งานนำเสนอ มหาเวสสันดรชาดก กันฑ์กุมาร
•Descargar como PPT, PDF•
4 recomendaciones•54,934 vistas
วิเคราะห์ วรรณคดีเรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กันฑ์กุมาร ผลงานนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/1 ปีการศึกษา 2557 วิชาภาษาไทย โรงเรียนอิสลามสันติชน กรุงเทพมหานคร
Recomendados
Más contenido relacionado
La actualidad más candente
La actualidad más candente (20)
Destacado
Similar a งานนำเสนอ มหาเวสสันดรชาดก กันฑ์กุมาร
Similar a งานนำเสนอ มหาเวสสันดรชาดก กันฑ์กุมาร (20)
งานนำเสนอ มหาเวสสันดรชาดก กันฑ์กุมาร
- 2. ผู้แต่ง เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ท่านเป็นกวีเอกคนหนึ่งในสมัย รัตนโกสินทร์ตอนต้น มีนามเดิมว่าหน เกิด เมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด และถึงแก่ อสญักรรม ในสมัยรัชกาลที่ ๑ ประมาณปี พ.ศ. ๒๓๔๘
- 3. ที่มาของเรื่อง มาจากร่ายยาวมหาเวสสันดร ชาดก ซงึ่เป็นชาดกเรื่องที่ยงิ่ใหญ่ ที่สุด โดยกล่าวถึงเรอื่งราวของพระ โพธิสัตว์ซึ่งเสวยพระชาติเป็นพระ เวสสันดร เดิมแต่งเป็นภาษาบาลี ต่อ มามีการแปลเป็นภาษาไทย ในสมัย กรุงสุโขไทย
- 5. ๑. ลักษณะคำาประพันธ์ แต่งเป็นร่ายยาว มีพระคาถาภาษา บาลีนำา และพรรณนาเนื้อความโดยมี พระคาถาสลับเป็นตอนๆ ไปจนจบ กัณฑ์
- 6. ๒. โครงเรื่อง/เรื่องย่อ ๒.๑ เรื่องย่อ รุ่งเช้าพระนางมัทรี เข้าป่าหาผล ไม้ "เกิดเหตุแปลกประหลาด มหัศจรรย์ ผลไม้เผือกมันช่างหายาก ที่สุด ไม่ว่าจะเป็นมะม่วงมัน ลูกจันทน์ ลิ้นจี่ น้อยหน่า สาลี่ ละมุด พุทรา ไม่มี ให้เก็บเหมือนดังกับวันก่อน นางรีบ ย้อนกลับเคหา ก็เกิดพายุใหญ่ จนมืด ครึ้มไปทั่วทั้งป่า ท้องฟ้าสีแดงปาน เลือดละเลง ทั้งแปดทิศปรากฎมืดมน
- 7. พระนางมัทรีรีบยกหาบใส่บ่ารีบเดิน ทาง พอถึงช่องแคบระหว่างเขาคีรี เป็น ตรอกน้อยรอยวิถีทางที่เฉพาะจะต้องเสด็จ ผ่าน ก็พบกับสองเสือสามสัตว์มานอนสกัด หน้า เทวดาสามองค์แปลงร่างเป็นราชสีห์ เสือเหลือง เสือโคร่งสกัดทางนางไว้เพื่อมิ ให้พระนางมัทรีติดตามกัณหา ชาลีได้ทัน แต่ถึงกระนั้น เมอื่ยามทุกข์เข้าบีบคนั้ ความรักลูก ความห่วงพระภัสดา พระนาง จึงก้มกราบวิงวอน ขอหนทางต่อพญาสัตว์ ทั้งสาม เมอื่ได้หนทางแล้ว พระนางก็รีบ เสด็จกลับอาศรมมอื่มาถึงอาศรม ไม่พบ กัณหา ชาลี พระนางก็ร้องเรียกหาครั้น เข้าไปถามพระเวสสันดรก็ถูกตัดพ้อต่อว่า ต่าง ๆ จนพระนางมัทรีถึงวิสัญญีภาพสลบ
- 8. ๒.๒ แก่นเรื่อง กล่าวถึงพระนางมัทรีเข้าป่าหาผล ไม้ แล้วเจอเหตุการณ์มหัศจรรย์ต่าง ๆ จึงเดินทางกลับอาศรม ก็เกิดพายุ ใหญ่ มืดครึ้มไปทั่วบริเวณ อีกทั้งยังมี สิงห์สาราสัตว์ร้าย มาขวางทางไว้ เมื่อมาถึงอาศรมได้ทราบความ ทำาให้ พระองค์เสียพระทัยมาก จนสลบไป หลังจากฟื้นคืนสติกลับมา พระนางก็ อนุโมทนากับพระเวสสันดรด้วย
- 10. ๒.๓ ตัวละคร ๑.พระเวสสันดร เป็นตัวละครที่มีบทบาทสำาคัญอยู่ ในวรรณคดีเรื่องร่ายยาวมหา เวสสันดรชาดก มีชื่อเรียกต่างๆกัน เช่น หน่อพระชินศรีโมลีโลก สมเด็จ พระบรมนราพิสุทธิ์พุทธางกูร เป็นต้น เป็นพระโอรสของพระเจ้ากรุงสญชัย และพระนางผุสดีแห่งเมืองสีพี มี อุปนิสัยและพฤติกรรมที่สำาคัญคือ การบริจาคทาน
- 11. ๒.พระนางมัทรี พระนางมัทรี เป็นตัวละคร ประกอบอยู่ ในวรรณคดีเรื่องร่าย ยาวมหาเวสสันดรชาดกมีชื่อ เรียกต่างๆ กัน เช่น พระ สุณิสา ศรีสะใภ้ นาง แก้วกัลยาณี เป็น ต้น และเป็นพระมารดาของ กัน หา ชาลี มีอุปนิสัยที่สำาคัญคือ รัก ลูกรักสามี คอย
- 12. ๓.พระชาลี พระชาลี เป็นตัวละครประกอบอยู่ ในวรรณคดีเรื่องร่ายยาวมหา เวสสันดรชาดกมีชอื่เรียกต่างๆ เช่น พ่อสายใจ พ่อหน่อน้อยภาคีไนยนาถ เป็นต้น เป็นพระเชษฐาของพระกัณห า เมื่อเวลาประสูติพระประยูรญาติได้ ทรงนำาตาข่ายทองมารองรับ จึงได้รับ พระราชทานนามว่า ชาลี แปลว่าผมูี้ ตาข่าย
- 13. ๔.พระกัณหา พระกัณหา หรือ กัณหาชินา เป็น ตัวละครประกอบอยู่ในวรรณคดีเรื่อง ร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดกเป็นพระ ธิดาของพระเวสสันดรและพระนา งมัทรี เป็นพระนัดดาของพระเจ้ากรุง สญชัยและพระนางผุสดี และเป็นพระ กนิษฐาของพระชาลี พระกัณหาเป็น ผู้หนึ่งที่ทำาให้พระเวสสันดรได้บา เพ็ญบุตรทานบารมีซึ่งเป็นทานอันยิ่ง ใหญ่ที่มนุษย์ทั้งหลายไม่สามารถทา ได้นอกจากมหาบุรุษผู้ทรงหวังพระ
- 14. ๕.ชูชก ชูชก เป็นตัวละคร ประกอบอยู่ใน วรรณคดีเรื่องร่ายยาว มหาเวสสันดรชาดกเป็นผู้เกิดในตระกูล พราหมณ์โภวาทิกชาติซึ่งเป็น พราหมณ์ พวกที่ถือตน ว่ามีกำาเนิดสูงกว่าผู้อื่นมัก ใช้คำาว่า “โภ”แปลว่า “ผู้เจริญ” เป็นคำา ร้องเรียก แม้ชูชกจะเกิดใน ตระกูล พราหมณ์ที่ถือ ตนว่ามีกำาเนิดสูงกว่า ผู้ อื่นแต่ชูชกก็ยากจนเข็ญใจยิ่ง ต้อง เที่ยวขอทานเขาเลี้ยงชีพ มีรูปร่าง หน้าตาน่าเกลียด
- 15. ลักษณะนิสัยของชูชกคือ มีความ ตระหนี่เหนียวแน่น ขอทานได้มาก เท่าไรก็เก็บไว้ไม่ยอมนำาไปใช้จ่าย มี ความโลภ รักและหลงเมีย ยอมให้ นางทุกอย่าง เป็นคนฉลาดแกมโกง มี เล่ห์เหลี่ยมมาก ฉลาดทงั้ในด้านการ พูดและกลอุบาย มีความละเอียด รอบคอบในการใช้กลอุบายและมี ความยึดมั่นในพิธีทางไสยศาสตร์
- 16. ๓. วิเคราะห์ฉาก ในเรื่องมหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์ มัทรี มีการกล่าวถึงฉากต่าง ๆ เช่น ฉากในป่า ฉากในเขาวงกต ซึ่งมีการ ใช้ภาพพจน์ต่าง ๆ มาประกอบเพื่อให้ ผู้อ่านเห็นภาพได้ง่ายยงิ่ขึ้น
- 17. ๔. กลวิธีการดำาเนินเรื่อง เป็นการแต่งที่นักเขียนเป็นผู้เล่า สลับกับตัวละครเล่าเป็นบางส่วน
- 19. ๑.คุณค่าทางด้านวรรณศิลป์ ๑.๑ ใช้ถ้อยคำาไพเราะ มีการ เล่นคำา เล่นสัมผัสอักษร มีการใช้ โวหารภาพพจน์ และการพรรณนาให้ เกิดความรู้สึกที่ละเอียดอ่อน รวมทั้ง เกิดจินตภาพชัดเจน ๑.๒ เนื้อหาของกัณฑ์มัทรีแสดงให้ เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่าง ธรรมชาติกับอารมณ์ความรู้สึกของ ตัวละครได้อย่างชัดเจน จะเห็นได้ จากตอนที่เกิดเรื่องร้ายแก่พระนา
- 20. การใช้ภาษา - การเลือกเสียงของคำา มีการเลียน เสียงธรรมชาติ - มีการใช้ลีลาจังหวะ เสียงหนักเบา เช่น ในบทโกรธ - มีการเลือกความหมายของคำาให้ เหมาะสมกับเนื้อเรื่องและลักษณะ ของร้อยกรอง - มีการเล่นคำา เช่น การซำ้าคำา การเล่น อักษร การเล่นเสียง
- 21. โวหารภาพพจน์ อุปมา คือ การเปรียบเทียบสิ่งหนึ่ง เหมือนอีกสงิ่หนึ่ง เช่น “…ท้าวเธอก็ขังขึงตึงพระองค์ ดู เหมือนทรงพระขัดเคืองเต็มเดือด ด้วยอันใด นางก็เศร้าสร้อยสลด พระทัย ดั่งเอาเหล็กแดงมาแทงใจให้ เจ็บจิต นี่เหลือทน อุปมาเหมือนคนไข้หนักแล้วมิหนำา ยังแพทย์เอายาพิษมาวางซำ้าให้ เวทนา เห็นชีวานี้คงจะไม่รอดไปสักกี่
- 22. อติพจน์ คือ การกล่าวเกินจริง เช่น “…ฝ่ายฝูงเทพยทุกสถานพิมานไม้ ไศลเกริ่นเนินแนวพนาวาส ได้สดับ คำาประกาศสองกุมาร ทรงสงั่สาส์นจน สุดเสียง ดังทิพยาพิมานจะเอนเอียง อ่อนลงช้อยชด…” สัทพจน์ คือ การใช้คำาเลียนเสียง ธรรมชาติ เช่น “แต่ย่างเหยียบเกรียบกรอบก็เหลียว หลัง”
- 23. รสวรรณคดี เสาวรจนี (การชมความงาม) เช่น ใครได้เห็นเป็นขวัญตาเต็มหลงละลายทุกข์ ปลุกเปลื้องอารมณ์ชายให้เชยชื่น จะต้องนั่ง นอนเดินยืนก็ต้องอย่าง พร้อมด้วยเบญจางค จริตรูปจำาเริญโฉมประโลมโลกล่อแหลมวิไล ลักษณ์ พิโรธวาทัง/รุทรรส (รสแห่งความโกรธ) เช่น ทำาเป็นบีบนำ้าตาตีอกว่าลูกหาย ใครจะไม่รู้ แยบคายความคิดหญิงถ้าแม้นเจ้าอาลัยอยู่ด้วย ลูกจริงๆเหมือนวาจา ก็จะรีบกลับเข้ามาแต่วี่วัน
- 24. สัลลาปังคพิสัย (รสแห่งความโศกเศร้า) เช่น นางเสวยพระอาดูรพูนเทวษในพระอุรา นำ้า พระอัสสชุลนาเธอไหลนองคลองพระเนตร ทรง พระกันแสงแสนเทวษพิไรรำ่า ตั้งแต่ประถามยาม คำ่าไม่หย่อนหยุดแต่สักโมงยาม หาสยรส (รสแห่งความขบขัน) เช่น อนิจจามัทรีเอ่ย มาตายอเนจอนาถไร้ญาติที่ กลางดง ครั้นท้าวเธอคลายลงที่โศกศัลย์ จึ่งผัน พระพักตร์มาพิจารณก็รู้ยังไม่อาสัญ
- 25. กรุณารส (รสแห่งความเมตตากรุณาที่เกิด ภายหลังความโศกเศร้า) เช่น เมื่อท้าวเธอมิได้เห็นพระเจ้าลูกก็จะทูลถาม ครั้นแจ้งว่าพราหมณ์มันพาไป นางก็จะอาลัย โลดแล่นไปตามติดไม่คิดตาย คิดไปแล้วใจหาย เห็นน่านนำ้าตาตก โอ้อกมัทรีเอ่ย จะเสวยพระ ทุกข์แทบชีวิตจะปลิดปลงด้วยพระลูกรักทั้ง สองพระองค์นี้แล้วแล ศานติรส (รสแห่งความสงบ) เช่น พระนางจึ่งตรัสว่า พระพุทธเจ้าข้าอันสอง กุมารนี้ เกล้ากระหมอ่นฉานได้อุตสาหะถนอม ย่อมพยาบาลบำารุงมา ขออนุโมทนาด้วยปิยบุตร ทานบารมี ขอให้นำ้าพระหฤทัยพระองค์จง
- 26. ๒.คุณค่าทางด้านสังคมและ ความเชื่อ ด้านสังคม ๓.๑ ให้แง่คิดเกี่ยวกับบทบาทหน้าที่ ของผู้หญิงในฐานะที่เป็นแม่และเป็น ภรรยาที่ดี ซงึ่เป็นสงิ่สำาคัญเหนือสงิ่อื่นใด ๓.๒ มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี สะท้อนแนวคิดสำาคัญเกี่ยวกับความรัก ของแม่ที่มีต่อลูกอย่างสุดชีวิต ๓.๓ ข้อคิด คติธรรม ที่สามารถนำาไป ใช้ในชีวิตประจำาวันของทุกคนได้ เกี่ยว กับการเป็นคสู่ามีภรรยาที่ดี การเสียสละ เป็นคุณธรรมที่น่ายกย่อง และการบริจาค ทาน เป็นการกระทำาที่สมควรได้รับการ
- 27. ด้านความเชื่อ ความเชื่อเรื่องความฝัน : เห็นได้ จากตอนที่พระนางมัทรีตามหาสอง กุมารไม่พบ พระนางเสียใจมากเกรง ว่าลูกจะเป็นอันตรายเหมือนในความ ฝัน ดังคำาประพันธ์ว่า “…จึงตรัสว่าเจ้าดวงมณฑาทองทั้ง คู่ของแม่เอ๋ย หรือว่าเจ้าทิ้งขว้างวาง จิตไปเกิดอนื่ เหมือนแม่ฝันเมื่อคืนนี้ แล้วแล…”
- 28. ความเชื่อเรื่องเทวดา : ปรากฏอยู่ หลายตอน แต่ที่ชัดเจนสุดคือ ตอนที่ เทพอันดับทั้ง ๓ องค์ นิมิตกายเป็น ราชสีห์และเสือไปนอนขวางทางเพื่อ ให้พระนางมัทรีเสด็จกลับอาศรมไม่ ได้ก่อนพระอาทิตย์ตก ดังคำาประพันธ์ ว่า
- 29. “…ส่วนเทพยเจ้าจอมสากลจึงมีเทว ยุบลบังคับ แก่เทพยอันดับทั้งสามองค์ อัน ทรงมหิทธิฤทธิศักดาว่า ท่านจงพากัน นฤมิตบิดเบือนกายกลายอินทรีย์ เป็น พระยาราชสีห์สองเสือสามสัตว์สกัดหน้า นางพระยามัทรีไว้ต่อทิพากรคลาไคล คล้อยเย็น เห็นดวงพระจันทร์ขึ้นมาอยู่ รางๆ ท่านจึงลุกหลีกหนทางให้แก่นางงาม ส่วนเทพยเจ้าทั้งสามก็อำาลาลีลาศผาด แผลงจำาแลงเป็นพญาไกรสรราชผาดแผด เสียงสนั่น ดังสายอัสนีลั่นตลอดป่า องค์ หนงึ่เป็นพยัคฆ์พระยาเสือโคร่งคำารนร้อง อีกองค์หนึ่งเป็นเสือเหลืองเนื่องคะนอง ย่องหยัดสะบัดบาท ต่างองค์กระทำา
- 30. สังเคราะห์ข้อคิด a. ทุกคนต้องประสบกับการสูญเสียสิ่งอัน เป็นที่รัก จึงต้องเตรียมใจและยอมรับ b. ความรักของแม่นนั้ยิ่งใหญ่ ยอมลำาบาก ได้ทุกอย่างเพื่อลูก ลูกจึงต้องทดแทน พระคุณแม่และรักแม่ให้มากเช่นเดียวกัน c. สามีภรรยาที่ดีควรร่วมทุกข์ร่วมสุขและ ส่งเสริมซึ่งกันและกัน ดังเช่นพระนางมัท รีที่ตามเสด็จมาดูแลปรนนิบัติพระ เวสสันดรโดยไม่คำานึงถึงความยาก ลำาบาก และส่งเสริมพระเวสสันดรในการ ทำาปิยบุตรทาน เราควรเป็นผู้ให้มากกว่าผู้รับ