1. Πρόγραμμα
Περιβαλλοντικής Αγωγής
9ου Γυμνασίου Ιωαννίνων
Τμήμα Α1
2013 - 2014
Υπεύθυνοι Καθηγητές
Τζιώρα Φιλομένη
Παδιώτης Ιωάννης
Τσέμπα Χαρά
ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
ΕΝΑΣ ΚΡΥΜΜΕΝΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ
ΣΤΑΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ ΜΑΣ

2. Τι είναι η κομποστοποίηση;
Γρασίδι
Φρούτα και λαχανικά
Φύλλα
Κομπόστ
Φυσική διαδικασία μετατροπής οργανικών
υλικών σε πλούσια σκούρα ουσία (κομπόστ)

4. Διαχείριση αστικών αποβλήτων
0
20
40
60
80
100
Ανακύκλωση Κομποστοποίηση Ενταφιασμός
(ΧΥΤΑ)
Αποτέφρωση
16
2
82
27
15
34
24
Ελλάδα Ευρωπαϊκή 'Ενωση
Ποσοστό%
Καθημερινά κάθε ένας από εμάς παράγει 1,3 κιλά απορριμμάτων

5. Σύνθεση αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα
35% των οικιακών απορριμμάτων μπορούν να κομποστοποιηθούν
Οργανικά
40%
Γυαλί
3%
Λοιπά
8%
Χαρτί
29%
Μέταλλο
3% Πλαστικά
14%
Αδρανή
υλικά
3%

6. Ο αέναος κύκλος της ζωής

8. Κομποστοποίηση = Ανακύκλωση
Η κομποστοποίηση είναι ο τρόπος που ανακυκλώνει η ίδια η φύση

9. Γιατί κάνουμε κομποστοποίηση
 Το κομπόστ είναι τέλειο λίπασμα για τον κήπο
 Προστασία περιβάλλοντος - Μείωση φαινομένου θερμοκηπίου
 Ασύγκριτα η πλέον οικονομική μέθοδος τελικής διαχείρισης
οργανικών υλικών
 Μείωση της ερημοποίησης εδαφών
 Εύκολη και βολική

12. Εντατικοποίηση γεωργίας Υπερεκμετάλλευση δασών

14. Ερημοποίηση της γης Λίπασμα

16. Τι χρειάζεται να έχουμε
 Καλή διάθεση
 Κάδο κομποστοποίησης
 Σωστό μίγμα υλικών (σε σωστές αναλογίες)
 Μικρό μέγεθος υλικών
 Καλό αερισμό
 Σωστή υγρασία
 Χώμα ή κομπόστ
 Γαιοσκώληκες

17. Κάδοι Κομποστοποίησης

18. Τι
χρησιμοποιούμε

19. Τι δε
χρησιμοποιούμε

20. Καλός Αερισμός
Ο2
Τέλεια!!!

21. Σωστή υγρασία
Το κομπόστ έχει τη σωστή
υγρασία όταν πιέζοντας λίγο
υλικό με το χέρι δεν στάζουν
περισσότερες από μία με
δύο σταγόνες νερού

22. Συνταγή κομποστοποίησης
Τοποθέτηση του κάδου στη σωστή τοποθεσία
Τοποθέτηση διαδοχικών στρώσεων από καφέ και πράσινα υλικά
Συχνό ανακάτεμα με φτυάρι
Προσθήκη λίγου νερού αν χρειάζεται
Υπομονή και καλή διάθεση

23. Το σχολείο μας έχει αυλή από τσιμέντο,
έτσι συγκεντρώσαμε χώμα σε ένα μέρος
της για την τοποθέτηση του κάδου

24. Τι συμβαίνει όμως στον κάδο;
Βακτήρια και μύκητες με τη
βοήθεια γαιοσκωλήκων
αποικοδομούν τα οργανικά υλικά
παρουσία νερού και οξυγόνου.
Παράγεται θερμότητα, CO2, νερό
και κομπόστ (υλικό πλούσιο,
σκούρο, τριφτό και άοσμο), που
μοιάζει με χώμα και είναι πολύ
θρεπτικό για τα φυτά

25. Πιθανά προβλήματα και λύσεις τους
Πρόβλημα Αιτία Λύση
Τα φύλλα και το γρασίδι δεν
αποσυντίθενται.
Ανεπαρκής αερισμός ή έλλειψη
υγρασίας.
Καλύτερη ανάμειξη, μικρότερα
κομμάτια υλικών
Μυρίζει ταγγισμένο βούτυρο ή
χαλασμένο αυγό ή ξινίλα.
Έλλειψη οξυγόνου ή
υπερβολική υγρασία ή πολύ
συμπιεσμένα τα υλικά.
Ανακάτεμα του σωρού για να
αεριστεί καλά. Προσθήκη
στεγνών υλικών
Μυρίζει σαν αμμωνία. Δεν υπάρχει αρκετός άνθρακας. Προσθήκη φύλλων, κομμάτια
χαρτονιού, χαρτιού κλπ.
Προσελκύονται τρωκτικά, μύγες
ή άλλα ζώα.
Υπάρχουν ακατάλληλα υλικά
όπως κρέας ή λίπη
Τα υπολείμματα της κουζίνας
στο κέντρο, μη χρήση
ακατάλληλων υλικών
Προσελκύονται πολύποδα,
γυμνοσάλιαγκες, έντομα, κλπ
Είναι φυσιολογικό, είναι μέρος
της φυσικής διαδικασίας.
Δεν είναι πρόβλημα.
Το μίγμα είναι πολύ υγρό Πολύ υγρασία Προσθήκη πριονιδιού
Το μίγμα είναι πολύ στεγνό Έλλειψη νερού Προσθήκη λωρίδων
μουσκεμένου χαρτονιού

26. Πως υλοποιήθηκε
Προετοιμασία του
κατάλληλου χώρου
Τοποθέτηση του
κάδου με πολύ
κέφι
Ενημέρωση στο
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

27. Προσθήκη
υλικών
Ανακάτεμα Έλεγχος
υγρασίας
Προσθήκη
νερού

28. Βγάλαμε το κομπόστ
από τον κάδο
Όχι μόνο οικολόγοι,
αλλά και καλλιτέχνες
Το χρησιμοποιήσαμε
στο γλαστράκι μας

29. Να τι μάθαμε στο Πανεπιστήμιο
• 1,3 κιλά απορριμμάτων παράγονται από τον καθένα μας καθημερινά, τα
οποία μπορούν να ανακυκλωθούν, να κομποστοποιηθούν, να συμπιεστούν για
καύσιμο ή να γίνουν βιοαέριο
• Στην Δανία και την Σουηδία σημαντικό μέρος της ενέργειας βγαίνει από τα
σκουπίδια (αποτέφρωση)
• Η Ε.Ε καθιερώνει με νομοθεσία της έως το 2020 τη μείωση των οργανικών
αστικών αποβλήτων κατά 65%
• Ο χρόνος κομποστοποίησης είναι περίπου από 1 έως 6 μήνες
• Η βέλτιστη αναλογία άνθρακα προς άζωτο (C/N) είναι 20 έως 30 μέρη
διαθέσιμου άνθρακα προς 1 μέρος διαθέσιμου αζώτου.
• Χρειάζεται συχνό ανακάτεμα των υλικών
• Παράμετροι-κλειδιά για την κομποστοποίηση: αερισμός (οξυγόνωση),
ποσοστό υγρασίας, θερμοκρασία, pH.

30. • Φάσεις κομποστοποίησης: μεσοφιλική – θερμοφιλική - ωρίμανσης
• Άριστο μέγεθος υλικών 2 έως 7 cm
• Η ατμοσφαιρική θερμοκρασία δεν επηρεάζει την εσωτερική του
κομποστοποιητή. Έτσι ενώ στην πόλη μας υπάρχει πολύ υγρασία και οι
θερμοκρασίες είναι χαμηλές, αν μετρήσουμε με ένα ειδικό θερμόμετρο τη
θερμοκρασία του κομποστοποιητή, θα δούμε ότι είναι υψηλότερη αυτής του
περιβάλλοντος.
• Καλύτερη εποχή να ξεκινήσει κάποιος κομποστοποίηση είναι η Άνοιξη (πιο
γρήγορο και εύκολο αποτέλεσμα)

31. Το μήνυμά μας
«Όλη η Ελλάδα πρέπει να κινητοποιηθεί, να βρει τρόπους να μετατρέπει όλα
τα υλικά σε χρήσιμα, με την ανακύκλωση, τους βιολογικούς καθαρισμούς, τις
ανακυκλώσιμες πηγές ενέργειας αλλά φυσικά και με μια νέα μέθοδο πολύ
σημαντική την κομποστοποίηση» Θεοφανία
«Με την κομποστοποίηση και γενικά την ανακύκλωση, θα χτίσουμε τις
βάσεις για ένα καλύτερο, πιο οικολογικό «καθαρό» αύριο στη χώρα μας και
θα προστατεύσουμε το περιβάλλον στο οποίο ζούμε, που αν καταστραφεί θα
πάρει μαζί του και τον άνθρωπο» Βαρβάρα
«Θα πρέπει όλοι οι πολίτες να αποκτήσουν οικολογική συνείδηση, να αρχίσει
να γίνεται κομποστοποίηση στις δημόσιες υπηρεσίες, ο δήμος να δώσει
δωρεάν κομποστοποιητές, ώστε να γίνει συστηματικά κομποστοποίηση σε
όλα τα σχολεία της πόλης μας» Ναταλία

32. …. συνέχεια
«Το 9ο Γυμνάσιο από φέτος το 2014 ξεκίνησε την κομποστοποίηση, με
αποτέλεσμα να ενδιαφερθούν οι μαθητές για την ανακύκλωση, να κάνουν
έρευνα, να ασχοληθούν και να εφαρμόσουν την κομποστοποίηση στην
καθημερινή τους ζωή, ώστε αργότερα σαν ενήλικες να δημιουργήσουν ένα
καθαρότερο περιβάλλον για τα παιδιά τους, πιο καθαρό και ασφαλές»
Βασιλική

33. http://blogs.sch.gr/9gymioan/

34. Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν
• www.skai.gr/news/environment/article/254651/stis-teleutaies-theseis-i-ellada-sti-diaheirisi-ton-aporrimmaton/#ixzz30ZK2FcMH
• http://kallithea.hua.gr/compost.net/process.htm
• http://compostingcouncil.org/
• https://docs.google.com/document/d/15lXeWhkjqvMLGE1ZpxVvW-zbtqJUUUAvlAAfPRoP_KQ/edit?pli=1
• http://ecorec.gr/ecorec/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=63&Itemid=536&lang=en
• http://www.investingreece.gov.gr/default.asp?pid=36&sectorID=41&la=2 r
• http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%
B7%CF%83%CE%B7
• http://www.sjgov.org/solidwaste/Compost%20and%20Composting.htm
• http://compostrevolution.com.au/wollondilly/tutorial/composting/1/
• http://chemistry.pixel-online.org/EP_activities.php?id=04&tp=03&st=01
• http://paleoblocks.com/composting/
• http://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=9&ved=0CGwQFjAI&url=http%3A%2F%2Fextension.psu.edu%2Fbackyard-
composting%2Fdocuments%2Fcomposting.ppt&ei=7cplU9__JumM7Qbqx4BY&usg=AFQjCNERgK6Xf6SWCNS0N-
jbbCsmZBAXeA&bvm=bv.65788261,d.bGE
• http://dspace.aua.gr/xmlui/bitstream/handle/10329/4231/Skiada_V.pdf?sequence=1
• http://www.greenpeace.org/greece/Global/greece/report/2006/10/485797.pdf
• http://www.kevio.gr/garden/fertilizers-compost-mulch/compost-what-how/
• http://farmtotableguam.org/crop-talk-6-steps-to-a-thriving-compost-pile/
• Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, κ. Γ. Πηλίδης, κ. Ι. Ζαρκάδας

35. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ