2. 1- Berrezarkuntza (I). Sistema
politikoa
2- Berrezarkuntza (II). Arazo
politikoak eta 98ko krisia
3- Alfontso XIII.aren erregealdia
(1902-1931)
3.
4. 1.1 Alfontso XII.a eta Maria Kristina
Berrezarkuntza garaia Berrezarkuntzan
1875-85: Alfonso XII.a
1885-1931:-MªCristina-Alfonso
XIII.a
Alderdi kontserbadorea:Cánovas
del Castillo-ren laguntza
-Armada,burgesiaren laguntza
-Sandhurst manifestua egin eta
erregeak sinatu
-jaikialdi militarra
5.
6. 1.2 Sistema politikoa
Sistema politikoaren
oinarria
1876ko konstituzioa Alderdien
txandaketa sistema
-1876ko konstituzioa
-Txandaketa
politikoa:kontserbad
oreak,liberalak
-eskubideak
-burujabetasuna:
Erregeak -Gorteak
-bozkatzeko sistema:
Gobernuaren esku
-kontserbadoreak,
Liberalak
-gobernu berria
ezartzeko:erregeak
oposizioari deitu
-hauteskunde
iruzurra:jauntxoek
eta aberatsek
kontrolatua
7.
8. 1 –Goiko koadroa cmap tools grafikoekin egin erabiliz
egin.
9. Jainkoaren graziaz Espainiako errege konstituzionala den Alfontso XII.ak, honako hauek
ikusiko eta ulertuko dituzuen guztiok, jakizue: une honetan bilduta dauden erresumako
Gorteekin batera, Espainiako monarkiaren honako Konstituzio hau dekretatzen eta berresten
dudala (...).
18. artikulua: Legeak egiteko ahalmena Gorteek dute erregearekin.
19. artikulua: Gorteak ahalmen bereko bi Gorputz Legegilek osatzen dituzte. Senatuak eta
Diputatuen Kongresuak. (...)
41. artikulua. Erregeak eta Gorputz Legegile bakoitzak dute legeak sortzeko gaitasuna. (...)
49. artikulua. Ministroak dira erantzule. Erregearen dekreturik ezin izango da gauzatu Ministro
batek berretsi ezik. (...)
50. artikulua. Legeak betearazteko ahalmena Erregeak du (...)
51. artikulua: Erregeak berretsi eta aldarrikatu egiten ditu legeak.
59. artikulua: Espainiako legezko erregea Alfontso XII.a Borboikoa da. (...)
76. artikulua. Auzitegiei bakarrik dagokie legeak ezartzea auzi zibiletan eta kriminaletan, eta
ez dute beste zereginik izango, epaitzea eta epaitu dena betetzea baino
10.
11.
12. 2.1 Barruko arazoakArazo nagusiak Txandaketaren
aurkako
alderdiak
Langile
mugimenduare
n gorakada
Erregionalismo
ak eta
nazionalismoak
-sistematik
kanpoko
alderdiak
-langile
mugimendua
-nazionalsimo
ak
-Errepublikano,
Karlista,PSOE
-Biltzeko,
elkartzeko
eskubideak
-UGT sindikatua
(Madril,Asturias
,Euskal Herria)
- Anarkisten
sindikatuak
(Katalunia,Anda
luzia)
-zentralismo
indartsua
-nazionalismo
katalana:Manre
sako Oinarriak:
norbere
hizkuntza,alder
di propioa,
autonomia,auzi
tegia.
-Euskal Herrian:
foruen
galera,industria
lizazioaren
aldaketak.
-Galizia
2.1 Barruko arazoak
13. Kubako
matxinada
Kuba-Espainia
borroka
Gerra guneak Krisi moral eta
ideologikoa
-Kuban Baireko
Oihua
1895ean
-Filipinetan
1896
-Zergatiak:
•autonomia
eman eza
•Ekonomiaren
inguruko
ondoeza
-Matxinatuek
AEBren
laguntza
-Maine
korazatua
eztandarazi
-AEBk gerra
deklaratu
Espainiari
-AEB –ESPAINIA
gerra Ozeano
Barean
-Espainiak
bakea sinatu :
Pariseko Ituna
-Irlak
independentzia
lortu
-”Pesimismoa “
sortu
intelektualenga
n
-Erregenera
zionismoaren
mugimendu
politikoa sortu
2.2 1898ko “hondamendia”
14. Kubako eta Filipinetako gerrak
1 Lotu honako urte hauek gertaera historiko batekin: 1876,
1879, 1881, 1888, 1892, 1895, 1896, 1898 DIPITY erabiliz.
Kartografiaren hizkera interpretatzea
2 Goiko mapak erabiliz, deskribatu 1898ko Espainiaren eta
Estatu Batuen arteko gerrako gertaera batzuk google
maps erebiliz.
http://www.historiasiglo20.org/HE/11a-2.htm
15. 1-Aurkitu web orrian 1909ko krisiari buruzko
estekak:
http://gogoan.weebly.com/uploads/8/7/8/6/8786734/1
http://gogoan.weebly.com/uploads/8/7/8/6/8786734/b
16.
17.
18. 3.1 Txandakatzea jarraitzea (1902-1917)
Alfonso XIII Txandaketa
jarraitu
Marokoko
gerra
1909ko krisia
-Espainiako
erregea:1902-
1917
-Alderdi
kontserbadore-
liberal
-jauntxokeria
-alferreko
erreformak
-Algeciraseko
Ituna
-MAROKOko
protekturatuar-
en iparraldea:
Espainiarentzat
-gerra odoltsua
-Kataluniako
erreserbistak
gerrara
joateari uko
-istilu bortitzak
-Aste Tragikoa
-Maurak gogor
zapaldu
19.
20. 3.1 Txandakatzea jarraitzea (1902-1917)
1917-23 1917ko krisia Gobernuak
krisia
konpondu
Erregeak
ospea galdu
-Krisi ugari -krisi militarra
-krisi politikoa:
Kataluniak
autonomia
politikoa
-gizarte krisia:
greba orokorra
(langabezia eta
prezioen
gorakada)
-ondorio
politiko latzak:
konzentrazio
gobernuak
-gizarte
gatazkak:greba
ugari
-Marokoko
gerra:hildakoak
-1923an
diktadura
militarra:
Primo de Rivera
21.
22. Primo de Riveraren
diktadura(1923-25)
Direktorio
zibila(1925-30)
Sistema
parlamentarioa
berreskuratu
-Konstituzioa eten,
-Gorteak
deuseztatu,
-alderdi politikoak
debekatu,
-langileen
mugimendua
zapaldu
-marokoarrak
garaitu zituen
-1929ko ekonomia-
krisia
-langabezia,
-langileen
mugimenduaren
oposizioa,
-arazo nazionalistek
-Intelektualen
kritikak
-Diktadoreak kargua
utzi
-1931an udal-
hauteskundeak
-Alfonso XIII.a
erbestera
-II Errepublika
aldarrikatu
3.3 Primo de Riveraren diktadura eta monarkiaren
amaiera(1923-1931)
23.
24.
25. Denbora ulertzea
1 Eman gertaera hauen datak eta ordenatu
kronologiaren arabera:
a) Annualeko hondamena,
b) Primo de Riverak kargua uztea.
c) Aste Tragikoa.
d) Alfontso XIII.a tronura heltzea.
e) Armadaren, politikaren eta gizartea- ren krisia.
Trebetasunak erabiltzea
2 Azaldu honako gertaera hauen zergatiak eta
ondorioak:
Bartzelonako Aste Tragikoa,
1917ko krisia,
Primo de Riveraren diktadura ezartzea;
diktadura erortzea.