2. 1. A nutrición: un intercambio de substancias
2. Aparato dixestivo
3. Aparato respiratorio
4. Aparato circulatorio
5. O Sistema linfático e o medio interno
6. Aparato excretor
7. Outros órganos relacionados coa excreción
8. A saúde e a función de nutrición

3. 1. A nutrición: un intercambio de substancias

5. Aparatos que interveñen na función de nutrición
Intercambio
de gases
Excreción
http://cienciasnaturales.es/APARATOS.swf

11. Explica o que corresponde cada unha das frechas
A

12. A
Pag.46

13. 2. APARATO DIXESTIVO
2.1 Anatomía do
Aparato dixestivo
Boca
Farinxe
Tubo dixestivo Ésófago
Estómago
Intestino delgado
Intestino groso
Ano
Glándulas salivares
Glándulas anexas Fígado
Páncreas

14. BOCA
Lingua
Dentes

15. Glándulas salivares
1. Parótida
2. Submaxilar
3. Sublingual

16. A Farinxe é un tramo común das vías respiratoria e
dixestiva, é dicir, é unha vía de paso tanto do aire como do
alimento. Para evitar que o alimento vaia ás vías respiratorias
hai unha especie de tapadeira chamada epiglote.

17. Esófago
Mediante os movementos peristálticos (contraccións e
dilatacións dos músculos da parede do esófago)
avanza o birlo alimenticio cara ao estómago.

18. Estómago
Cardias
Píloro
Zumes gástricos
Glándulas
gástricas

19. Intestino delgado e intestino groso

21. Fígado
e
Páncreas

22. 2.2 A Dixestión

24. Na cavidade bucal o alimento transfórmase no bolo alimenticio,
mediante a mastigación e a insalivación. A
mastigación é unha dixestión mecánica na que o alimento
redúcese a fragmentos pequenos por acción dos dentes. A saliva
é unha secreción das glándulas salivales. Contén encimas
dixestivas (amilasa) que actúan sobre os glícidos. O alimento é
mesturado coa saliva mediante os movementos da lingua.
A deglutición consiste en levar o bolo alimenticio a través
dp esófago cara ao estómago.

25. A bilis emulsiona as
graxas converténdoas
en pequenas gotiñas,
facilitando así a acción
das lipasas do zume
pancreático. Este zume
contén, ademais de
lipasas, amilasas e
proteasas.

26. Nas paredes do intestino
delgado hai outras glándulas
que fabrican o zume
intestinal.
A acción conxunta de todas
as encimas producidas neste
tramo completa a dixestión
química de todos os
alimentos.
Os movementos peristálticos
séguense producindo ao
longo de todo o intestino
delgado.

28. A DIXESTIÓN QUÍMICA
INTESTINO PRODUCTOS
BOCA ESTÓMAGO DELGADO FINAIS
Saliva Zume gástrico Bilis Zume pancreático Zume intestinal
Amilasa Amilasa Disacarasa
Almidón
Almidón Disacáridos Monosacáridos
Monosacá
Pepsinóxeno
(inactivo)
ClH Tripsinóxeno
(inactivo)
Pepsina
Tripsina Peptidasas
Proteínas Proteínas Polipétidos Peptidos sinxelos Aminoácidos
Aminoá
Lipasa LIpasa
Graxas pancreátca intestinal
Graxas Emulsión Lípidos Ácidos graxos
graxas Glicerina
Auga Sales Agua e sales
minerais

29. http://www.youtube.com/watch?v=7FveU_xDF5w

30. A maior parte dos
compoñentes
absorbidos pasa ó
sangue, por un circuíto
que conecta o intestino
co fígado. O circuíto
sanguíneo chámase
sistema porta-
hepático. Sen
embargo, os lípidos
viaxan polo sistema
linfático para evitar
obstruccións dos vasos
sanguíneos.

32. A Pag.68
Pag.50

33. A Pag.68

34. 3. APARATO RESPIRATORIO
3.1 Anatomía do Aparato respiratorio
Fosas nasais
Farinxe
Larinxe
Tráquea
Vías respiratorias
Bronquios primarios
Bronquios secundarios
Bronquiolos-Alveolos
Pulmóns
(a pleura)

35. Anatomía do Aparato respiratorio

36. 3.2 Funcionamento Movimentos respiratorios
do Aparato respiratorio Intercambio gaseoso

37. MOVEMENTOS RESPIRATORIOS
INSPIRACIÓN ESPIRACIÓN
O diafragma no intercambio de gases
http://www.youtube.com/watch?v=hPjvhqOJtFU&feature=related

38. A respiración no ser humano supón un intercambio
de gases (entrada de osíxeno e saída de dióxido de
carbono). O proceso ten lugar por difusión desde os lugares
onde hai máis concentración cara aqueles nos que a
concentración é menor. O proceso respiratorio supón
Inspiración Espiración
O2 CO2
Intercambio gaseoso
O2 CO2
Transporte de gases
O2 CO2
Intercambio gaseoso
O2 CO2
Respiración celular
Glicosa + O2 CO2 + H2O + enerxía

39. Observa o seguinte video e construe o artiluxio que
explica o funcionamento do diafragma no intercambio
de gases
http://www.youtube.com/watch?v=hPjvhqOJtFU&featur
e=related
A

40. Que é a difusión a través da membrana?
A difusión é unha forma de transporte de certas
substancias a través da membrana celular.

41. Difusión a través da membrana
Por difusión, as substancias pasan desde o lado da membrana onde teñen
maior concentración ata o que teñen menor concentración.
Se a concentración da substancia é Se a concentración da substancia é
maior no exterior… maior no interior…
Exterior
Interior Interior
Exterior
MENOR
MENOR MAIOR concentración
concentración MAIOR concentración
concentración
Membrana Membrana
celular celular

42. Difusión de O2 durante o intercambio gasoso
O osíxeno (O2) transpórtase por difusión desde os alvéolos ao sangue.
Tras a inspiración, a concentración de O2 nos alvéolos é maior ca nos capilares. Por
iso, o O2 sae por difusión dos alvéolos ao sangue.
O2
Interior do alvéolo Sangue
MAIOR concentración
MENOR concentración
de O2 de O2
Membrana do
alvéolo

43. Difusión de CO2 durante o intercambio gasoso
O dióxido de carbono (CO2) transpórtase por difusión desde o sangue
ata o interior dos alvéolos.
O sangue que chega aos pulmóns ten unha concentración de CO2
maior ca a que hai no interior dos alvéolos. Por iso, o CO2 difunde ao
interior.
CO2
Interior do alvéolo Sangue
MENOR concentración MAIOR concentración
de CO2 de CO2
Membrana do alvéolo

45. A verdadeira respiración realízase nas células
O osíxeno entra nas células
directamente a través da
membrana…
Osíxeno
Osíxeno
…e introdúcese nas
mitocondrias. Glicosa
Lembra que nas mitocondrias
tamén entra un nutriente
enerxético: a glicosa.

46. • Nas mitocondrias, o osíxeno (O2) reacciona coas moléculas enerxéticas da
glicosa, e estas, mediante un complicado proceso químico, acaban
transformándose en moléculas simples, como o dióxido de carbono (CO2) e
a auga (H2O). Ademais, libérase enerxía.
O2
Moléculas ENERXÍA
de glicosa
(ricas en enerxía)
CO2 + H2O
Este proceso é a respiración celular.

47. • Polo tanto, o resultado da respiración celular nas mitocondrias produce,
como refugo, CO2, que é expulsado ao exterior da célula a través da
membrana.
CO2

48. A Pag.68

49. 4. APARATO CIRCULATORIO
Sangue
CORAZÓN
Arterias
VASOS
SANGUÍNEOS Venas
Capilares

50. 4.1 O sangue
Plasma sanguíneo
Composición do sangue
Células sanguíneas

51. 4.2 Os vasos sanguíneos
Arterias Venas e Capilares

52. Arterias, Veas e Capilares

53. Veas: teñen válvulas que impiden o retroceso do sangue
Válvula
semilunar

54. DIFERENCIAS ENTRE ARTERIAS E VEAS
ARTERIAS VEAS
Saen do corazón Entran no corazón
Só teñen válvulas a As veas das extremidades
arteria aorta e a teñen válvulas semilunares
arteria pulmonar
A sangue circula a O sangue circula a menos
moita presión presión
Posúen gran Menos elásticas
cantidade de tecido
elástico
Arterias e veas están conectadas por medio dos capilares

55. 4.3. CORAZÓN

56. 4.4 O CICLO CARDÍACO

60. 4.5 ACIRCULACIÓN SANGUÍNEA
CIRCULACIÓN MENOR NO SER HUMANO

61. CIRCULACIÓN MAIOR NO SER HUMANO

62. CIRCULACIÓN MAIOR NO SER HUMANO

63. A Pag.68
Pag.54

64. Pag.68
A

65. A Pag.59

66. 5. O SISTEMA LINFÁTICO
CO2
Nutrientes
Refugos Vaso linfático
Osíxeno
PLASMA INTERSTICIAL
Linfa
Polo extremo arterial sae plasma sanguíneo e baña as células formando o plasma intersticial;
este entra polo extremo venoso do capilar e polos capilares linfáticos formando a linfa.

67. Explica o seguinte esquema
A Pag.61

68. 5.1

69. 5.2

70. LEMBRA: A nutrición é un intercambio de substancias entre as células do noso corpo
e o exterior. Consta dos procesos seguintes:
Tomamos
• O aparato dixestivo obtén os alimentos Tomamos aire
nutrientes que conteñen os alimentos
e pásaos aos sistemas de transporte.
Nutrientes
Osíxeno
• O aparato respiratorio permite que
tomemos aire do medio exterior e que
o osíxeno do aire pase ao sangue.
Osíxeno
Nutrientes
• O sangue e a linfa levan os nutrientes e
o osíxeno ás células de todo o corpo.

71. Pero… ¿que sucede en cada unha das
nosas células?

72. Nutrientes
• Os nutrientes que leva o sangue entran na
célula mediante vesículas da membrana.
Osíxeno
vesícula
• O osíxeno, que tamén é Osíxeno
transportado polo sangue, entra na
célula directamente a través da
membrana.

73. • Nas vesículas, os nutrientes son
transformados noutros máis simples vesículas
que a célula pode utilizar (glicosa,
aminoácidos, ácidos graxos, etc.).
• Algúns deses nutrientes simples, como
a glicosa, entran nas mitocondrias
xunto co osíxeno.
Glicosa
Osíxeno
Aminoácidos,
• Nas mitocondrias, a glicosa e o ácidos graxos…
osíxeno combínanse para producir
Síntese de
enerxía. compoñentes
celulares
• Esta enerxía, xunto con algúns
nutrientes, como os aminoácidos ou
os ácidos graxos, son utilizados para
fabricar compoñentes celulares.

74. • O resultado da actividade das
mitocondrias produce, como refugo,
CO2, que é expulsado ao exterior da
célula a través da membrana.
CO2

75. • O resultado da actividade das
mitocondrias produce, como
refugo, CO2, que é expulsado ao
exterior da célula a través da
membrana.
• Nas vesículas da célula quedan
restos de nutrientes non
aproveitables que adoitan ser
tóxicos para as células.
• Eses refugos, xunto con outros
que resultan da actividade celular,
son expulsados da célula
mediante vesículas.
Refugos
CO2

76. • Así, a actividade celular, que produce
enerxía e novos compoñentes, …
• …xera CO2 e outros refugos que
son recollidos polos sistemas de
transporte e conducidos ata
Refugos
os aparatos que os expulsan do corpo.
CO2

77. • O CO2 é recollido do sangue polo
aparato respiratorio, que o expulsa
ao aire coa espiración.
• Gran parte dos outros refugos
son recollidos do sangue polo
• O mesmo sucede nas glándulas
aparato excretor e son expulsados
sudoríparas, que expulsan
ao exterior en forma de urina.
refugos en forma de suor.

78. 6.

79. 6.1

80. CORTEZA
PIRAMIDE RENAL
CALIZ RENAL
MÉDULA
CALIZ RENAL

82. A nefrona
pódese
considerar a
unidade
funcional do ril

83. 6.2

85. Funcionamento dos riles CORTEZA
PIRAMIDE RENAL
Na zona renal atopamos dous grandes CALIZ RENAL
vasos sanguíneos, a arteria renal e a
vea renal.
A arteria renal leva ao ril sangue con
substancias tóxicas que son filtradas pola MÉDULA
nefrona.
A vea renal recolle o sangue limpo desas
substancias tóxicas e retorna ao corazón.
CALIZ RENAL
Dos riles saen dous tubos chamados
uréteres. Estes recollen os ouriños
formados no ril e lévanos á vexiga
urinaria. Cando a vexiga urinaria
enchese ábrense os esfínteres e os
ouriños saen ao exterior pola uretra, a
través do orificio urinario

86. A Pag.63

87. 7. ÓRGANOS RELACIONADOS COA EXCRECIÓN

88. A Pag.64

89. 8. A SAÚDE E A FUNCIÓN DE NUTRICIÓN

90. Completa
A Pag.68