµ b×nh ®Ó
x©y dùng ®Êt níc.
+ Tµi nguyªn phong phó,nh©n c«ng dåi dµo.
_ Dùa vµo nh÷ng thµnh tùu cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, ®iÒu chØnh hîp
lý c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¶i tiÕn kü thuËt,n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng,gi¶m gi¸
thµnh s¶n phÈm. Nhê ®ã nÒn kinh tÕ MÜ ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®êi sèng
vËt chÊt tinh thÇn nh©n d©n MÜ ®îc n©ng cao.
_ Nhê qu©n sù ho¸ nÒn kinh tÕ toµn d©n ®Ó bu«n b¸n vò khÝ thu lîi nhuËn
lín.Trong chiÕn tranh thÕ giíi thø hai nhê bu«n b¸n vò khÝ mÜ thu lîi nhuËn 114
tØ ®«la. Nhê cã c«ng nghiÖp chiÕn tranh MÜ thu h¬n 50% tæng lîi nhuËn
hµng n¨m.
_ Nhê tr×nh ®é tËp trung s¶n xuÊt vµ tËp trung t b¶n cao ( c¸c c«ng ty tËp
trung hµng chôc v¹n c«ng nh©n, doanh thu hµng chôc tû ®« la.
2/ ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña MÜ tõ 1945 1991:
_ Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai MÜ lu«n lu«n theo ®uæi mu ®å b¸ chñ thÕ
giíi. Tæng thèng MÜ Truman c«ng khai nªu sø m¹ng cña m×nh lµ l·nh ®¹o thÕ
giíi tù do, chèng l¹i sù bµnh tríng cña chñ nghÜa céng s¶n; xóc tiÕn viÖc thµnh
l¹p c¸c liªn minh qu©n sù; ch¹y ®ua vò trang, chuÈn bÞ chiÕn tranh tæng lùc
nh»m tiªu diÖt Liªn X« vµ c¸c níc XHCN, mÆt kh¸c th«ng qua viÖn trî kinh tÕ,
qu©n sù cho c¸c níc ®ång minh cña MÜ ®Ó khèng chÕ c¸c níc nµy.

9. _ C¸c ®êi tæng thèng nèi tiÕp nhau( Truman, Ai xen hao, Kenn¬dy, Gi«n X¬n,
Nich X¬n, Rig©n....®Òu lÇn lît nªu ra häc thuyÕt hoÆc ®êng lèi cña m×nh ®Ó
thùc hiÖn chiÕn lîc toµn cÇu cña MÜ.
_ Dï néi dung ,biÖn ph¸p cã kh¸c nhau,gi÷a c¸c tæng thèng nhng chiÕn lîc toµn
cÇu cña MÜ ®Òu thùc hiÖn ba môc tiªu: 1. Ng¨n chÆn ®Èy lïi tiÕn tíi tiªu diÖt
c¸c níc XHCN; 2. §µn ¸p phong trµo gi¶i phßng d©n téc, phong trµo c«ng nh©n,
phong trµo hoµ b×nh d©n chñ vµ tiÕn bé trªn thÕ giíi; 3. Khèng chÕ n« dÞch
c¸c níc ®ång minh.
_ §Ó ®¹t ®îc môc tiªu trªn,MÜ thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¬ b¶n lµ “ chÝnh s¸ch
thùc lùc” , lËp ra c¸c khèi qu©n sù, ch¹y ®ua vò trang,ph¸t ®éng nhiÒu cuéc
chiÕn tranh x©m lîc, can thiÖp vµo c¸c níc, nhiÒu khu vùc trªn thÕ giíi.
_ KÕt qu¶ trong viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc toµn cÇu MÜ ®· vÊp ph¶i nh÷ng thÊt
b¹i nÆng nÒ ë Trung Quèc( 1949), TriÒu Tiªn (1953), Cu ba ( 1959), ®Æc biÖt
lµ thÊt b¹i trong chiÐn tranh x©m lîc ViÖt Nam (1975) . MÆt kh¸c MÜ còng ®¹t
®îc 1 sè thµnh c«ng tiªu biÓu lµ gãp phÇn lµm cho CNXHbë §«ng ¢u vµ Liªn
X« sôp ®æ.
II/ t×nh h×nh níc NhËt B¶n tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay:
1/ Sù ph¸t triÎn kinh tÕ NhËt B¶n tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai:
_ Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai NhËt B¶n gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n: Lµ níc
chiÕn b¹i, bÞ mÊt hÕt thuéc ®Þa, nÒn kinh tÕ bÞ tµn ph¸..... . S¶n xuÊt c«ng
nghiÖp n¨m 1946 chØ b»ng 1/4 so víi tríc chiÕn tranh. Tõ sau khi MÜ ph¸t ®éng
chiÕn tranh x©m lîc TriÒu Tiªn (6/1950) vµ ViÖt Nam ( nh÷ng n¨m 60) kinh tÕ
NhËt B¶n ph¸t triÓn m¹nh mÏ víi tèc ®é “ thÇn k×” nhê nh÷ng ®¬n ®Æt hµng
cña MÜ, NhËt ®uæi kÞp vµ vît c¸c níc T©y ¢u , v¬n lªn hµng thø hai (sau MÜ)
trong giíi t b¶n chñ nghÜa.
+Trong c«ng nghiÖp: lµ níc cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh nhÊt, m¹nh nhÊt: Gi¸
trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp n¨m 1950 lµ 4,1 tû ®« la (b»ng 1/28 MÜ) ; n¨m 1969 v-
¬n lªn 56,4 tØ ®« la ( b»ng 1/4 MÜ). Tµu biÓn ®øng ®Çu thÕ giíi (chiÕm 50%).
Hµng cao cÊp ph¸t triÓn.
+ Trong n«ng nghiÖp: Ph¸t triÓn th©m canh víi tr×nh ®é c¬ giíi,ho¸ häc ho¸,
thuû lîi ho¸ rÊt cao , tù cung cÊp 80% nhu cÇu l¬ng thùc trong níc, nghµnh ®¸nh
c¸ rÊt ph¸t triÓn.
+ N¨m 1973 tæng s¶n phÈm quèc d©n ®¹t 402 tØ ®« la.Trong kho¶ng 20 n¨m
tæng s¶n phÈm quèc d©n t¨ng 20 lÇn, n¨m 1989 tæng s¶n phÈm quèc d©n ®¹t
2. 828,3 tØ ®« la. N¨m 1990 b×nh qu©n tÝnh theo ®Çu ngêi lµ 23.796 tØ ®«
la, ®øng thø hai thÕ giíi sau Thuþ Sü.
+Sau vµi ba thËp kû,NhËt B¶n ®· v¬n lªn thµnh 1 siªu cêng kinh tÕ, lµ 1 trong
3 trung t©m kinh tÕ tµi chÝnh cña thÕ giíi, nhiÒu ngêi gäi ®ã lµ thÇn k× NhËt
B¶n.

10. • Nh÷ng nguyªn nh©n cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ NhËt B¶n:
_ BiÕt lîi dông nguån vèn níc ngoµi tËp trung ®Çu t vµo nh÷ng nghµnh c«ng
nghiÖp then chèt, Ýt chi tiªu qu©n sù, biªn chÕ nhµ níc gän nhÑ.
_ BiÕt lîi dông c¸c thµnh tùu khoa häc – kü thuËt ®Ó t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng,
c¶i tiÕn kü thuËt vµ h¹ gi¸ thµnh hµng ho¸.
_ BiÕt “ len l¸ch” x©m nhËp thÞ trêng c¸c níc kh¸c, qua ®ã më réng thÞ trêng
thÕ giíi.
_ Nh÷ng c¶i c¸ch d©n chñ sau chiÕn tranh.
_ TruyÒn thèng tù lùc tù cêng cña nh©n d©n vµ tµi n¨ng ®iÒu hµnh kinh tÕ
cña giíi kinh doanh vµ nh÷ng nhµ l·nh ®¹o NhËt B¶n.Coi träng khoa häc kü
thuËt c¶i c¸ch nÒn gi¸o dôc quèc d©n.
2/ t×nh h×nh chÝnh trÞ vµ chÝnh s¸ch ®èi néi:
_ 11/1946 : ban bè hiÕn ph¸p míi ( tiÕn Bé)
_ 1946 – 1949 : LuËt c¶i c¸ch ruéng ®Êt, luËt gi¶i t¸n Dai bat x , xö téi ph¹m
chiÕn tranh => ph¸ vì chÕ ®é qu©n chñ phong kiÕn, lËp chÕ ®é dan chñ ®¹i
nghÞ.
_ Phong trµo ®Êu tranh giµnh hoµ b×nh, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi lªn cao.
3/ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i:
_ Víi “ hiÖp íc an ninh MÜ –NhËt” 1951,NhËt b¶n trë thµnh ®ång minh cña
MÜ nh»m chèng l¹i c¸c níc x· héi chñ nghÜa vµ phong trµo gi¶i phãng d©n téc
ë vïng ViÔn §«ng.
_ NhËt b¶n trë thµnh c¨n cø chiÕn lîc cña MÜ, phôc vô cho chiÕn lîc toµn cÇu
cña MÜ ë Chau ¸ - Th¸i B×nh D¬ng.
_ Dùa vµo tiÒm lùc kinh tÕ,NhËt b¶n t×m c¸ch x©m nhËp ®Ó më réng thÕ
lùc, g©y ¶nh hëng ngµy cµng lín trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ ë vïng §«ng Nam ¸.
_ Lµ “ §Õ quèc kinh tÕ”; bµnh tríng x©m nhËp b»ng kinh tÕ ë mäi n¬i.
Bµi 4: quan hÖ quèc tÕ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai:
I/ Héi nghÞ Iaan ta vµ viÖc h×nh thµnh trËt tù thÕ giíi míi sau chiÕn tranh:
1/ Bèi c¶nh:
_ §Çu n¨m 1945 côc diÖn chiÕn tranh thÕ giíi thø hai bíc vµo giai ®o¹n chãt,
nhiÒu m©u thuÉn, nhiÒu tranh chÊp trong néi bé phe ®ång minh chèng ph¸t
xÝt næi lªn gay g¾t, trong ®ã næi bËt lªn 3 vÊn ®Ò bøc thiÕt c¬ b¶n cÇn gi¶i
quyÕt: 1. ViÖc nhanh chongs kÕt thóc chiÕn tranh ë Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸ _ Th¸i
B×nh D¬ng; 2. ViÖc tæ chøc l¹i trËt tù thÕ giíi míi sau chiÕn tranh; 3. ViÖc
ph©n chia khu vùc chiÕm ®ãng theo chÐ ®é qu©n qu¶n ë c¸c níc ph¸t xÝt

11. chiÕn b¹i vµ ph©n chia ph¹m vi ¶nh hëng cña c¸c níc tham gia chiÕn tranh
chèng ph¸t xÝt.
Héi nghÞ cÊp cao ba cêng quèc Liªn X«, MÜ, Anh, häp ë I an ta (Liªn X«) tõ
ngµy 4 ®Õn ngµy 12/2/1945 .
2/ Nh÷ng quyÕt ®Þnh cña héi nghÞ:
_VÒ viÖc kÕt thóc chiÕn tranh ë Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, ba c-
êng quèc ®· thèng nhÊt môc ®Ých lµ tiªu diÖt tËn gèc chñ nghÜa ph¸t xÝt §øc
vµ chñ nghÜa qu©n phiÖt NhËt B¶n,nhanh chãng kÕt thóc chiÕn tranh ë Ch©u
¢u, Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng vµ Liªn X« sÏ tham gia chiÕn tranh chèng NhËt ë
Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng sau khi chiÕn tranh kÕt thóc ë Ch©u ¢u.
_ Ba cêng quèc thèng nhÊt thµnh lËp tæ chøc liªn hîp quèc dùa trªn nÒn t¶ng
vµ nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ sù nhÊt trÝ gi÷a 5 cêng quèc Liªn X«, MÜ, Anh, Ph¸p
vµ Trung Quèc ®Ó gi÷ g×n hoµ b×nh, an ninh trËt tù thÕ giíi sau chiÕn tranh.
_ Héi nghÞ ®· ®i ®Õn tho¶ thuËn viÖc ®ãng qu©n t¹i c¸c níc nh»m gi¶i gi¸p
qu©n ®éi ph¸t xÝt vµ ph©n chia ph¹m vi ¶nh hëng ë Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸.
+ ë Ch©u ¢u qu©n ®éi Liªn X« sÏ chiÕm ®«ng §øc, §«ng BÐc lin vµ c¸c níc
§«ng ¢u do Liªn X« gi¶i phãng. Cßn qu©n ®éi MÜ , Anh ,Ph¸p chiÕm ®ãng
miÒn T©y §øc, T©y BÐclin. Italia vµ 1 sè níc T©y ¢u kh¸c, vïng §«ng ¢u thuéc
ph¹m vi ¶nh hëng cña Liªn X« , vïng T©y ¢u thuéc ¶nh hëng cña MÜ, trong ®ã
¸o, PhÇn Lan trë thµnh 2 níc trung lËp.
+ ë Ch©u ¸ , héi nghÞ chÊp nhËn nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ®¸p øng viÖc Liªn X«
tham gia chiÕn tranh chèng NhËt, bao gåm : 1- B¶o vÖ nguyªn tr¹ng vµ c«ng
nhËn nÒn ®éc lËp cña M«ng Cæ ; 2- Tr¶ l¹i Liªn X« nh÷ng quyÒn lîi cña ®Õ
quèc Nga ë ViÔn §«ng tríc chiÕn tranh Nga- NhËt 1904, cô thÓ : Tr¶ l¹i Liªn X«
miÒn nam ®¶o Xakha rin vµ tÊt c¶ c¸c ®¶o nhá thuéc ®¶o nµy ; quèc tÕ ho¸ th-
¬ng c¶ng §¹i Liªn( Trung Quèc) vµ kh«i phôc viÖc Trung Quèc thuª c¶ng L÷
ThuËn ( Trung Quèc) lµm c¨n cø h¶i qu©n ; tr¶ l¹i Liªn X« ®êng s¾t Xibi ri –Tr-
êng Xu©n ; cïng sö dông ®êng s¾t Hoa §«ng vµ ®êng s¾t Nam M·n _ §¹i Liªn ;
3- Liªn X« chiÕm 4 ®¶o Cu Rin.
+ Ngoµi ra ba cêng quèc còng ®· tho¶ thuËn : Qu©n ®éi MÜ chiÕm ®ãng
NhËt B¶n, qu©n ®éi Liªn Xâ chiÕm ®ãng miÒn B¾c TriÒu Tiªn vµ qu©n ®éi
MÜ chiÕm ®ãng Nam TriÒu Tiªn, lÊy vÜ tuyÕn 38 lµm ranh giíi ; NhËt B¶n
thuéc ph¹m vi ¶nh hëng cña MÜ ; Trung Quèc tiÕn tíi thµnh lËp chÝnh phñ liªn
hiÖp vµ MÜ cã quyÒn lîi ë Trung quèc ; c¸c vïng cßn l¹i cña Ch©u ¸ vÉn thuéc
ph¹m vi ¶nh hëng cña c¸c níc ph¬ng T©y.
+ Nh÷ng quyÕt ®Þnh cña héi nghÞ cÊp cao Ianta th¸ng 2/1945 ®· trë thµnh
nh÷ng khu«n khæ cña trËt tù thÕ giíi míi tõng bíc ®îc thiÕt lËp trong nh÷ng n¨m
1945 – 1947 sau khi chiÕn tranh kÕt thóc thêng gäi lµ TrËt tù hai cùc Ianta
( hai cùc chØ MÜ vµ Liªn X« ph©n chia nhau ph¹m vi nhr hëng trªn c¬ së tho¶
thuËn Ianta )

12. II/ Môc ®Ých , nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña tæ chøc Liªn hîp quèc . §¸nh gi¸ vai trß
cña Liªn hîp quèc tríc nh÷ng biÕn ®éng cña t×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay.
1/ hoµn c¶nh ra ®êi :
_ ChiÕn tranh thÕ giíi s¾p kÕt thóc , phe ph¸t xÝt s¾p thÊt b¹i; c¸c níc ®ång
minh vµ nh©n d©n thÕ giíi cã nguyÖn väng ginf gi÷ hoµ b×nh , ng¨n chÆn
nh÷ng cuéc chiÕn tranh míi.
_ Héi nghÞ Iantta 2/1945 gi÷a c¸c vÞ ®øng ®Çu ba cêng quèc Liªn X«, MÜ ,
Anh ®· nhÊt trÝ vÒ sù cÇn thiÕt thµnh lËp 1 tæ chøc quèc tÕ ®Ó ginf gi÷ hoµ
b×nh , an ninh vµ trËt tù thÕ giíi sau chiÕn tranh.
_ Tõ 25/4 ®Õn 26/6/1945 , ®¹i biÓu 50 níc ®· häp t¹i Xanph[ ranxixc« ( MÜ)
®Ó th«ng qua hiÕn ch¬ng liªn hîp quèc.Ngµy 24/10/1945 phiªn häp ®Çu tiªn
cña Liªn hîp quèc ®îc triÖu tËp t¹i Lu©n §«n vµ ®îc coi lµ ngµy chÝnh thøc
thµnh lËp Liªn hîp quèc.
2/ Môc ®Ých:
Duy tr× hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi , thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c,h÷u nghÞ gi÷a
c¸c níc , trªn c¬ së t«n träng quyÒn d©n téc tù quyÕt vµ quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a
c¸c quèc gia.
3/ Nguyªn t¾c ho¹t ®éng:
_ T«n träng quyÒn b×nh ®¼ng cña c¸c quèc gia vµ quyÒn tù quyÕt cña c¸c
d©n téc.
_ T«n träng oµn vÑn l·nh thæ vµ ®éc lËp chÝnh trÞ cña tÊt c¶ c¸c níc .
_ Gi¶i quyÕt tranh chÊp quèc tÕ b»ng ph¬ng ph¸p hoµ b×nh.
_ Ph¶i cã sù nhÊt trÝ cña 5 cêng quèc : Liªn X« (nay lµ Liªn bang Nga), Anh,
Ph¸p, MÜ, Trung Quèc.
_ Liªn hîp quèc kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña bÊt cø níc nµo.
4/ c¸c tæ chøc cña Liªn hîp quèc :
_ §¹i héi ®ång : lµ héi nghÞ cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn mçi n¨m häp 1 lÇn.
_ Héi ®ång b¶o an : Lµ c¬ quan chÝnh trÞ quan träng nhÊt vµ ho¹t ®éng thêng
xuyªn cña Lieen hîp quèc, chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ duy tr× hoµ b×nh vµ an
ninh thÕ giíi, bao gåm 5 thµnh viªn thêng trùc lµ Nga, Anh, Ph¸p, MÜ, Trung
Quèc vµ 6 thµnh viªn kh«ng thêng trùc nhiÖm kú 2 n¨m. Mäi nghÞ quyÕt cña
Héi ®ång b¶o an chØ ®îc th«ng qua khi ®îc sù nhÊt trÝ cña c¶ 5 thµnh viªn th-
êng trùc.
_ Ban th ký : Lµ c¬ quan hµnh chÝnh cña liªn hîp quèc ®øng ®Çu lµ Tæng th ký
do §¹i héi ®ång bÇu ra, nhiÖm kú 5 n¨m.
Ngoµi ra Liªn hîp quèc cßn cã hµng tr¨m tæ chíc chuyªn m«n kh¸c nh : Héi ®ång
kinh tÕ vµ x· héi , Toµ ¸n quèc tÕ, Héi ®ång qu¶n thóc, Tæ chøc Gi¸o dôc –
Khoa häc – V¨n ho¸….

13. ë ViÖt nam c¸c tæ chøc sau ®©y ®ang ho¹t ®éng tÝch cùc : Ch¬ng tr×nh l¬ng
thùc ( PAM), Quü nhi ®ång (UNICEF), Tæ chøc n«ng nghiÖp vµ l¬ng thùc
(FAO), Tæ chøc v¨n ho¸ vµ gi¸o dôc (UNESCO), Tæ chøc y tÕ thÕ giíi ( WHO).
III/ cuéc chiÕn tranh l¹nh vµ ©m mu cña MÜ :
Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, tríc sù ¶nh hëng ngµy cµng m¹nh mÏ cña Liªn
X«, cña CNXH trªn thÕ giíi, MÜ vµ c¸c níc t b¶n ph¬ng T©y ®· cÊu kÕt víi nhau
®Ó t×m c¸ch ®èi phã .
_ Th¸ng 3/1947 , trong diÔn v¨n ®äc tríc quèc héi MÜ , Tæng thèng T¬ ruman
cho r»ng c¸c níc §«ng ¢u võa míi bÞ céng s¶n th«n tÝnh , chñ nghÜa céng s¶n
®ang ®e do¹ thÕ giíi tù do …. Nªn ®· ph¸t ®éng chiÕn tranh l¹nh . Víi kÕ ho¹ch
Macsan, MÜ ra søc viÖn trî cho c¸c níc T©y ¢u , thµnh lËp c¸c khèi qu©n sù vµ
x©y dùng hµng ngµn c¨n cø qu©n sù ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi nh»m bao v©y,
chÜa mòi nhän vµo Liªn X« vµ c¸c níc XHCN. Ngoµi ra MÜ vµ c¸c níc ®ång
minh cña MÜ cßn tiÕn hµnh bao v©y kinh tÕ c« lËp chÝnh trÞ … chèng Liªn X«
vµ c¸c níc XHCN , dÉn ®Õn cuéc ch¹y ®ua vò trang vµ t×nh tr¹ng ®èi ®Çu gi÷a
hai khèi qu©n sù NATO vµ VACXAVA hÕt søc c¨ng th¼ng lµm cho mèi quan
hÖ quèc tÕ thªm phøc t¹p gay g¾t.
Bµi 5 Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kÜ thuËt sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai :
I/ nguån gèc ,néi dung ,thµnh tùu chÝnh :
1/ nguån gèc:
_ Do yªu cÇu cña cuéc sèng con ngêi, cô thÓ lµ yªu cÇu cña kÜ thuËt vµ cña
s¶n xuÊt.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh©n lo¹i ®ang ®øng tríc nh÷ng vÊn ®Ò to lín : bïng næ
d©n sè, tµi nguyªn c¹n kiÖt, « nhiÏm m«i trêng. §iÒu ®ã ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu
míi( c«ng cô s¶n xuÊt míi cã kÜ thuËt cao, nguån n¨ng lîng míi , vËt liÖu míi)
®èi víi khoa häc – kÜ thuËt.
_ Do yªu cÇu cña cuéc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, c¸c bªn tham chiÕn ph¶i ®i
s©u nghiªn cøu khoa häc – kÜ thuËt ®Ó gi¶i quyÕt tÝnh c¬ ®éng cña binh sÜ,
c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin , liªn l¹c vµ chØ huy, s¶n xuÊt c¸c lo¹i vò khÝ cã ssøc
tµn ph¸ vµ kh¶ n¨ng s¸t th¬ng lín...
_ Nh÷ng thµnh tùu vÒ khoa häc kÜ thuËt cuèi thÕ kØ XI X ®Çu thÕ kØ XX t¹o
tiÒn ®Ò vµ thóc ®Èy sù bïng næ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc – kÜ thuËt lÇn
thø hai.
2/ Néi dung:
_ Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt diÔn ra trong mäi nghµnh mäi lÜnh vùc.
VÒ khoa häc c¬ b¶n: To¸n häc, vËt lÝ häc, ho¸ häc, sinh vËt häc.
NhiÒu nghµnh khoa häc míi nh khoa häc vò trô vµ khoa häc du hµnh vò trô
Nh÷ng nghµnh khoa häc míi kÕt hîp khoa häc tù nhiªn víi kÜ thuËt míi nh ®iÒu
khiÓn häc, ph©n tö....

14. Gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch vÒ khoa häc vµ kÜ thuËt phôc vô cuéc
sèng con ngêi nh vÊn ®Ò n¨ng lîng, c«ng cô s¶n xuÊt,vËt liÖu míi, kh¾c phôc
c¸c bÖnh tËt cña con ngêi....
3/ Thµnh tùu:
_ Trong lÜnh vùc khoa häc c¬ b¶n con ngêi ®· thu ®îc nh÷ng thµnh tùu hÕt søc
to lín ; ®¸nh dÊu nh÷ng bíc nh¶y vät cha tõng cã trong lÞch sö c¸c nghµnh To¸n
häc, vËt lÝ häc , ho¸ häc, sinh vËt häc.
To¸n häc ®· cã nh÷ng ph¸t minh lín vµ x©m nhËp vµo c¸c nghµnh khoa häc kh¸c
, t¹o thµnh qu¸ tr×nh to¸n häc ho¸ ®èi víi vËt lÝ, ho¸ häc, sinh häc, c¶ ng«n ng÷,
lÞch sö....Ho¸ häc cã nh÷ng cã nh÷ng thµnh tùu lín t¸c ®éng vµo kÜ thuËt vµ
s¶n xuÊt , më ra ph¬ng ph¸p míi ®Ó s¶n xuÊt “ vËt liÖu ho¸ häc” . Trong vËt lÝ
víi nh÷ng ph¸t minh vÒ lÝ thuyÕt h¹t nh©n , sãng ®iÖn tõ , trêng ®iÖn tõ , gãp
phÇn s¶n xuÊt nh÷ng c«ng cô míi , vËt liÖu míi... Nh÷ng ph¸t minh trong sinh
häc dÉn ®Õn nh÷ng biÕn ®æi lín lao trong n«ng nghiÖp , ®Õn sù ra ®êi cña
c«ng nghÖ sinh häc...
_ Ph¸t minh lín vÒ c«ng cô s¶n xuÊt míi, ®¸ng chó ý lµ m¸y tÝnh , m¸y tù ®éng
( R«bèt), hÖ thèng m¸y tù ®éng.
_ T×m ra nguån n¨ng lîng míi phong phó v« tËn : N¨ng lîng nguyªn tö, n¨ng lîng
nhiÖt h¹ch, n¨ng lîng mÆt trêi...
_ ChÕ t¹o ra nh÷ng vËt liÖu míi thay thÕ cho nguyªn liÖu thiªn nhiªn ngµy cµng
v¬i c¹n, quan träng nhÊt lµ chÊt P«lime.
_ Cuéc c¸ch m¹ng xanh trong n«ng nghiÖp , nhê ®ã con ngêi ®· t×m ra ®îc ph-
¬ng híng ®Ó cã thÓ kh¾c phôc ®îc n¹n ®ãi ¨n ,thiÕu thùc phÈm.
_ Nh÷ng ph¸t minh trong lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i vµ th«ng tin liªn l¹c ( m¸y
bay siªu ©m hiÖn ®¹i, tµu ho¶ tèc ®é cao, hÖ thèng ph¸t sãng truyÒn h×nh
hiÖn ®¹i qua vÖ tinh...)
_ Thµnh tùu chinh phôc vò trô ( tµu vò trô, tµu con thoi, con ngêi ®Æt ch©n lªn
mÆt tr¨ng)
II/ vÞ trÝ vµ ý nghÜa
_ §· lµm thay ®æi c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt; t¹o ra nh÷ng lùc lîng s¶n xuÊt nhiÒu
h¬n lùc lîng s¶n xuÊt cña tÊt c¶ c¸c thÕ hÖ tríc gép l¹i; s¶n xuÊt khèi lîng hµng
ho¸ ®å sé, thay ®æi c¨n b¶n ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ngêi.
_ §a loµi ngêi bíc sang 1 nÒn v¨n minh míi lÊy vi tÝnh, ®iÖn tö, th«ng tin vµ
khoa sinh ho¸ lµm c¬ së.
_ Lµm cho sù giao lu kinh tÕ, v¨n ho¸ khoa häc kÜ thuËt… ngµy cµng quèc tÕ
ho¸ cao.
_ T¹o ra nhiÒu c¬ may cho sù ph¸t triÓn cña nhiÒu d©n téc.
_ G©y nh÷ng hËu qu¶ tiªu cùc mµ hiÑn nay con ngêi cha kh¾c phôc ®îc: Tµi
nguyªn kiÖt quÖ, m«i trêng bÞ « nhiÔm nghiªm träng, sinh ra nhiÒu bÖnh tËt,tai
n¹n g¾n liÒn víi kÜ thuËt hiÖn ®¹i, n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò x· héi míi.

15. Nh÷ng hËu qu¶ trªn ®ang ®Æt ra tríc l¬ng tri loµi ngêi nhiÒu vÊn ®Ò cÊp b¸ch,
®ßi hái cÇn nghiªn cøu thÊu ®¸o thiªn nhiªn quanh ta , ®Æt vÊn ®Ò khai th¸c
hîp lÝ µ b¶o vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn , híng tíi môc ®Ých hoµ b×nh , nh©n ®¹o
trong viÖc sö dông nh÷ng thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc – kÜ thuËt.
LÞch sö ViÖt nam
Ch¬ng 1: viÖt nam sau chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt
1/ nh÷ng biÕn ®æi vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ x· héi viÖt nam tõ sau chiÕn tranh thÕ
giíi thø nhÊt
1/ biÕn ®æi vÒ kinh tÕ:
_ Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt ®Õ quèc ph¸p tuy lµ níc th¾ng trËn nhng
bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ ,kinh te kiÖt quÖ. §Ó bï ®¾p thiÖt h¹i do chiÕn tranh g©y
ra, vµ cñng cè ®Þa vÞ cña ph¸p trong hÖ thèng t b¶n chñ nghÜa , Ph¸p tiÕn
hµnh ch¬ng tr×nh khai th¸c lÇn thø hai ë §«ng D¬ng.
_ T b¶n ph¸p ®Çu t vµo ViÖt Nam víi quy m« lín tèc ®é nhanh. Ë ViÖt Nam tõ
n¨m 1924 ®Õn 1929 sè vèn ®Çu t t¨ng gÊp 6 lÇn so víi 20 n¨m tríc chiÕn tranh.
_ Hai nghµnh thu hót t b¶n Ph¸p nhiÒu nhÊt lµ N«ng nghiÖp(chñ yÕu lµ cao su)
vµ khai má( chñ yÕu lµ má than).
+ Trong n«ng nghiÖp sè vèn ®Çu t gÊp 10 lÇn so víi tríc chiÕn tranh, diÖn
tÝch trång cao su tõ 15 nghin hecta n¨m 1918 lªn 120 ngh×n hecta n¨m 1930.
NhiÒu c«ng ty cao su lín ra ®êi: c«ng ty cao su §Êt ®á, c«ng ty Mis¬lanh ...
+ Sau n«ng nghiÖp Ph¸p chó träng ®Õn khai má ,c¸c c«ng ty than cã tõ tríc ®-
îc bá thªm vèn ho¹t ®éng m¹nh h¬n,®ång thêi lËp thªm c¸c c«ng ty míi :c«ng ty
than H¹ Long, c«ng ty thanTuyªn Quang, c«ng ty than §«ng TriÒu....
+ Ngoµi ra t b¶n ph¸p còng më thªm 1 sè c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn (sîi ,rîu,
diªm, ®êng...)
+ §Ó ®éc chiÕm thÞ trêng §«ng D¬ng thùc d©n ph¸p ban hµnh ®¹o luËt ®¸nh
thuÕ nÆng hang ho¸ níc ngoµi nhËp vµo, nhê vËy hµng Ph¸p trµn vµo §«ng D-
¬ng ngµy cµng nhiÒu: tríc chiÕn tranh chiÕm 37% ,mÊy n¨m sau chiÕn tranh
chiÕm 62%
+ Giao th«ng vËn t¶i còng ®îc ®Çu t ph¸t trien thªm phôc vô cho c«ng cuéc
khai th¸c : §êng s¾t xuyªn §ong D¬ng ®îc nèi liÒn nhiÒu ®o¹n §ång §¨ng – Na
SÇm, Vinh - §«ng Hµ.
+ NG©n hµng §«ng D¬ng ®¹i diÖn cho t b¶n tµi chÝnh Ph¸p n¾m quyÒn chØ
huy c¸c ngµnh kinh tÕ ë §«ng D¬ng.

16. * NhËn ®Þnh chung: Víi ch¬ng tr×nh khai th¸c lÇn thø hai thùc d©n Ph¸p ®· du
nhËp vµo ViÖt Nam quan hÖ s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa trong 1 chõng mùc
nhÊt ®Þnh, xen kÏ víi quan hÖ s¶n xuÊt ph«ng kiÕn,tuy lµm cho kinh tÕ ViÖt
Nam ph¸t triÓn thªm 1 bíc nhng vÉn bÞ k×m h·m vµ lÖ thuéc vµo kinh tÕ Ph¸p;
ChÝnh s¸ch khai th¸c vÒ c¨n b¶n kh«ng cã g× thay ®æi: hÕt søc h¹n chÕ ph¸t
triÓn c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp nÆng, nh»m biÕn §«ng D¬ng
thµnh thÞ trêng ®éc chiÕm cña Ph¸p.
2/ nh÷ng biÕn ®æi vÒ chÝnh trÞ :
 Ph¸p thi hµnh chÝnh s¸ch chuyªn chÕ triÖt ®Ó, th¼ng tay ®µn ¸p ,khñng bè.
 Chóng thi hµnh chÝnh s¸ch chia ®Ó trÞ : chia níc ta thµnh 3 kú víi 3 chÕ ®é
kh¸c nhau, chia rÏ gi÷a d©n téc ®a sè vµ thiÓu sè, gi÷a l¬ng vµ gi¸o.
 TriÖt ®Ó lîi dông bän cêng hµo ®Þa chñ phong kiÕn ë n«ng th«n.
 Nh»m mÞ d©n,chóng më réng héi ®ång qu¶n h¹t ë Nam kú,lËp c¸c viÖn
d©n biÓu ë B¾c kú vµ Trung kú ®Ó 1 sè ®Þa chñ vµ t s¶n ngêi viÖt tham
gia.
 Trêng häc më nhá giät chñ yÕu lµ trêng tiÓu häc, trêng trung häc chØ cã ë 1
sè thµnh phè lín,c¸c trêng ®¹i häc thùc chÊt chØ lµ trêng chuyªn
nghiÖp,nh»m ®µo t¹o 1 ®éi ngò c«ng chøc tay sai phôc vô cho c«ng cuéc
khai th¸c.
 S¸ch b¸o ®îc lîi dông triÖt ®Ó vµo viÖc tuyªn truyÒn chÝnh s¸ch khai ho¸ cña
thùc d©n ,reo gi¾c ¶o tëng hîp t¸c víi thùc d©n cíp níc.
3/ BiÕn ®æi vÒ x· héi:
Do t¸c ®éng cña ch¬ng tr×nh khai th¸c lÇn thø hai cña thùc d©n Ph¸p,x· héi
ViÖt Nam cã sù biÕn ®æi s©u s¾c,bªn c¹nh giai cÊp cò ,xuÊt hiÖn nh÷ng tÇng
líp giai cÊp míi.Mçi giai cÊp tÇng lè quyÒn lîi vµ ®Þa vÞ kh¸c nhau nªn th¸i ®é
chÝnh trÞ vsf kh¶ n¨ng c¸ch m¹ng còng kh¸c nhau.
_ Giai cÊp ®Þa chñ phong kiÕn lµ chç dùa v÷ng ch¾c cña chñ nghÜa ®Õ
quèc . Còng cã 1 bé phËn nhÊt ®Þnh , nhÊt lµ ®Þa chñ võa vµ nhá cã tinh
thÇn yªu níc, tham gia phong trµo yªu níc khi cã ®iÒu kiÖn nhng th¸i ®é kh«ng
kiªn ®Þnh dÔ tho¶ hiÖp.
_ Giai cÊp t s¶n ra ®êi kho¶ng mÊy n¨m sau chiÕn tranh,phÇn ®«ng lµ nh÷ng
tiÓu chñ ®øng trung gian thÇu kho¸n,cung cÊp nguyªn liÖu hay ®¹i lý cho t b¶n
ph¸p.
Mét sè t b¶n nh B¹ch Th¸i Bëi, NguyÔn H÷u Thu kinh doanh riªng.
NhiÒu c«ng ty ra ®êi nh Tiªn long th¬ng ®oµn (HuÕ) , Hng HiÖp héi x· (Hµ
Néi) ..
Cã nh÷ng ngêi m¹nh d¹n bá vèn nh B¹ch Th¸i Bëi khai th¸c má, Lª Ph¸t vinh ,
TrÇn v¨n Ch¬ng trång cao su, 1 sè t s¶n vµ ®Þa chñ Nam Kú bá vèn thµnh lËp
ng©n hµng ViÖt Nam.

17. Giai cÊp t s¶n ViÖt Nam võa míi ra ®êi , bÞ t b¶n ph¸p chÌn Ðp k×m h·m, nªn
sè lîng Ýt , thÕ lùc kinh tÕ yÕu, kh«ng thÓ ®¬ng ®Çu næi víi sù c¹nh tranh cña
t b¶n Ph¸p.Giai cÊp t s¶n ViÖt Nam dÇn dÇn ph©n ho¸ thµnh 2 bé phËn: T s¶n
m¹i b¶n cã quyÒn lîi g¾n liÌn víi ®Õ quèc, c©u kÕt chÆt chÏ vÒ chÝnh trÞ ®èi
víi chóng; T s¶n d©n téc cã khuynh híng kinh doanh ®éc lËp nªn Ýt nhiÒu cã
tinh thÇn d©n téc d©n chñ ,nhng kh«ng kiªn ®Þnh dÔ tho¶ hiÖp.
_ TÇng líp tiÓu t s¶n bao gåm nh÷ng ngêi bu«n b¸n , chñ xëng nhá ®Õn c¸c
viªn chøc tri thøc häc sinh sinh viªn.§ã lµ lùc lîng quan träng cña c¸ch m¹ng,cã
tinh thÇn h¨ng h¸i c¸ch m¹ng.
_ Giai cÊp n«ng d©n chiÕm tren 90% d©n sè, bÞ ®Õ quèc phong kiÕn bãc lét
nÆng nÒ ,bÞ bÇn cïng ho¸ vµ ph¸ s¶n tren quy m« lín, 1 bé phËn kiÕm ®îc
viÖc lµm trong c¸c xÝ nghiÖp hÇm má, cßn phÇn ®«ng ph¶i chÊp nhËn cuéc
sèng t¸ ®iÒn ë n«ng th«n. §©y lµ lùc lîng d«ng ®¶o vµ h¨ng h¸i nhÊt cña c¸ch
m¹ng.
_ Giai cÊp c«ng nh©n ra ®êi sím vµ ph¸t triÓn nhanh c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt l-
îng.§Õn n¨m 1929 cã tíi 22 v¹n c«ng nh©n phÇn lín tËp trung t¹i c¸c trung t©m
kinh tÕ quan träng cña Ph¸p.Ngoµi ®¾c ®iÓm cña giai cÊp c«ng nh©n quèc tÕ
th× c«ng nh©n ViÖt Nam cßn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng: Hä bÞ 3 tÇng ¸p bøc
bãc lét cña ®Õ quèc, phong kiÕn ,t s¶n ngêi ViÖt, cã quan hÖ tù nhiªn g¾n bã
víi giai cÊp n«ng d©n.§Æc biÖt giai cÊp c«ng nh©n sím tiÕp thu ¶nh hëng cña
chñ nghÜa Mac Lª nin vµ phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi.Hoµn c¶nh ®ã dÉn tíi
giai cÊp c«ng nh©n sím trë thµnh lùc lîng chÝnh trÞ ®éc lËp,thèng nhÊt, tù gi¸c
trong c¶ níc ®Ó v¬n lªn n¾m quyÒn l·nh ®¹o c¸ch m¹ng. Níc ta.
Ii/ T×nh h×nh thÕ giíi sau chien tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt ¶nh hëng ®Õn viÖt
nam;
_ Trong lóc x· héi viÖt nam ®ang ph©n ho¸ s©u s¾c th× ¶nh hëng cña phong
trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi, chñ yÕu lµ c¸ch m¹ng th¸ng mêi Nga déi vµo cã t¸c dông
thóc ®Èy c¸ch m¹ng ViÖt Nam chuyÓn sang thêi kú míi.
_ C¸ch m¹ng th¸ng mêi Nga n¨m 1917 cã ý nghÜa lÞch sö to lín , nã xo¸ bá ¸ch
¸p bøc bãc lét cña chñ nghÜa t b¶n vµ phong kiÕn, ®a c«ng nh©n vµ n«ng d©n
lªn n¾m chÝnh quyÒn vµ x©y dùng chÕ ®é míi _ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa.
_ Díi ¶nh hëng cña c¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga ,phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë
c¸c níc ph¬ng §«ng vµ phong trµo c«ng nh©n ë c¸c níc ph¬ng T©y g¾n bã mËt
thiÕt víi nhau trong cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®Õ quèc.
_ Trong cao trµo c¸ch m¹ng 1918 -1923, giai c¸p v« s¶n thÕ giíi b¾t ®Çu bíc
lªn vò ®µi chÝnh trÞ. Th¸ng 2-1919,Quèc tÕ céng s¶n(quèc tees thø 3) ®îc
thµnh lËp ë Mat xc¬vva, ®¸nh dÊu giai ®o¹n míi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña
phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. TiÕp ®ã §Èng céng s¶n Ph¸p thµnh lËp n¨m
1920, §¶ng céng s¶n Trung Quèc thµnh lËp n¨m1921, cµng thuËn lîi cho viÖc
truyÒn b¸ chñ nghÜa Ma Lª Nin vµo ViÖt Nam.

18. III/NguyÔn ¸i quèc vµ vai trß cña ngêi ®èi víi viÖc chuÈn bÞ vÒ t tëng,chÝnh
trÞ, tæ chøc cho viÖc thµnh lËp chÝnh ®¶ng cua giai cÊp c«ng nh©n ë ViÖt
Nam.
1/ Cuéc hµnh tr×nh t×m ®êng cøu níc cña l·nh tô nguyÔn ¸i quèc:
_ NguyÔn ¸i Quèc sinh ngµy 19/5/1890 t¹i th«n Kim Liªn, huyÖn Nam §µn,
TØnh NghÖ An,trong 1 gia ®×nh nhµ Nho yªu níc, trªn quª h¬ng giµu truyÒn
thèng c¸ch m¹ng,lín lªn trong c¶nh níc mÊt nhµ tan,l¹i ®îc chøng kiÕn sù thÊt b¹i
cña c¸c phong trµo yªu níc. Ngêi sím nhËn thÊy h¹n chÕ trong chñ tr¬ng cøu n-
íc cña c¸c bËc tiÒn bèi. Ngêi quyÕt ®Þnh sang ph¬ng T©y t×m ®êng cøu níc.
_ Ngµy 5/6/1911 tõ c¶ng Nhµ Rång (sµi Gßn)lÊy tªn lµ V¨n BA, Ngêi lµm phô
bÕp cho chiÕc tµu bu«n Ph¸p Latus¬ Tª R¬ vin vµ b¾t ®Çu cuéc hµnh tr×nh
t×m ®êng cøu níc. Ngµy 6/7/1911 tµu cËp bÕn c¶ng M¸c X©y.
_ N¨m 1912 Ngêi tiÕp tôc lµm thuª cho chiÕc tµu kh¸c ®Ó tõ Ph¸p ®i T©y Ban
Nha, Bå §µo Nha, Tuy Ni Di, Angieri, Ginª xÝch ®¹o, C«ng go, … cuèi n¨m
1912 Ngêi ®i MÜ, Cuèi n¨m 1913 tõ MÜ trë vÒ Anh, sau ®ã trë l¹i Ph¸p
Qua nhiÒu n¨m b«n ba h¶i ngo¹i, Ngêi nhËn râ Giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n
d©n c¸c níc ®Òu lµ b¹n, chñ nghÜa ®Õ quèc ë ®©u còng lµ thï
_ N¨m 1919, t¹i héi nghÞ Vec Xay,NguyÔn ¸i Quèc thay mÆt nh÷ng ngêi ViÖt
Nam yªu níc göi tíi héi nghÞ b¶n yªu s¸ch 8 ®iÓm, ®ßi quyÒn tù do, d©n chñ,
quyÒn b×nh ®¼ng vµ quyÒn tù quyÕt d©n téc. §©y lµ ®ßn trùc diÖn ®Çu tiªn
gi¸ng vµo bän trïm ®Õ quèc, ®· gay tiÕng vang lín ®èi víi nh©n d©n ViÖt Nam,
nh©n d©n Ph¸p, nh©n d©n c¸c thuéc ®Þa cña ph¸p.
_ Th¸ng 7/1920 Ngêi ®äc s¬ th¶o luËn c¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ thuéc ®Þa
cña Lª Nin, NguyÔn ¸i Quèc ®· kh¼ng ®Þnh lËp trêng ñng hé phong trµo gi¶i
phãng d©n téc ë c¸c níc ph¬ng §«ng, tin theo Lª Nin , ®øng vÒ phÝa quèc tÕ
thø ba.
2/ Vai trß cña Ngêi ®èi víi viÖc chuÈn bÞ vÒ t tëng, chÝnh trÞ , tæ chøc cho
viÖc thµnh lËp chÝnh ®¶ng cña giai cÊp v« s¶n ë ViÖt Nam.
a/ ChuÈn bÞ vÒ t tëng,chÝnh trÞ :
_ Sau 1 qu¸ tr×nh ®i t×m ®êng cøu níc,n¨m 1920 NguyÔn ¸i Quèc ®· ®Õn víi
chñ nghÜa Mac Lª Nin vµ Ngêi ®· kh¼ng ®Þnh : Chñ nghÜa Mac LeNin lµ c¸i
cÈm nang thÇn kú ®Ó cøu níc cøu d©n ; Ngêi tuyÖt ®èi tin theo Lª Nin vµ
quyÕt t©m ®i theo con ®êng mµ Lª Nin ®· v¹ch ra.
_ Sau ®¹i héi Tua(12/1920) NguyÔn ¸i Quèc ®· chuyÓn h¼n lËp trêng vÒ
phÝa c¸ch m¹nh v« s¶n vµ trë thµnh ngêi céng s¶n. B¾t ®Çu truyÒn b¸ chñ
nghÜa Mac Lª Nin vÒ trong níc nh»m chuÈn bÞ viÖc thµnh lËp 1 chÝnh ®¶ng
cña giai cÊp v« s¶n ë ViÖt Nam.
_ N¨m 1921 ,cïng víi c¸c nhµ c¸ch m¹ng thuéc ®Þa ,Ngêi ®· lËp Héi liªn hiÖp
c¸c d©n téc thuéc ®Þa nh»m tuyªn truyÒn, tæ chøc, tËp hîp lùc lîng chèng chñ
nghÜa ®Õ quèc.

19. _ N¨m 1922 NguyÔn ¸i Quèc lËp ra tê b¸o Ngêi Cïng Khæ , vµ viÕt bµi cho tê
b¸o nµy vµ nhiÒu tê b¸o kh¸c…. lªn ¸n m¹nh mÏ chÕ ®é thuéc ®Þa thøc tØnh
tinh thÇn yªu níc cña c¸c dan téc bÞ ¸p bøc ®øng lªn ®Êu tranh ®Ó tù gi¶i
phãng m×nh. Cïng thêi gian nµy, ngêi ®· viÕt 1 cuèn s¸ch lÊy tªn lµ : B¶n ¸n
chÕ ®é thùc d©n Ph¸p.
_ 6/1923 Ngêi bÝ mËt rêi Ph¸p ®i Liªn X«, t¹i ®©y Ngêi tÝch cùc tham gia
Quèc tÕ céng s¶n,tham dù c¸c héi nghÞ quan trong vµ c¸c ho¹t ®éng cña Quèc
tÕ céng s¶n nh : §¹i héi quèc tÕ n«ng d©n lÇn thø nhÊt, Héi nghÞ Quèc tÕ
céng s¶n lÇn thø 5. Ngêi lµm viÖc t¹i Bé Ph¬ng §«ng cña Quèc tÕ céng s¶n,
tiÕp tôc t×m hiÓu chÕ ®é X« ViÕt vµ nghiªn cøu c¸c kinh nghiÖm tæ chøc
§¶ng liªn X«. ViÕt nhiÒu bµi cho b¸o cña Liªn X« vµ Quèc tÕ céng s¶n. TiÕp
tôc tuyªn truyen, ph¸t triÓn, lµm s¸ng tá thªm quan ®iÓm cña chñ nghÜa Mac Lª
Nin vµ vÊn ®Ò d©n téc vµ thuéc ®Þa.
 Nh÷ng ho¹t ®éng cña NguyÔn ¸i quèc trong thêi gian nµy chñ yÕu trªn mÆt
trËn t tëng chÝnh trÞ, nh»m truyÒn b¸ chñ nghÜa Mac Lª Nin vµo níc ta.
Nh÷ng t tëng mµ Ngêi truyÒn b¸ sÏ lµ nÒn t¶ng t tëng cña §¶ng ta sau nµy :
+ Chñ nghÜa t b¶n ,chñ nghÜa ®Õ quèc lµ kÎ thï chung cña giai cÊp v« s¶n vµ
nh©n d©n c¸c thuéc ®Þa,chØ cã lµm cuéc c¸ch m¹ng, ®¸nh ®æ chñ nghÜa t
b¶n ,chñ nghÜa ®Õ quèc th× míi gi¶i phãng giai cÊp v« s¶n vµ nh©n d©n c¸c
thuéc ®Þa. §ã lµ mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a c¸ch m¹ng chÝnh quèc vµ thuéc
®Þa.
+ X¸c ®Þnh giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng lµ nßng cèt c¸ch m¹ng.
+ Giai cÊp c«ng nh©n cã ®ñ kh¶ n¨ng l·nh ®¹o c¸ch m¹ng th«ng qua ®éi tiªn
phong lµ §¶ng céng S¶n ®îc vò trang b»ng häc thuyÕt Mac_ LªNin.
2/ chuÈn bÞ vÒ tæ chøc :
_ Cuèi n¨m 1924 NguyÔn ¸i Quèc rêi Liªn X« vÒ Qu¶ng Ch©u Trung Quèc
nh»m b¾t tay thÓ nghiÖm trªn con ®êng thùc tiÔn cøu níc míi,chuÈn bÞ trùc
tiÕp cho viÖc thµnh lËp §¶ng céng s¶n ViÖt Nam.
_ Tríc hÕt Ngêi t×m hiÓu t×nh h×nh c¸c tæ chøc yªu ViÖt Nam t¹i Trung
Quèc,sau ®ã thµnh lËp 1 tæ chøc c¸ch m¹ng míi lÊy tªn lµ Héi ViÖt Nam c¸ch
m¹ng thanh niªn(6/1925), ®©y cha ph¶i lµ 1 tæ chøc ®¶ng mµ chØ lµ 1 tæ chøc
tiÒn th©n , cã nhiÖm vô truyÒn b¸ m¹nh mÏ s©u réng h¬n n÷a chñ nghÜa Mac
Lª Nin vµo ViÖt Nam, vµo phong trµo cong nh©n, phong trµo yªu níc ViÖt Nam
®Ó chuÈn bÞ ®Çu t nh÷ng ®iÒu kiÖn cho viÖc thµnh lËp chÝnh ®¶ng cña giai
cÊp v« s¶n ë ViÖt Nam.
_ Tõ 1925 – 1929 nh÷ng ho¹t ®éng tÝch cùc vµ hiÖu qu¶ cña NguyÔn ¸i Quèc
vµ Héi ViÖt Nam c¸ch m¹ng thanh nieân ñaõ cã t¸c dông to lín ®èi víi qu¸ tr×nh
vËn ®éng thµnh lËp ®¶ng, lµm cho ®iÒu kiÖn thµnh lËp ®¶ng chÝn muåi
nhanh chãng. NguyÔn ¸i Quèc tiÕp tôc më c¸c líp huÊn luyÖn vµ ®µo tao can
bé t¹i Qu¶ng Ch©u (Trung Quèc) . Héi ViÖt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn ra tê b¸o

20. Thanh Niªn nh»m tuyªn truyÒn c¸ch m¹ng, ®Êu tranh t tëng chuyÓn t¶i chñ
nghÜa Mac Lª Nin vµo trong níc. Héi ViÖt Nam cach mang thanh niªn ®· chñ tr-
¬ng thùc hiÖn phong trµo V« s¶n ho¸ ®a nh÷ng c¸n bé ®îc ®µo t¹o vÒ níc ho¹t
®éng thùc tiÔn trong phong trµo c«ng nh©n , phong trµo yªu níc . Nhê ®ã mµ
chñ nghÜa Mac Lª Nin ®îc tuyªn truyÒn s©u réng vµo phong trµo c«ng nh©n,
phong trµo yªu níc, lµm cho c¸ch m¹ng níc ta cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc.
Phong trµo c«ng nh©n dÇn dÇn tr¬ thµnh lùc lîng chÝnh trÞ ®éc lËp ®i tiªn
phong trong phong trµo yªu níc. Phong trµo c¸ch m¹ng v« s¶n dÇn dÇn chiÕm
®îc u thÕ tuyÖt ®èi , nã cã t¸c dông l«i kÐo c¸c tæ chøc yªu níc chuyÓn sang
lËp trêng céng s¶n, ®o¹n tuyÖt hoµn toµn víi t tëng quèc gia hÑp hßi.
• §¸nh gi¸ chung : TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®ã ®· ®ãng gãp 1 vai trß tÝch cùc,
lµm cho nh÷ng ®iÒu kiÖn thµnh lËp §¶ng chÝn muåi nhanh chãng vµo
®Çu n¨m 1929 trë ®i.
IV/ Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh ba tæ chøc céng s¶n ë ViÖt
nam :
1/ Hoµn c¶nh ra ®êi :
• ThÕ giíi: C¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ Trung Quèc ph¸t triÓn m¹nh vµ
nh÷ng bµi häc kinh nghÞªm thÊt b¹i cña C«ng x· Qu¶ng Ch©u( Trung
Quèc) ; Nh÷ng nghÞ quyÕt vÒ phong trµo c¸ch m¹ng ë c¸c níc thuéc ®Þa
cña §¹i héi V Quèc tÕ céng s¶n.
• Trong níc: Tõ cuèi n¨m 1928 ®Õn ®Çu 1929, phong trµo c¸ch m¹ng theo
khuynh híng v« s¶n ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë níc ta, Héi ViÖt Nam c¸ch m¹ng
thanh niªn kh«ng cßn ®ñ søc l·nh ®¹o c¸ch m¹ng n÷a, yªu cÇu cÊp thiÕt
cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam lóc nµy lµ ph¶i cã §¶ng céng s¶n ®Ó kÞp thêi
l·nh ®¹o c¸ch m¹ng.
2/ Qu¸ tr×nh thµnh lËp:
• §«ng D¬ng Céng S¶n §¶ng: Th¸ng 3/1929 1 sè héi viªn tiªn tiÕn cña héi
ViÖt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn ë B¾c Kú ®· lËp ra chi bé céng s¶n ®Çu
tiªn ë ViÖt Nam tÝch cùc chuÈn bÞ lËp 1 ®¶ng céng s¶n thay thÕ cho Héi
ViÖt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn. T¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc cña héi /viÖt
Nam c¸ch m¹ng thanh niªn (5/1929) , ®¹i biÓu thanh niªn B¾c kú ®a ra ®Ò
nghÞ thµnh lËp §¶ng céng s¶n nhng kh«ng ®îc chÊp nhËn, hä rót khái héi
nghÞ trë vÒ níc. Ngµy 17/6/1929 nhãm trung kiªn céng s¶n B¾c kú häp
vµ quyÕt ®Þnh thµnh lËp §«ng D¬ng Céng S¶n §¶ng, th«ng qua tuyªn
ng«n, ®iÒu lÖ §¶ng, ra b¸o Bóa LiÒm lµm c¬ quan ng«n luËn.
• An Nam Céng S¶n §¶ng: Sau khi §«ng D¬ng céng s¶n §¶ng thµnh lËp,
c¸c héi viªn tiªn tiÕn cña héi ViÖt Nam C¸ch M¹ng Thanh niªn ë Nam kú vµ
Trung Quèc quyÕt ®Þnh thµnh lËp An Nam Céng S¶n §¶ng( 7/1929)

21. • §«ng D¬ng céng s¶n liªn ®oµn: Sù ra ®êi cña §«ng D¬ng céng s¶n §¶ng
vµ An Nam céng s¶n §¶ng ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn sù ph©n ho¸ cña
T©n ViÖt, c¸c §¶ng viªn tiªn tiÕn cña T©n ViÖt ®øng ra thµnh lËp §«ng D-
¬ng céng s¶n liªn ®oµn(9/1929).
3/ ý nghÜa lÞch sö:
+ §¸nh dÊu sù trëng thµnh cña giai cÊp c«ng nhan ViÖt Nam,chøng tá xu h-
íng v« s¶n rÊt ph¸t triÓn manh mÏ ë níc ta.
+ Lµ bíc chuÈn bÞ trùc tiÕp cho viÖc thµnh lËp §¶ng céng s¶n ViÖt Nam.
Ch¬ng II: Cuéc c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc viÖt nam (1930 - !945)
I/ Sù thèng nhÊt ba tæ chøc thµnh §¶ng céng s¶n ViÖt nam. ChÝnh c¬ng v¾n
t¾t ,s¸ch lîc v¾n t¾t. luËn c¬ng 10/1930. ý nghÜa lÞch sö cña viÖc thµnh lËp
§¶ng céng s¶n ViÖt Nam:
1/ sù thèng nhÊt ba tæ chøc thµnh §¶ng céng s¶n viÖt nam:
a/ Hoµn c¶nh lÞch sö:
_ cuèi n¨m 1929 ,phong trµo c«ng nh©n ph¸t triÓn rÊt m¹nh, ý thøc chÝnh
trÞ ®· râ rÖt, cïng víi phong trµo yªu níc kÕt thµnh 1 lµn sãng d©n téc,d©n chñ
m¹nh mÏ kh¾p c¶ níc,trong ®ã giai cÊp c«ng nh©n ®· thùc sù trë thµnh lùc lîng
tieen phong.
_ Ba tæ chøc céng s¶n ë ViÖt Nam ho¹t ®éng riªng rÏ, c«ng kÝch lÉn nhau,
tranh giµnh ¶nh hëng cña nhau g©y ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn phong trµo c¸ch
m¹ng.
_ Yªu cÇu cÊp b¸ch cña c¸ch m¹ng Vieet Nam lóc nµy lµ ph¶i cã sù l·nh ®¹o
thèng nhÊt cña 1 chÝnh ®¶ng duy nhÊt cña giai cÊp c«ng nh©n.
_ Quèc tÕ céng s¶n ®· giao cho NguyÔn ¸i Quèc chÞu tr¸ch nhiÖm thèng
nhÊt c¸c tæ chøc céng s¶n.
Do ®ã tõ ngµy 3 ®Õn 7/ 2/ 1930 héi nghÞ hîp nhÊt ba tæ chøc céng s¶n ®·
häp ë Cöu Long (H¬ng C¶ng).
b/ Néi dung héi nghÞ:
_ NguyÔn ¸i Quèc ph©n tÝch t×nh h×nh thÕ giíi vµ trong níc, phª b×nh nh÷ng
hµnh ®éng thiÕu thèng nhÊt võa qua vµ ®Ò nghÞ thèng nhÊt c¸c tæ chøc céng
s¶n thµnh 1 ®¶ng duy nhÊt. Héi nghÞ ®· nhÊt trÝ:
+ Bá mäi thµnh kiÕn ,thµnh thËt hîp t¸c ®Ó thèng nhÊt 3 tæ chøc céng s¶n
thµnh 1 ®¶ng duy nhÊt lÊy tªn lµ §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam.
+ Th«ng qu chÝnh c¬ng, s¸ch lîc v¾n t¾t do NguyÔn ¸i Quèc khëi th¶o.
+ BÇu ban chÊp hµnh trung ¬ng l©m thêi, vµ kÕ ho¹ch vÒ níc hîp nhÊt.
_ ý nghÜa vµ nguyªn nh©n thµnh c«ng cña héi nghÞ:

22. + Héi nghÞ cã ý nghÜa gi¸ trÞ nh §¹i héi thµnh lËp §¶ng, th«ng qua ®îc ®êng
lèi c¸ch m¹ng ViÖt Nam.
+ Héi nghÞ hîp nhÊt ba tè chøc céng s¶n thµnh c«ng do: c¸c ®¹i biÓu cña c¸c
tæ chøc céng s¶n ®Òu cã xu híng v« s¶n, ®Òu tu©n theo ®iÒu lÖ cña quèc tÕ
céng s¶n, ®¸p øng yªu cÇu cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, Sù quan t©m cña quèc tÕ
céng s¶n vµ uy tÝn cña NguyÔn ¸i Quèc.
2/ Néi dung chÝnh c¬ng v¾n t¾t, s¸ch lîc v¾n t¾t ( c¬ng lÜnh chÝnh trÞ ®Çu
tiªn cña §¶ng)
ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, s¸ch lîc v¾n t¾t lµ 2 v¨n kiÖn cã tÝnh chÊt c¬ng lÜnh
®Çu tiªn cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam do NguyÔn ¸i Quèc so¹n th¶o ®· ®îc héi
nghÞ thµnh lËp §¶ng häp 3/1930 chÝnh thøc th«ng qua. Néi dung cña chÝnh c-
¬ng v¾n t¾t,s¸ch lîc v¾n t¾t lµ kÕt tinh nh÷ng t tëng quan ®iÓm chÝnh trÞ cña
NguyÔn ¸i Quèc vµ §¶ng ta vÒ cuéc c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë ViÖt
Namtrong nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 20 . ChÝnh c¬ng v¾n t¾t vµ s¸ch lîc v¾n t¾t
cßn rÊt s¬ lîc nhng néi dung cña nã chøa ®ùng nh÷ng t tëng lín chØ ra con ®-
êng ®i ®óng ®¾n cho c¸ch m¹ng ViÖt Nam:
_ TÝnh chÊt c¸ch m¹ng: C¸ch m¹ng ViÖt Nam ph¶i tr¶i qua hai giai ®o¹n ph¸t
triÓn lµ c¸ch m¹ng t s¶n d©n quyÒn( c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n vµ
c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa Hai giai ®o¹n ®ã kÕ tiÕp nhau ,kh«ng bøc têng nµo
ng¨n c¸ch.
__ Môc tiªu nhiÖm vô:V¨n kiÖn chØ râ c¸ch m¹ng ViÑt Nam tríc hÕt ph¶i thùc
hiÖn nhiÖm vô ®¸nh ®æ ®Õ quèc vµ phong kiÕn tay sai lµm cho níc ViÖt Nam
®îc ®éc lËp, nh©n d©n ViÖt nam ®îc tù do. TÞch thu ruéng ®Êt cña bén ®Õ
quèc vµ bän ph¶n c¸ch m¹ng chia cho d©n cµy nghÌo, tiÕn hµnh c¸ch m¹ng
ruéng ®Êt ®em l¹i ruéng ®Êt cho n«ng d©n....C¸c nhiÖm vô ®ã bao hµm c¶ néi
dung d©n téc vµ d©n chñ, chèng ®Õ quècvµ chèng phong kiÕn, nhng næi bËt
lªn lµ nhiÖm vô chèng ®Õ quèc vµ tay sai ph¶n ®éng giµnh ®éc lËp tù do cho
toµn thÓ d©n téc.
_ Lùc lîng c¸ch m¹ng: V¨n kiÖn chØ râ muèn lµm c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc
giµnh th¾ng lîi , lùc lîng ®¸nh ®æ ®Õ quèc vµ phong kiÕn lµ c«ng n«ng. §ång
thêi ph¶i hÕt søc liªn l¹c víi tiÓu t s¶n tri thøc, trung n«ng.... ®Ó kÐo hä ®i vÒ
phÝa v« s¶n giai cÊp. Cßn ®èi víi phó n«ng, trung ,tiÓu ®Þa chñ vµ t] b¶n ViÖt
Nam mµ cha lé râ mÆt ph¶n c¸ch mangjthif ph¶i lîi dông, Ýt ra cung ph¶i lµm
cho hä trung lËp.. Trong qu¸ tr×nh liªn minh ®ã tuyÖt ®èi kh«ng ®îc nhîng bé1
chót lîi Ých nµo cña c«ng noongddeef phßng ®Ó kh«ng ®i vµo ®êng lèi tho¶
hiÖp.
_ Vai trß cña §¶ng: V¨n kiÖn chØ râ sù l·nh ®¹o cña §¶ng CSVN lµ ®iÒu kiÖn
tiªn quyÕt, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi.§¶ng céng s¶n ViÖt Nam lµ ®éi tiªn
phong cña giai cÊp v« s¶n, lÊy chñ nghÜa Mac Lª Nin lµm nÒn t¶ng t tëng .
§¶ng cã tr¸ch nhiÖm thu phôc ®¹i bé phËn giai cÊp m×nh, ph¶i lµm cho giai cÊp

23. m×nh l·nh ®¹o ®îc d©n chóng, ph¶i thu phôc ®îc ®¹i ®a sè d©n cµy vµ ph¶i dùa
v÷ng vµo h¹ng d©n cµy nghÌo, ®ång thêi ph¶i liªn l¹c víi c¸c giai cÊp c¸ch m¹ng
vµ tÇng líp yªu níc kh¸c, ®oµn kÕt hä , tæ chøc hä ®Êu tranh chèng ®Õ quèc
vµ phong kiÕn.
_ VÞ trÝ c¸ch m¹ng: C¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ 1 bé phËn cña c¸ch m¹ng thÕ giíi,
®øng vÒ phÝa mÆt trËn c¸ch m¹ng gåm c¸c d©n téc thuéc ®Þa bÞ ¸p bøc vµ
giai cÊp c«ng nh©n trªn thÕ giíi.
*§¸nh gi¸ chung:
_ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, s¸ch lîc v¾n t¾t,cïng víi c¸c v¨n kiÖn kh¸c ®· ®îc th«ng
qua t¹i héi nghÞ thµnh lËp ®¶ng ®· ®¸nh dÊu bíc trëng thµnh ®Çu tiªn cña
§¶ng ta vÒ chÝnh trÞ. Nã chøng tá n¨ng lùc l·nh ®¹o c¸ch m¹ng cña §¶ng
CSVN . §©y chÝnh lµ n gän ®Ìn pha soi ®êng chØ lèi ®a c¸ch m¹ng ViÖt Nam
ph¸t triÓn.
_ C¬ng lÜnh chÝnh trÞ ®Çu tiªn cña §¶ng do NguyÔn ¸i Quèc so¹n th¶o lµ c¬ng
lÜnh c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ®óng ®¾n vµ s¸ng t¹o vÒ quan ®iÓm giai
cÊp , thÊm ®îm tinh thÇn d©n téc vµ tÝnh nh©n v¨n. §éc lËp d©n téc vµ tù do
lµ t tëng cèt lâi cña c¬ng lÜnh nµy.
3/ LuËn c¬ng th¸ng 10/1930:
B¶n luËn c¬ng th¸ng 10/1930 do ®ång chÝ TrÇn Phó so¹n th¶o ®· ®îc héi nghÞ
ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng lÇn thø nhÊt häp t¹i H¬ng C¶ng Truung Quèc
vµo cuèi th¸ng 10/1930 th«ng qua.
_ Héi nghÞ ®· quyÕt ®Þnh ®æi tªn ®¶ng thµnh §¶ng céng s¶n §«ng D¬ng, cö
ra ban chÊp hÇnh trung ¬ng chÝnh thøc vµ cö ®ång chÝ TrÇn Phó lµm tæng
bÝ th.
_ TÝnh chÊt c¸ch m¹ng: Con ®êng cña c¸ch m¹ng §«ng D¬ng lµ ph¶i tr¶i qua
hai giai ®o¹n. Lóc ®Çu lµm c¸ch m¹ng t s¶n d©n quyÒn theo lèi míi mang tÝnh
chÊt thæ ®Þa vµ ph¶n ®Õ . Sau khi hoµn thµnh sÏ bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t
b¶n chñ nghÜa tiÕn th¼ng lªn con ®êng x· héi chñ nghÜa.
_ Môc tiªu nhiÖm vô: NhiÖm vô cèt yÕu cña c¸ch m¹ng viÖt Nam lóc nµy,lµ
®¸nh ®æ thÕ lùc phong kiÕn, ®¸nh ®æ c¸ch bãc lét theo lèi tiÒn t b¶n, thùc
hµnh c¸ch m¹ng thæ ®Þa, vµ ®¸nh ®æ ®Õ quèc chñ nghÜa Ph¸p,lµm cho §«ng
D¬ng hoµn toµn ®éc lËp.Hai nhiÖm vô ®ã cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt víi
nhau.
_ Lùc lîng c¸ch m¹ng: LuËn c¬ng chØ râ c¸ch m¹ng §«ng D¬ng muèn th¾ng lîi
ph¶i thiÕt lËp cho ®îc vai trß l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n vµ khèi ®oµn kÕt
liªn minh c«ng n«ng” c«ng n«ng lµ ngêi chu c¸ch m¹ng” Liªn minh c«ng n«ng lµ
nh©n tè quyÕt ®Þnh , ®¶m b¶o cho th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc.
_Vai trß cña §¶ng: luËn c¬ng kh¼ng ®Þnh vai trß l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng
nh©n mµ ®éi tiªn phong cña nã lµ §¶ng céng s¶n §«ng D¬ng vµ x¸c ®Þnh sù

24. l·nh ®¹o cña §¶ng CS§D lµ ®iÒu kiÖn cèt tö ®µu tiªn ®Ó ®¶m b¶o cho th¾ng lîi
cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam.
_ VÞ trÝ c¸ch m¹ng : c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ 1 bé phËn cña c¸ch m¹ng thÕ giíi.
C¸ch m¹ng §«ng D¬ng ph¶i thùc hiÖn ®oµn kÕt chÆt chÏ víi c¸ch m¹ng v« s¶n
thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ chó ý ®oµn kÕt víi v« s¶n Ph¸p,c¸ch m¹ng Trung Quèc, ¸n
§é.
=.> LuËn c¬ng chÝnh trÞ ®· x¸c ®Þnh ®îc nhiÒu vÊn ®Ò chiÕn lîc c¸ch m¹ng,
nhng cã 1 sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh
+ Kh«ng nªu cao ®îc vÊn ®Ò d©n téc lªn hµng ®Çu, nÆng vÒ ®Êu tranh giai
cÊp vµ vÒ vÊn ®Ò c¸ch m¹ng ruéng ®Êt.
+ §¸nh gi¸ kh«ng ®ïng kh¶ n¨ng c¸ch m¹ng cña giai cÊp tieeut t snr vµ kh¶ n¨ng
liªn minh cã ®iÒu kiÖn víi giai cÊp t s¶n d©n téc.
+ Kh«ng thÊy ®îc kh¶ nnawng ph©n ho¸ vµ l«i kÐo 1 bé ph¹an giai cÊp ®Þa
chñ trong c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc.
_ tr¶i qua qu¸ tr×nh ®Êu tranh c¸c nhîc ®iÓm trªn dÇn dÇn ®îc kh¾c phôc.