1. Laguntza gela
4 Animalia
Ornodunak
Dinosauro – ehiztariak
Roy Chapman Andrews esploratzaile handia izan zen.
Espedizio arriskutsuak egin zituen Gobi basamortura, orain dela milioika
urte Lurrean bizi izan ziren animalien aztarnak bilatzeko.
Eta aurkikuntza handiak egin zituen. Adibidez, dinosauroen habia bat
aurkitu zuen, eta hala, arrautzetatik jaiotzen zirela frogatu zuen.
Zer aurkikuntza egin zuen Roy Chapman Andrewsek?
Zure ustez, animalia guztiek al dituzte hezurrak?
1

2. Laguntza gela
GOGORATU IKASITAKOA
ANIMALIA ORNODUNEK
hezurrezko eskeletoa dute
TALDEAK
UGAZTUNAK
HEGAZTIAK
NARRASTIAK
ANFIBIOAK
ARRAINAK
2

3. Laguntza gela
Ariketak
1- Animalia hauetatik zein da ornoduna? Borobildu.
2- Zein taldekoak dira animalia hauek? Lotu.
NARRASTIA
UGAZTUNA ARRAINA
ANFIBIOA
HEGAZTIA
3

4. Laguntza gela
Ugaztunak
1- Nolakoak dira ugaztunak?
Animalia ezagun asko ugaztunak dira. Adibidez:
txakurra katua behia zaldia
hartza lehoia kanguroa …
Ba al dakizu zer ezaugarri dituzten ugaztunek?
Ugaztunen EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU
Biriken bidez hartzen Ilez estalita dute Gehienak 4 hankan
dute ibiltzen dira eta lurrean
bizi dira.
4
4

5. Laguntza gela
Ariketak
1- Animalia hauek ugaztunak al dira?
Izenak idatzi eta lotu.
Bai,
ugaztuna da
Ez, ez da
ugaztuna
2- Irudiei begiratu eta erantzun
5

6. Laguntza gela
2- Animalia ugaztunen ugalketa
BIBIPAROAK dira
Kumeak amaren amaren ugatzetatik
gorputzaren barruan esnea hartzen dute
osatzen dira
6

7. Laguntza gela
3- Itsasoko ugaztunak
Ugaztun batzuk itsasoan bizi dira. Adibidez:
balea izurdea
4- Ugaztun hegalariak
Saguzarrak ere ugaztunak dira. Gaueko animaliak dira, intsektuak
jaten dituzte eta hegoak dituzte.
Saguzarra
7

8. Laguntza gela
5- Primateak
Primateak ere ugaztunak dira.
Pertsonak, gorilak, txinpantzeak eta tximino guztiak dira
primateak.
pertsonak gorila txinpantzea
tximino guztiak
8

9. Laguntza gela
Ariketak
1- Egin animalia ugaztunen zerrenda
Animalia ugaztunak
2- Zer dago gaizki? Borobildu eta ondo idatzi.
 Ugaztunak animalia obiparoak dira.
 Ugaztun jaioberriek fruituak jaten dituzte.
 Ugaztun gehienen bi hanka dituzte.
 Itsasoko ugaztunek uretan hartzen dute arnasa.
 Txinpantzea, gorila eta sagua primateak dira.
3- Osatu eta gero margotu.
9

10. Laguntza gela
4- Gizakia ugaztuna al da? Zergaitik?
 Arnasa hartzen duelako.
 Larruazala estalita duelako.
 Kumeak amaren barruan osatzen
direlako.
 Kume jaioberriek hartzen dutelako.
5- Zein animalia da primatea? Nola dakizu?
10

11. Laguntza gela
Narrastiak eta hegaztiak
1- Nolakoak dira narrastiak?
Hainbat animalia narrastiak dira. Adibidez:
muskerra sugandila sugea
dortoka krokodiloa
Ba al dakizu zer ezaugarri dituzten narrastiek?
Narrastien EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU
Biriken bidez hartzen Ezkataz estalita dute Gehienek 4 hanka
dute dituzte eta lurrean
bizi dira.
4
11

12. Laguntza gela
Ariketak
1- Animalia hauek narrastiak al dira?
Izenak idatzi eta lotu.
Bai,
narrastia da
Ez, ez da
narrastia
2- Irudiei begiratu eta erantzun
12

13. Laguntza gela
NARRASTI batzuk BEREZIAK dira. Adibidez:
SUGEA KROKODILOA
Ez du hankarik eta Larruazalaren zati gogor
arrastaka ibiltzen da. batzuk dituzte, ezkataz
estalita.
DORTOKA Dortoka batzuk itsasoan bizi
Oskol gogorra du dira baina arnasa hartzeko
babesteko. kanpora atera behar dira.
13

14. Laguntza gela
2- Narrastien ugalketa
OBIPAROAK dira
ZAINDU
Kumeak ez dituzte
arrautzaren barruan arrautzak eta kumeak
osatzen dira zaintzen
14

15. Laguntza gela
3- Nolakoak dira hegaztiak?
Hainbat animalia hegaztiak dira. Adibidez:
loroa hontza oiloa zikoina
arranoa kaioa usoa ahatea
Ba al dakizu zer ezaugarri dituzten ugaztunek?
Hegaztien EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU ELIKATU
Biriken bidez Lumaz Hegoak dituzte Mokoa erabiltzen
hartzen dute estalita dute hegan egiteko. dute jateko.
15

16. Laguntza gela
4- Hegaztien ugalketa
OBIPAROAK dira
Kumeak
arrautzaren barruan arrautzak eta kumeak
osatzen dira. zaintzen dituzte.
16

17. Laguntza gela
5- Hegaztiak eta dinosauroak
Duela milioika urte Lurrean dinosauroak bizi ziren,
baina desagertu egin ziren.
Dinosauroei buruz hainbat gauza dakizkigu:
 Batzuk oso handiak ziren
 Beste batzuk txikiagoak ziren.
 Batzuk lumak zituzten, hegaztiek bezala.
17

18. Laguntza gela
Ariketak
1- Animalia hauek hegaztiak al dira?
Izenak idatzi eta lotu.
Bai,
hegaztia da
Ez, ez da
hegaztia
2- Ezagutzen duzu hegan egiten ez duen hegaztirik?
Bai, eta hegaztiak dira,
baina ez dute hegan egiten.
18

19. Laguntza gela
3- Zertan dira berdinak hegaztiak eta narrastiak?
Eta zertan ezberdin?
HEGAZTIAK NARRASTIAK berdin ezberdin
ARNASA
bidez hartzen bidez hartzen
dute. dute.
LARRU-
AZALA
estalita dute. estalita dute.
MUGI –
TZEKO
dituzte. dituzte.
UGAL-
KETA
paroak paroak
dira. dira.
Kumeak
ZAINDU
19

20. Laguntza gela
Arrainak eta anfibioak
1- Nolakoak dira arrainak?
Arrainak uretako animaliak dira; ezin dira uretatik kanpo bizi.
Arrain batzuk ur gezatan Beste batzuk ur gazitan
bizi dira. bizi dira.
amuarraina perka legatza atuna
panga zamua sardina antxoa marrazoa
Arrainen EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU
Zakatzen bidez Ezkataz estalita dute Hegatsak dituzte
hartzen dute uretan mugitzeko
20

21. Laguntza gela
2- Arrainen ugalketa
OBIPAROAK dira
ZAINDU
ez dituzte
Kumeak kumeak zaintzen.
arrautzaren barruan
osatzen dira.
arrainkumea
21

22. Laguntza gela
Emeak arrautzak Arrainkumeak
erruten ditu. jaiotzen dira.
Arrainak hazi
egiten dira.
Arrainkumeak
osatzen dira.
22

23. Laguntza gela
3- Nolakoak dira anfibioak?
Anfibioen EZAUGARRIAK
ARNASA LARRUAZALA MUGITU
Biriki eta larruazalaren Larruazal biluzia dute Hankak dituzte
bidez hartzen dute uretan mugitzeko
4
23

24. Laguntza gela
4- Anfibioen ugalketa
OBIPAROAK dira
Kumeak
arrautzaren barruan
osatzen dira.
Zapaburu bat igel nola bihurtzen den
Emeak uretan
arrautzak erruten ditu.
Igel bihurtzen da .
Zapaburua
Zapaburua
jaiotzen da.
aldatzen doa .
Zapaburua
hazten da. 24

25. Laguntza gela
Ariketak
1- Galderei erantzun
2- Nor da nor? Lotu
UHANDRE IBERIARRA
anfibioa
TXARADI-SUGANDILA
narrastia
Nola jakin duzu? Azaldu.
25

26. Laguntza gela
3- Asmatu zein animalia diren
4- Osatu taula
26

27. Laguntza gela
5- Osatu eskema
6- Ikasi marrazkien segida bat egiten.
27

28. Laguntza gela
7- Orain zeuk osatu marrazkien segida.
28