ok

1. Cfare eshte menaxhimi?
Art apo shkence ? Pergjigja eshte : art dhe shkence
Menaxhimi është procesi i koordinimit dhe shfrytëzimit te burimeve njerëzore
materiale , financiare me qellim përfitim organizativ, shërbimi apo qëllime te tjera
Qellimi i menaxhimit te artit eshte te ndihmoje dhe stimuloje interesin ne fushen e artit
Shoqata e edukatoreve te administrimit te artit ( The Assosasation of Arts
Administrators Educators ( AAAE) percakton administrimin e artit si profesion, si nje
nga zhvillimet me te fundit ne kete fushe”
Qendra e trajnimit te administratoreve te kultures te rrjetit europian ( Europian
Network of Cultural Administration Training Center ( ENCATC) ka qellim te stimuloje
dhe inkurajoje zhvillimin e menaxhimit te artit, ne kontekstin e ndryshimeve ne kulture
art dhe media.
Misioni : Aresimim baze ne keto profesione si MA dhe MBA, per tju pergjigjur
zhvillimeve artistike , pergjegjesive sociale ne rritje te institucioneve kulturore , per te
ndergjegjsuar dhe kuptuar me mire situaten me te cilen perballen institucionet
artistike ne shoqerite moderne.
Cili eshte roli i menaxhimit te artit ? Vendosja e lidhjeve te ngushta ndermjet biznesit
dhe arteve . Nder filozofet me te shquar ne kete fushe permendim Mintzberg dhe Di
Maggio
Percaktimi i termit menaxhim arti
Menaxhimi i artit eshte nje koncept kompleks. Fillimet e veta i ka ne vitet 60-70, me pas,
ne vitet 80’ futet ne universitetet perendimore si lende e vecante.
Menaxhimi çfaqet si nje perpjekje per te mbeshtetur organizatat artistike ”
jofitimprurese” shpesh nje fature e paguar nga dikush dhe ky shpesh eshte shteti
(subvencion publik) ose sponsore dhe donatore te ndryshem.
Ne sistemin e markates artistike perfshihet arti publik, Muzete, Teatrot, Opera
Ndermjetesuesit/Art Dealers dhe Shtepite e ankandit
Dan Martin, 1998:128 tek “Enciklopedia e Politikave Publike dhe Administrative” e
percakton keshtu menaxhimin e artit: “Si aplikimi i pese funksioneve baze te

2. menaxhimit: Planifikimi, organizimi, stafi, supervizimi dhe kontrolli, per te bere te
mundur qe produkti i performances ose prezantimi i vepres se artit ne fushen arteve
pamore, ti shkoje publikut.
Administrimi dhe mundesimi i procesit kreativ dhe komunikimi me audiencen, eshte i
njellojte si per institucionet publike ashtu edhe organizatat jofitimprurese ( si teatri,
orkestra, qendra te performances etj
Megan Methew (2006) Universiteti i Wiskonsin, e percakton keshtu “Menaxhimi i artit
eshte nje fushe emocionale, qe u lejon njerezve te kombinojne biznesin artin dhe aftesite
organizative per te realizuar aktivitetin artistik, qe ndihmon per te bere diferencen ne
jeten e individeve dhe komuniteteteve
Menaxhimi i artit eshte mundesimi dhe organizimi i aktivitetit kulturor dhe artistic
Menaxher arti eshte nje person qe punon ne fushen e menaxhimit te aertit, nje person qe
ne nje fare menyre mundeson qe aktiviteti artistic te ndodhe . Shpjeguar thjeshte
menaxheri i artit sjell sebashku artin dhe audiencen
Çeshtjet kyce te menaxhimit te artit
Arti dhe kultura. Rajmond William 1983, e percakton keshtu: “nje nga fjalet me te
komplikuara te gjuhes angeze; gjendje e pergjithshme e zakoneve dhe mendjes ; gjendje
e pergjithshmee zhvillimit inelektual ne shoqerine pergjithesi, gjendje e pergjithshme e
arteve :e gjithe menyra e jeteses, materiali shpirteror dhe intelektual
Management . Koncepti manageress zonje shtepie, shqip nikoqire
Creativity. Jeta qytetare mbetet nje nga deshmitee kulturesCdo qytet modern ka nje
kulture unike e cila nuk percakltohet nga rruget dhe ndertesat por nga creative
industries : reklama, fashion, architecture, antikuaret crafts, design film m uzike
performance publikime Tv Radio Compuer per bejne konceptin arti si industri.
Industria e kultures .Nje shoqeri me nje sektor kreativ te shendetshem dhe vibrat, ka
shume mundesi te jete nje shoqeri e zhvilluar dhe inovative
Kreativiteti eshte dhoma e maqinerise se inovacionit (shembuj creativ economy SHBA
dhe Germany)
Konsumi Adorno thote:Klienti nuk eshte mbret, asht si industria e kultures perpiqet ta
tregoje /besoje, ai nuk eshte subjekt por objekt
Natyra e menaxhimit /Art apo shkence ?

3. Menaxhimi është procesi i koordinimit dhe shfrytëzimit te burimeve njerëzore dhe
jonjerëzore ( materiale , financiare) me qellim përfitim organizativ, shërbimi apo qëllime
te tjera
Funksionet e menaxhimit jane Planifikimi, Organizimi, Drejtimi stafit, Udhëheqja
dhe Kontrolli funksioneve .
Çdo menaxher kërkon te zhvilloje nje stil personal pune, i cili reflekton personalitetin e
tij, tipin e organizatës, marrëdhëniet me vartësit dhe superioret. Ne fund te kapitullit do
jemi ne gjendje ti përgjigjemi pyetjeve :
Perse menaxheret janë te rendesishem per funksionin efektiv te gjithë tipeve te
organizatave. Identifikoni funksionet baze qe kryejnë te gjithë menaxheret. Përshkruani
rolin e veçante qe luajnë menaxheret. Diskutoni 3 nivelet e menaxhimit qe përbejnë
piramiden e hierarkise. Identifikoni aftesite dhe mundesite qe nevojiten menaxhereve
ne nivele te ndryshme. Shjegoni si diferencohen Menaxheret nga stilet e menaxhimit
dhe vendimmarrjes.
I. Percaktimi i Menaxherit
A. Menaxheret kërkojnë te maksimizojnë kontributet e njerëzve te tyre dhe
koordinojnë përpjekjet e tyre per arritjen e objektivave
B. Te gjitha organizatat vendosin objektiva per te realizuar, nëpërmjet përdorimit
efektiv te burimeve njerëzore dhe materiale.
C. Menaxheret duhet te kryejnë me efektivitet maksimal detyrat, per te arritur
objektivat e organizatës dhe përmbushin pritshmërite e grupeve te interesit ( te
brendshem dhe te jashtem) te cilet ndikohen dhe ushtrojne ndikim.
II. Veshtrim formal i funksioneve te Menaxherit
A. Te gjithe menaxheret jane pergjegjes per performancen e 5 funksioneve baze:
1. Planifikimi qe perfshin përcaktimin e objektivave specifike dhe mjetet per realizimin
e tyre.
2. Organizimi kërkon zhvillimin e nje sistemi ne te cilin njerëzit kryejnë detyra qe çojne
ne rezultatet e dëshiruara.
3. Punesimi/Burimet njerezore. Perfshin rekrutimin, seleksionimin, zhvillimin dhe
mbajtjen e punonjësve me kualifikimin e duhurper pozicionin e dhene nga Menaxheri.

4. 4. Drejtimi perfshin aftesine per te ndikuar tek te tjeret me qellim realizimin ne
objektivave kryesore dhe te veçanta.
5. Kontrolli kërkon qe menaxheri te nderrmarre veprimet e nevojshme per te siguruar
realizimin e qëllimeve te firmes /organizates etj
III. Veshtrim informal i punes se Menaxherit
A. Menaxheret kryejnë edhe detyra te tjera te natyres informale
B. Nje menaxher efektiv duhet te jete i zoti per te reaguar ne marrëdhënie dhe situata te
ndryshme te cilat nuk janë nen kontrollin e tij, por qe ndikojnë ne përmbushjen e
qëllimit te organizatës dhe atyre personale
IV. Rolet e Menaxhimit
A. Roli kryesor interpersonal qe luan Menaxheri, përcakton rolin si Drejtues,
Udheheqes apo Kordinator
B. Roli informativ kërkon qe menaxheri te sherbeje si Monitorues, Shpërndarës
informacioni dhe Zedhenes i organizatës.
C. Ne rolin e vendimmarrësit, Menaxheri behet Organizator, Sipërmarrës,
(entrepreneur) trajton çrregullimet, përcakton burimet dhe negociatat.
V. Hierarkia e Menaxhimit
A. Menaxhimi i larte përbehet nga persona qe jane pergjegjes per vendimmarrjen dhe
formulimin e politikave qe kane ndikim ne te gjithe aspektet e mbarëvajtjes se
organizates/institucionit.
B. Menaxhimi i mesem perfshin Menaxheret ne rolin e Supervizorit, por me poshte se
niveli nga ku vendoset politika dhe vendimmarrja e kompanisë
C. Mbikqyres te menaxhimit eshte nje nivel “tranzicioni- ndermjetes), ndermjet punes
dhe mbikëqyrjes ( Supervizionit te larte) i detyrave baze te punes qe kërkon biznesi apo
organizata
VI. Aftesite Menaxheriale
A. Praktikat me te mira (best practices) menaxheriale mesohen dhe zbatohen

5. B. Parimet e menaxhimit jane gjitheperfshirese, ligjet themelore, doktrinat apo
supozimet qe mund te adaptohen per nje zbatim universal.
C. Suksesi ne dinamiken e tregut kërkon 3 tipare baze te aftësive menaxherioale
1. Aftesi teknike, njohuri te specializuar, te cilat jane te rendesishme per nivelet e ulta te
menaxhimit.
2. Aftesi per marrdhenie njerezore, kërkohen ne te gjitha nivelet e menaxhimit dhe jane
aftesi per te zgjidhur konfliktet, motivuar stafin, udhëhequr, dhe komunikuar ne
menyre efektive.
3.Aftesi konceptuale kuptojme nevojen per te pare organizatën/grupimin nga nje
perspektive me e gjere, per te vërejtur me kujdes raportet ndermjet komponentëve ,
shume e rendesishme , ne nivelet e larta te menaxhimit
VII. Menaxhimi si Disipline
A. Studimet ne fushen e Menaxhimit more nje rendesi akademike para Luftes se II
Boterore, nga reputacioni amerikan i performances ne industrine e luftes dhe zgjuan
interes per rendesine e studimeve ne kete fushe.
B. Sot Menxhimi eshte praktikuar si nje profesion qe shoqerohet me shume disiplina,
per te reduktuar rrezikun ne procesin e vendimmarrjes.
VIII. Stilet e Menaxhimit
Pamvaresisht nga ngjashmerite qe karakterizojne praktiken e menaxhimt, ne sensin e
pergjithshem, cdo Menaxher i kryen detyrat e tij ne menyren e tij personale. Stilet e
menaxhimit jane aq te ndryshem sa edhe personalitetet qe e ushtojne ate.

6. B. Parimet e menaxhimit jane gjitheperfshirese, ligjet themelore, doktrinat apo
supozimet qe mund te adaptohen per nje zbatim universal.
C. Suksesi ne dinamiken e tregut kërkon 3 tipare baze te aftësive menaxherioale
1. Aftesi teknike, njohuri te specializuar, te cilat jane te rendesishme per nivelet e ulta te
menaxhimit.
2. Aftesi per marrdhenie njerezore, kërkohen ne te gjitha nivelet e menaxhimit dhe jane
aftesi per te zgjidhur konfliktet, motivuar stafin, udhëhequr, dhe komunikuar ne
menyre efektive.
3.Aftesi konceptuale kuptojme nevojen per te pare organizatën/grupimin nga nje
perspektive me e gjere, per te vërejtur me kujdes raportet ndermjet komponentëve ,
shume e rendesishme , ne nivelet e larta te menaxhimit
VII. Menaxhimi si Disipline
A. Studimet ne fushen e Menaxhimit more nje rendesi akademike para Luftes se II
Boterore, nga reputacioni amerikan i performances ne industrine e luftes dhe zgjuan
interes per rendesine e studimeve ne kete fushe.
B. Sot Menxhimi eshte praktikuar si nje profesion qe shoqerohet me shume disiplina,
per te reduktuar rrezikun ne procesin e vendimmarrjes.
VIII. Stilet e Menaxhimit
Pamvaresisht nga ngjashmerite qe karakterizojne praktiken e menaxhimt, ne sensin e
pergjithshem, cdo Menaxher i kryen detyrat e tij ne menyren e tij personale. Stilet e
menaxhimit jane aq te ndryshem sa edhe personalitetet qe e ushtojne ate.