Leximi është një mjet shumë i rëndësishëm për marrjen dhe përthuthjen e ninformacionit

1. Irena Kotobelli
Shkurt 2012

2. -
Krahas të shkruarit, të folurit dhe të dëgjuarit, të
lexuarit është një aktivitet mjaft i rëndësishëm,
burim kryesor njohurish, mjet ndërlidhjeje dhe
komunikimi….
Është e nevojshme që mësuesit të njohin mirë
procesin e të lexuarit si dhe një mësimdhënie
efektive , që t’i aftësojë nxënësit të bëhen
lexues të mirë, aktivë, gjatë gjithë jetës së tyre, t’i
bëjë ata të aftë për t’u përfshirë në mënyrë të
pavarur në veprimtarinë lexuese.

3. Te lexuarit shihet si nje akt prodhues ku lexuesi
merr ose nderton kuptime nga fjalet e shtypura
Te lexosh do te thote ‘te luash rolin e marresit ‘
‘’Akti i te lexuarit vendoset gjithmone ne
nje situate komunikuese’’
JEAN HARBOUR

4. Ne jeten e perditeshme per te lexuarit
shpesh degjojme shprehjet :
• Eshte dielli i dijes
• Sjell emancipim
• Mundeson zhvillimin e mendjes
• Eshte hallke e rendesishme
ne procesin e njohjes
• Transmeton vlerat dhe eksperiencat e
shoqerise njerezore
• Nje process qe na shoqeron pergjate
gjithe jetes……….

5. Te lexuarit si proces eshte nderveprimi i tre
elementeve kryesore :
I. Lexuesit
II. Librit
III. Brendise ose permbajtjes se
procesit te leximit
Kemi : Te lexuar te kuptimshem efektiv te suksesshem
Te lexuar te pakuptimshem, joefektiv, jo te suksesshem
Gjate procesit te te lexuarit , lexuesi eshte ne nje
process mendor dhe intelektual , pergjate te cilit
nderton kuptimin e tekstit me shume se sa ben
riprodhimin e fjaleve te tekstit

6.  Ç’fare sjell lexuesi ne situaten e leximit
 Karakteristikat e tekstit te shkruar
 Permbajtja apo brendia per te pervetesuar
apo percaktuar dhe qellimin e leximit
 Strategjite e zbatuara ne menyre te
ndergjegjeshme nga lexuesi gjate procesit te te
lexuarit per te kuptuar tekstin
Per te realizuar te lexuarit e kuptimshem
duhet te plotesohen disa kushte

7. I. Roli i lexuesit :
Nje lexues i mire lexon :
Për t’iu përgjigjur pyetjeve,
Për t’u argëtuar
Për të mësuar nga një tekst i shkruar
Nje lexues i mire :
Perdor forma te ndryshme leximi ,leximin me ze ,
me sy, te heshtur
Kupton mirë synimet e leximit
Zbaton rregullat e tij.
Eshtë i aftë të identifikojë informacionin e
rëndësishëm në një tekst dhe, duke sjellë njohuritë
apo përvojat e tij të mëparshme ndërton një kuptim

9. Disa studiues mendojnë :
Se kuptimi është brenda tekstit dhe zbulimi tij i takon
lexuesit.
Në këtë rast problemi qëndron në faktin se shpesh
interpretimi i lexuesit mund të mos
përputhet me atë të autorit.
Studiues të tjerë mbrojnë mendimin
Se kuptimi nuk është brenda tekstit, por varet nga
bagazhi që sjell lexuesi përballë këtij teksti. Sipas kësaj
pikëpamjeje çdo reagim i lexuesit ndaj një teksti ka vlera
të njëjta.
II . Teksti dhe karakteristikat e tij

10. Si duhet të jetë një tekst, per nje
lexim te kuptimshem ?
• Nje tekst duhet te jete tërheqës, i lexueshëm i
kuptueshem dhe i këndshëm për nga mënyra e
ndërtimit
• Nje tekst duhet te jete interesant, të kënaqë
kuriozitetin e lexuesve
• Nje tekst duhet te jete i plote dhe i qarte
• Nje tekst duhet te jete konciz ne menyrat e
paraqitjes te permbajtjes
• Nje tekst duhet te kete nje
denduri te caktuar te koncepteve

11. • Nje tekst duhet ti përkasi universit të
interesave të nxënësve dhe referimeve
kulturore të tyre
• Nje tekst duhet te zgjedhë fjalët për të
favorizuar mësimin
• Struktura organizative e nje teksti qe nga
fjalia deri tek kapitujt duhet te jete e
mire organizuar

12. III.Permbajtja a brendia e procesit te
te lexuarit
Varet nga situata ne te cilat ndodh procesi i te lexuarit
Mund te permendim vendin , kohen , mjedisin qe ka te beje
me nivelin e zhurmes, rrethanat familjare dhe mbi te gjitha
udhezimet e dhena nga mesuesi per leximin e tekstit
Ku synojne udhezimet e mesuesit ?
A kerkon detyra nje analize te kujdesshme per nje njohje
te thelle te ideve
A do te diskutohet diten tjeter ky informacion
A do te testohet ai mbas nje jave ,apo do te perdoret per
te perfunduar nje projekt
A do te plotesoje nxenesi mbas mesimit nje flete pune
A do ti pergjigjen pyetjeve,te shkruajne nje esse apo te
kryejne nje eksperiment laboratorik

13. IV . Metoda të mësimdhënies së
te lexuarit te kuptimshem
Të vlerësosh metodën e mësimdhënies së te
lexuarit te kuptimshem, do të thotë të shtrosh
menjëherë problemin e kritereve për këtë
vlerësim.
Metoda e ka burimin në rezultatet e nxënësve, dhe varet:
• aftësia e niveli i mësuesit,
• shkalla e programimit,
• mjetet që janë vënë në dispozicion,
• mosha e niveli i nxënësve etj.

14. Si” ose “çfarë” metode i mëson nxënësit të
lexojnë ?
A kane rendesi metodat ?
Cilat jane disa prej tyre ?
E rëndësishme nuk është të zgjedhësh midis
metodave të mira apo të këqia,
por të përpunosh një metodologji që të lejon
të përdorësh mënyra të ndryshme të një
mësimi të kuptimshëm leximi

15. Metodat qe zgjedh lexuesi varen nga nje
sere faktoresh
• Pse po e lexon pjesen e perzgjedhur
• Sa familiar eshte me permbajtjen e pjeses se
perzgjedhur
• Ç’ fare strategjish zoteron ky nxenes
• Sa me shume te behet i ndergjegjshem per
efikasitetin e metodave gjate procesit te te lexuarit
aq me i suksesshem do te jete lexuesi ne te lexuarit
e kuptimshem

16. Disa nga metodat qe jane prioritare te
aftesive te te lexuarit
• Insert
• Tabela e koncepteve
• Veprimtari /lexim/drejtuar
• Veprimtari /mendim / lexim/drejtuar
• Lexim permbledhje ne dyshe
• Leximi me kodim
• Pyetje autorit
• Te nxenet me kembime
• Mbajtja e strukturuar e shenimeve
• Harta e koncepteve
• Organizuesit grafik ......................!

17. Si perfundim
Deri para disa kohesh te gjithe kemi besuar se
shumica e lexuesve , edhe ata me te aftet merrnin te
njejtin mesazh gjate te lexuarit , pasi ne fund te
fundit ajo qe donte te shprehte autori ishte e shkruar
e zeza mbi te bardhe
Sot , kur njohja jone eshte pasuruar shume, kemi
arritur te dallojme se ka shume faktore qe ndikojne
ne procesin e studimit , arrijme te dallojme se
lexuesit duhet te
ndertojne dhe perjetojne duke integruar pervojen e
tyre me njohurite reja

18. JU FALEMINDERIT ! !